Στωική φιλοσοφία

Ο Κόσμος, είναι αιωνία, λογική, έμψυχος και ζώσα ύλη, η οποία, απλώς, αυτοαναπλάθεται περιοδικώς δι’ Εκπυρώσεων. Τα πάντα είναι ενσώματα, τίποτε από όσα υπάρχουν δεν είναι ασώματον, στο δε εσωτερικό του Κόσμου δεν υπάρχει θέση για κανένα κενό, παρά το ότι ο ίδιος βρίσκεται μέσα σε ένα ατελείωτο κενό (στην στωϊκή ακριβολογία, ο όρος «Σύμπαν» ή «Πάν» υποδηλώνει το σύνολο του Κόσμου και του περιβάλλοντος κενού, ενώ ο όρος «Όλον» υποδηλώνει μόνον τον Κόσμο δίχως το κενό).

Πραγματικά είναι μόνον τα σώματα, ό, τι δηλαδεί μπορεί να ενεργεί ή πάσχει. Ενσώματος είναι και ο Λόγος – Θεός («το αμέσως Θείον»), όπως ενσώματες και έμψυχες είναι και οι «Αρετές», τα «Πάθη», η «Σοφία», οι ενέργειες, οι δονήσεις, οι λέξεις, ακόμη και οι κινήσεις του φαντασιακού (καθώς υφίσταται άμεση σύνδεση του τελευταίου με τον ενδιάθετο λόγο).

Η γλώσσα, αυτομάτως «εικονοποιεί» και δίνει ύπαρξη σε ό,τι εκφράζει, ακόμη κι αν αυτό δεν είναι άμεσα προσιτό στις αισθήσεις. Το σύνολο των εμπεριεχομένων στον Κόσμο νοούνται ως «το εμμέσως Θείον».

(Από το βιβλίο του Βλάση Γ. Ρασσιά: «Θεοίς Συζήν. Εισαγωγή στον Στωϊκισμό», Αθήναι 2001, εκδόσεις «Ανοιχτή Πόλη»)

Εκλεκτοί συντοπίτες μας στο Οροπέδιο:

ΟΡΕΣΤΗΣ ΔΑΒΙΑΣ

Είμαι πρασινοδάκτυλος και παιδί των λουλουδιών. Λατρεύω την Αφροδίτη, τη Δήμητρα και την Κόρη, υπηρετώ τον Ασκληπιό. Αγαπώ όλα τα δέντρα και τα φυτά, τα χρήσιμα και μη, τα όμορφα, τα τοξικά και όσα λόγω αγνοίας ονομάσαμε ζιζάνια. Εξαιρώ μόνο τα δυσώδη σκόρδα και τις ήμερες-άοσμες-βαρετές τριανταφυλλιές.

Απ’ το πολλά «γιατί;» που με βασάνισαν χρόνια, πέρασα εσχάτως στο πώς: έφτιαξα ένα καλύβι στο βουνό και κάνω τα πρώτα μου βήματα ως αγρότης. Και σκαρώνω απ’ τα παθήματα μου κείμενα για όσους νιώθουν ότι η γη θα μας προσφέρει πάλι καταφύγιο.

Βάζω συχνά στοιχήματα με τον εαυτό μου. Γιατί χάσω-κερδίσω από πάνω θα βγω. Είναι όμως φορές που πνίγομαι σε μια κουταλιά και μαλλιά (δες φωτό) δεν έχω να πιαστώ. Έμαθα έτσι, κάλλιο αργά, να δείχνω εμπιστοσύνη και να δέχομαι βοήθεια.

Είμαι με το μέρος της ελευθερίας.

Απεχθάνομαι τις ομπρέλες, σαν αντικείμενα και ως σύμβολα.

Δεν πίστευω ότι ο κόσμος είναι μεθυσμένο καράβι.

ελληνικό βουνό..

Γράφει ο Άγγελος Ελεφάντης* για το ελληνικό βουνό:

«Έτσι μέσα απ’ το δικό μας λαχάνιασμα στο πέρασμα του μονοπατιού, ίσως μπορέσουμε να νιώσουμε την ανάσα των ανθρώπων που φύλαγαν κάποτε τα κοπάδια, πολεμούσαν, έσκαβαν, συνόδευαν τις σαμαρίνες και τις γιδοβίτσες. Είναι ένα τεράστιο αρχειοτάξιο ορεογνωσίας όλα αυτά, καμιά φορά πιο εύγλωττο από τους σκονισμένους φακέλους των αρχείων. Μας βοηθάει κάπως να ακούσουμε τις φωνές του σώματος, τα νοήματα του σώματος των άλλοτε ζωντανών, αλλά νεκρών πια, ανθρώπων. Γιατί το σώμα νοεί με τον πιο υλικό κι αναντίλεκτο τρόπο». 

«Τα βουνά. Στα ίχνη μιας τραγικής ζωής», Ο Πολίτης, τχ. 98, 3/1998, τώρα στο Τρία δοκίμια, επίμετρο Διονύσης Καψάλης, Αντίποδες Αθήνα 2021)

*Ο Άγγελος Ελεφάντης (1936-2008) γεννήθηκε στο Καρπενήσι. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και ανθρωπολογία, κοινωνιολογία και ιστορία στο Παρίσι. Από το 1976 ώς το θάνατό του εξέδιδε το περιοδικό Ο Πολίτης, ενώ υπήρξε βασικό στέλεχος των εφημερίδων Εποχή και Αυγή