Βγάζουμε το λάδι σε αυτούς που πρέπει κανονικά, χαλί να γίνουμε για να μας πατήσουν*

*Από τον ψυχολόγο Ε. Ελευθεριάδη.

Τα μπερδεύουμε τα πράγματα οι άνθρωποι…

Κάνουμε παράπονα, εκεί που πρέπει να πούμε «ευχαριστώ».

Βγάζουμε το λάδι σε αυτούς που πρέπει κανονικά, χαλί να γίνουμε για να μας πατήσουν.

Λέμε «ευχαριστώ» σε ανθρώπους που τίποτα δεν έκαναν για εμάς και κάνουμε μούτρα σε αυτούς που έχουν γίνει για πάρτη μας θυσία.

Αγαπάμε, εκείνους που αδιαφορούν και αδιαφορούμε για αυτούς που πραγματικά μας αγαπάνε.

Μαλώνουμε με όλους όσους μας απέδειξαν ότι είναι εκεί και γλυκομιλάμε στον κάθε ένα ξένο.

Γινόμαστε «χαλί» για κάθε έναν απλό γνωστό και μια μικρή δουλειά δεν κάνουμε για χάρη του άνθρωπού μας.

Τα μπερδεύουμε τα πράγματα οι άνθρωποι…

Είμαστε τα καλύτερα παιδιά για όλους τους εξωτερικούς, μα γινόμαστε τέρατα, όταν κλείνει πίσω μας, του σπιτιού η πόρτα.

Από τον ψυχολόγο Ε. Ελευθεριάδη.

Αν εκεί που ψαρεύεις, δεν υπάρχουν ψάρια, μετακινήσου*

* Τσάρλι Μάνγκερ,δισεκατομμυριούχος επενδυτής-γκουρού που «έχτισε» μια ολόκληρη περιουσία προτού καν ακόμη γίνει το δεξί χέρι του Warren Buffett στην Berkshire Hathaway, άφησε χθες την τελευταία του πνοή σε ηλικία 99 ετών.

ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΙΣ ΜΕ ΛΟΓΟ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑ

*

ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΙΣ ΜΕ ΛΟΓΟ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑ | 30.ΧI.23
Κείμενα – Φωτογραφίες ΗΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ

Συναντώ το διχαλωτό ποτάμι και αναστοχάζομαι. Από τις αμοιβάδες κι εντεύθεν ο κόσμος διχάζεται με σκοπό τον πολλαπλασιασμό και την επέκτασή του. Ο μοναδικός σκοπός της σχάσης αυτής είναι η συνέχιση της δημιουργίας. Εδώ, το ποτάμι διακλαδίζεται και φτιάχνει το πρόσκαιρο νησάκι του, συνεισφέροντας την άποψή του για την ιδέα της γενικής ομορφιάς που μας περιβάλλει.

Όμως εγώ, όταν διχάζομαι, σε τι συνεισφέρω; Στην ιδέα του μαύρου χωρισμού, στην εδραίωση της εν γένει αμφιβολίας, στην επιβολή της παράλληλης αβεβαιότητας, στη γενεσιουργό θλίψη; Ίσως σε όλα.

Τι ιδέες κι αυτές. Σφηνώνονται μέσα σου και δεν σ’ αφήνουν να χαρείς έναν μικρό περίπατο. Μπαίνουν στο μυαλό σου και σε κατευθύνουν σε όλες τις κατωφέρειες της μελαγχολίας.

Προσπαθώ να διχαστώ εκ νέου και να επιλέξω. Δηλαδή να χαρώ μόνο το ήσυχο κελάρυσμα του ποταμού και να διαγράψω την κάθε πλανερή σκέψη ή να την ωθήσω στην άκρη και να την αγνοήσω προς το παρόν. Ας περπατήσω, λοιπόν, βουβός στο παρόχθιο μονοπάτι. Φωνάζω καλημέρα και μέσα στην απέραντη ερημία εγώ είμαι ο μόνος αποδέκτης.

*

ΔΕΙΛΙΝΟ

Το σθεναρό και ομιχλώδες όρος υψώνεται απότομα στο βάθος σαν ένας απαγορευτικός τοίχος. «Εδώ μείνετε», μοιάζει να λέει, «συγκεντρωθείτε στα εγγύτερα». Τι είναι τα εγγύτερα; Προσπαθώ να τα αναγνωρίσω και βλέπω μικρές αναλαμπές λευκόχρυσου που, όμως, εντείνουν το σκοτάδι που πλησιάζει. Μέσα του αποσύρονται δειλά τα φθινοπωρινά χαμόγελα με τα χρώματα όλα σβησμένα. Ωστόσο τα δέντρα θέλουν να υψωθούν σαν δράκοι του παραμυθιού και να τρομάξουν. Ξέρω ότι στη φύση αποτυπώνεται εναργώς αυτό που κουβαλάμε μέσα μας. Αυτό που κατά βάθος πιστεύουμε ή, κυρίως, φοβόμαστε. Και ανάμεσα σε όλα τα ευκρινή ή αδιευκρίνιστα μας εγγίζει μια προαιώνια και ανερμήνευτη θλίψη για κάτι άγνωστο που, ίσως, αυτό και μόνο,  συνθέτει τη διαρκή μας έλλειψη. Με τι, εν τέλει, θέλουμε να ενωθούμε, ώστε να ισορροπήσουμε την ύπαρξή μας; Τι είναι αυτό που μας σπρώχνει σε μια αφύσικη και αόριστη μοναξιά; Ποιος λόγος είναι σε θέση να μας παρηγορήσει εκεί στη βαθύτερη φωλιά του είναι μας, όπου σιγοβράζει η αμφιβολία και η δυσπιστία;

Ψιχαλίζει. Η θλίψη είναι η μόνη ζωηφόρος αιτία, που κάνει ζωντανό το σύθαμπο αυτού του δειλινού. Να το, όλο πυκνώνει και απλώνεται.

*

*

ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΡΟΔΟ

Ο ήλιος φλέγεται στο ηλιοβασίλεμά του και προσπαθεί να προκαλέσει τη μέγιστη αφοσίωσή μου στο απογευματινό του κλέος. Όμως εγγύτερα, ακριβώς μπροστά στα μάτια μου, το λαμπερό τριαντάφυλλο ορθώνεται ταπεινό και παρασύρει το βλέμμα και τη σκέψη μου στη μοναδικότητα της παρουσίας του. Μιλάει μόνο με τη γλώσσα της ευωδιάς και του χρώματος. Και καταυγάζει. Στ’ αριστερά του οπτικού πεδίου μάς μιλάει το παλιό, παρατημένο σπίτι, που από ό,τι φαίνεται το φροντίζουν ακόμα και το διατηρούν ως βοηθητικό χώρο.

Το τριαντάφυλλο ορθώνεται και ξέρω ότι δεν σκέφτεται τίποτα. Όπως όλα τα όμορφα πράγματα, που απλώς υπάρχουν, χωρίς να ενδιαφέρονται για την οποιαδήποτε χρησιμότητά τους, έτσι κι αυτό ωθεί την παρουσία του μέχρι την ωραιότητα της θέασης.

Εγώ, όμως, το προσπερνώ και σκέφτομαι τη ζωή και τον αγώνα αυτού του σπιτιού: πόσοι άραγε άνθρωποι γεννήθηκαν, έζησαν, παντρεύτηκαν και πέθαναν μέσα στα σπλάχνα του;

Ο ήλιος απλώς γελάει με όλη μας τη ματαιότητα της προσπάθειας να δημιουργήσουμε κάτι που να διαρκεί.

*

ΑΝΕΒΑΙΝΟΝΤΑΣ

Φθινόπωρο. Παίρνοντας τον ανήφορο της πλαγιάς, το βουνό αρχίζει να μας προειδοποιεί με ξέφρενα κοκκινίσματα. Μας δηλώνει ότι εδώ και τόσες μέρες αλλάζει χροιά σιγά-σιγά, πιάνοντας όλες τις διαβαθμίσεις του ερυθρού. Ξεκινάει από το χρώμα του χαλκού και φτάνει μέχρι το άλικο του ροδιού. Και παίζει το παιχνίδι αυτό με δέντρα-εθελοντές, όπως είναι κυρίως οι οξιές και τα σφενδάμια. Αυτό είναι το φθινοπωρινό βουνό. Εδώ, στα ριζά, μας προϊδεάζει με την ανάφλεξη των, εδώ κι εκεί, σκορπισμένων πλατανιών. Αρκετά πιο πάνω θ’ αρπάξει ολόκληρο φωτιά. Είναι εκεί, τότε, που δεν θέλεις να φύγεις, απλώς θέλεις μείνεις και να καείς μαζί του.

*

ΝΥΧΤΩΝΕΙ

Αργονυχτώνει και σκέφτομαι να γυρίσω σιγά σιγά στο σπίτι. Ό,τι είδα, το είδα πιά, και από εδώ και πέρα μόνο η νύχτα πλεονάζει με τα σκοτάδια και τις σκιές της. Όμως κάποιος μυστήριος μαγνητισμός με εμποδίζει να επιταχύνω την επιστροφή μου. Καθυστερώ ναρκωμένος.

Για ποιο λόγο;

Στ’ αλήθεια, τι μπορεί να κερδίσει κάποιος, που επιμένει αόριστα να ελπίζει ακόμα και στο τελευταίο δευτερόλεπτο;

*

*

ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ

Εκεί που διασχίζεις το δάσος, ακούγοντας τους τριγμούς των ξερόκλαδων που πατάς και το ανάδεμα των φύλλων από τον άνεμο, συγκεντρώνεις την προσοχή σου στην εικόνα που βλέπεις ξαφνικά μπροστά σου.

Είναι μια συμπυκνωμένη στιγμή του εν φύσει βίου, μια εσοχή της φυσικής ομορφιάς που συνδέει με έναν καίριο συγχρονισμό τον μαρασμό και την αναγέννηση: Καθρέφτες πλατιών λαδιών φύλλων απλώνονται και σε θαμπώνουν με τη στιλπνότητα της ευρωστίας τους, ένα άνθος κυκλάμινου ανορθώνεται μ’ επιμονή για να φανεί, και ξερά πλατανόφυλλα στρώνονται με αταξία και αποχαιρετούν τον εφήμερο κύκλο της ζωής.

Όλα μαζί σου μιλάνε. Κι αυτό ακριβώς σημαίνει η έννοια της ομορφιάς: Να έχεις τη δυνατότητα να δηλώνεις αθόρυβα την παρουσία σου και μέσα από αυτήν να μιλάς αισιόδοξα και αγαπητικά.

Να έχεις το απέραντο θάρρος της παραδοχής και να λες «αυτός είμαι».

*

Περιπλανήσεις με λόγο και εικόνα
Του ΗΛΙΑΚΕΦΑΛΑ

Πηγή:neo planodion .gr

Χένρι Κίσινγκερ

Εχοντας ζήσει μια ζωή σαν κινηματογραφική ταινία, ο Χένρι Κίσινγκερ, ιστορική μορφή της αμερικανικής διπλωματίας, που όμως είχε ιδιαίτερα αμφιλεγόμενες διαστάσεις, υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ επί των ημερών του Ρίτσαρντ Νίξον και του Τζέραλντ Φορντ στην προεδρία, πέθανε στα 100 του χρόνια, όπως ανακοίνωσε το ίδρυμα που ίδρυσε ο νομπελίστας Ειρήνης (1973) και φέρει το όνομά του.

Βασικός διαμορφωτής της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής τα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, ο Χένρι Κίσινγκερ, γόνος οικογένειας Γερμανοεβραίων, «πέθανε στο σπίτι του στο Κονέκτικατ», διευκρίνισε η ίδια πηγή.

πραγματιστής πολιτικός που πιστώνεται την «αμερικανική Realpolitik» ήταν πάντα αληθινό «γεράκι» της Ουάσιγκτον – υπήρξε περίπλοκη προσωπικότητα, που γεννούσε τόσο θαυμασμό όσο και μίσος.

Πηγή: καθημερινή

Αναγεννάται το Πανεπιστήμιο του 14ου αιώνα στα Αστερούσια

ΛΕΟΝΤΟΨΑΡΑ

 

Η Ιερά Μονή Κουδουμά είναι πίσω από το φιλόδοξο αυτό εγχείρημα ενός πρότυπου κέντρου μελέτης και ερευνών των προκλήσεων της Ορθοδοξίας στον σύγχρονο πολιτισμό

Το λησμονημένο επί αιώνες πανεπιστήμιο που είχε λειτουργήσει στα Αστερούσια Όρη από τον λόγιο μοναχό Ιωσήφ Φιλάγρη θέλει να αναβιώσει η Ιερά Μονή Κουδουμά, αναγεννώντας το σε μια σύγχρονη εκδοχή, υπό τη μορφή ενός πρότυπου κέντρου μελέτης και ερευνών των προκλήσεων της Ορθοδοξίας στον σύγχρονο πολιτισμό.

Για το φιλόδοξο εγχείρημα μίλησε στην εκπομπή “ΚΡΗΤΗ ΣΗΜΕΡΑ” της KΡΗΤΗ TV o εικαστικός νέων μέσων και θεολόγος Λουκάς Ζιάρας, ο οποίος και παρουσίασε σχετικό οπτικοακουστικό υλικό από το ειδικό ντοκιμαντέρ γύρω από την προσπάθεια αναγέννησης του ιστορικού αλλά αγνώστου σε πολλούς πανεπιστημίου που λειτουργούσε στην “καρδιά” των Αστερουσίων το 14ο αιώνα…

Ο κ. Ζιάρας περιέγραψε τη φιλοσοφία του εγχειρήματος, το οραματικό πλάνο για τη λειτουργία ενός σύγχρονου σκριπτόριουμ (δηλαδή εργαστηρίου αντιγραφής και εικονογράφησης), ενώ σκιαγράφησε και το πώς μέσα στο ντοκιμαντέρ “παντρεύονται” η ιστορία, ο πολιτισμός, το ιδιαίτερο φυσικό κάλλος της περιοχής με τη σύγχρονη τεχνολογία.

Στο επίκεντρο του ντοκιμαντέρ βρίσκεται φυσικά η πρωτότυπη εμπειρία βιωματικής μάθησης, ακαδημαϊκής έρευνας, καλλιτεχνικής δημιουργίας και αναψυχής η οποία έλαβε χώρα το διάστημα 16 Αυγούστου με 2 Σεπτεμβρίου 2023 στην κορυφή των Αστερουσίων και στα νότια παράλια του Ηράκλειο Κρήτης, στο πλαίσιο ενεργειών της Ιεράς Μονής Κουδουμά για την αναβίωση του λησμονημένου πανεπιστημιακού κέντρου που λειτούργησε τον 14ο αι. στα Αστερούσια και επαναλειτουργίας του, υπό τη μορφή πρότυπου κέντρου μελέτης και ερευνών των προκλήσεων της Ορθοδοξίας στον σύγχρονο πολιτισμό.

Ακαδημαϊκοί εικαστικών, καθηγητές Θεολογίας, καλλιτέχνες ψηφιακών τεχνών, επαγγελματίες φωτογράφοι και σκηνοθέτες, μαζί με 16 φοιτητές και ερευνητές φιλοξενήθηκαν δωρεάν στα απομονωμένα Αστερούσια Όρη της νότιας Κρήτης και συναντήθηκαν με ιερομόναχους, αγιογράφους, τοπικούς κατοίκους και τεχνίτες, για να μελετήσουν βιωματικά την αρχέγονη ανάγκη του ανθρώπου να επεξεργάζεται υλικά στοιχεία της φύσης, χώματα, χρώματα και μορφές για να εικονοποιεί θεατές και αθέατες πτυχές της καθημερινότητας και της λατρευτικής ζωής.

Πρόκειται, όπως εξήγησε ο εικαστικός νέων μέσων και θεολόγος Λουκάς Ζιάρας, για ένα πρότυπο ερευνητικό εγχείρημα εναλλακτικής μάθησης και ψυχαγωγίας (edutainment), με τον τίτλο /i.ko.na/, για τη μελέτη της “Εικονικής” πραγματικότητα στη διαχρονία της ελληνικής εικαστικής παράδοσης και οπτικού πολιτισμού.

Ρομαντική προσπάθεια ίδρυσης τηλεόρασης στην Αθήνα (1959)

Η επιτυχής απόπειρα στο Καβούρι που δεν είχε συνέχεια

 

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Στο Καβούρι της Αττικής, στις εγκαταστάσεις της Σμηναρχίας Εκπαιδεύσεως Τηλεπικοινωνιών Ηλεκτρονικών (ΣΕΤΗ), δύο σμηνίτες στον ρόλο των πρωταγωνιστών ενώ διακρίνονται και εξαρτήματα του σταθμού.

Αναμφισβήτητα την πρωτιά για τη δημιουργία πειραματικού σταθμού τηλεόρασης με σκοπό την ίδρυση εθνικού δικτύου κατέχει η ΔΕΗ, η οποία πρωτοπόρησε το 1960 στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Εξάλλου, είχαν αποτύχει και οι τέσσερις διαγωνισμοί που είχαν προκηρυχθεί κατά την δεκαετία 1950 για τη δημιουργία ελληνικής τηλεόρασης. Στον απόηχο αυτής της κατάστασης θα καταγραφεί μια ρομαντική προσπάθεια που έγινε στο Καβούρι της Αττικής, στις εγκαταστάσεις της Σμηναρχίας Εκπαιδεύσεως Τηλεπικοινωνιών Ηλεκτρονικών (ΣΕΤΗ). Πρόκειται για κέντρο εκπαίδευσης και μετεκπαίδευσης και επιμόρφωσης στελεχών της Πολεμικής Αεροπορίας, το οποίο εφέτος συμπληρώνει 60 χρόνια λειτουργίας (1955-2015), ενώ οι εγκαταστάσεις χρησιμοποιούνται πλέον από τα σχολεία τηςΕθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ). Εκεί λοιπόν εξελίχθηκε η ρομαντική προσπάθεια για την κατασκευή του «θαυματουργού» πομπού ο οποίος θα μπορούσε «να υλοποιεί εικόνες που αιωρούνται υπό μορφήν ηλεκτρισμού στην ατμόσφαιρα»[1]!

Πρωταγωνιστές δύο μαθητές της Σχολής, ο αρχισμηνίας Μαντής και ο υποσμηνίας Καραμανλίδης, οι οποίοι ονειρεύτηκαν πως θα υπερπηδούσαν μερικά εμπόδια, όπως η χρήση χαμηλών συχνοτήτων για να παρακάμψουν τους γύρω λόφους, ώστε να προσφέρουν στην Αθήνα την μαγεία της τηλεοράσεως! «Αν σας έλεγαν ότι η Αθήνα διαθέτει τηλεόραση δεν θα το πιστεύατε» ανέφερε το σχετικό ρεπορτάζ της εποχής, συμπληρώνοντας πως σήμα μπορούσε να εκπεμφθεί αλλά δεν είχε ο κόσμος τηλεοράσεις για να το παραλάβει! Πάντως, το σήμα στην αρχή μεταδιδόταν από θάλαμο σε θάλαμο, ύστερα από του εργαστήριο στην καντίνα, από κτίριο σε κτίριο εντός της Σχολής αλλά και στη γύρω περιοχή. Αυτά συμβαίνουν το 1959 και το σήμα της ΣΕΤΗ κατακτούσε συνεχώς έδαφος και όλοι ευελπιστούσαν πως ίσως το χόμπι να δημιουργούσε τον πρώτο σταθμό τηλεόρασης στην Ελλάδα.

Πως βρέθηκαν τα απαραίτητα εξαρτήματα; Άχρηστες μηχανές αυτοκινήτων, χαλασμένα τηλέφωνα και ραδιόφωνα, σύρματα παντός είδους και γενικότερα αντικείμενα τα οποία θεωρούνταν άχρηστα αποτελούσαν και πολύ μεράκι. Ευφυΐα, εφευρετικότητα, επινοήσεις για να ξεπερνιούνται τα απρόοπτα τεχνικά κωλύματα. Αλλά όταν το εγχείρημα προχώρησε χρειάστηκε πραγματική συμπαράσταση για να ολοκληρωθεί. Από τη μια η συναίνεση και συμπαράσταση του διοικητή της Σχολής, τότε Σμήναρχου Γεώργιου Πανταζή και από την άλλη η Αμερικανική Αποστολή στην Ελλάδα, η οποία διέθεσε όλα τα απαραίτητα τεχνικά συγγράμματα, προσφέροντας εντέλει και τα σημαντικότερα εξαρτήματα[2].

Συναρμολόγηση Πομπού από Αρχισμηνία.

Εννοείται πως η ολοκλήρωση της προσπάθειας αποτέλεσε έναν μικρό άθλο. Τα πάμπολλα απρόοπτα τεχνικά κωλύματα και η έλλειψη εμπειρίας έδειχναν πως η προσπάθεια έβαινε μάλλον προς εγκατάλειψη. Μπορεί να φτιάχτηκε ο πομπός αλλά είχε έρθει η ώρα της κάμερας αλλά και του μηχανήματος λήψης εικόνων, δηλαδή της οθόνης. Νέες δυσκολίες, οι οποίες ωστόσο υπερνικήθηκαν χάρη στο πείσμα αλλά και στην πολύτιμη αμερικανική βοήθεια. Εκείνοι πρόσφεραν και τον δέκτη, την τηλεόραση όπως συνηθίσαμε να αποκαλούμε. Οπότε τα πάντα ήταν έτοιμα και οι δύο υπαξιωματικοί βρέθηκαν πλέον στον ρόλο των πρωταγωνιστών αφού έπρεπε τα μηχανήματα να δοκιμαστούν.

«Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, Έλληνες προβάλουν σε δέκτη τηλεοράσεως σκηνές από τον ελληνικό χώρο» έλεγε το σχετικό δημοσίευμα, το οποίο παρουσίαζε την τηλεόραση να δείχνει τους δύο πρωταγωνιστές να δίνουν ο ένας στον άλλο κάποιο αντικείμενο και να συνομιλούν. Η ερασιτεχνική εκείνη προσπάθεια είχε στεφθεί με απόλυτη επιτυχία αλλά η συνέχεια δόθηκε στην Θεσσαλονίκη τον επόμενο Σεπτέμβριο. Εκεί, με αρκετές τεχνικές δυσκολίες, εξέπεμψε ο πρώτος πειραματικός τηλεοπτικός σταθμός και εμφανίστηκε την πρώτη ημέρα ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής. Παρά τη μεγάλη απήχηση χρειάστηκε να περάσουν περί που έξι χρόνια, μέχρι τον Φεβρουάριο 1966, όταν πλέον εξέπεμπε στο Κανάλι 5 η περίφημη ΕΙΡ[3].

πηγή: αθηναικά/ Ε. Σκιαδάς

όμοιος ομοίου αεί πελάζει!*

Οι πολιτικοί μαζεύουν οπαδούς, οι άρχοντες μαζεύουν αυλικούς, οι τεμπέληδες μαζεύουν σχέσεις, οι φιλήδονοι μαζεύουν συντρόφους, μόνο τα ενάρετα άτομα έχουν φίλους.

Βολταίρος

*Η φράση αυτή ανήκει στον Πλάτωνα…
(Συμπόσιον) και σημαίνει “ο όμοιος τον όμοιο πάντα πλησιάζει”.

Έλεγε ο Όσκαρ Ουάιλντ ότι δεν είναι δύσκολο να βρούμε ανθρώπους που να θέλουν να συμπάσχουν στα βάσανά μας, αλλά είναι εξαιρετικά σπάνιο να βρεθεί κάποιος που να χαρεί ειλικρινά με τους θριάμβους μας. Ένας τέτοιος φίλος, κατά τον συγγραφέα του Πορτρέτου του Ντόριαν Γκρέυ, θα ήταν πάρα πολύ λεπτός χαρακτήρας.

Αποφυγή της βλακείας …

Την τελευταία του πνοή σε ηλικία 99 ετών άφησε ο Τσάρλι Μάνγκερ, επί χρόνια συνεργάτης του Γουόρεν Μπάφετ και αντιπρόεδρος της Berkshire Hathaway.

Όταν ρωτήθηκε κάποτε ποιο είναι το μυστικό της επιτυχίας είχε πει:

«Δεν είναι η ευφυΐα. Είναι απλώς η αποφυγή της βλακείας».

Ζονγκ, το πλοίο των σκλάβων και η ασφαλιστική αποζημίωση!

Μια μέρα σαν σήμερα, στις 29 Νοεμβρίου 1781, κάπου στον Ατλαντικό Ωκεανό, 133 Αφρικανοί σκλάβοι πετιούνται στη θάλασσα, από το πλήρωμα του δουλεμπορικού πλοίου Ζονγκ (Zong). Οι ιδιοκτήτες τους για την «απώλεια» ζήτησαν αποζημίωση από την ασφαλιστική εταιρία.

Η ιστορία έχει ως εξής. Το πλοίο Ζονγκ με 17 άτομα πλήρωμα και 470 σκλάβους, σάλπαρε από τις ακτές της Αφρικής στις 6 Σεπτεμβρίου 1781 με προορισμό τη Τζαμάικα. Λόγω όμως των υπεράριθμων “επιβατών” προκλήθηκε υποσιτισμός και σύντομα ξέσπασαν αρρώστιες, με αποτέλεσμα 7 μέλη του πληρώματος και 60 σκλάβοι να χάσουν τη ζωή τους.

Διατομή μοντέλου δουλεμπορικού. Εθνικό Μουσείο Αμερικανικής Ιστορίας

Στο πλοίο είχαν “φορτωθεί” τόσοι πολλοί σκλάβοι που δεν είχαν χώρο για τίποτα. Στο βιβλίο του Black Slaves in Britain, ο συγγραφέας F. O. Shyllon περιγράφει: «Αλυσοδεμένοι δύο δύο, δεξί και αριστερό πόδι, δεξί χέρι και αριστερό χέρι, κάθε σκλάβος είχε λιγότερο χώρο από έναν άνδρα σε ένα φέρετρο». Δεν είναι περίεργο γιατί τόσοι πολλοί σκλάβοι αρρώστησαν και πέθαιναν, τους συμπεριφέρονταν σαν ζώα και τους έδιναν τόσο χώρο ίσα για να αναπνέουν.

Επίσης λόγω ανέμων το πλοίο καθυστερούσε. Οπότε ο καπετάνιος Λουκ Κόλινγουντ* αποφάσισε -υποτίθεται για να μην πεθάνουν κι άλλοι- να πετάξει μερικούς ακόμη στο νερό. Βλέπετε η ασφάλεια κάλυπτε τη ζημιά για θάνατο σκλάβων μόνο αν αυτοί πνίγονταν και όχι αν σκοτώνονταν ή πέθαιναν από άλλες αιτίες.

Αρχικά ο πλοίαρχος διέταξε τους αξιωματικούς να πετάξουν μόνο τους άρρωστους σκλάβους και παρότι ο πρώτος αξιωματικός του Τζέιμς Κέλσαλ διαφώνησε, η διαταγή εκτελέσθηκε. 123 σκλάβοι και άλλοι 10 που έπεσαν από μόνοι τους (για συμπαράσταση) βρήκαν τραγικό θάνατο.

Οι ιδιοκτήτες ωστόσο επιδίωξαν να εισπράξουν την ασφάλεια, αλλά η ασφαλιστική εταιρεία βασίστηκε στην μαρτυρία του πρώτου αξιωματικού Κέλσαλ που είχε διαφωνήσει όπως είπαμε με την απόφαση. Αρχικά το δικαστήριο που εξέτασε την υπόθεση αποφάνθηκε υπέρ των ιδιοκτητών. Η ασφαλιστική άσκησε έφεση. Τότε ο Γκάρνιβαλ Σαρπ*, ένας από τους πρώτους ακτιβιστές κατά του δουλεμπορίου, αφού πρώτα έλαβε γνώση των γεγονότων από έναν σκλάβο που είχε στο μεταξύ απελευθερωθεί, τον Ολονταχ Εκουιάνο , αποφάσισε να εμπλακεί στην υπόθεση.

Granville Sharp (1735 – 1813)

Οι όποιες απόπειρες του Σαρπ για δίωξη των υπευθύνων για τη δολοφονία, όμως, δεν είχαν αποτέλεσμα. Ο τότε Γενικός Εισαγγελέας Τζον Λι, υποστήριξε πως η υπόθεση θα ήταν ίδια με το «αν είχαν ριχτεί στη θάλασσα άλογα». Υποστήριξε επίσης πως η δίκη αφορούσε απλά μια υπόθεση όπου το εμπόρευμα ενός πλοίου ρίχτηκε στη θάλασσα και πως δεν θα μπορούσαν για τον λόγο αυτό να υπάρχουν κατηγορίες για ανθρωποκτονία, ενώ το όλο περιστατικό ήταν υπέρ των συμφερόντων του πλοίου, καθώς κινδύνευε η ασφάλεια του πληρώματος. Ο Λόρδος του Μάνσφιλντ υποστήριξε πως οι πλοιοκτήτες δεν θα μπορούσαν να ζητήσουν αποζημίωση λόγω έλλειψης στοιχείων για λάθος στους υπολογισμούς της διαχείρισης του φορτίου.

Ο ανώτατος δικαστής Μάνσφιλντ. Wikimedia

Αυτή η μαζική δολοφονία προκάλεσε σάλο στην Βρετανία, ανοίγοντας τον δρόμο για την ανάληψη δράσεων σχετικά με την κατάργηση του δουλεμπορίου στη χώρα. Ύστερα από 26 χρόνια, το 1807, η Βρετανική Αυτοκρατορία θα καταργήσει το δουλεμπόριο, ενώ μετά από μισό αιώνα σχεδόν, το 1833, θα καταργήσει και την πρακτική της δουλείας.

***

Σημειώσεις: 

Ο Κόλινγουντ δεν ήταν ο πραγματικός ιδιοκτήτης του πλοίου. Το πλοίο ανήκε στον “επιχειρηματία” Τζέιμς Γκρέγκσον και σε μερικούς άλλους που είχαν μια εταιρεία σκλάβων στο Λίβερπουλ. Ο Κόλινγουντ ανέλαβε να ικανοποιήσει τα συμφέροντά τους και του εαυτού του βέβαια. Χρησιμοποίησε τον νόμο υπέρ του, αλλά στην πραγματικότητα δεν υπήρχε κανένας λόγος να πετάξει τους άρρωστους Αφρικανούς πάνω από το πλοίο γιατί δεν διέτρεχε κανένα κίνδυνο. Στο δικαστήριο ισχυρίστηκε ότι ήταν επιτακτική ανάγκη να ρίξει τους σκλάβους πάνω από το πλοίο λόγω της εξάντλησης του νερού. Όμως όπως αποδείχθηκε αργότερα όλα ήταν ψέματα. Όταν το Zong έφτασε τελικά στην Τζαμάικα στις 22 Δεκεμβρίου, είχαν ακόμη αποθέματα 420 γαλόνια νερού.

Η οικογένεια Σαρπ

Γκράνβιλ Σαρπ. Γεννήθηκε στο Ντάραμ, γιος αρχιδιάκονου, αλλά ως το 12ο από τα 14 παιδιά του δεν είχε χρήματα για να γίνει παπάς γι’ αυτό αρχικά έγινε υφασματέμπορος και στη συνέχεια δημόσιος υπάλληλος. Η μουσική όμως παιδεία που είχε αποκτήσει μέσω της οικογένειάς τον βρήκε να τραγουδά σε μια φορτηγίδα που κινούνταν μέσω των πλωτών οδών της Βρετανίας. Ο βασιλιάς Γεώργιος Γ’ πίστευε ότι ο Σαρπ είχε «την καλύτερη φωνή στην Αγγλία». Το 1765 ο Σαρπ συνάντησε τον Τζόναθαν Στρονγκ, έναν σκλάβο που έψαχνε δωρεάν θεραπεία στον αδερφό του Γουίλιαμ, ο οποίος ήταν γιατρός. Ο Στρονγκ είχε χτυπηθεί τόσο άσχημα από το αφεντικό του που πέρασε 4 μήνες μέχρι να αναρρώσει στο νοσοκομείο. Ο Σαρπ πήγε τον ιδιοκτήτη του Στρονγκ στο δικαστήριο ισχυριζόμενος από την έρευνά του στη δουλοπαροικία ότι, στην Αγγλία, δεν έπρεπε να τον αντιμετωπίζουν ως σκλάβο. Τα δικαστήρια αποφάνθηκαν υπέρ του Στρονγκ το 1768.

Η υπόθεση έλαβε εθνική δημοσιότητα και ο Σαρπ έγινε, εξ ορισμού, ο κορυφαίος υπερασπιστής των μαύρων στο Λονδίνο και ένας από τους πρώτους ανθρώπους που μίλησαν δημόσια κατά της δουλείας. Ανέλαβε τις υποθέσεις κι άλλων σκλάβων, συμπεριλαμβανομένου του Τζέιμς Σόμερσετ. Υπήρξε επίσης υποστηρικτής της ίδρυσης μιας δημοκρατικής κοινότητας μαύρων που αυτοδιοικούνταν βασισμένη στις αρχές του Frankpledge, στη Σιέρα Λεόνε το 1787.

Ο Σαρπ ανέπτυξε ριζοσπαστικές απόψεις και για άλλα ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών μεταρρυθμίσεων και των χαμηλών μισθών που καταβάλλονται στους εργάτες στις φάρμες. Υποστήριξε τους Αμερικανούς αποίκους απέναντι στη βρετανική κυβέρνηση και, ως αποτέλεσμα, αναγκάστηκε να παραιτηθεί από τη δημόσια θέση του το 1776. Ίδρυσε την Εταιρεία για την Κατάργηση του Εμπορίου Σκλάβων με τον Κλάρκσον και άλλους το 1787.

Πίνακας αρχής: “Το πλοίο των σκλάβων” του μεγάλου William Turner αναφέρεται σ αυτό ακριβώς το γεγονός. Τον ζωγράφισε το 1840, με σκοπό την περαιτέρω συνέχιση των προσπαθειών για την παγκόσμια κατάργηση του δουλεμπορίου.

***

Πηγή: Του Γιώργου Γιώτη, συνδιαχειριστή του ιστολογίου και συγγραφέα του βιβλίου HOAX – Οδηγός επιβίωσης στην εποχή της παραπληροφόρησης των εκδόσεων Θύραθεν

by Αντικλείδι ,  https://antikleidi.com

«Πόλεμος και Ειρήνη»

«ΑΝ ΜΟΥ ΕΛΕΓΑΝ να γράψω ένα μυθιστόρημα με το οποίο θα μπορούσα ν’ αποδείξω με κατηγορηματικό τρόπο πόσο ορθές είναι οι απόψεις μου πάνω σε κάποια ζητήματα, δεν θα ‘δινα για μια τέτοια δουλειά ούτε δυο ώρες. Αν όμως μου έλεγαν ότι αυτό που θα γράψω θα το διαβάζουν τα σημερινά παιδιά ύστερα από είκοσι χρόνια και θα χαρούν, θα κλάψουν, θ’ αγαπήσουν τη ζωή, για τον σκοπό αυτό δίνω και τη ζωή μου, όλες τις δυνάμεις μου».

Υποψιαζόταν άραγε ο Λέων Τολστόι (1828-1910), όταν σημείωνε τα παραπάνω, πόσες γενιές έμελλε να τραφούν με το «Πόλεμος και Ειρήνη»;

Φιλία

«Η φιλία είναι ένα σιωπηρό συμβόλαιο μεταξύ δύο ευαίσθητων και ενάρετων ανθρώπων. Λέω ευαίσθητων, επειδή ένας μοναχός ή ένας ερημίτης μπορεί να είναι καλοί άνθρωποι αλλά να μη γνωρίζουν τη φιλία. Λέω ενάρετων, επειδή οι κακοποιοί έχουν απλώς συνεργούς – οι φιλήδονοι, συντρόφους στη σχόλη- οι άπληστοι, συνεταίρους – οι πολιτικοί μαζεύουν γύρω τους οπαδούς – οι τεμπέληδες έχουν σχέσεις, και οι άρχοντες αυλικούς – αλλά μόνο τα ενάρετα άτομα έχουν φίλους».

Βολταίρος

Αφιερωμένο στον prime minister …

Σε τούτα εδώ τα μάρμαρα
Κακιά σκουριά δεν πιάνει
Μηδέ αλυσίδα στου ρωμιού
Και στ’ αγεριού το πόδι

Εδώ το φως εδώ ο γιαλός
Χρυσές γαλάζιες γλώσσες
Στα βράχια ελάφια πελεκάν
Τα σίδερα μασάνε

Η πυρκαγιά της οδού Σταδίου και ο ζοχαδιακός υπολοχαγός

Κατάβρεξε τους περίεργους και έδειρε διευθυντή εφημερίδας 

Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς

Ένας υπολοχαγός του Μηχανικού ο οποίος ήταν επικεφαλής Πυροσβεστικού Ουλαμού έγινε πρωταγωνιστής ενός μοναδικού επεισοδίου. Πιεσμένος από τις συνθήκες κατάσβεσης μιας πυρκαγιάς κατάβρεξε βουλευτές και πολίτες, ενώ φρόντισε να… πάρει το αίμα του πίσω ξυλοκοπώντας έναν διευθυντή εφημερίδος με τον οποίο είχε προηγούμενα. Αυτά συνέβαιναν, λίγο μετά τα μεσάνυχτα, ξημερώνοντας Σαββάτο 1 Ιουλίου 1906, στη συμβολή των οδών Σταδίου και Ομήρου, απέναντι από την Παλαιά Βουλή. Εκεί βρισκόταν το ξενοδοχείο «Νέα Υόρκη» και στο ισόγειο στέγαζε το Εμποροραφείο του Σωκράτη Παπαγεωργίου.

Η οδός Σταδίου (αρχές 20ού αιώνα). Επιχρωματισμένη καρτ-ποστάλ.

Κυρίες που κατέβαιναν την οδό Σταδίου οσφράνθηκαν τη μυρωδιά καμένου υφάσματος. Ειδοποίησαν έναν αστυφύλακα, ο οποίος πράγματι διαπίστωσε ότι έβγαινε καπνός και έσπευσε να ειδοποιήσει την Πυροσβεστική. Σε λίγα λεπτά είχε φτάσει στο σημείο ένας Πυροσβεστικός Ουλαμός, με επικεφαλής τον υπολοχαγό του Μηχανικού Γεώργιο Παπακωνσταντίνου. Αφού έσπασαν τη σιδερένια πόρτα άρχισαν την κατάσβεση μέσα στο κατάστημα, προσπαθώντας να εντοπίσουν και την εστία της φωτιάς. Είχαν ήδη αρπάξει πολλά τόπια με ύφασμα ενώ οι άνδρες με τις μάνικες δεν μπορούσαν να φτάσουν στο βάθος του καταστήματος.

Οπωσδήποτε ο κίνδυνος επέκτασης ήταν σοβαρός, ιδιαιτέρως αφού στους ορόφους στεγαζόταν ξενοδοχείο. Εν τω μεταξύ από τη Βουλή έβγαιναν βουλευτές και δημοσιογράφοι, οι οποίοι όπως συνήθως συμβαίνει προσπάθησαν να φτάσουν όσο πιο κοντά γινόταν στο σημείο για να διαπιστώσουν τι συμβαίνει. Ανάμεσά τους ο υπουργός Εσωτερικών Νικόλαος Καλογερόπουλος, βουλευτές αλλά και ο διευθυντής της εφημερίδας «Εσπερινή» Πέτρος Γιάνναρος.  Οι πυροσβέστες αφού κατόρθωσαν να εισέλθουν στο κατάστημα πετούσαν και πολλά πράγματα στο πεζοδρόμιο ώστε να απαλλάξουν τον χώρο και να επιχειρήσουν με μεγαλύτερη άνεση.

Αλλά το πεζοδρόμιο είχε αρχίσει να καταλαμβάνεται από τους περίεργους. Οι παρακλήσεις φαίνεται πως δεν έπιαναν τόπο, οπότε ο επικεφαλής υπολοχαγός, προφανώς πιεσμένος, έδωσε εντολή στον πυροσβέστη που κρατούσε τη μάνικα να τη στρέψει στους περίεργους. «Κατάβρεξέ τους με την τρόμπα», είπε ο υπολοχαγός και το όργανο αντί να ρίχνει στη φωτιά έστρεψε τη μάνικα στον κόσμο. Όπως ήταν φυσικό επικράτησε πανζουρλισμός. Οι περισσότεροι άρχισαν να φωνάζουν και να καταφέρονται εναντίον του επικεφαλής αλλά και του πυροσβέστη που τους είχε κάνει μούσκεμα. Ανάμεσά στους διαμαρτυρόμενους τους ήταν και ο Π. Γιάνναρος.

Τότε ο υπολοχαγός διέταξε έναν θηριώδη λοχία: «Ρίχτου κατακέφαλα!». Πράγματι ο λοχίας υπάκουσε και χρησιμοποιώντας τον δαυλό που κρατούσε στο χέρι του, άρχισε να κοπανά τον Π. Γιάνναρο στο κεφάλι. Ο κόσμος φοβισμένος άρχισε να υποχωρεί, ο υπολοχαγός αποσύρθηκε στα ενδότερα της φωτιάς, ο λοχίας εξαφανίστηκε και ο Π. Γιάνναρος οδηγήθηκε στον Σταθμό Πρώτων Βοηθειών που βρισκόταν στο προαύλιο της Βουλής. Όπως αποκαλύφθηκε εκ των υστέρων οι δύο άνδρες είχαν προηγούμενα από έναν χορό που είχε πραγματοποιηθεί στο Δημοτικό Θέατρο, όπου είχε σημειωθεί και άλλο επεισόδιο.

Έγιναν πολλές εικασίες για την πυρκαγιά εκείνη που απείλησε να καταστρέψει ολόκληρο κτίριο σε ένα κεντρικό σημείο της πρωτεύουσας. Στην αρχή ειπώθηκε πως η φωτιά είχε προκληθεί από τη βάση θέρμανσης της συσκευής σιδερώματος που είχε ξεχαστεί αναμμένη. Το γεγονός όμως ότι το κατάστημα ήταν ασφαλισμένο οδήγησε σε περαιτέρω έρευνες που αποκάλυψαν πως η πυρκαγιά οφειλόταν σε τσιγάρο που είχε πετάξει ένας από τους εργάτες του καταστήματος. Εν πάση περιπτώσει η υπόθεση παραπέμφθηκε στον Εισαγγελέα για τα περαιτέρω, όπως εξάλλου παραπέμφθηκε και ο υπολοχαγός αφού ο Π. Γιάνναρος κατέθεσε μήνυση. Η ολιγόμηνη φυλάκιση δεν φαίνεται όμως να του στοίχισε και πολύ αφού είχε πάρει το… αίμα του πίσω!

Πηγή: Αθηναϊκά