Αξέχαστοι άνθρωποι, στον κάμπο του Κόκκινου που σήμερα είναι πνιγμένος από τα νερά της λίμνης του Μόρνου.

πηγήinside story/ Γιάννης Παλαιολόγος

 

Για να φτάσει κανείς στο σημείο που βρίσκεται η λιμνοδεξαμενή της Λιβάδας, πρέπει να οδηγήσει μισή ώρα από τη Χώρα της Τήνου, βόρεια και ανατολικά, σε αυξανόμενα κακοτράχαλους δρόμους. Κάποια στιγμή, υπό το βλέμμα του όρους Τσικνιά προς τα νότια, εμφανίζεται μία μεγάλη τρύπα στην άνυδρη πλαγιά, σαν να έχει πέσει μετεωρίτης. Είναι η λιμνοδεξαμενή στη σημερινή κατάστασή της – μία κατάσταση εγκατάλειψης, εμβληματική των αδιεξόδων που πλήττουν την ύδρευση στο κυκλαδίτικο νησί, αλλά και τις δημόσιες επενδύσεις στην Ελλάδα γενικότερα.

Στο πρώτο μέρος της έρευνάς μας για το ζήτημα της ύδρευσης στην Τήνο, εξετάζουμε το ιστορικό τριών φιλόδοξων έργων που στόχευαν στην αναβάθμιση των δυνατοτήτων υδροδότησης του νησιού – έργων που κατέστησαν αυξανόμενα επείγοντα καθώς οι βροχοπτώσεις μειώνονταν και η κατανάλωση εκτοξευόταν τις τελευταίες δεκαετίες.

 

Πλην της λιμνοδεξαμενής, που δεν έχει λειτουργήσει ως σήμερα ποτέ, το φράγμα της Γρίζας παραμένει κι αυτό υπό μελέτη και ανένταχτο εδώ και πάνω από δύο δεκαετίες. Το φράγμα της Βακέτας λειτουργεί μεν, αλλά δεν επιτελεί τη βασική –και ζωτική– αποστολή του αρχικού του σχεδιασμού: τον εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα. Το αποτέλεσμα είναι η Τήνος –και ειδικά ορισμένα χωριά στην ενδοχώρα– να αντιμετωπίζει σφοδρό πρόβλημα ανεπάρκειας νερού, αλλά και να εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από ανεξέλεγκτες γεωτρήσεις και ενεργοβόρες αφαλατώσεις.

«Το μεγάλο όνειρο»

Σύμφωνα με τον Γιάννη Ψάλτη, συνταξιούχο γεωλόγο, πρώην αντιδήμαρχο και πρώην δημοτικό και νομαρχιακό σύμβουλο του νησιού, η ιδέα για την αξιοποίηση των υδάτων που έρεαν στην περιοχή, τα οποία κατέληγαν στη θάλασσα, προέκυψε μετά την ίδρυση του Συνεταιριστικού Τυροκομείου Τήνου το 1981, που έφτασε να παράγει 7.000 κιλά γάλα ημερησίως.

Όπως αφηγείται, για να καλυφθούν οι ανάγκες των αγροτών και των κτηνοτρόφων, η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Τήνου, της οποίας ήταν τότε πρόεδρος, κατέθεσε πρόταση για την αξιοποίηση των επιφανειακών νερών της κοίτης του ποταμού, αντί να χύνονται στη θάλασσα. «Η Λιβάδα ήταν το μεγάλο όνειρο», θυμάται.

Άλλοι πάντως, όπως ο Μάνθος Βίλλας, κι αυτός με δεκαετίες δραστηριοποίησης στα κοινά του νησιού και σήμερα γεωπόνος της Ένωσης Συνεταιρισμών,  θυμούνται ότι το έναυσμα δόθηκε μετά την κατασκευή αντίστοιχης λιμνοδεξαμενής στη Μύκονο και –όπως στη Μύκονο– είχε πραγματικό σκοπό την υδροδότηση, όχι την άρδευση (παρ’ ότι το σχετικό πρόγραμμα από όπου προήλθαν τα κονδύλια αφορούσε τη γεωργία). Όπως υπονοεί ο Βίλλας, η απόφαση να γίνει η λιμνοδεξαμενή στη Λιβάδα ελήφθη με πολιτικά κριτήρια (για τη στήριξη του τότε δημάρχου), χωρίς την απαραίτητη τεχνική προεργασία.

Το υπουργείο Γεωργίας, σε κάθε περίπτωση, ανταποκρίθηκε στο αίτημα. Όπως θυμάται μάλιστα ο Ηλίας Νόκας, γεωλόγος και αυτός, επικεφαλής σήμερα της Διεύθυνσης Υδάτων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Νοτίου Αιγαίου, που ήταν τότε στέλεχος της Τεχνικής Υπηρεσίας Δήμων και Κοινοτήτων Κυκλάδων, είχε ταξιδέψει με υπαλλήλους των τεχνικών υπηρεσιών του υπουργείου και είχε υποδείξει την περιοχή ως ιδανική για την κατασκευή της λιμνοδεξαμενής.

Το έργο δημοπρατήθηκε από την κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη. Κατασκευάστηκε αρχικά η λιμνοδεξαμενή και ο αγωγός μεταφοράς των νερών της κοίτης του ποταμού προς αυτήν. Το 1993, επί της ίδιας κυβέρνησης, εγκαινιάστηκε πανηγυρικά στην περιοχή ο μεγάλος αυτός ταμιευτήρας, που κόστισε 492 εκατομμύρια δραχμές. Η μόνη παραφωνία στην τελετή, σύμφωνα με έναν παριστάμενο, ήταν η αντιπαράθεση του κορυφαίου Ορθόδοξου και του κορυφαίου Καθολικού κληρικού στο νησί για το ποιος θα έκανε τον Αγιασμό (επικράτησε τελικά ο Ορθόδοξος μητροπολίτης, ο Δωρόθεος Α’).

Ωστόσο, όπως αφηγείται ο Ψάλτης, με τις πρώτες βροχές του χειμώνα διαπιστώθηκε ότι η λιμνοδεξαμενή δεν μπορούσε να συγκρατήσει ούτε το νερό που έμπαινε σε αυτήν από τα ρυάκια των πρανών του Όρους Τσικνιά. Είχε κατασκευαστεί, όπως αναφέρει, πάνω σε «σαθρό υπόβαθρο», που δεν συγκρατούσε το νερό.

 

«Νόμιζαν ότι είναι στεγανό το νότιο τμήμα και δεν έβαλαν μεμβράνη», συμπληρώνει ο Ηλίας Νόκας. «Αλλά και η μεμβράνη που έβαλαν ήταν ελαττωματική». Όπως θυμάται, η μελέτη είχε γίνει βιαστικά καθώς έληγαν οι προθεσμίες απορρόφησης των ΜΟΠ (Μεσογειακών Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων). Στην ίδια εκτίμηση προβαίνει και ο Μάνθος Βίλλας, που μιλάει για πρωτοβουλίες «της τελευταίας στιγμής, χωρίς να μελετηθούν πολλά-πολλά».

Ένα δεύτερο κρίσιμο ζήτημα που δεν έλαβαν υπ’ όψη τους οι μελετητές ήταν ότι τα νερά του ποταμού ήταν –και παραμένουν ως σήμερα–  μολυσμένα από τα υγρά απόβλητα των χωριών της περιοχής. Καθώς δεν υπήρχαν υποδομές επεξεργασίας, τα νερά αυτά ήταν και είναι επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία. Ο Νόκας θυμάται να υπάρχει μία χαλαρή στάση επ’ αυτού εκ μέρους του υπουργείου Γεωργίας, με την –ούτως ή άλλως προβληματική– λογική ότι τα νερά προορίζονταν για άρδευση και θα αναμειγνύονταν με τα νερά της βροχής. Η στάση αυτή γεννά ακόμα περισσότερα ερωτηματικά δεδομένου ότι η λιμνοδεξαμενή εξαρχής προοριζόταν και για υδροδότηση.

Την περίοδο 1998-2002, ο δήμαρχος Εξωμβούργου, Νικηφόρος Δελασούδας, πίεζε την κεντρική κυβέρνηση να ξεκινήσει εκ νέου το έργο και παράλληλα αναζητούσε λύση για τα λύματα του κύριου ρέματος, που κατέβαινε από τα χωριά. «Η λιμνοδεξαμενή θα μπορούσε να λειτουργήσει και με τα νερά από τον Τσικνιά, αλλά εμείς κάναμε μία προσπάθεια να καθαρίσουμε το ρέμα», λέει σήμερα ο τότε δήμαρχος. Παράλληλα, όπως θυμάται ο Μάνθος Βίλλας, το νησί εξασφάλισε τότε χρηματοδότηση από το κράτος για κάποιες εργασίες επισκευής της λιμνοδεξαμενής.

Όπως εξιστορεί ο Δελασούδας, ο δήμος τότε είχε αναθέσει μελέτη για τη φυσική επεξεργασία των λυμάτων με τη φύτευση καλαμιώνων, ακολουθώντας το παράδειγμα ενός δήμου στη Δυτική Θεσσαλονίκη. «Είχαμε αγοράσει και ένα κτήμα όπου θα γινόταν η χωροθέτηση και είχα πάει στη Θεσσαλονίκη να δω πώς λειτουργούσε», λέει. Το έργο αυτό δεν υλοποιήθηκε, γιατί «δύσκολα ωρίμαζε» και ο διάδοχος του Δελασούδα, Παναγιώτης Κροντηράς, που μόλις εξελέγη για δεύτερη φορά δήμαρχος του νησιού τον Οκτώβριο, «δεν τα προχώρησε». Ο Μάνθος Βίλλας αναφέρει ότι υπήρχαν μεγάλες τεχνικές δυσχέρειες σχετικά με τη μεταφορά του επεξεργασμένου νερού στη θάλασσα σε περιοχή εκτός του όρμου της Λιβάδας. Συνεχίστε την ανάγνωση του “τα ψευτικά τά έργα τα μεγάλα…”

Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βλάπτουν τα θετικά συναισθήματα, προκαλούν και ενισχύουν την κατάθλιψη και το άγχος και προσφέρουν μια αλλοιωμένη εικόνα για τον κόσμο εκεί έξω.

Επίσης, θα έχεις παρατηρήσει ότι σε πολλές περιπτώσεις αυτοί που αλληλεπιδρούν στα social media είναι οι πιο… θυμωμένοι τύποι. Θα τους δεις να βροντοφωνάζουν και να ξεσπούν κάτω από αναρτήσεις που βασίζονται σε τίτλους άρθρων που… δεν διάβασαν.

Μπορεί να μην κάνουν τίποτα για να βελτιώσουν την δική τους κατάσταση και του συνόλου. Αλλά, φυσικά, θα χαρούν να ρίξουν το… βιτριόλι τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης γιατί είναι εύκολο και δεν χρειάζεται να κάνουν τίποτα.

Σε πρώτο πλάνο δεξιά ο Άγιος Γεώργιος στο Κάστρο του Βελουχιού

Σχεδόν 2 στους 10 Έλληνες εργαζόμενους απασχολείται – αποκλειστικά – στον ευρύτερο Δημόσιο Τομέα, και οι δημόσιοι υπάλληλοι στη χώρα μας υπολογίζονται περί τους 714.000, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΥΠΕΣ ως και τον περασμένο Αύγουστο.

Οι παραπάνω αριθμοί αντιστοιχούν σε ένα ποσοστό της τάξης του 16% επί του συνόλου των εργαζομένων στη χώρα, όσο περίπου είναι δηλαδή ο μέσος όρος και στην Ευρωπαϊκή Ένωση

Όπως μπορείτε να δείτε και στους πίνακες που ακολουθούν, η Ελλάδα βρίσκεται σχετικά χαμηλά στους εργαζόμενους που εργάζονται στο Δημόσιο, μάλιστα εμφανίζει το μισό ποσοστό σε σχέση με τις σκανδιναβικές χώρες που έχουν και τους περισσότερους – αναλογικά – εργαζόμενους στον δημόσιο τομέα.

Ποσοστό δημοσίων υπαλλήλων

Βλέπω αρκετούς να μην γνωρίζουν την καταγωγή του Μεγάλου Αλεξάνδρου από τη μεριά του πατέρα του, του Φιλίππου.
Δέχομαι πως το σχολείο δεν μας μαθαίνει, όμως γιατί οι Έλληνες από μόνοι τους δεν ενδιαφέρονται για την μόρφωση, τη γνώση και την ιστορία τους;
Ο Αλέξανδρος κατάγεται από τον οίκο(γένεια-γένος (Δυναστεία) των Αργεαδών οι οποίοι κατάγονται από τους Ηρακλείδες (=Τημενίδες του Άργους).
Αυτά τώρα που θα αναλύσουμε είναι καταγεγραμμένη ιστορία που εκτός του ότι αναφέρεται στον Ηρόδοτο, τον Θουκυδίδη και τον Διόδωρο Σικελιώτη, έχει αποδειχθεί και από τις ανασκαφές του Παλατιού στη Βεργίνα από τον Μανόλη Ανδρόνικο που ανακάλυψε τις επιγραφές του γενεαλογικού δέντρου στην αίθουσα του «θόλου». .
Τι σημαίνει αυτό με απλά λόγια.
Ο Ηρακλής έκανε έναν υιό με την Ιόλη, τον Ύλλο. Ο δισέγγονος του Υλλέου και τρισέγγονος του Ηρακλέως, ο Τήμενος, βασιλιάς του Άργους έκανε ένα παιδί , τον Κάρανο.
Αυτός ο Κάρανος ήταν ο γενάρχης του βασιλικού οίκου της Μακεδονίας.
(Ο Τήμενος από το Άργος είναι ο ιδρυτής του συμβόλου που βλέπετε και λέτε “ήλιος της Βεργίνας” .
Το αστέρι αυτό ανήκει ως σύμβολο στη Δυναστεία των Ηρακλειδών.

Μετά τον θάνατο του πατέρα του, ο Κάρανος πολέμησε με τους αδελφούς του για τη διαδοχή του στον θρόνο του Άργους.
Αφού απέτυχε, αποφάσισε να βρει μια άλλη χώρα για να βασιλεύσει και απευθύνθηκε στο Μαντείο των Δελφών .
Όπως έχουμε ξαναπεί ο ρόλος του Ιερατείου ήταν να βρίσκει που θα αποικίσουν οι Έλληνες, το ίδιο γινόταν και με τον Ηρακλή. Εκεί η Πυθία του έδωσε τον εξής χρησμό:

«Έστι κράτος βασίλειον αγαυοίς Τημενίδαισι γαίης πλουτοφόροιο. Δίδωσι γαρ αιγίοχος Ζευς. Αλλ’ ίθ’ επειγόμενος Βοττηίδα προς πολύμηλον. Ένθα δ’ αν αργικέρωτας ίδης χιονώδεας αίγας ευνηθέντας ύπνω, κείνης χθονός εν δαπέδοισι θύε θεοίς μακάρεσι και άστυ κτίζε πόληος.»
(μετάφραση: «Οι ευγενείς Τημενίδες βασιλεύουν σε εύφορη γη, δώρο του Δία που κρατά την αιγίδα. Σπεύσε όμως για τη γη των Βοττιαίων, χώρα πολλών κοπάδων (πολύβοσκη), και όπου δεις αίγες λευκές σαν το χιόνι με κέρατα αστραφτερά, που κοιμούνται. βαθύ, στο επίπεδο μέρος αυτής της γης θυσίασε στους μακάριους θεούς και ίδρυσε την πόλη του κράτους σας.»

Έτσι ο Κάρανος έφυγε και πήγε να βρει αυτόν τον τόπο. Σκέφτηκε ότι η προφητεία είχε εκπληρωθεί. Εκεί λοιπόν έχτισε μια πόλη που την ονόμασε «Αιγαί» (από την ελληνική λέξη αίγα = γίδα), δίπλα στη σημερινή κωμόπολη Βεργίνα. Έτσι, από την γενιά του Καράνου και των υπολοίπων κατάγεται ο Φίλιππος Β’ πατέρας. του Αλεξάνδου Γ’ .

Αυτά όλα είναι ιστορία. Προσέξτε, ΙΣΤΟΡΙΑ όχι παραμύθια.

Λοιπόν ξυπνάτε γιατί θα τα κλέψουν όλα και τα άλλα μισά που σας κάνουν να νομίζετε πως είναι παραμύθια. Ο Ηρακλής φυσικά και είναι υπαρκτό πρόσωπο. Το μυθικό-υπερφυσικό στοιχείο είναι κάτι το διαφορετικό και σχετίζεται με τα Ελευσίνια Μυστήρια (Άθλοι) .

Πηγές :
-Διόδωρος Σικελιώτης Ιστορική Βιβλιοθήκη
-Ηροδότου Ιστορίαι
-Θουκυδίδου Ιστορίαι
-Ιουστίνος
-αν και συνήθως δε το λέω, έχει κάνει καλή δουλειά στην ένωση των πηγών και ο Hammond από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.

Στάθης Σαραφόπουλος

 

Θα ήθελα να πω δυο πράγματα:

1-Το Πνευματικό: όταν μελετάς οποιοσδήποτε θέμα, ή εξετάζεις μια φιλοσοφική σκέψη, να αναρωτιέσαι ποια είναι τα πραγματικά γεγονότα, και ποια η αλήθεια που αυτά επιβεβαιώνουν.

2- το Ηθικό: θα έλεγα ότι είναι η Αγάπη είναι σοφή και το μίσος ανόητο. Να ανεχόμαστε ότι μερικοί άνθρωποι λένε πράγματα που δεν μας αρέσουν.

Μόνο με αυτό τον τρόπο μπορούμε να συνυπάρχουμε.

---

Απόσπασμα από τη συνέντευξη του Bertrand Russel στον John Freeman για την τηλεοπτική σειρά του BBC Face-to-Face στις 4 Μαρτίου του 1959.

 

 

*Ο Μπέρτραντ Άρθουρ Γουίλιαμ Ράσελ ήταν Βρετανός φιλόσοφος, μαθηματικός, ο οποίος βραβεύτηκε με το νόμπελ λογοτεχνίας το 1950 για τη συνεισφορά του στον ανθρωπισμό και την ελευθερία της σκέψης.

Οι άνθρωποι θα κάνουν λάθος μερικές φορές. Και όχι μόνο θα κάνουν λάθος, αλλά μπορεί επίσης να αρνηθούν να δουν ότι κάνουν λάθος. Είναι τεράστια σπατάλη χρόνου και ενέργειάς, το να ανησυχείτε συνεχώς για τη διόρθωση του λάθος. Θα βρεθείτε σε πολλές διαφωνίες και συζητήσεις, που δεν οδηγούν πουθενά. Καμία διαφωνία δεν θα κάνει ένα άτομο βαθιά ριζωμένο στις λάθος πεποιθήσεις του να αλλάξει γνώμη. Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν θέλουν να πειστούν ή να παραδεχτούν ότι κάνουν λάθος. Μάθετε να αναγνωρίζετε τις μάχες για τις οποίες αξίζει να πολεμήσετε…

Η επιστημονική έρευνα έχει καταδείξει ουκ ολίγες φορές πως η επαφή του ανθρώπου με τη φύση συνδέεται με καλύτερη ψυχική και σωματική υγεία. 

Όπως, μάλιστα, αποκαλύπτουν δύο διαφορετικές έρευνες που δημοσιεύτηκαν το περασμένο έτος, τα πτηνά φαίνεται να είναι ιδιαίτερα ευεργετικά για τον άνθρωπο, καθώς με το πέταγμά τους μεταφέρουν την αίσθηση της φύσης μαζί τους ενώ, ακόμη και αθέατα σε δέντρα και θάμνους, το τραγούδι τους είναι αισθητό με θετική επίδραση.

«Το ιδιαίτερο με το τιτίβισμα είναι πως, ακόμη κι όταν οι άνθρωποι ζουν σε βαριά αστικοποιημένες περιοχές και δεν έχουν επαφή με τη φύση, συνδέουν το τραγούδι των πουλιών με ζωτικά και άθικτα φυσικά περιβάλλοντα» εξηγεί ο Εμίλ Στόμπε, μεταπτυχιακός περιβαλλοντικής νευροεπιστήμης στο Ινστιτούτο Max Planck για την Ανθρώπινη Ανάπτυξη και συγγραφέας μιας από τις μελέτες.

Μάλιστα, όπως έχει δείξει η έρευνα, το να ακούει κανείς ηχογραφημένα κελαηδίσματα, ακόμη και με ακουστικά, μπορεί να μετριάσει τα αρνητικά συναισθήματα.

Όφελος και σε πάσχοντες από κατάθλιψη

Στη μία έρευνα, οι επιστήμονες ζήτησαν από 1.300 συμμετέχοντες να συλλέξουν στοιχεία για το περιβάλλον τους και την ψυχοσωματική τους κατάσταση τρεις φορές την ημέρα με τη χρήση εφαρμογής κινητού Urban Mind.

Οι συμμετέχοντες δεν ενημερώθηκαν για το τι αναζητούσαν οι ερευνητές. Ωστόσο, οι καταγραφές πρόσφεραν μια πλούσια δεξαμενή δεδομένων που συνδέεται με την ψυχοσωματική κατάσταση των ανθρώπων σε πραγματικό χρόνο και τον πραγματικό κόσμο.

Αναλύοντας τα δεδομένα αυτά, οι ερευνητές διαπίστωσαν σημαντική θετική σύνδεση ανάμεσα στη θέα και το άκουσμα των πουλιών και τη βελτίωση της ψυχικής κατάστασης των ανθρώπων – ακόμη και όταν λαμβάνονται υπόψη άλλες πιθανές εξηγήσεις, όπως η εκπαίδευση, το επάγγελμα ή η παρουσία πρασίνου και νερού, τα οποία έχουν συνδεθεί με θετική ψυχική υγεία.

Τα οφέλη, μάλιστα, φαίνονταν να παραμένουν ακόμη και ώρες αφότου ένας από τους συμμετέχοντες στην έρευνα ανέφερε πως είδε ή άκουσε πτηνά.

Όλως περιέργως, τα πτηνά ωφέλησαν τόσο τους υγιείς συμμετέχοντες, αλλά και όσους είχαν διαγνωστεί με κατάθλιψη, μία από τις πιο κοινές ψυχικές ασθένειες που δεν θεραπεύεται πάντα και απαραιτήτως με τις συμβατικές φαρμακευτικές αγωγές.

Το τραγούδι των πουλιών μειώνει το άγχος

Στη δεύτερη έρευνα διαπιστώθηκε πως το σύντομο (περί τα έξι λεπτά) άκουσμα ηχητικών με κελαηδίσματα και τιτιβίσματα μείωνε το αίσθημα άγχους, κατάθλιψης και παράνοιας σε υγιείς συμμετέχοντες.

«Το να ακούς το τραγούδι τους μέσω ακουστικών ενεργοποιούσε τις ίδιους οδούς που ευθύνονται για τη ψυχική ευεξία. Και αυτό είναι ένα υπέροχο εύρημα» λέει ο Ράιαν Χάμουντ, υποψήφιος διδάκτωρ στο Ινστιτούτο Ψυχιατρικής, Ψυχολογίας και Νευροεπιστήμης στο King’s College του Λονδίνου – που δεν συμμετείχε στη συγκεκριμένη έρευνα.

Οι ερευνητές ζήτησαν σε 295 online συμμετέχοντες να αξιολογήσουν την συναισθηματική τους κατάσταση και να κάνουν ένα τεστ μνήμης. Έπειτα, τους ζήτησαν να ακούσουν τραγούδια πουλιών ή θόρυβο από την κυκλοφορία. Στη συνέχεια οι ερευνητές έβαλαν από τους συμμετέχοντες να μετρήσουν εκ νέου τη συναισθηματική τους κατάσταση.

Όσοι είχαν ακούσει μεγαλύτερη ποικιλία από κελαηδίσματα (από οκτώ είδη πουλιών), δήλωσαν μείωση των συμπτωμάτων κατάθλιψης, αλλά και των συναισθημάτων άγχους και παράνοιας. Όσοι είχαν ακούσει λιγότερα (δύο είδη) ανέφεραν επίσης σημαντική μείωση άγχους και παράνοιας. Αντιθέτως, σε όσους είχαν ακούσει ήχους κίνησης, πολλούς ή λίγους, τα συμπτώματα της κατάθλιψης επιδεινώθηκαν.

Πηγή: Washington Post και kathimerini.gr

Να πως μπορεί ο φυσικός κόσμος και η γνώση αυτού, να μας κάνει να καταλάβουμε το «Μεγάλο Σχέδιο», όπως θα έλεγε και ο Χόκινγκ. Να ένας καλός λόγος για να μην είμαστε τελειομανείς.

Αυτό που υπάρχει στον κόσμο όλον, από τα φύλλα μέχρι και τα σωματίδια, είναι η αρχή της συμπληρωματικότητας. Ας την πούμε «συμπαντική συνεργασία». Πάντα, κάτι έχει μια δυνατότητα προκειμένου να καλύπτει την αδυναμία κάποιου άλλου και ταυτόχρονα, με αυτήν τη δυνατότητα να επιβιώνει και να επαυξάνεται. Η αδυναμία και η ατέλεια, είναι βασικό χαρακτηριστικό της ζωής!

*Στηβεν Χόκινγκ