Χίλια τα πλάνα σου, τα χρώματα κι οι τόποι, Ελένη, Κίρκη, Ναυσικά και Πηνελόπη μια χαραμάδα άνοιξέ μου να περάσω μ’ ένα σου τρικ να ψωνιστώ και να ξεχάσω
(Σιντάρτα, Άλκης Αλκαίος – Θάνος Μικρούτσικος
Η διάκριση Ορεινών- Πεδινών, ανάγεται στην Εθνοσυνέλευση της Γαλλικής Επανάστασης του 1789. Τότε, οι ριζοσπαστικοί με τις πλέον επαναστατικές ιδέες, κατέλαβαν το άνω αριστερό μέρος της αίθουσας της Εθνοσυνέλευσης και ονομάσθηκαν Ορεινοί επειδή τα έδρανά τους ήταν στο ψηλότερο μέρος του αμφιθεάτρου. Μεταξύ των Ορεινών ήταν ο Νταντόν, ο Μαρά, ο Σαιν Ζυστ και άλλοι από την ομάδα των Επαναστατών της Γαλλικής Επανάστασης.
Χίλια τα πλάνα σου, τα χρώματα κι οι τόποι, Ελένη, Κίρκη, Ναυσικά και Πηνελόπη μια χαραμάδα άνοιξέ μου να περάσω μ’ ένα σου τρικ να ψωνιστώ και να ξεχάσω
(Σιντάρτα, Άλκης Αλκαίος – Θάνος Μικρούτσικος
Σαν χτες, στις 24 Σεπτεμβρίου 2023, ο Στέφανος Κασσελάκης αναδείχτηκε Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, έχοντας συγκεντρώσει στον δεύτερο γύρο των εκλογών το 56% όσων ψήφισαν, δηλαδή περίπου 74000 ψήφους.
Η επέτειος δεν γιορταστηκε από κανέναν, αφού ο ένας χρόνος που πέρασε ήταν μαρτυρικός για τα μέλη και τους φίλους του ΣΥΡΙΖΑ. Ταυτόχρονα, ήταν τραγελαφικός για τους παρατηρητές και ευφρόσυνος για την κυβέρνηση που αισθάνθηκε ουσιαστικά να έχει απαλλαγεί από την αξιωματική αντιπολίτευση.
Σε άρθρο που έγραψα εδώ δυο-τρεις μέρες μετά την εκλογή του κ. Κασσελάκη, εξέφρασα την ελπίδα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορέσει να παραμείνει ενωμένος, ότι μπορούμε να λεγόμαστε «ακόμα σύντροφοι» όσοι είχαμε ταχθεί με την Έφη Αχτσιόγλου και όσοι είχαν προτιμήσει τον κ. Κασσελάκη. Και μόνο από το ότι τον αποκαλώ «κύριο», φαίνεται πως η ελπίδα μου δεν πραγματοποιήθηκε.
Πολύ σύντομα, το εσωκομματικό κλίμα έγινε τοξικό, στελέχη όπως ο Νίκος Φίλης ή ο Πάνος Σκουρλέτης άρχισαν να εκτοξεύουν βαριές κατηγορίες εναντίον του Κασσελάκη, εκείνος απείλησε με διαγραφές μέσω δημοψηφίσματος, κάτι που πήγαινε κόντρα στο καταστατικό και ήταν αδιανόητο για τον ΣΥΡΙΖΑ, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένας εσμός από τρολ λάσπωνε όποιον δεν έπαιρνε το μέρος του Προέδρου, οπότε ύστερα από μια θυελλώδη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής αποχώρησε η τάση της Ομπρέλας, με δύο βουλευτές και κάπου 45 μέλη της ΚΕ, ενώ λίγες μέρες αργότερα αποχώρησε και η τάση της Έφης Αχτσιόγλου με 9 βουλευτές και κάπου 100 μέλη της ΚΕ. Οι αποχωρήσαντες στις αρχές Δεκεμβρίου συγκρότησαν τη Νέα Αριστερά, την οποία στήριξα κι εγώ.
Τον Φεβρουάριο, στο επεισοδιακό συνέδριο του κόμματος, φάνηκε ότι η αποχώρηση των «βαριδιών» δεν ειχε εξασφαλίσει εσωκομματική γαλήνη. Μια μεγάλη μερίδα ιστορικών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ αμφισβητησαν τον Πρόεδρο και ο Αλέξης Τσίπρας έσπασε για πρώτη (και τελευταία μέχρι σήμερα) φορά τη σιωπή του σε ό,τι αφορά τα εσωκομματικά του ΣΥΡΙΖΑ, με μια επιστολή που και αυτή αμφισβητούσε τις κινήσεις του κ. Κασσελάκη. Η αντιπαράθεση στο συνέδριο δεν έφτασε σε μετωπική σύγκρουση, επειδή μεσολάβησαν και την απόσβεσαν οι διαλλακτικότεροι, σαν τον Σ. Φάμελλο.
Στις εκλογές του Ιουνίου ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπόρεσε να αποκομίσει κάτι από την κατακόρυφη πτώση του κυβερνώντος κόμματος, αφού τα ποσοστά του σημείωσαν νέα πτώση, στο 14.9% και, το πιο απειλητικό, μειώθηκε κι άλλο η διαφορά του από το ΠΑΣΟΚ. Ωστόσο, το αποτέλεσμα είχε και τη θετική του όψη για την ηγεσία του κομματος, αφού η Νέα Αριστερά δεν κατάφερε να πείσει και απέτυχε να εκλέξει βουλευτή, μένοντας κάτω από το όριο του 3%, στα 2.45%.
Το καλοκαίρι δεν υπάρχουν ειδησεις, λέει η παροιμια, υπήρχαν όμως πολλές εσωκομματικές αναταράξεις στον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς όλο και περισσότερα στελέχη εξέφραζαν τη διαφωνία τους με διάφορες «λαϊφοστιλάτες» κινήσεις του Προέδρου, ο οποίος άρχισε να φέρεται σπασμωδικά. Το αποκορύφωμα ήταν όταν διέγραψε απο την κοινοβουλευτική ομάδα τον Παύλο Πολάκη, έναν από τους θερμότερους έως τότε υποστηρικτές του, και ύστερα απέπεμψε την Αθηνά Λινού, την οποία κατηγορούσε ο Π. Πολάκης. Όπως ο διαιτητής που για να ρεφάρει μιαν άδικη αποβολή παικτη σφυρίζει ανύπαρκτο πεναλτι εναντίον της ωφελημένης ομάδας, ο Κασσελάκης κατάφερε να στρέψει εναντίον του και τις δύο πλευρές και, το χειρότερο, έδειξε διχαστικός και ανίκανος να προβεί σε συνθέσεις, όπως υποτίθεται ότι πρέπει να κάνει ο επικεφαλής ενός κόμματος.
Πιο σημαντικό ίσως ήταν ότι στα τέλη Ιουνίου ο Πρόεδρος, από την Αμερική όπου έκανε διακοπές, ανακοίνωσε τη διακοπή της έκδοσης του καθημερινού φύλλου της Αυγής (έγραψα σχετικά), χωρίς καμιά προηγουμενη συζήτηση με τα στελέχη του κόμματος. Ταυτόχρονα έπαψε να πληρώνει τους εργαζόμενους στα μέσα ενημέρωσης του κόμματος. Ακολούθησαν απεργιακές και άλλες κινητοποιήσεις των εργαζομένων (αυτή τη στιγμή που γράφω, οι τεχνικοί του Κόκκινου απεργούν και ο σταθμός δεν εκπέμπει κανονικό πρόγραμμα).
Επίσης, από τα υπόγεια της Κουμουνδουρου εντάθηκε η εκστρατεία λάσπης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όχι πλέον με στόχο τους «αποστάτες» που «έκλεψαν τις έδρες» αλλά ενάντια σε κάθε στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ που δεν επιδιδόταν σε λιβανωτούς προς τον κ. Κασσελάκη. Ο Σωκράτης Φάμελλος, που είχε άξια σηκώσει το βάρος της κοινοβουλευτικής δουλειάς ως πρόεδρος της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ, έγινε στόχος αισχρών συκοφαντιών που είχαν τουλάχιστον την επινευση του Κασσελάκη. Λίγες μέρες μετά, ο κ. Κασσελάκης τον αντικατέστησε και ανακοίνωσε την πρόθεσή του να μετατρέψει τον ΣΥΡΙΖΑ σε «ψηφιακό» προσωποπαγές κόμμα, ουσιαστικά καταργώντας όργανα όπως η Κεντρική Επιτροπή.
Ίσως ήταν αυτό η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, ίσως οι δημοσκοπήσεις στις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανιζόταν οχι απλώς πίσω απο το ΠΑΣΟΚ αλλά στην 4η ή και 5η θέση (πίσω απο τον Βελόπουλο και, κάποιες φορές, από το ΚΚΕ), με ποσοστά μονοψήφια. Πάντως, έτσι ή αλλιώς, τα περισσότερα σημαντικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ εξεγέρθηκαν και αποφάσισαν την πρόταση μομφής κατά του Στ. Κασσελάκη, η οποία ψηφίστηκε στις 8 του μηνός. Έγραψα και τότε άρθρο, που σε μεγάλο βαθμό λέει τα ίδια πράγματα με τούτο εδώ, όσον αφορά τον απολογισμό.
Το καταστατικό του ΣΥΡΙΖΑ, όπως ψηφίστηκε το 2022, περιείχε την απαράδεκτη για αριστερό κόμμα πρόβλεψη ότι ο πρόεδρος θα εκλέγεται «από τη βάση». Τότε είχα γράψει ότι «όταν το εκλογικό σώμα που εκλέγει τον ηγέτη αποτελείται από όσους δηλώσουν μέλη και πληρώσουν ένα συμβολικό ποσόν, υπάρχει το οξύμωρο ενδεχόμενο ο ηγέτης ενός κόμματος να εκλεγεί από πολίτες που δεν υποστηρίζουν το συγκεκριμένο κόμμα -ενώ δεν μπορεί επίσης να αποκλειστεί το ενδεχόμενο οργανωμένης παρέμβασης άλλων κομμάτων στην εσωκομματική εκλογή». Αυτό πιθανώς συνέβη στις περυσινές εσωκομματικές εκλογές, αφού δεκάδες χιλιάδες από τα 140.000 «μέλη» που ψήφισαν για να εκλεγεί ο κ. Κασσελάκης ουδεποτε φάνηκαν στις Οργανώσεις Μελών, ουδέποτε πλήρωσαν συνδρομή, ουδέποτε συμμετείχαν σε άλλη εσωκομματική διαδικασία (ας πούμε στις εκλογές συνέδρων).
Το καταστατικό εκείνο έχει και άλλες αδυναμίες -ας πούμε, κάτι που φάνηκε τώρα, δεν προβλέπει τι συμβαίνει όταν ο πρόεδρος πάψει να ασκεί τα καθήκοντά του, είτε ύστερα από πρόταση μομφής όπως ο κ. Κασσελάκης, είτε ύστερα από παραίτηση ή (μακριά από εμάς) αιφνίδιο θάνατο ας πούμε. Χρειαζόταν πρόβλεψη για τον αναπληρωτή του (βέβαια, και στην Κύπρο όπου σχετικη πρόβλεψη υπάρχει, δεν απόφυγαν τα ρεζιλίκια με τον κ. Κουλία· δεν προστατεύει από τα πάντα το καλογραμμένο καταστατικό, βοηθάει όμως).
Μετά τη μομφή, ο κ. Κασσελάκης αποσύρθηκε και τήρησε σχεδόν σιγή ιχθύος -με εξαίρεση ένα τουίτ πριν από 12 μέρες και την προχτεσινή του αφίσα, οπου δηλώνει ότι «είναι εδώ», σε μοβ χρώμα. Περίμενα ότι χτες το βράδυ θα ανακοίνωνε την υποψηφιότητά του στις εσωκομματικές εκλογές που θα γίνουν στα τέλη Νοεμβρίου, αλλά δεν το έκανε. Ωστόσο, όλα δείχνουν ότι θα είναι εκ νέου υποψήφιος. Αρχικά, είχε φλερτάρει με την ιδέα να ιδρύσει νέο κόμμα, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ, έστω και αποδυναμωμένος, προσφέρει ακαταμάχητα πλεονεκτήματα: εξασφαλισμένη κρατική χρηματοδότηση με βάση 47 βουλευτές και περιουσιακά στοιχεία, όπως η ιδιόκτητη έδρα του.
Στην εσωκομματική κλοτσοπατιν… αντιπαράθεση που έχει ξεκινήσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης οι οπαδοί του κ. Κασσελάκη κυριαρχούν. Είναι συζητήσιμο αν αυτό απηχεί την κατάσταση στην πραγματική ζωή και αν θα μετουσιωθεί και στην εσωκομματική κάλπη -αν και, οπως είπαμε, η εν λογω κάλπη είναι πορώδης, οποιος θελει ψηφίζει. Το κακό είναι ότι, πέρα απ΄τον ανυπόκριτο θαυμασμό προς τον Ηγέτη, το κοινό χαρακτηριστικό πολλών από τους θαυμαστές του κ. Κασσελάκη είναι ότι απορρίπτουν όλη τη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και ολες τις αξίες της Αριστεράς, αντιπαραθέτοντας αξίες που έως τώρα από τα δεξιά τις ακούγαμε, όπως την επικοινωνιακή δεινότητα ή το να (λέει ότι) «έχει κολλήσει ένσημα».
Όπως έγραψα πριν από 15 περίπου μέρες, θεωρώ «την οριστική ήττα του Κασσελάκη αναγκαία προϋπόθεση για να έχει ελπίδες να ορθοποδήσει ο προοδευτικός χώρος. Με μιαν επισήμανση που δεν με συμφέρει: αναγκαία είναι, αλλά δεν είναι απαραίτητα και ικανή -δηλαδή, και να φύγει ο Κασσελάκης δεν υπάρχει εγγύηση ότι θα σταθούμε στα πόδια μας, μόνο ελπίδα υπάρχει». Σήμερα μάλιστα είμαι ακόμα πιο απαισιόδοξος, διότι, όποιος κι αν ειναι ο νικητής των εσωκομματικών εκλογών είναι βέβαιο ότι οι πληγές που άφησε η εσωκομματική αντιπαράθεση και ο τυφώνας Κασσελάκη δύσκολα θα επουλωθούν -ενώ, όπως έδειξε και το χτεσινό ντιμπέιτ στο όμορο κόμμα, το ΠΑΣΟΚ ετοιμάζεται να κάνει μια χαψιά ό,τι απόμεινε απο τον ΣΥΡΙΖΑ.
Νίκος Σαραντάκος
Πηγή: sarantakos.wordpress.com
Μπορούν οι οικονομολόγοι να λογιστούν επιστήμονες; Με μία λέξη: «Όχι».
Οι οικονομολόγοι συμπεριφέρονται όπως οι επιστήμονες και μιλούν όπως οι επιστήμονες — έχουν αναπτύξει ορισμένα εντυπωσιακά μαθηματικά εργαλεία και απονέμουν στον εαυτό τους ένα βραβείο Νόμπελ κάθε χρόνο —, αλλά δεν μπορούν ακόμη να θεωρηθούν γνήσιοι επιστήμονες. Τα οικονομικά δεν θεμελιώνονται σε στέρεες υποκείμενες γνώσεις, όπως θα έπρεπε να συμβαίνει (εν προκειμένω, σε γνώσεις της βιολογίας). Αυτό εκ πρώτης όψεως φαντάζει παράδοξο, διότι τα μοντέλα της οικονομικής δραστηριότητας δεν μπορούν παρά να βασίζονται σε κάποιες ιδέες σχετικά με το τι ακριβώς επιζητούν οι άνθρωποι.
Τι προσπαθούμε άραγε να μεγιστοποιήσουμε; Εδώ οι οικονομολόγοι παίζουν «τον παπά». Υποστηρίζουν ότι επιδιώκουμε τη μεγιστοποίηση ενός πράγματος το οποίο οι ίδιοι αποκαλούν «ωφελιμότητα». Και τι είναι η ωφελιμότητα; Μμ, οτιδήποτε επιθυμούμε να μεγιστοποιήσουμε. Άλλοτε θα προσπαθεί κανείς να μεγιστοποιήσει το εισόδημά του, άλλοτε θα αγωνιά να εξασφαλίσει τροφή, άλλοτε θα βάζει το σεξ υπεράνω τροφής και χρημάτων. Με άλλα λόγια, χρειαζόμαστε κάποιες «συναρτήσεις προτίμησης», οι οποίες να μας πληροφορούν πότε κάποιο είδος ωφελιμότητας προκρίνεται έναντι άλλων. Οι τιμές των συναρτήσεων αυτών δεν μπορούν παρά να προσδιορίζονται εμπειρικά, καθότι τα οικονομικά δεν διαθέτουν κάποια γενική θεωρία για το πώς αναμένεται το άτομο να βαθμοδοτεί τις διάφορες μεταβλητές. Αλλά ο προσδιορισμός των τιμών όλων των συναρτήσεων προτίμησης για κάθε πιθανή κατάσταση είναι στόχος προδήλως ανέφικτος, ακόμη και όταν επικεντρωνόμαστε σε ένα μεμονωμένο άτομο, πόσω μάλλον σε μια ολόκληρη ομάδα.
Οι βιολόγοι, από την άλλη, διαθέτουν μια επεξεργασμένη θεωρία για το τι ακριβώς είναι η ωφελιμότητα (αν και παρερμήνευαν την πραγματικότητα επί έναν περίπου αιώνα). Η βιολογική θεώρηση της ωφελιμότητας βασίζεται στη σύλληψη του Δαρβίνου περί αναπαραγωγικής επιτυχίας. Όταν μιλάμε για έμβια όντα, πρέπει πάντοτε να θυμόμαστε ότι η έννοια της ωφελιμότητας ανάγεται εν τέλει στην εγκλείουσα αρμοστικότητα του ατόμου —με άλλα λόγια, στο πλήθος των ζώντων απογόνων του συν τις επιδράσεις (θετικές ή αρνητικές) στην αναπαραγωγική επιτυχία των συγγενών του, σταθμισμένες ως προς τον βαθμό συγγένειας του ατόμου με κάθε συγγενή. Σε πολλές περιπτώσεις, η πρόσθετη ακρίβεια του παραπάνω ορισμού (συγκριτικά με την αναπαραγωγική επιτυχία του ατόμου καθ’ εαυτήν) είναι μάλλον περιττή.
Ωστόσο, η ακλόνητη πεποίθηση των οικονομολόγων ότι μπορούν να αναπτύξουν μια επιστήμη εκ του μηδενός —δηλαδή, ανεξάρτητα από επιστημονικές γνώσεις εκτός του τομέα των οικονομικών—,τους ωθεί να παραβλέπουν μια σειρά από εξόχως σημαντικές συνδέσεις. Έτσι, αρέσκονται να υποστηρίζουν ότι το κόστος της εξαπάτησης στα κοινωνικά και στα οικονομικά συστήματα θα περιοριστεί με φυσικό τρόπο από τις δυνάμεις της αγοράς, μολονότι η πεποίθηση αυτή ουδόλως ανταποκρίνεται στα όσα γνωρίζουμε από την καθημερινή ζωή, πόσω μάλλον από τη βιολογία. Εντούτοις, η οικονομική «επιστήμη» είναι τόσο αποκομμένη από την πραγματικότητα, ώστε οι αντιφάσεις της τράβηξαν την προσοχή μόνο όταν ολόκληρη η υφήλιος βυθίστηκε στη δίνη μιας οικονομικής ύφεσης, απότοκης του παντρέματος της επιχειρηματικής απληστίας με ανεδαφικές οικονομικές θεωρίες.
Το λάθος απορρέει εν μέρει από το γεγονός ότι η έννοια της «ωφελιμότητας» είναι αμφίσημη. Μπορεί να αναφέρεται στην ωφελιμότητα των ενεργειών σας προς εσάς ή προς άλλους (της ομάδας στην οποία ανήκετε συμπεριλαμβανομένης). Οι οικονομολόγοι θέλγονται από την ιδέα ότι αυτά τα δύο είδη ωφελιμότητας συμπίπτουν. Αρέσκονται να υποστηρίζουν ότι η επιδίωξη, από μέρους των ατόμων, της (αόριστης) προσωπικής τους ωφελιμότητας θα τείνει να ωφελεί την ομάδα —δηλαδή, να παρέχει γενική ωφελιμότητα. Έτσι, παραγνωρίζουν την πιθανότητα η ανεξέλεγκτη επιδίωξη του προσωπικού συμφέροντος να έχει καταστροφικές συνέπειες για το συλλογικό συμφέρον. Στη βιολογία, η πλάνη αυτή είναι γνωστή από παλιά και έχει καταδειχθεί επανειλημμένως. Δεν μπορούμε ποτέ να δεχθούμε εκ των προτέρων ότι το συμφέρον των ατόμων θα συμβαδίζει με το συμφέρον του συνόλου. Αυτό μπορεί να συμβαίνει ή να μη συμβαίνει· για να εξακριβώσουμε τι ακριβώς ισχύει σε κάθε δεδομένη περίπτωση, είναι απαραίτητο να τη διερευνήσουμε ξεχωριστά.
Καρπός μιας πρόσφατης απόπειρας των οικονομολόγων να συνδέσουν τον τομέα τους με συναφείς επιστημονικούς κλάδους —εν προκειμένω, με την ψυχολογία— υπήρξε η ανάπτυξη της λεγάμενης «συμπεριφορικής οικονομικής». Ως συνήθως, όμως, οι οικονομολόγοι αρνούνται πεισματικά να πραγματοποιήσουν το τελικό βήμα σύνδεσης των οικονομικών με την εξελικτική θεωρία, ακόμη και όταν, με μισή καρδιά, την επικαλούνται. Έτσι, ακόμη και οι οικονομολόγοι που αναζητούν εξελικτικές εξηγήσεις για την οικονομική συμπεριφορά των ανθρώπων συχνά υιοθετούν ασυνήθιστες, ανορθολογικές παραδοχές. Λόγου χάριν, ένα ευρέως διαδεδομένο πρόσφατο λάθος είναι η ιδέα ότι η συμπεριφορά μας έχει εξελιχθεί ειδικά για να ταιριάζει σε τεχνητά οικονομικά παίγνια.
Για να αντιληφθείτε πόσο παράδοξη είναι η ιδέα αυτή, αναλογιστείτε το παίγνιο του τελεσιγράφου. Οι περισσότεροι απορρίπτουν κατάφωρα άδικες μοιρασιές χρηματικών ποσών που τους προσφέρουν ανώνυμα τρίτα πρόσωπα (φερ’ ειπείν, το τρίτο πρόσωπο να κρατήσει το 80% του ποσού και οι ίδιοι να αρκεστούν στο 20%), παρότι έτσι χάνουν χρήματα. Το συγκεκριμένο παίγνιο ουσιαστικά μετρά το αίσθηση δικαίου μας: τις συνέπειες που είμαστε διατεθειμένοι να υποστούμε προκειμένου να τιμωρήσουμε κάποιον που μας συμπεριφέρεται άδικα. Εντούτοις, μια ομάδα οικονομολόγων (μαζί με ορισμένους ανθρωπολόγους που προστέθηκαν στην παρέα για να της προσδώσουν μεγαλύτερη εγκυρότητα) προέβαλε το πρωτοφανές επιχείρημα ότι οι άνθρωποι δρουν σαν να έχουν εξελιχθεί για να ανταποκρίνονται σε αυτή την ασυνήθιστη εργαστηριακή συνθήκη.
Με άλλα λόγια, το ότι απορρίπτουμε άδικες χρηματικές προσφορές, παραβλέποντας το οικονομικό μας συμφέρον, προκειμένου να τιμωρήσουμε την απληστία εντελώς άγνωστων ατόμων οδήγησε τους οικονομολόγους στο συμπέρασμα ότι η μεροληψία μας αυτή εξελίχθηκε για να προσιδιάζει σε αυτήν ακριβώς τη συνθήκη: σε μεμονωμένες συναλλαγές χωρίς πιθανά ανταποδοτικά οφέλη για τον συμμετέχοντα, όπου το μόνο που έχει αξία είναι το γενικό συλλογικό συμφέρον. Για άλλη μία φορά, η ομάδα κατίσχυε του ατόμου. Αλλά το συμπέρασμα των οικονομολόγων είναι εξίσου παράλογο με τον ισχυρισμό ότι το αίσθημα φόβου που βιώνει κανείς βλέποντας μια ταινία τρόμου εξελίχθηκε χάριν της παρακολούθησης ταινιών τρόμου.
Οι βιολόγοι πειραματίζονται επί αιώνες με ζωντανά πλάσματα στο εργαστήριο προκειμένου να μελετήσουν τα γνωρίσματά τους, αλλά, εξ όσων γνωρίζω, ουδείς βάσισε ποτέ τη μελέτη της λειτουργίας κάποιου γνωρίσματος στην ιδέα ότι εξελίχθηκε για να βοηθά το πειραματόζωο να ανταπεξέλθει στις συνθήκες του εργαστηρίου.
Ένας οικονομολόγος ο οποίος προσφάτως τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ αναρωτήθηκε πώς μπορούσε να εξηγηθεί η πλήρης αποτυχία της επιστήμης του να προβλέψει τις καταστροφικές οικονομικές εξελίξεις που ξεκίνησαν το 2008. Ως απάντηση, θα μπορούσε κανείς να προτάξει την εγγενή πολυπλοκότητα των οικονομικών συμβάντων, στα οποία ενέχεται μεγάλο πλήθος διαφορετικών παραγόντων. Το τελικό αποτέλεσμα μιας οικονομικής απόφασης —η συνισταμένη της συμπεριφοράς ενός τεράστιου πλήθους ατόμων—, αν και λιγότερο πολύπλοκο από τα καιρικά φαινόμενα, είναι σχεδόν εξίσου δύσκολο να προβλεφθεί. Ο οικονομολόγος εστίασε την κριτική του στην παθιασμένη ενασχόληση των συναδέλφων του με όμορφα μαθηματικά και όχι με την πραγματικότητα.
Αν και αυτό αναμφίβολα αποτελεί μέρος του προβλήματος, ο οικονομολόγος ούτε καν υπαινίχθηκε ότι το πρώτο στοιχείο της πραγματικότητας στο οποίο οφείλουμε να επικεντρωθούμε (όπως έχει καταδειχθεί σαφώς εδώ και τρεις δεκαετίες) είναι η βιολογία, και ειδικότερα η εξελικτική θεωρία. Αν, τριάντα χρόνια νωρίτερα, οι οικονομολόγοι είχαν οικοδομήσει τη θεωρία τους για την οικονομική ωφελιμότητα σε μια θεωρία για το βιολογικό ιδιοσυμφέρον, αν δηλαδή δεν επιζητούσαν τα όμορφα μαθηματικά αλλά τα συναφή με την πραγματικότητα μαθηματικά, ίσως να είχαμε γλιτώσει από κάποιες πρόσφατες φαιδρότητες της οικονομικής σκέψης —όπως την άποψη ότι δήθεν διαθέτουμε σύμφυτους μηχανισμούς αντιμετώπισης της εξαπάτησης, οι οποίοι υποτίθεται ότι ενεργοποιούνται για να μας προστατεύσουν από τις καταστρεπτικές συνέπειες της ανεξέλεγκτης οικονομικής ιδιοτέλειας όσων ήδη βρίσκονται στην κορυφή.
Τέλος, όταν ένα πεδίο καμώνεται το επιστημονικό χωρίς να είναι, διατρέχει τον κίνδυνο να υιοθετήσει πρόχειρα και μεροληπτικά συστήματα αξιολόγησης της πραγματικότητας. Αναλογιστείτε την ακόλουθη τακτική, η οποία έχει εφαρμοστεί κατ’ εξακολούθησιν τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια: Η Παγκόσμια Τράπεζα συμβουλεύει αναπτυσσόμενες χώρες να ανοίξουν τις αγορές τους στα ξένα προϊόντα, να αφεθούν στην κυριαρχία των δυνάμεων της αγοράς και να περιστείλουν το κράτος πρόνοιας. Όταν το πρόγραμμα εφαρμόζεται και αποτυγχάνει, η διάγνωση των στελεχών της Τράπεζας είναι απλή: «Η συμβουλή μας ήταν καλή, αλλά δεν την εφαρμόσατε επαρκώς πιστά». Δύσκολα μπορεί κανείς να διαψευστεί όταν μετέρχεται τέτοιες μεθόδους.
Πηγή: a
*όλοι προτιμούν αυτόν που μιλάει όμορφα
Η αλήθεια
είναι πάντοτε παράλογος
και δια τούτο δεν τη λέγουσι ποτέ
οι φρόνιμοι και ηλικιωμένοι άνθρωποι,
αλλά την ομολογούσιν
οι μεθυσμένοι, οι τρελοί, οι άρρωστοι
και τα μικρά παιδία.
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
………………………………………………………………..
από το βιβλίο:
ΟΙ ΕΜΠΟΡΟΙ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ
•Ενώ το αίμα ρέει κρουνός στην Ουκρανία,στη Γάζα,στο Λίβανο κανείς στο πολιτισμένο δυτικο μας κόσμο δεν ασχολείται και ελάχιστοι γνωρίζουν τον ξεχασμένο άμοιρο υπόλοιπο κόσμο.
•Σουδαν.10 εκ εκτοπισμένοι.Στους δρόμους.Στο χωμα.Με τα μπογαλάκια πάνω στα κεφάλια των γυναικών κατα τον αφρικανικό τρόπο.200.000 νεκροί.Λιμος και θάνατος.Επιδημιες.Αυτοι ομως είναι δεύτερης κατηγορίας άνθρωποι ποιος νοιάζεται.Το θέμα δεν πουλάει.Ο εμφυλιος δυο εξίσου στυγερών στρατιωτικών φατριών για τον έλεγχο των desperados και φυσικά του πλουτισμού τους από τους άφθονους ανεκμετάλλευτους φυσικούς πόρους.Διακυβευμα που να αφορά τους Σουδανους δεν υπάρχει.Αδικο αίμα.
•Η Ρωσία υποδαυλίζει το πόλεμο.Τον προκαλεί.Δινει όπλα,χρήματα και παραστρατιωτικές ομαδες και στις δυο αντιμαχόμενες πλευρές.Για να κρατά τη «κυβέρνηση» μια χούντα ,αδύναμη και εμπόλεμη και να πετύχει την εξόρυξη χρυσού και κρίσιμη ναυτική βάση στην Ερυθρά θάλασσα.Θα το πετύχει σύντομα όπως διαβάζω.
Αυτα είναι τα απότοκα της Ουκρανίας στη πραγματική μάχη της παγκόσμιας κυριαρχίας που διεξάγεται πολυδαίδαλα και σιωπηρά και χαρακτηρίζει την ουσία της εποχης που ζούμε.Η Αφρική είναι ένα από τα μεγάλα επίκεντρα αναδιάταξης υπέρ των Ρώσων και των Κινέζων.
•Πήγα κάποτε στο Χαρτούμ.Για μια υπόθεση όπου κάποιος Σουδανός έκανε ασφάλεια ζωής και δυο μέρες μετά έφεραν ένα πλαστό έγγραφο ότι σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό στη «ζευξη του Λευκού με το Γαλάζιο Νείλο».Πηγα υπό τη προστασία φυλάρχου, με τρεις αν θυμάμαι καλά γυναίκες ,πρώην υπουργό του παντοδύναμου Αλ Μπασιρ.Τον ασφαλισμένο τον εντοπίσαμε ζώντα και μια χαρά στην υγεία του χαρις στις διασυνδέσεις του φυλάρχου.Η ασφαλιστική έσωσε τα εκατομμύρια από τη μούφα συμβόλαιο.Ειχε επιδημία ελονοσίας και ο πρέσβυς όταν τον ρώτησα που να πάω για λίγο τουρισμό μου είπε.Να βγαίνεις από το Χιλτον να το κανείς γύρω γύρω και να ξαναμπαίνεις μέσα.Δεν τον άκουσα.Πηρα έναν λιποσαρκο οδηγό και έκανα το Χαρτούμ φέτες.Ο φύλαρχος με τραπέζωσε σπίτι του.Σταυροποδι σε χαλι.
•Όταν σε δεύτερο χρόνο ήρθε στην Αθήνα τον κάλεσα σπίτι μου.Η Μαρίνα είχε λυθεί στα γέλια.Τι είναι τούτο μου είπε που σου ρθε πάλι.Κελεμπια ,τουρμπάνι και ανοιχτό πέδιλο και απλυσιά.Μας έλεγε για το Σουδαν.Μαθαμε όλα τα τοπικά κουτσομπολιά του Χαρτούμ και περιχώρων.Τον περιποιηθηκαμε όμως πιλάφι,σουτζουκάκια και χυμό πορτοκάλι ναμαστε εντάξει με τα θρησκευτικά.Πολυ ευχαριστήθηκε.Αμαν αγόρι μου με τους μουρλούς μου είπε.Εχεις παλαβοκεραυνο.
•Από το Σουδαν είχα φέρει ένα ξυλόγλυπτο.Μια αφρικανική. φιγούρα ένα μέτρο με μια πίπα Ο μικρός μου γιος δεν τον έφτανε στο ύψος.Τον φοβόταν.Πες καληνύχτα στο σεΐχη του έλεγα για πλάκα .Την έκανε δρομαίως.Δεν θέλει κοιμάται μου έλεγε.
•Αχ ρε Μαρίνα τι έχουμε ζήσει.Μουπες στο νοσοκομείο να μην ανησυχώ.Σε δυο βδομαδες θαμαι μια άχνη αναμνηση.Ποσο λαθος είσαι.Οσο περνάει στο συνειδητό ότι έφυγες τόσο πιο δυνατή πιο ζωσα γίνεται η αναμνηση. Ερχεται από κάθε στιγμή του χρόνου που μας αναλογούσε.
Πάνος Μπιτσαξής
Καρλ Γιουνγκ: «Δεν είμαι αυτά που μου έχουν συμβεί, είμαι αυτό που έχω επιλέξει να γίνω»
Η έκφραση αυτή έχει παραμείνει από την αρχαία Ελλάδα και συγκεκριμένα από τις ναυμαχίες που έδιναν οι αρχαίοι Έλληνες. Οποίος μπορούσε να εκμεταλλευτεί καλύτερα τον αέρα μπορούσε να κινηθεί πιο γρήγορα άρα και να νικήσει. Έτσι οποίος έπαιρνε τον αέρα ήταν και ο νικητής.
Τι γνωρίζουμε για τη σέκτα με τη μακρά μυστικιστική παράδοση
Οι Μπεκτασήδες παντρεύουν στις τελετουργίες τους στοιχεία της Ορθόδοξης χριστιανικής πίστης με το Σιϊτισμό αλλά και το ορθόδοξο Ισλάμ (Σουνιτισμός). Μαζί με τους Μεβλεβί και τους Νακσμπαντί θεωρούνται ως οι πλέον γνωστές κατευθύνσεις του Σουφισμού την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, κατά την επικράτηση της τελευταίας στα Βαλκάνια και την Ανατολία. Αποτελούν έτσι σημαντικό κεφάλαιο της ιστορίας του Ισλάμ στη Μέση Ανατολή, Μικρά Ασία και Βαλκάνια.
Το δόγμα του Μπεκτασή επιτρέπει την κατανάλωση αλκοόλ, όπως εξηγεί σε παλαιότερο άρθρο του το Euronews, ενώ δεν απαιτεί να χωρίζονται οι άνδρες και οι γυναίκες, ούτε να καλύπτουν τα μαλλιά ή το πρόσωπό τους οι γυναίκες. Επιπλέον, οι τεκέδες του Μπεκτασή διαφέρουν από τα παραδοσιακά τζαμιά στο ότι δεν έχουν χτισμένο μιναρέ δίπλα τους.
Η πίστη των Μπεκτασηδων αφήνει την ευθύνη για οποιαδήποτε πράξη στο άτομο, δεν επικαλείται την πίστη ή ιερό κείμενο για προσωπικές ενέργειες και επομένως όσοι πραγματοποιούν τρομοκρατικές επιθέσεις στο όνομα του Θεού δεν θεωρούνται αληθινοί πιστοί.
Ο Μπαμπά Μόντι είναι ο πνευματικός ηγέτης του τάγματος. Πέρυσι η μη κυβερνητική οργάνωση We care for Humanity τον αναγνώρισε ως Σύμβολο της Παγκόσμιας Ειρήνης.
«Γνωρίζουμε καλά ποιοι είναι οι τρεις κύριοι εχθροί της ανθρωπότητας πρώτα από όλα η άγνοια, μετά η φτώχεια, που συχνά πηγάζει από την πολιτική κατάσταση, και τέλος το προσωπικό εγώ, ο εγωισμός. Αυτοί οι τρεις παράγοντες μπορούν να καταπολεμηθούν και να καταστραφούν μόνο εάν οι άνθρωποι συνεργαστούν μεταξύ τους», έχει πει ο Μπαμπά Μόντι.
Σε αντίθεση με άλλα δερβισικά τάγματα της Τουρκίας όπως οι Μεβλεβήδες, οι Μπεκτασήδες δεν φαίνεται να έχουν κάποια δημόσια λατρευτική πρακτική. Στην πραγματικότητα, ολόκληρο το τελετουργικό του τάγματος των Μπεκτασήδων είναι καλυμμένο με απόλυτη μυστικότητα.
Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πηγές τα μέλη του τάγματος χωρίζονται σε έξι κύριες κατηγορίες:
Οι πεποιθήσεις των Μπεκτασήδων λέγεται πως πέρασαν στην Αλβανία από το νησί της Κέρκυρας από τον δερβίση Σαρί Σαλτίκ προς το τέλος του δέκατου πέμπτου αιώνα. Ίδρυσε επτά τεκέδες, συμπεριλαμβανομένου ενός στα βουνά πάνω από το Κρουζλ, όπου ο μύθος τον θέλει να σκοτώνει ένα δράκο. Ο Αλή Πασάς Τεπελενλής, ο πολέμαρχος της Ηπείρου, ήταν νεοφώτιστος του τάγματος των Μπεκτασήδων.
Πολλοί από τους ηγέτες του αλβανικού εθνικισμού ήταν Μπεκτασήδες, και το τάγμα διαμόρφωσε το «αριστερό» σκέλος του ισλαμικού φάσματος στα Βαλκάνια. Μετά από την καταστροφή των σωμάτων των γενιτσάρων το 1826, πολλοί μπαμπά και απλοί δερβίσηδες Μπεκτασήδες διασκορπίστηκαν σε απομακρυσμένες περιοχές των Βαλκανίων μακριά από το χέρι της οθωμανικής κυβέρνησης.
Το 1922 μια συνέλευση των εκπροσώπων από όλους τους τεκέδες της Αλβανίας διαχώρισε τη σχέση των Μπεκτασήδων με τον Ανώτατο Μπεκτάς, που είχε εγκατασταθεί στη νέα πρωτεύουσα της Άγκυρας, πριν την καταστολή του τάγματος από τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ. Τα Τίρανα έγιναν έδρα του τάγματος και το 1929 αναγνωρίστηκε ως αυτόνομο μουσουλμανικό τάγμα, με νέο καταστατικό.
Αλλά το καταφύγιό τους ήταν βραχύβιο καθώς ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος οδήγησε στην άνοδο του Ενβέρ Χότζα στην εξουσία, με τους Μπεκτασήδες να βρίσκονται, όπως και τα άλλα θρησκευτικά δόγματα, υπό διωγμό.
Ο Έντι Ράμα, σε μία απόφαση που έχει προκαλέσει εκνευρισμό στην Άγκυρα,θέλει να δημιουργήσει ένα κρατίδιο των Μπεκτασήδων, προκειμένου όπως είπε να προωθήσει μια ανεκτική εκδοχή του Ισλάμ για την οποία υπερηφανεύεται η Αλβανία. «Θα πρέπει να φροντίσουμε αυτόν τον θησαυρό, που είναι η θρησκευτική ανοχή και τον οποίο δεν πρέπει ποτέ να θεωρούμε δεδομένο», δήλωσε χαρακρηστικά στους New York Times.
Από την άλλη οι επικριτές του σχολιάζουν πως η δημιουργία κράτους στη βάση θρησκευτικού δόγματος δεν συνάδει με την εκκοσμίσκευση και την ανοχή.
Αν όντως ιδρυθεί, το λεγόμενο «Κυρίαρχο Κράτος του Τάγματος Μπεκτασί» θα γίνει το μικρότερο κράτος στον κόσμο, μόλις το ένα τέταρτο του μεγέθους της Πόλης του Βατικανού. Το κομμάτι γης των 10 εκταρίων θα έχει τη δική του διοίκηση, διαβατήρια και σύνορα.
Πηγή:naftemporiki.gr
Ο κόσμος εξελίσσεται διαρκώς και ο ρυθμός της αλλαγής επιταχύνεται, δεν επιβραδύνεται.
Για να παραμείνετε μπροστά από την καμπύλη, πρέπει να είστε μόνιμος μαθητής. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να επιστρέψετε στο σχολείο ή να κερδίσετε περισσότερα πτυχία.
Μάλλον, σημαίνει να αναπτύξετε μια περιέργεια για τον κόσμο γύρω σας και μια επιθυμία να τον κατανοήσετε καλύτερα.
Διαβάστε βιβλία. Παρακολουθήστε σεμινάρια. Ακούστε podcast. Όλα μετράνε. Ποτέ δεν ξέρεις πού θα βρεις την επόμενη μεγάλη ιδέα ή την έμπνευση για την επόμενη κίνησή σου.….
Τα 2 βρίσκονται ήδη στο ντουλάπι της κουζίνας και το τρίτο το διαθέτουμε κατά το ήμισυ. Για να δούμε…
Η φροντίδα της υγείας του εγκεφάλου αποτελεί προτεραιότητα για πολλούς από εμάς καθώς τα χρόνια περνούν. Και όχι άδικα, αφού η καλή λειτουργία του εγκεφάλου θεωρείται ζωτικής σημασίας για τη μακροζωία και τη συνολική μας ευεξία. Και ειδικά σε μια εποχή με διαρκώς αυξανόμενες διαγνώσεις περιστατικών με γνωστικά ζητήματα, όπως η άνοια και το Αλτσχάιμερ. (Σ.σ. Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο συχνή αιτία άνοιας σε ένα ποσοστό 60-70% του συνόλου).
Κι ενώ πολλοί παράγοντες που σχετίζονται με τον σύγχρονο τρόπο ζωής συμβάλλουν στη γνωστική εξασθένηση, τα καλά νέα είναι ότι οι απλές αλλαγές στην καθημερινότητα, συμπεριλαμβανομένης της ισορροπημένης διατροφής και της ενυδάτωσης, υπόσχονται να μας προφυλάξουν.
Ένας από τους ευκολότερους τρόπους να υποστηρίξουμε την υγεία του εγκεφάλου είναι μέσω των ροφημάτων που πίνουμε καθημερινά. Είτε προσπαθούμε να ενισχύσουμε τη μνήμη μας, είτε αγωνιζόμαστε να μειώσουμε τον κίνδυνο άνοιας, τα σωστά ποτά μπορούν να τροφοδοτήσουν τον εγκέφαλό μας με ένα σύνολο από υπερπολύτιμα θρεπτικά συστατικά. Αυτό δεν είναι από μόνο του πολύ αισιόδοξο;
Σύμφωνα με τον νευροεπιστήμονα Δρ. Ρόμπερτ Λοβ, ορισμένα ποτά όχι μόνο βελτιώνουν τη μνήμη, αλλά μπορούν επίσης να περιορίσουν τον κίνδυνο άνοιας σε ποσοστό έως και 40%. Ποια είναι όμως αυτά τα ροφήματα;
«Έρευνα από την Ιαπωνία, με περισσότερους από χίλιους συμμετέχοντες, διαπίστωσε ότι όσοι έπιναν δύο φλιτζάνια πράσινο τσάι την ημέρα είδαν 43% μείωση των συμπτωμάτων άνοιας σε σύγκριση με εκείνους που δεν έπιναν πράσινο τσάι», σημειώνει ο δρ. Λοβ.
Το μυστικό πίσω από το πράσινο τσάι βρίσκεται στην υψηλή του περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά και συγκεκριμένα, σε πολυφαινόλες. Οι πολυφαινόλες διαθέτουν αντιφλεγμονώδη οφέλη που συμβάλλουν στην προστασία των εγκεφαλικών μας κυττάρων από τυχόν βλάβες.
Συν τοις άλλοις, το πράσινο τσάι είναι δημοφιλές για τη μοναδική ιδιότητα του να βελτιώνει την εστίαση και τη συγκέντρωση. Για όλους αυτούς τους λόγους, η τακτική κατανάλωση πράσινου τσαγιού μπορεί να οδηγήσει σε μακροπρόθεσμες βελτιώσεις στη μνήμη και στη λειτουργία του εγκεφάλου, καθιστώντας το εν λόγω ρόφημα κορυφαία επιλογή για όσους επιδιώκουμε να ενισχύσουμε τις γνωστικές μας ικανότητες.
Και το πράσινο τσάι, είναι και ιδανικό για όσους παλεύουμε να χάσουμε κιλά. Δηλαδή δύο σε ένα. Υπέροχο;
2. Ο καφές
Το δεύτερο ποτό στη λίστα του δρ. Λοβ είναι ο αγαπημένος μας καφές. Ο καφές είναι επίσης εξαιρετικός για την υγεία του εγκεφάλου, καθώς είναι και αυτός πλούσιος σε πολυφαινόλες. Οι πολυφαινόλες είναι απαραίτητες για τα βακτήρια του εντέρου μας. Και ως γνωστόν ό,τι είναι καλό για το έντερο μας, είναι ευεργετικό και για τον εγκέφαλό μας.
Ο καφές – ω τι έκπληξη! – περιέχει επίσης καφεΐνη, η οποία βελτιώνει τη δυνατότητα εστίασης αλλά και τη μνήμη μας. Μάλιστα, για τους μαθητές ή οποιονδήποτε θέλει να συγκρατήσει ένα σύνολο από πληροφορίες, η κατανάλωση καφέ μετά το διάβασμα ή την παράδοση του μαθήματος μπορεί να συνδράμει στη «σταθεροποίηση» των αναμνήσεων.
Με άλλα λόγια, πρόκειται για ένα απλό, καθημερινό τελετουργικό, με αδιανόητη σημασία για τις γνωστικές μας λειτουργίες. Απλώς, φροντίζουμε να κρατάμε φλεγμονώδη συστατικά όπως η υπερβολική ζάχαρη και οι παχυντικές κρέμες έξω από το μείγμα, καθώς αυτά μπορούν να κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό στον μηχανισμό της μνήμης και της σκέψης.
3. To νερό εμπλουτισμένο με μαγνήσιο
Ο δρ. Λοβ τονίζει τη σημασία του να παραμένουμε ενυδατωμένοι. Τόσο για τη σωματική όσο και για την ψυχική και πνευματική μας ευεξία. Η αφυδάτωση άλλωστε, μπορεί να προκαλέσει εγκεφαλική «ομίχλη», οδηγώντας σε πιο αργή σκέψη και έλλειψη διαύγειας. Αντίθετα, η κατανάλωση αρκετού νερού κατά τη διάρκεια της ημέρας βοηθά στην ενίσχυση της λειτουργίας του εγκεφάλου. Και η προσθήκη μαγνησίου στο νεράκι μας, το καθιστά ακόμα πιο αποτελεσματικό.
Το μαγνήσιο είναι ζωτικής σημασίας για τη γενική υγεία μας. Kαι μεταξύ άλλων πλεονεκτημάτων, παίζει κεντρικό ρόλο και σε πολλές καίριες διεργασίες που συντελούνται στον εγκέφαλό μας. Κι όμως πολλοί – περίπου το 70% του πληθυσμού – δεν το προσλαμβάνουμε αρκετά μέσω της διατροφής μας.
Για να σώσουμε τη ζημιά, ο γιατρός προτείνει τη χρήση σταγόνων μαγνησίου στο νερό, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι λαμβάνουμε αρκετό από αυτό το απαραίτητο μέταλλο, το οποίο μειώνει τη γνωστική έκπτωση.
πηγή:HuffPost Greece
«Το μοντέλο μου για τις επιχειρήσεις είναι οι Beatles. Ήταν τέσσερις τύποι που κρατούσαν υπό έλεγχο ο ένας τις αρνητικές τάσεις του άλλου. Ισορροπούσαν μεταξύ τους και το σύνολο ήταν μεγαλύτερο από το άθροισμα των μερών. Έτσι βλέπω τις επιχειρήσεις: Τα σπουδαία πράγματα στις επιχειρήσεις δεν γίνονται ποτέ από ένα άτομο, γίνονται από μια ομάδα ανθρώπων».
Steve Jobs