Σύμφωνα με πληροφορίες από το Αστεροσκοπείο, στις 07.24 σήμερα το πρωί είχαμε το θερινό ηλιοστάσιο κι έτσι μπήκαμε επισήμως στο καλοκαίρι, ένα ορόσημο που σημαδεύεται από τις μεγαλύτερες σε διάρκεια μέρες της χρονιάς. Το ιστολόγιο θα σας ευχηθεί αναδημοσιεύοντας ένα προπέρσινο άρθρο με τα λεξιλογικά του καλοκαιριού, μια και είπαμε ότι φέτος έχουμε μπει σε τροχιά επαναλήψεων.Όμως, ενώ αναδημοσιεύω χωρίς πολλές αλλαγές το προπέρσινο άρθρο, αλλάζω τον τίτλο, για να ειρωνευτώ αυτήν τη γλωσσοδιορθωτική ανοησία που ακούστηκε πρόσφατα με τις πανελλήνιες εξετάσεις, ότι τάχαμ είναι λάθος, διότι πλεονασμός, να ευχόμαστε “καλή επιτυχία” αφού η επιτυχία είναι ούτως ή άλλως κάτι θετικό. Αν τραβήξουμε αυτή τη λογική λίγο πιο πέρα, φτάνουμε στο συμπέρασμα πως είναι πλεονασμός να ευχόμαστε “καλό καλοκαίρι” διότι το καλοκαίρι έχει μέσα του το “καλό”.Πράγματι, το καλοκαίρι είναι λέξη μεσαιωνική και προέκυψε «εκ συναρπαγής» που λένε οι φιλόλογοι, δηλαδή από συγχώνευση σε μια λέξη της φράσης «καλός καιρός». Ήδη σε κάποιο ελληνολατινικό γλωσσάρι της ύστερης αρχαιότητας παραδίδεται ο τύπος «καλόκαιρος» με την επεξήγηση bonum tempus, ενώ σε κείμενο του 9ου αιώνα απαντά ο τύπος «καλοκαίριον» -από εκεί είναι εύκολο, καλοκαίριν, καλοκαίρι. Το πιάσαμε το υπονοούμενο, το καλοκαίρι κάνει καλό καιρό!Η αρχαία λέξη έχει διατηρηθεί κι αυτή, θέρος. Είναι ήδη ομηρική (ουτ’ εν θέρει, ουδ’ εν οπώρη στην Οδύσσεια, όπου οπώρα το φθινόπωρο) και προέρχεται από ινδοευρωπαϊκή ρίζα που δηλώνει τη ζέστη και τη θερμότητα -από την οποία άλλωστε προέρχεται και η λέξη «θερμός». Θέρος όμως είναι και ο θερισμός: θέρος-τρύγος-πόλεμος λέει η παροιμία για τις τρεις μεγάλες αναστατώσεις της παλιάς εποχής. Άραγε να ονομάστηκε το καλοκαίρι από τον θερισμό, να σημαίνει «εποχή του θερισμού»; Όχι, το αντίστροφο συνέβη, η αρχική σημασία του ρήματος «θερίζω» ήταν «περνώ το καλοκαίρι» και μετά πήρε τη σημασία «δρέπω».Ανάγνωση του υπολοίπου άρθρου