Φεύγεις με την υπόσχεση να επιστρέψεις. Είναι οι άνθρωποι και η φύση, που με την ηρεμία και την ομορφιά τους σε “απογειώνουν στο υψόμετρο” των 700 και πλέον μέτρων. Η απόδραση στα χωριά του Ορεινού Βάλτου, εκεί που συναντώνται τέσσερις Νομοί, της Ευρυτανίας, της Καρδίτσας, της Άρτας και της Αιτωλοακαρνανίας, στο “τετραεθνές”, όπως λένε την περιοχή οι ντόπιοι, αποτελεί μια διαφορετική διαδρομή.
Τρία χωριά, το Περδικάκι, τα Βρουβιανά και το Αυλάκι βρίσκονται στον αυχένα του βουνού, στην “αγκαλιά” του δάσους, στο βουητό του Αχελώου και στο σμαραγδί φόντο της Λίμνης των Κρεμαστών.
Ο ελληνικός καφές στο καφενείο στο Περδικάκι είναι καλοψημένος και συνοδεύεται με νόστιμο ραβανί. Αμέσως, αντιλαμβάνεσαι ότι η μικρή κοινωνία του βουνού είναι φιλόξενη. Άνθρωποι αυθεντικοί, καλοσυνάτοι, σε κερδίζουν με την ηρεμία και το χαμόγελό τους.
Οι περισσότεροι είναι κτηνοτρόφοι. Από τα χαράματα βγαίνουν στις πλαγιές ή τα χειμαδιά, μαζί με το κοπάδι, από τα παιδικά τους χρόνια. Κάποιοι δεν αποχωρίζονται την γκλίτσα ούτε στο καφενείο.
Η συζήτηση με το Νίκο Κουτσό μας (καθ)οδηγεί στην ιστορία του τόπου. Παλαιότερα, το χωριό λεγόταν Σακαρέτσι και ο ποταμός Αχελώος, που στο πέρασμά του άφηνε ασπρολίθαρα, λεγόταν Άσπρος. Ποτέ εκεί δεν πάτησε κατακτητής. Επί Τουρκοκρατίας ήταν ελεύθερη περιοχή, λημέρι αρματολών και κλεφτών. Εκεί γεννήθηκε και ο οπλαρχηγός της Ελληνικής Επανάστασης, Γεώργιος Καραϊσκάκης. Πολλοί ιστορικοί συγγραφείς, αλλά και οι ίδιοι θεωρούν ότι από το χωριό τους κατάγονται οι Σαρακατσαναίοι.
Η απάντηση στην ερώτηση γιατί, σήμερα, το χωριό λέγεται Περδικάκι ήταν αναπάντεχη. Ο κ. Κουτσός έφυγε για λίγο από το καφενείο και επέστρεψε με ένα μικρό θάμνο στο χέρι. Μας είπε, ότι είναι το φυτό που ευδοκιμεί στην περιοχή και λέγεται περδικάκι, για αυτό και το Σακαρέτσι πήρε το όνομά του.
Όπως μας εξηγεί, είναι βότανο που μυρίζει σαν το θυμάρι, έχει θεραπευτικές ιδιότητες και θυμάται από τα παιδικά του χρόνια, να έρχονται εργάτες από φαρμακοβιομηχανίες να το μαζεύουν σε σακιά κάθε χρόνο.
Ένα δρόμος μέσα από το χωριό σε οδηγεί στα απομεινάρια των αρχαίων Κυκλώπειων τειχών, ενώ η στροφή στην έξοδο του οικισμού είναι το μπαλκόνι με θέα που κόβει την ανάσα. Το βλέμμα χάνεται στα κανάλια της τεχνητής λίμνης των Κρεμαστών, ενώ στο βάθος διακρίνεις τη γέφυρα της Τατάρνας, στον Αχελώο.
Ένα ακόμη “αξιοθέατο” της περιοχής είναι η μονάδα με τα προστατευόμενα άγρια άλογα. Χρειάζεται ησυχία και ηρεμία για να τα πλησιάσεις. Δεν πρέπει να φοβηθούν και να χαθούν στα μονοπάτια του δάσους.
Στην άλλη πλευρά του βουνού ,10 χλμ μετά το Περδικάκι, τα Βρουβιανά και το Αυλάκι απλώνονται νωχελικά απέναντι από τα Άγραφα, μέσα σε μια καταπράσινη πλαγιά. Κάποτε, αποτελούσαν ένα μεγάλο χωριό, όμως πριν από μερικές δεκαετίες, ο πάνω οικισμός, το σημερινό Αυλάκι, έγινε ξεχωριστή κοινότητα, παίρνοντας, μάλιστα, το όνομά της από κάποιο ρέμα που τη διασχίζει.
Τον τόπο ζώνουν μύθοι, παραδόσεις και ιστορίες από το παρελθόν, που θα τις ακούσεις στην πλατεία και τα καφενεία.
Η μεγάλη καμπάνα του πετρόχτιστου Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου έχει τη δική της ιστορία. Πριν από έναν αιώνα, κάποιος κάτοικος του χωριού, επιστρέφοντας από τα Τρίκαλα σταμάτησε στο ξωκλήσι του Αη-Γιάννη για να ανάψει ένα κερί. Μέσα στην κουφάλα ενός γέρικου δένδρου είδε ένα κουνάβι και σκέφτηκε να το σκοτώσει, γιατί το τομάρι, εκείνη την εποχή, τού έδινε ένα σεβαστό χρηματικό ποσό. Πάλεψε με το κουνάβι και τα κατάφερε, κάτι που το απέδωσε σε θαύμα. Μόλις πήρε τα χρήματα, αγόρασε στα Τρίκαλα την καμπάνα βάρους 80 οκάδων και τη μετέφερε στην εκκλησία.
“Κόσμημα” της περιοχής αποτελεί το γεφύρι της Τέμπλας. Είναι ένα έργο τέχνης, που γεφυρώνει την Αιτωλοακαρνανία με την Ευρυτανία και την Καρδίτσα. Μαστόροι της πέτρας από την Ήπειρο, χρειάστηκαν τρία χρόνια, από 1908 έως το 1911, για να το κτίσουν. Έχει μήκος 75μ., πλάτος 4.10μ., ενώ το ύψος του στο μεσαίο και ψηλότερο τόξο είναι 17,5μ. Δεξιά και αριστερά του υπάρχουν μικρότερες καμάρες.
Η λέξη “τέμπλα”, σύμφωνα με το τοπικό ιδίωμα, σημαίνει μεγάλο ξύλινο μαδέρι, όπως μας λένε οι κάτοικοι, που είναι πρόθυμοι να μας δώσουν όλες τις πληροφορίες. Προτού κτιστεί το πέτρινο γεφύρι, έκοβαν κορμούς από έλατα, έκαναν τρεις ώρες δρόμο για να τα μεταφέρουν σε εκείνο το σημείο που είναι το πιο στενό πέρασμα στο ποτάμι, για να επικοινωνούν με τα χωριά της απέναντι όχθης.
Σήμερα, “πνοή” στην περιοχή αναμένεται να δώσει, το φράγμα που κατασκευάζεται και μάλιστα βρίσκεται στην φάση της ολοκλήρωσης του.
Αξίζει ο επισκέπτης, πριν φύγει από την περιοχή, να προμηθευτεί ντόπια τυριά από το τυροκομείο, και να γευτεί νόστιμα ψητά κρεατικά στο καφενείο στο Αυλάκι.
Πώς θα φτάσετε
Χρειάζεται να διανύσεις 75χλμ από το Αγρίνιο για να φτάσεις στο πρώτο χωριό, το Περδικάκι. Στο δρόμο για την Αμφιλοχία, συναντάς τη γέφυρα του Αχελώου και στρίβεις αμέσως δεξιά. Η διαδρομή είναι ευχάριστη. Στα πρώτα χιλιόμετρα ταξιδεύεις δίπλα στην τεχνίτη λίμνη των Κρεμαστών, ενώ στη συνέχεια, ο δρόμος ανηφορίζει μέσα στο δάσος από έλατα καστανιές και οξυές.