Γιατί παρά τα εμβόλια το τέταρτο κύμα είναι χειρότερο από τα προηγούμενα;

Φταίνε αυτά που δεν γνωρίζουμε για τον ιό, το ποσοστό των εμβολιασμένων, η χαλαρότητα στα μέτρα ή κάτι άλλο; Χρόνος ανάγνωσης: 6′

[Γιάννης Παναγόπουλος/Eurokinissi]Δευτέρα 15 Νοεμβρίου 2021ΚείμενοΤάσος Τέλλογλου

Το πρωί του περασμένου Σαββάτου πήρα ένα σύντομο μήνυμα από έναν στενό μου φίλο: ο πατέρας του είχε χάσει τη μάχη με τον κορονοϊό. Ήταν 74 ετών και πλήρως εμβολιασμένος, χωρίς υποκείμενο νόσημα. Στον Ευαγγελισμό έδωσαν επί μέρες μάχη για να τον κρατήσουν στη ζωή. Αλλά όταν διασωληνώθηκε, ο άρρωστος δεν αντιδρούσε, δεν βελτιωνόταν. Είχε μπει στο νοσοκομείο πριν από ένα δεκαήμερο και η κατάστασή του αρχικά φάνηκε να βελτιώνεται – ήταν όμως προσωρινό.

Σιγά-σιγά η πανδημία των ανεμβολίαστων μετατρέπεται, με την τεράστια διασπορά του ιού στο 4ο κύμα, σε πανδημία όλων. Και δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο. «Είμαστε σε χειρότερη κατάσταση από ό,τι πριν από έναν χρόνο» είπε στο τελευταίο εβδομαδιαίο του podcast ο κορυφαίος γερμανός επιδημιολόγος Κρίστιαν Ντρόστεν. «Αλλά αυτό οφείλεται και στο γεγονός ότι δεν περιοριστήκαμε. Δεν έχουν περιοριστεί σημαντικά οι επαφές τις τελευταίες εβδομάδες. Είχαμε μεγάλες ελευθερίες, στη βάση των χαμηλών ποσοστών θετικότητας. Ο μικρός αριθμός κρουσμάτων του καλοκαιριού οφειλόταν στο πρώτο κύμα των εμβολιασμών και ήταν αποτέλεσμα του ζεστού καιρού του καλοκαιριού, της εποχικότητας του ιού. Οι εμβολιασμένοι κυκλοφορούν ελεύθερα στην κοινωνία, αλλά μπορούν να μεταδίδουν την ασθένεια. Όλο και συχνότερα ακούω από ανθρώπους ότι επισκέφθηκαν μια συγκέντρωση αποκλειστικά εμβολιασμένων και έφυγαν με συμπτώματα από εκεί. Οπότε αποφασίζουν την επόμενη φορά προτού πάνε οπουδήποτε να κάνουν ένα τεστ από την τσέπη τους».

Ο Κρίστιαν Ντρόστεν. [Michael Sohn/POOL/AFP]

Αυτό που περιγράφει ο Ντρόστεν μου συμβαίνει τις τελευταίες 20 μέρες. Αν και τριπλά εμβολιασμένος, έχω κάνει τεστ στο φαρμακείο, στο ιδιωτικό διαγνωστικό κέντρο, τον ΕΟΔΥ και τον εργοδότη μου: τέσσερα την εβδομάδα. Κάποια από αυτά οφείλονται στο γεγονός ότι ένας συμμαθητής των παιδιών μου βρέθηκε θετικός. Αυτά που μου αφηγούνται κάθε βράδυ οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης δεν έχουν την παραμικρή σχέση με τη δική μου Covid πραγματικότητα.Οι κυβερνήσεις διστάζουν

Σύμφωνα με τον Ντρόστεν, χωρίς περιορισμό των επαφών (λιγότερες μετακινήσεις για δουλειά, εκπαίδευση και κοινωνική ζωή, λιγότερες επαφές) το σύστημα υγείας της Γερμανίας, δηλαδή το πλουσιότερο σύστημα υγείας της Ευρώπης, δεν πρόκειται να αντέξει στην ορμή του 4ου κύματος. Η γερμανική κυβέρνηση δεν θέλει να το ακούει αυτό, τουλάχιστον η νέα. Το βράδυ της Παρασκευής ο επόμενος υπουργός Οικονομικών της χώρας Κρίστιαν Λίντνερ είπε στο πρώτο κανάλι της γερμανικής τηλεόρασης ότι «δεν υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις για το ότι ο περιορισμός των επαφών και των μετακινήσεων οδηγεί σε μικρότερο ιικό φορτίο, νοσηλείες και επιβάρυνση των ΜΕΘ». Αμέσως ξεσηκώθηκε κατά του Λίντνερ θύελλα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με το χάσταγκ «Ακατάλληλος να κυβερνήσει». Σε λίγες ώρες ο επικεφαλής των Ελεύθερων Δημοκρατών αναγκάσθηκε να ανασκευάσει τη δήλωσή του.

Τα ίδια περίπου προσπαθεί να κάνει και η ελληνική κυβέρνηση, χωρίς να λέει δημόσια παρόμοιες ανοησίες. Θέλει να μειώσει τη φόρτιση του ΕΣΥ χωρίς να μειώσει την κοινωνική κινητικότητα, αλλά αυτό δεν γίνεται. «Το μόνο που ενδιαφέρει την κυβέρνηση τώρα είναι να αντέξει το σύστημα ώστε να μην οδηγηθεί σε ένα νέο λόκνταουν αλλά τα ενδιάμεσα μέτρα που παίρνει είναι μη πρόσφορα, γιατί δεν θέλει να πειράξει την οικονομική δραστηριότητα. Θα μπορούσε να κάνει κλιμακωτό ωράριο, να γυρίσει και πάλι την ιδιωτική οικονομία και το δημόσιο στην τηλεεργασία αλλά δεν το κάνει», είπε στο inside story ένας από τους ειδικούς που συμβουλεύουν την κυβέρνηση και δεν ήθελε να μιλήσει επώνυμα. «Τα μέτρα αυτά έχουν συζητηθεί, αλλά η κυβέρνηση διστάζει».

Σύμφωνα με πληροφορίες του inside story, σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο συζητήθηκε να πληρώνουν οι ανεμβολίαστοι ένα μέρος των νοσηλείων τους, αφού προηγουμένως είχε συζητηθεί στις αρχές του φθινοπώρου και η μάλλον ακραία ιδέα να μην έχουν πρόσβαση στο ΕΣΥ (που απορρίφθηκε μετά πολλών επαίνων). Έπειτα υπάρχει το πρόβλημα των εμβολιασμένων: οι εμβολιασμένοι μεταδίδουν, άρα οι ελευθερίες τους, για τις οποίες μιλάει η κυβέρνηση, δεν μπορεί να είναι …απεριόριστες. Ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης έχει υποστηρίξει επανειλημμένα δημόσια ότι θα υπήρχε συνταγματικό πρόβλημα αν περιορίζονταν οι εμβολιασμένοι. «Το επιχείρημα δεν είναι σωστό: Μπορεί ένας εμβολιασμένος να επισκεφθεί έναν συγγενή του σήμερα στο εσωτερικό μιας κλειστής δομής; Η απάντηση είναι όχι. Δεν είναι αυτό περιορισμός της ελευθερίας του; Φυσικά και είναι. Το μόνο ερώτημα είναι αν αυτός ο περιορισμός του εμβολιασμένου είναι αναλογικός με το αγαθό που θέλει να προστατεύσει ο νομοθέτης με αυτόν», είπε στο inside story άλλο μέλος του υπουργικού συμβουλίου, που και αυτό ήθελε να παραμείνει ανώνυμο. Η γραμμή Γεωργιάδη είναι πάντως γραμμή της κυβέρνησης, καθώς επαναλαμβάνεται κάθε μέρα από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο.

Οι κυβερνήσεις και η ΕΕ παγιδεύθηκαν σε μία ασάφεια που ουδέποτε άρθηκε από τις φαρμακευτικές εταιρείες που κατασκεύασαν το εμβόλιο: Πόσο καιρό διαρκεί η ανοσία; Συζητώντας τις τελευταίες ημέρες με μέλη της εθνικής επιτροπής εμβολιασμών, δέχθηκαν ότι οι παραδοχές για 92 και 93% αποτελεσματικότητα ήταν in vitro, δηλαδή στο εργαστήριο (πώς θα μπορούσε να συμβεί διαφορετικά) και όχι in vivo, δηλαδή έξω στην κοινωνία, όπου μεταλλάξεις και ασθενούντες ανεμβολίαστοι αλλάζουν διαρκώς τα δεδομένα. H δεύτερη παράμετρος είναι ότι η αύξηση των εμβολιασμών οδηγεί σε έναν όλο και μεγαλύτερο απόλυτο αριθμό εμβολιασμένων – έτσι ο αριθμός αυτών που τελικά νοσούν όλο και αυξάνεται. Και όσο η κυκλοφορία του ιού δεν ήταν αυξημένη, όπως το καλοκαίρι, νοσούσαν λίγοι εμβολιασμένοι. Αλλά με την αύξηση της κυκλοφορίας του ιού κολλάνε περισσότεροι και κατά συνέπεια περισσότεροι μπορεί να καταλήξουν στο νοσοκομείο – και κάποιοι από αυτούς στις ΜΕΘ.Η μία μετά την άλλη οι κυβερνήσεις ρίχνουν λευκή πετσέτα

Οι κυβερνήσεις, όχι μόνο της Ελλάδας και της Γερμανίας αλλά και της υπόλοιπης Ευρώπης, δυσκολεύονται να επικοινωνήσουν την πραγματικότητα του 4ου κύματος με τη γλώσσα της σχετικότητας, που διέπει την επιστήμη. Επιμένουν ότι δεν θέλουν το λόκνταουν, για το οποίο το μόνο ερώτημα δεν είναι αν κάποιος το θέλει, αλλά αν μπορούν να το αποτρέψουν. Μία ομάδα είκοσι επιστημόνων, από τους σημαντικότερους της κεντρικής Ευρώπης, βλέποντας ότι δυσκολεύονται να πάρουν αποφάσεις, πρότεινε στις κυβερνήσεις ένα σχέδιο που συνδυάζει γρηγορότερους εμβολιασμούς με την τρίτη δόση (ως τα μέσα Σεπτεμβρίου οι κυβερνήσεις ήταν διστακτικές να την γενικεύσουν επειδή δεν είχαν έγκριση από τον ΕΜΑ), επαναφορά της μαζικής διεξαγωγής τεστ σε εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους, μαζί με την επανεισαγωγή μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης – που έχουν καταργηθεί στην πράξη ή τηρούνται πλημμελώς. Οι ειδικοί προσθέτουν και ένα κερασάκι: ότι όλα αυτά δεν θα λειτουργήσουν, αν δεν γίνει ένα σύντομο και αποτελεσματικό λόκνταουν.

Το σχέδιο, που υπογράφει και ο πρόεδρος των γερμανών εντατικολόγων καθηγητής Κρίστιαν Καραγιαννίδης, αναφέρεται στην πραγματικότητα της πανδημίας επί μετάλλαξης Δ. Στη διάδοση της πανδημίας «δεν παίζουν ρόλο μόνο άτομα που δεν έχουν εμβολιασθεί αλλά και εμβολιασμένοι που ο εμβολιασμός τους βρίσκεται μήνες πίσω» – στους τελευταίους, η προστασία πέφτει στο 50 έως 70%. Οι επιστήμονες γράφουν πως εάν η Γερμανία εμβολιάζει το 7% του πληθυσμού της με την τρίτη δόση κάθε εβδομάδα, αυτό θα οδηγήσει σε έναν περιορισμό της πανδημίας μετά από έναν μήνα.

Η κυβέρνηση αναμένεται να αυστηροποιήσει τα μέτρα για τα καφενεία και τους κλειστούς χώρους. [Θανάσης Καλλιάρας/Eurokinissi]

Στην αρχή της εμβολιαστικής καμπάνιας υπολογιζόταν –και από τις κυβερνήσεις– ότι εάν εμβολιασθεί το 70% του πληθυσμού, ο ρυθμός αναπαραγωγής της νόσου πέφτει κάτω από 1 (R<1). Έτσι αυτό το ποσοστό χαρακτηρίσθηκε τείχος ανοσίας. Η μετάλλαξη Δ, που είναι πολύ πιο μεταδοτική, άλλαξε τα δεδομένα. Η αλλαγή αυτή έχει συνέπειες. Πρώτα για τους ανεμβολίαστους, που θα κολλήσουν όλοι. Αλλά η φυσική ανοσία (ανοσία της αγέλης) δεν είναι λύση, διότι «εξαφανίζει» πολύ αργά τον ιό, πολύ αργότερα από ό,τι θα τον εξαφάνιζε ο καθολικός εμβολιασμός. Ακόμα, ένα τεστ σε κάθε πολίτη μία φορά την εβδομάδα δεν είναι λύση, διότι το κόστος είναι πολύ υψηλό. Παρόλα αυτά, οι είκοσι ευρωπαίοι επιστήμονες συνιστούν αραίωση των πληθυσμών εργαζομένων και μαθητών/σπουδαστών σε κλειστούς χώρους (όχι ασφαλώς αυτό το χάλι που υπάρχει σήμερα στα ελληνικά πανεπιστήμια), όσο το δυνατόν μεγαλύτερη παραμονή έξω και δυνατότητα δραστηριοτήτων «μέσα» μόνο με πιστοποιητικά, αλλά και προετοιμασία των ασθενών με εξουσιοδότηση στην οποία θα αναφέρουν ρητά αν επιθυμούν να διασωληνωθούν στην περίπτωση που χρειασθεί. Στην πόλη του Βόλου, αποφάσισε σε μια τουλάχιστον περίπτωση ο εισαγγελέας για το αν μια ασθενής θα διασωληνωνόταν.

Στην Ελλάδα η επιτροπή εμπειρογνωμόνων που συμβουλεύει τον υπουργό παρά τω πρωθυπουργώ Άκη Σκέρτσο φαίνεται να έχει συμβουλεύσει την κυβέρνηση να πάρει κάποια μέτρα που θα αναγκάζουν ανεμβολίαστους ηλκιωμένους άνω των 65 να εμβολιασθούν. Στατιστικά στοιχεία από τη Δυτική Αττική για παράδειγμα έχουν δείξει ότι εκεί ο επιπολασμός της νόσου είναι εκτεταμένος, αλλά οι διασωληνώσεις λίγες, παρά το χαμηλό ποσοστό εμβολιασμού. Αντίθετα στη Θεσσαλία και τη Μακεδονία με υψηλότερα ποσοστά εμβολιασμού οι διασωληνώσεις και οι θάνατοι είναι περισσότεροι. Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι τα μέτρα για τους ανεμβολίαστους πρέπει να στοχεύουν στις μεγαλύτερες ηλικίες. Έτσι η κυβέρνηση αναμένεται αυτή την εβδομάδα να ανακοινώσει ότι όσοι πάνω από 65 ετών θέλουν να πηγαίνουν στα καφενεία, τις ταβέρνες ή άλλους κλειστούς χώρους θα πρέπει να εμφανίζουν πιστοποιητικό εμβολιασμού ή πιστοποιητικό νόσησης. To πιστοποιητικό εμβολιασμού όμως θα ισχύει στους 65+ εφόσον έχουν ολοκληρώσει και την 3η δόση.

Εικόνα telloglou

Τάσος ΤέλλογλουΣπούδασε νομικά κι από το 1986 εργάζεται σε εφημερίδες και κανάλια ως δημοσιογράφος. Εκπομπές-σταθμοί ήταν «Το μαύρο κουτί» (Mega), οι «Φάκελοι» (Mega), οι «Νέοι Φάκελοι» (ΣΚΑΪ), και οι «Ιστορίες» (ΣΚΑΪ). Τώρα παρουσιάζει την εκπομπή «Special Report» με τον Αντώνη Φουρλή (Ant1).

Πηγή: inside story