Ο αυθεντικός Γρηγόρης Καψάλης. Ο 95άρης που κάνει το κλαρίνο να κελαηδά

Ο αφοσιωμένος και παθιασμένος μουσικός, ο οποίος αφιέρωσε επτά δεκαετίες κυρίως στον χώρο της Ηπειρωτικής Παραδοσιακής Μουσικής.
Τι τον κάνει αυθεντικό..
Η διαρκής αφοσίωση στη μουσική του και οι σωστές επιλογές να κρατάει τα σωστά από αυτά που τον επηρέαζαν, έχει πιθανόν διαμορφώσει τη ξεχωριστή μουσική του ταυτότητα και τον έχει καθιερώσει ως αυθεντικό καλλιτέχνη.
Η ικανότητά του να παίζει σχεδόν έναν αιώνα κλαρίνο με τέτοια διάρκεια, είναι ένα σημαντικό στοιχείο της αυθεντικότητάς του. Η δεξιοτεχνία και η τεχνική προσφέρουν ενδιαφέρον και ποιότητα στη μουσική του.
Οι αντοχές και το πείσμα του του απέναντι στη φτώχια, τις κακουχίες, τα ξενύχτια.
Η αγάπη του για τον κόσμο που γλέντησε , για τον κόσμο που πάντρεψε.
Η γνώση του και η εμπειρία να συνοδεύει με την δική του τέχνη τον πρωτοχορευτή και να τον μεταφέρει σε άλλα επίπεδα.
Η διάθεσή του να σηκώνεται και να ξαναπαίζει στα 95 του, παρά την προχωρημένη ηλικία και μετά από ατύχημα αντικατοπτρίζει ανθρωπιστικές αξίες όπως η ανθεκτικότητα, η αποφασιστικότητα και η αγάπη για αυτό που κάνει.
Η επιμονή του να διατηρεί και να παρουσιάζει την Ηπειρωτική παραδοσιακή μουσική και η συνεισφορά του στη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Η συνδυασμένη και τεράστια εμπειρία, το ταλέντο και η αφοσίωση του καθιστούν τον Γρηγόρη Καψάλη με μια λέξη …μοναδικό .
Έναν αυθεντικό και αξιόλογο εκπρόσωπο της παραδοσιακής μουσικής και της πολιτιστικής κληρονομιάς μας.

«Μην είσαι εύπιστος, πάρε τη ζωή στα χέρια σου πριν να είναι αργά. Συνειδητοποίησε ότι δεν υπάρχει τίποτα δωρεάν σε αυτήν την ζωή και πως για καθετί που κάνεις, θα πρέπει να υποστείς και τις ανάλογες συνέπειες»*

*Σταλόνε Σιλβέστερ

Ο Στωικισμός

Ο Στωικισμός αποτελεί μία σημαντική φιλοσοφική σχολή των Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών χρόνων (300 π.Χ. – περίπου 250 μ.Χ.), η οποία ιδρύθηκε στην Αθήνα από τον Ζήνωνα τον Κιτιέα με κέντρο την «Ποικίλη Στοά» από όπου και πήρε το όνομά της η Σχολή.

Κατά τους Στωικούς, η ανθρώπινη φύση είναι τμήμα της παγκόσμιας φύσης, η οποία καθοδηγείται και κυβερνάται από τον συμπαντικό νόμο της Λογικής. Ο άνθρωπος, ως έλλογο ον, συγγενεύει όχι μόνο με τα άλογα ζώα αλλά και με τους Θεούς και πέραν του ενστίκτου διαθέτει και ηθική αίσθηση. Κύριο ζητούμενο του βίου είναι συνεπώς το να ζει κάποιος σύμφωνα με την φύση του, η οποία για τον άνθρωπο, μέσω της λογικότητάς του (στα λατινικά ratio), ωθεί προς την Αρετή, άρα το «κατά Φύσιν ζην» σημαίνει «κατ′ Αρετήν ζην».

Ο Στωικός φιλόσοφος, Επίκτητος.

Όλα ξεκινούν από τη διδασκαλία και τον βίο του Επίκτητου. Ο Επίκτητος (55-135 μ.Χ), ένας από τους διασημότερους όψιμους Στωικούς, ήταν αρχικά σκλάβος. Είχε περάσει πολλές δυσκολίες και γνώριζε πολύ καλά τι σημαίνει πόνος και πείνα. Για παράδειγμα, κούτσαινε από έναν άγριο ξυλοδαρμό που είχε δεχτεί. Όταν δήλωνε ότι ο νους μπορεί να παραμένει ελεύθερος, ενώ το σώμα είναι σκλαβωμένο, βασιζόταν στη δική του εμπειρία.

Αυτό δεν ήταν μια αφηρημένη θεωρία. Η διδασκαλία του περιλάμβανε πρακτικές συμβουλές για το πως να αντιμετωπίζει κανείς τον πόνο και την οδύνη. Δίδασκε, ότι «οι σκέψεις μας εξαρτώνται από εμάς».

Οι Στωικοί φιλόσοφοι πίστευαν ότι αυτό που νιώθουμε για μια κατάσταση ή ένα γεγονός είναι ζήτημα επιλογής. Τα συναισθήματα δεν μας συμβαίνουν έτσι απλά. Δεν είμαστε υποχρεωμένοι να λυπούμαστε όταν δεν πετυχαίνουμε αυτό που θέλουμε, δεν είμαστε υποχρεωμένοι να εξοργιζόμαστε όταν κάποιος μας εξαπατά. Οι Στωικοί πίστευαν πως τα συναισθήματα θολώνουν τη λογική και καταστρέφουν την κρίση. Δεν πρέπει απλώς να τα ελέγξουμε, αλλά όποτε είναι δυνατόν να τα αφαιρούμε εντελώς

Αξίζει να σημειωθεί, ότι ο Επίκτητος βιώνει την ταραχώδη περίοδο της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας κατά τη διάρκεια της οποίας κυριαρχούν οι πολιτικές διώξεις και η κοινωνική αβεβαιότητα κι ως εκ τούτου προκρίνει τη διέξοδο από τα υπαρξιακά διλήμματα, αντί της ενασχόλησης με τη μεταφυσική, την οντολογία ή την πολιτική φιλοσοφία. Η φιλοσοφική του διδαχή στρέφεται έτσι στο ηθικό πεδίο και λειτουργεί παρηγορητικά για τον άνθρωπο, όπως έδρασε εν τέλει και στον θαρραλέο πιλότο.

Ο ίδιος, όπως και τα φιλοσοφικά του πρότυπα ο Σωκράτης και ο Διογένης, δεν άφησε γραπτά κείμενα. Η διδασκαλία του καταγράφηκε από το μαθητή του, Φλάβιο Αρριανό.

Πηγές:
1) Nigel Warburton, «Μικρή Ιστορία της Φιλοσοφίας» (μτφ: Γιώργος Λαμπράκος), σελ:41-48, Εκδ. Πατάκη, 2011

2) Κατερίνα Ιεροδιακόνου, «Η διαίρεση της φιλοσοφίας κατά τους στωικούς», στο: Κωνσταντίνος Βουδούρης (επιμ.), Ελληνιστική Φιλοσοφία, Αθήνα,1994,σσ.128-137

Αννίτα Παναρέτου

  1. Άνοιξη. Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης έχουν απελευθερωθεί. Ανάμεσά τους δυο γειτονικά, στο Barth της Βόρειας Γερμανίας. Έλληνες Εβραίοι επιζήσαντες στο ένα, Έλληνες αεροπόροι αιχμάλωτοι στο άλλο. Συμπατριώτες που ανταμώνουν. Και μια πρόσκληση προς τους αεροπόρους:
    -Μάθαμε ότι φεύγετε σύντομα και θέλαμε να έλθετε να δείτε πώς τακτοποιήσαμε τους αρρώστους μας, ν’ αποχαιρετιστούμε και να σας κάνουμε το τραπέζι στο φτωχικό μας!
    Μια τεράστια έκπληξη περιμένει τους αεροπόρους: το εγκαταλελειμμένο σπίτι που είχαν “επιτάξει” οι Έλληνες Εβραίοι ήταν πεντακάθαρο και τακτοποιημένο.
    -Θα πάρετε ένα ουζάκι;
    Με την απειλή ενός παλιού όπλου είχαν αναγκάσει τον φαρμακοποιό της περιοχής να τους προμηθεύσει με ό,τι χρειάζονταν ‒κι έφτιαξαν ούζο.
    Ακολούθησε αρνί στη σούβλα και μια εξαιρετική κοτόσουπα αυγολέμονο. Για επιδόρπιο υπήρχε ρυζόγαλο.
    Κάθε φορά που άδειαζαν τα πιάτα, εκσφενδονίζονταν έξω από το παράθυρο: οι Έλληνες Εβραίοι είχαν ανακαλύψει ένα κοντινό εργοστάσιο πιατικών…
    Οι απορφανισμένοι έπιαναν ξανά το νήμα της ζωής.

Έζησε λίγα χρόνια αλλά άφησε τεράστιο έργο!

Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ (1756 – 1791)
Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ (1756 – 1791) 

Ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ υπήρξε ένας από τους κορυφαίους συνθέτες όλων των εποχών. Τα έργα του αποτελούν μέρος του ρεπερτορίου κάθε ορχήστρας που σέβεται τον εαυτό της.

Το πλήρες όνομά του είναι Γιοχάνες Κρισόστομους Βολφγκάνγκους Τεόφιλους (Αμαντέους) Μότσαρτ [Wolfgang Amadeus Mozart] και γεννήθηκε την 8η πρωινή της 27ης Ιανουαρίου 1756 στο Ζάλτσμπουργκ, τμήμα τότε της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Έθνους και νυν της Αυστρίας. Ήταν γιος του συνθέτη Λεοπόλδου Μότσαρτ και της Άννας Μαρίας Περτλ.

Ο Μότσαρτ έζησε μόνο 35 χρόνια, πρόλαβε όμως να συνθέσει περίπου 600 έργα (συμφωνικά, δωματίου, κονσέρτα, όπερες και χορωδιακά), τα περισσότερα από τα οποία είναι αριστουργήματα. Σε ηλικία τριών χρονών έπαιζε πιάνο, στα πέντε του συνέθετε και στα έξι έδωσε το πρώτο του κοντσέρτο. Μιλάμε για τον ορισμό της ιδιοφυΐας.

Ο Μότσαρτ, αν και συνθέτης, είναι ένας μύθος, ένα λαϊκό είδωλο. Είχε το χάρισμα να γράφει απλές και ευκολομνημόνευτες μελωδίες, μέσα στη συνθετότητά τους. Έργα του ακούγονται όχι μόνο στις αίθουσες συναυλιών, αλλά και σε ασανσέρ, εμπορικά κέντρα, αίθουσες χειρουργείων και ως ηχητικά σήματα από κινητά τηλέφωνα.

Η μουσική του έχει και «μαγικές» ιδιότητες. Κτηνοτρόφοι παίζουν Μότσαρτ στις αγελάδες για να αυξήσουν την παραγωγή τους σε γάλα ή να μας δώσουν πιο τρυφερό κρέας. Έχει τεκμηριωθεί επιστημονικά ότι η ακρόαση της μουσικής του βοηθά στην ανάπτυξη της νοημοσύνης των βρεφών και των παιδιών. Η μορφή του απεικονίζεται σε σοκολατάκια, σουβενίρ και άλλα είδη διακόσμησης.

Μεταξύ σοβαρού και αστείου λέγεται ότι αν υπήρχε δυνατότητα ο Μότσαρτ να διεκδικήσει τα δικαιώματα για τη χρήση της μουσικής και του ονόματός του θα μπορούσε να αγοράσει όλη την Αυστρία. Άλλωστε, η γενέτειρά του Ζάλτσμπουργκ ζει και αναπτύσσεται μέχρι σήμερα χάρις στον Μότσαρτ. Και όμως, ο συνθέτης της «Μικρής Νυχτερινής Μουσικής», του «Ντον Τζιοβάνι», του «Μαγικού Αυλού» και άλλων αριστουργημάτων πάλευε για να τα φέρει βόλτα με τα οικονομικά του στον σύντομο βίο του.

Πέθανε στη μία τα ξημερώματα της 5ης Δεκεμβρίου 1791, επί των επάλξεων, γράφοντας το «Ρέκβιεμ» της ζωής και της καριέρας του.


Πηγή: https://www.sansimera.gr