Όταν είσαι βέβαιος ότι εσύ μόνος (ή μόνη) κατέχεις την απόλυτη αλήθεια, τον δρόμο προς την Πρόοδο και τη Δικαιοσύνη, το ελιξήριο για τη θεραπεία πάσας νόσου, ο λογοτέχνης, ο καλλιτέχνης είναι ο εχθρός. Για ποιο λόγο; Μα διότι σου δείχνει καθαρά ότι λες βλακείες. Ότι η ανθρώπινη κατάσταση είναι χαοτικά πολύπλοκη, ότι το φως και το σκοτάδι δεν είναι αντίπαλα αλλά αλληλένδετα και αξεχώριστα, ότι οι καρικατούρες που έχεις φτιάξεις περί καλού και κακού μόνο στη φαντασία σου υφίστανται. Και ότι θα σκορπίσουν, σκορπούν ήδη, στο πρώτο φύσημα της Ιστορίας.
Ο χριστιανικός ζηλωτισμός φίμωσε την προσωπική έκφραση για αιώνες. Μωαμεθανοί και εβραίοι απαγόρευσαν την απεικόνιση της ίδιας της ανθρώπινης μορφής. Οι ιεροεξεταστές ψαλίδιζαν τα φτερά των αγγέλων του Θεοτοκόπουλου και σκέπαζαν τ’ αχαμνά στις φιγούρες του Μικελάντζελο. Όλα τα καθεστώτα, από τους πουριτανούς της φιλελεύθερης, υποτίθεται, Αγγλίας του 19ου αιώνα, ώς τα φερέφωνα των ολοκληρωτισμών του 20ού απεχθάνονταν την ελεύθερη σκέψη, την ελεύθερη έκφραση. Διότι αυτές δείχνουν πώς οι άνθρωποι πράγματι ήταν, είναι και θα είναι. Όχι όπως οι μικρονοϊκές μας ιδεολογίες τούς φαντάζονται.
Από indices librorum prohibitorum βρίθει η ιστορία, τι θ’ αλλάξει τώρα αν παραχώσουμε σ’ αυτούς τον Καραγάτση και τη Μεγάλη Χίμαιρα; Μήπως τα θέατρά μας δεν έχουν ήδη πετσοκόψει τον Έμπορο της Βενετίας του Σαίξπηρ ή τους Νέγρους του Ζενέ; Γιατί να μη πεταχθεί στον Καιάδα, σήμερα κιόλας, ο Εμπειρίκος ως κήρυκας της σεξουαλικής βίας ή ο Ναμπόκωφ ως υμνολόγος της παιδεραστίας; Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι όλα τα καθεστώτα το πρώτο που κάνουν είναι να τα βάζουν με το σεξ και το χιούμορ. Το σεξ και το χιούμορ τα τρέμουν, εμπρός τους οι χρηστοήθειες και οι κατηχήσεις σωριάζονται, η αυθεντία τους καταρρέει. Η γυμνή σάρκα και η λυτή γλώσσα, ποια ορθοδοξία ποτέ τις συγχώρησε;
Σ’ αυτό, το ατελεύτητο, κυνήγι της εξουσίας λοιπόν, ο Καραγάτσης είναι σήμερα απλώς ένα επεισόδιο, μια σημαία ευκαιρίας, ένα θρασύ μισαλλόδοξο λάβαρο. Αν ο «μισογυνισμός» είναι το κριτήριό μας, θα γλιτώσει αύριο μήπως ο Ευριπίδης; Ποιος έντιμος άνθρωπος μπορεί να ξεφυλλίσει μισή ώρα τον Πατέρα του Αύγουστου Στρίντμπεργκ και να μη βάλει τα γέλια με τις βεβαιότητες της τρέχουσας πατριαρχιολογίας, και να μη δακρύσει με την ανθρώπινη μοχθηρότητα, η οποία δεν κάνει διάκριση μεταξύ αρχόντων και αρχομένων, αρσενικών και θηλυκών, πιστών και απίστων, ημεδαπών και ξένων: παραμένει πάντα ίδια και ανεκρίζωτη.
Κωστας Κουτσουρέλης /neoplanodion.gr