ΟΡΕΙΝΟΣ

Δημήτρης Κανελλόπουλος
ΠΕΡΙ ΖΩΟΚΛΟΠΩΝ ΕΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΩ…

Μέσα στὰ εὐεργετήματα ποὺ προσφέρει τὸ Διαδίκτυο στὸν σύγχρονο ἄνθρωπο, εἶναι καὶ τοῦτο: ἡ δυνατότητα γιὰ περιήγηση σὲ ἔντυπα τοῦ παρελθόντος! Μιᾶς καὶ συνεχῶς ψηφιοποιοῦνται διαρκῶς παλιὲς ἐφημερίδες, περιοδικὰ καὶ βιβλία, τέτοιες προσπάθειες, ποὺ ἀξίζουν ἐπαίνου εἶναι μεταξὺ τῶν ἄλλων ἐκείνη τῆς Βουλῆς, ἐκείνη τοῦ Πανεπιστημίου Πατρῶν καθὼς κι ἐκείνη τοῦ Μουσεῖου Τύπου, ἀπ’ ὅπου, περιπλανώμενοι στὴν ἐφημερίδα Νεολόγος Πατρῶν, ἀνακαλύψαμε τὸ πρὸ ἑκατονταετίας καὶ πλέον μικρὸ δημοσίευμα, μὲ τὸν τίτλο ΜΕΓΑΛΗ ΚΛΟΠΗ ΕΝ ΛΑΜΠΕΙΑ, τὸ ὁποῖον καὶ θὰ σχολιάσουμε παρακάτω.

Ἡ ζωοκλοπή, ποὺ κάποια λείψανά της σήμερον, ὑπάρχουν μόνον ἐν Κρήτῃ, ἦταν μία εὐρέως διαδεδομένη πρακτικὴ σὲ ὅλο τὸν ἑλληνικὸ χῶρο ἀπὸ τὴν ἵδρυση ἀκόμη τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους. Ἀνήκει κι αὐτὴ, σ’ αὐτὰ ποὺ γεμίζουν τοὺς ρωμηοὺς μὲ ἐθνικὴ ὑπερηφάνεια. Μαζὶ βέβαια μὲ τὴν ὑλοποίηση τοῦ: ἅρπαξε νὰ φᾶς καὶ κλέψε νάχεις! Στὴν Ἠλεία, ἡ λαίλαπα τῆς ζωοκλοπῆς, πρέπει νὰ ἔσβησε ἐπισήμως λίγο πρὶν τὸν Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οἱ ζωοκλέπται τῆς Ἠλείας, ὀργανωμένοι σὲ ὁμάδες ἢ καὶ κατὰ μόνας, ἅρπαζαν ζῷα ἀπὸ τὶς πεδινὲς καὶ ἡμιορεινὲς περιοχὲς καὶ τὰ προωθοῦσαν μέσῳ δύσβατων μονοπατιῶν τοῦ Ἐρυμάνθου, πρὸς τὴν Ἀχαία. Ἐκεῖ πήγαιναν σὲ διάφορα χωριὰ καὶ τὰ πωλοῦσαν. Ἀξιοποιώντας τὸν γυρισμὸ τους πίσω στὴν Ἠλεία, ἅρπαζαν ἀπὸ ἀχαϊκὰ χωριὰ ὅτι ζῷο εὕρισκαν μπροστά τους καὶ πέφτοντας στὸν Κάμπο τῆς Ἠλείας, τὸ πωλοῦσαν κάνοντας χρυσὲς δουλειές.
Κατὰ τὴν παιδική μου ἡλικία, ἄκουγα τὴν λέξη “ἀλογοσούρτης”, ὅταν ὁ παππούς μου συζητοῦσε μὲ τὴν γιαγιά μου κι ἀναφερόταν στὸν Μαρίνη Τσαπάρα, μεγάλο ἀλογοκλέφτη ἀπὸ τὴν Νεμούτα ποὺ πέθανε σὲ μεγάλη ἡλικία, μετὰ τὸν πόλεμο σ’ ἕνα χωριὸ τοῦ Κάμπου, τὸ Γεράκι, ὅπου εἶχε μεταναστεύσει.
Ἀλογοσούρτης! Τί λέξη! Τώρα τελευταία ποὺ ἀποκαλύπτονται λογοκλοπὲς στὴν Λογοτεχνία, θὰ μποροῦσε ὁ δράστης λογοκλόπος, νὰ ὀνομαστεῖ “Λογοσούρτης”.
Ἂν διαβάσει κανεὶς προσεκτικὰ τὸ μικρὸ κείμενο, θὰ δεῖ μέσα σ’ αὐτὸ λέξεις μαγικὲς ποὺ ἔχουν χαθεῖ γιὰ πάντα. Τί μᾶς λέει ἡ εἴδηση; ΜΕΓΑΛΗ ΚΛΟΠΗ ΕΝ ΛΑΜΠΕΙΑ! Πλὴν ὅμως διαβάζοντάς την, διαπιστώνουμε ὅτι ἡ Μεγάλη Κλοπή, δὲν ἔγινε ἐν Λαμπείᾳ, δηλαδὴ στὴν Δίβρη. Ἔγινε “ἐν Κούμανι”. Προφανῶς ὁ ἀνταποκριτὴς τῆς ἐφημερίδος, ἦταν Διβραῖος κι ἀπὸ ἐκεῖ τηλεγραφοῦσε τὴν εἴδηση στὸν Νεολόγο Πατρῶν! Ποὶον τὸ ἀντικείμενον τῆς κλοπῆς; “5 βόες” γράφει ὁ Νεολόγος. Δηλαδὴ πέντε βόδια! Ὅμως ὅταν ξεκινᾶ τὴν περιγραφὴ ὁ ἀνταποκριτής, ἀποδεικνύεται ὅτι μόνον οἱ δυὸ ἤσαν “βόες” καὶ οἱ τρεῖς “ἀγελάδες”. Ἐντυπωσιακὴ εἶναι ἡ περιγραφὴ τῶν βοδιῶν. Ὁ ἕνας εἶναι μελισός-ροῦσος 4 ἢ 5 ἐτῶν ὁ “δὲ ἔτερος” μαῦρος, εἶναι μικρότερος. Μόλις 2-3 ἐτῶν!
Στὴν συνέχεια ἡ εἴδηση ἀναφέρει τὸ ὄνομα τοῦ δυστυχοῦς μεγαλοτσοπάνη ποὺ ἔπεσε θῦμα κλοπῆς! Ἀνδρέας Τσαγκλῆς! Μεγαλοτσοπάνης, γιατί ἐκείνη τὴν ἐποχὴ ἀκόμη καὶ μία ἀγελάδα, ἦταν μεγάλο περιουσιακὸ στοιχεῖο. Μπῆκα στὸν πειρασμὸ νὰ δῶ ἂν ὑπάρχει ἀπόγονός του “ἐν Κούμανι”. Ἀνέτρεξα στὴν ἰστοσελίδα τῶν τηλεφωνικῶν καταλόγων τοῦ ΟΤΕ. Δὲν ἀπέδωσε οὔτε ἕναν κάτοχο τηλεφώνου μὲ τὸ ὄνομα ΤΣΑΓΚΛΗΣ, ὄχι μόνον “ἐν Κούμανι”, ἀλλὰ οὔτε σ’ ὁλόκληρη τὴν Ἠλεία, οὔτε στὴν Ἀχαία. Ἀνευρέθησαν δεκαέξι “Τσαγκλῆδες” ἐν Μεσσηνίᾳ, εἰκοσιπέντε ἐν Λακωνίᾳ, δυὸ στὸ χωριὸ Μοῦλκι τῆς Κορινθίας, ἕνας στὴν Ἀρκαδία καὶ εἴκοσι ἕξι στὸ Λεκανοπέδιο τῶν Ἀθηνῶν. Λὲς ὁ ἄνθρωπος μετὰ τὴν λῃστεία νὰ πῆρε τὴ φαμελιά του καὶ νὰ ’ριξε μαύρη πέτρα πίσω του ἐγκαταλείποντας γιὰ πάντα τὴν Ἠλεία;
Ἀκολουθεῖ ἡ περιγραφὴ τῶν ἀγελάδων, οἱ ὁποῖες εἶναι καὶ ἐπίτοκοι, γκαστρωμένες δηλαδὴ οἱ δόλιες. Ἡ μία εἶναι μαύρη, “ἄνευ τσεπίων” χωρὶς τσέπια(!), ἕξι ἐτῶν καὶ ἡ ἄλλη “τρυγωνὴ κακαβουέρατη1”, ἐτῶν τεσσάρων καὶ ἡ τρίτη “μελισσὴ” κι αὐτὴ τεσσάρων ἐτῶν!
Ἡ ἐφημερίδα ὁ Νεολόγος Πατρῶν, καλεῖ στὸ τέλος τοῦ δημοσιεύματος, τὸ ἔχει κάνει καὶ ὡς ὑπότιτλο τῆς εἴδησης προηγουμένως, ὅποιον γνωρίζει κάτι, νὰ εἰδοποιήσει τὰ γραφεῖα του καὶ θὰ λάβει τὴν γενναία ἀμοιβὴ τῶν 1.000 δραχμῶν.

παρακαλοῦμε τοὺς ἀναγνῶστες μας, ἂν γνωρίζουν τί ἐννοεῖ ὁ συντάκτης τοῦ κειμένου μὲ τὴν φράση “τρυγωνὴ κακαβουέρατη” νὰ μᾶς ἐνημερώσουν.

Η φράση «κάποιο λάκκο έχει φάβα» που επικράτησε σημαίνει ότι κάτι κρύβεται πίσω αυτό που φαίνεται. Οι νοικοκυρές, όταν μαγείρευαν τη φάβα έριχναν λάδι (ελαιόλαδο), αλλά το λάδι το «ρούφαγε» η φάβα. Η έλλειψη μεγάλων ποσοτήτων λαδιού άγχωνε τον άντρα του σπιτιού μήπως και τελειώσει το δυσεύρετο λάδι. Έτσι έλεγαν στη γυναίκα τους να κάνουν οικονομία και να μη ρίχνουν άλλο λάδι γιατί κάποιο λάκκο, δηλαδή κάποια τρύπα, έχει η φάβα μέσα στη κατσαρόλα και ρουφάει το λάδι. Η φράση «κάποιο λάκκο έχει φάβα» που επικράτησε σημαίνει ότι κάτι κρύβεται πίσω αυτό που φαίνεται.