ΡΑΚΙ ΤΣΙΠΟΥΡΟ

Γράφει ο Λεωνίδας Γ.
Κουδουμογιαννάκης

Συνέντευξη με τον Αναπληρωτή Καθηγητή
Παθολογίας-Γαστρεντερολογίας Δρ. Ανδρέα Καψωριτάκη.
Η ρακή
δεν είναι απλά ένα προϊόν αλλά και ένα σύμβολο ενός ελεύθερου και αγνού τρόπου
ζωής, μιας παράδοσης που αρνείται να σβήσει, μιας κουλτούρας που διατηρεί τις
ιδιαιτερότητες της. Ίσως γι’ αυτό σιγά-σιγά, η κρητική ρακή αρχίζει να κερδίζει
όχι μόνο τους ντόπιους αλλά και πολλούς από τους επισκέπτες που επιλέγουν να
έρθουν στην Κρήτη.

Γενιές και γενιές έχουν περάσει, μα η διαδικασία
απόσταξης της ρακής “το καζάνισμα” ή το “καζάνεμα” στην Κρήτη ακολουθεί πιστά
την παράδοση αιώνων, με σκεύη και εξαρτήματα που χρησιμοποιούνται από τον ερχομό
τους στην Ελλάδα έως σήμερα.

Γνωρίζουν όμως οι Κρητικοί καζανάρηδες και
καταναλωτές τα μυστικά για την υγιεινή παραγωγή και αποθήκευση αυτού του
προϊόντος; Γνωρίζουν τους κινδύνους από την υπερβολική κατανάλωση; Γνωρίζουν πως
είναι η ποιοτική ρακή; Τι πρέπει να κάνουμε με την «πρωτόρακη» και τι με την
«ουρά» της καζανιάς; Ποιούς κινδύνους κρύβει η νόθευση της ρακής;

Ο
Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας-Γαστρεντερολογίας του Πανεπιστήμιου Θεσσαλίας
Δρ. Ανδρέας Ν. Καψωριτάκης δίνει απαντήσεις σε μια σειρά θέματα που έχουν να
κάνουν με την απόσταξη και την κατανάλωση της ρακής.

Υπάρχουν κίνδυνοι
στην υγεία παραγωγών και καταναλωτών από τον τρόπο απόσταξης και αποθήκευσης της
ρακής;

Το μεγαλύτερο πρόβλημα προέρχεται από τη λεγόμενη «πρωτόρακη». Η
πρωτόρακη περιέχει μεγάλη ποσότητα μεθανόλης ή όπως αλλιώς λέγεται «ξυλόπνευμα».
Η υπερβολική κατανάλωση μεθανόλης μπορεί να προξενήσει τύφλωση. Τα τσάμπουρα
αποδεδειγμένα παράγουν τη μεθανόλη, που έχει χαμηλότερο βαθμό πτητικότητας από
το οινόπνευμα (αιθανόλη) και γι’ αυτό αποστάζετε πρώτη. Στις βιομηχανίες, αυτή η
αλκοόλη είναι που με την προσθήκη μπλε χρώματος για να αναγνωρίζεται, διατίθεται
ως «φωτιστικό οινόπνευμα».

Με ποιο τρόπο οι παραγωγοί μπορούν να
προστατευθούν από την μεθανόλη;

Ένας εύκολος τρόπος μείωσης της
μεθανόλης είναι η απομάκρυνση των τσάμπουρων. Θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο
υπολείμματα από ρόγες στο δοχείο για τη ζύμωση μετά το πάτημα των σταφυλιών.
Επιπλέον η «πρωτόρακη» θα πρέπει να απομακρύνεται, οι παλιές νοικοκυρές την
χρησιμοποιούσαν μόνο για εντριβές, αλλά και αυτή η χρήση είναι υπό συζήτηση,
εφόσον απορροφάτε και από το δέρμα. Θα πρέπει να απομακρύνεται επίσης και η
«ουρά» της καζανιάς που περιέχει μεγάλο ποσοστό «ανώτερων αλκοολών». Στην
υπόλοιπη Ελλάδα (δυστυχώς όχι στη Κρήτη), το πρόβλημα της μεθανόλης και των
ανώτερων αλκοολών στο τσίπουρο το αποφεύγουν κάνοντας δύο αποστάξεις και
απομακρύνουν την «κεφαλή» αλλά και την «ουρά» του αποστάγματος.

Οι
αποστακτήρες γανώνονται με κράμα μετάλλων που περιέχουν μόλυβδο. Κρύβει η
μέθοδος αυτή κινδύνους για την υγεία μας;


Στο δεύτερο μεγάλο πρόβλημα που θα ήθελα να εστιάσω τη προσοχή των
καταναλωτών είναι η μολυβδίαση. Το πρόβλημα συνήθως εμφανίζεται όταν
χρησιμοποιούνται αποστακτήρες που γανώνονται με κράμα μετάλλων που περιέχουν
μόλυβδο. Ο μόλυβδος ρυπαίνει τη ρακή και η μολυβδίαση μπορεί να προκαλέσει
αιμολυτική αναιμία, χρόνιο κοιλιακό πόνο, ανεπάρκεια οργάνων και ψυχωσικό
σύνδρομο. Μερικοί ιστορικοί θεωρούν ότι οι ψυχωτικές διαταραχές των τελευταίων
Ρωμαίων αυτοκρατόρων (Νέρωνας, Καλιγούλας κ.ά.) και κατά συνέπεια η παρακμή και
η πτώση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας οφείλεται στη μολυβδίαση, λόγω της
υπερβολικής κατανάλωσης αλκοόλ που αποθηκεύονταν σε επιμεταλλωμένα με μόλυβδο
πήλινα αγγεία (κάποιοι θα θυμούνται τα «μολυβωτά κουρούπια» και τα
«μολυβοτσίκαλα»).

Υπάρχουν ιατρικές έρευνες σε πληθυσμό της Κρήτης για
την κατανάλωση ρακής και την περιεκτικότητα σε μόλυβδο;

Η μελέτη της
Παθολογική Κλινικής του Βενιζελείου νοσοκομείου που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό
ΙΑΤΡΙΚΗ, με αφορμή κάποιες περιπτώσεις μολυβδίασης σε άτομα που κατανάλωναν
μεγάλες ποσότητες ρακής.

Στη μελέτη αυτή μετρήθηκε η περιεκτικότητα σε
μόλυβδο, σε δείγματα ρακής από διάφορους αποστακτήρες στους νομούς Λασιθίου και
Ηρακλείου. Σχεδόν στα μισά δείγματα ρακής βρέθηκε περιεκτικότητα σε μόλυβδο πάνω
από τα 200 mg/L, που θεωρείται επικίνδυνη. Κατέληξε λοιπόν η μελέτη στο
συμπέρασμα ότι θα πρέπει να ενημερωθεί ο αγροτικός πληθυσμός για τα αίτια
ρύπανσης της ρακής με μόλυβδο αλλά και για τους κινδύνους που συνεπάγεται η
κατανάλωση του προϊόντος με μεγάλη περιεκτικότητα σε μόλυβδο.

Παρόμοια
μελέτη πραγματοποιήθηκε και στη περιοχή των Τρικάλων σε δείγματα τσίπουρου, που
παρασκευάζεται με παρόμοιο τρόπο με τη ρακή σε παραδοσιακούς αποστακτήρες. Η
μελέτη πραγματοποιήθηκε από την Παθολογική κλινική του νοσοκομείου
Τρικάλων.

Η αποθήκευση της ρακής γίνεται στις γυάλινες νταμιτζάνες. Τα
τελευταία χρόνια που η αγορά έχει κατακλιθεί από πλαστικά δοχεία πολλοί
παραγωγοί χρησιμοποιούν αυτά τα δοχεία για την αποθήκευση της. Τι κίνδυνοι
μπορούν να κρύβονται;

Είναι πολύ σημαντικό το θέμα της αποθήκευσης της
ρακής και των κινδύνων που κρύβουν τα πλαστικά δοχεία. Δεν πρέπει να
χρησιμοποιούνται πλαστικά δοχεία για τη φύλαξη και τη μεταφορά της ρακής. Τα
πλαστικά δοχεία περιέχουν φθαλικούς εστέρες που διαλύονται και περνούν μέσα στη
ρακή. Έχουν διαπιστωθεί επίπεδα φθαλικού οξέος σε ρακή και τσίπουρο έως και 2,82
mg/l, όταν το επιτρεπτό ανώτατο όριο είναι 1,5 mg/L. Τα επίπεδα αυτά μπορεί να
οδηγήσουν ακόμη και στον θάνατο.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από την νόθευση
της ρακής;

Κάποιοι ασυνείδητοι «καζανάρηδες» με στόχο το κέρδος από την
αύξηση της παραγωγής, νοθεύουν τη ρακή με ζάχαρη, μελάσα, αλλά και άλλες ουσίες
που θεωρούνται επιβλαβείς για τον οργανισμό, ενώ η πρόσμειξή τους με μεθανόλη
οδηγεί σε τύφλωση και μπορεί να επιφέρει ακαριαίο θάνατο.

Η παράδοση
θέλει τους Κρητικούς να καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ρακής και άλλων
οινοπνευματωδών ποτών. Ποιες είναι οι συνέπειες στην υγεία;

Είναι σε
όλους γνωστό ότι η χρόνια κατάχρηση ρακής αλλά και άλλων οινοπνευματωδών,
προκαλεί οξεία αλκοολική ηπατίτιδα και κίρρωση του ήπατος, οξεία ή χρόνια
παγκρεατίτιδα, αλκοολική ψύχωση, αλκοολική μυοκαρδιοπάθεια, κλπ. Επίσης η ρακή
δεν ενδείκνυται σε παχύσαρκους και όσους κάνουν δίαιτα αδυνατίσματος, εφόσον
κάθε ποτηράκι προσδίδει 170 θερμίδες.

Όμως ένα ποτηράκι καλής ρακής, ξέρω
ότι χαλαρώνει και ανεβάζει τη διάθεση. Επιπλέον εάν οι μελέτες, που συμπεραίνουν
ότι το κόκκινο γαλλικό κρασί και το whisky έχουν ευεργετική επίδραση στη καρδιά
και τα αγγεία, δεν είχαν πραγματοποιηθεί στη Γαλλία και την Αγγλία αλλά στη
Κρήτη, σίγουρα η ρακή θα είχε συμπεριληφθεί στα ευεργετικά για τη καρδιά ποτά.
Εάν χρησιμοποιούμε λοιπόν μικρή ποσότητα ελεγχόμενης ποιότητας ρακή, τότε θα
έχει πραγματικό νόημα το «ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΜΑΣ».

οι κατασκηνώσεις στην ΣΤΕΦΑΝΗ ΔΕΡΒΕΝΟΧΩΡΙΩΝ. Ο τόπος έχει αρχίσει να πρασινίζει μετά από 5 χρόνια από την μεγάλη πυρκαϊά, σημειωτέον από εδώ ξεκίνησε η καταστροφική πυρκαϊά

Posted by Picasa
Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΠΥΛΗΣ .Απο  το http://drixoutispanagiotis.blogspot.gr

 Οι φράσεις του είναι γραμμένες ακριβώς όπως τις πρόφερε ο τελευταίος επιζήσαντας Ιωάννης Μιχαλάκης τον Μάη του 2006 σε ηλικία 90 ετών , και δημοσιεύτηκαν στην εφημερίδα ΤΑΝΑΓΡΑΙΑ .gr . 
(Στις 16 Οκτωβρίου 1943 , ένας λόχος Γερμανοί ξεκίνησαν από την Ελευσίνα , νύχτα και ήρθαν στο Μοναστήρι Οσίου Μελετίου . 
Εκεί ο διοικητής του λόχου έστειλε μια διμοιρία , περίπου 130 – 140 στρατό , με ένα οδηγό προδότη για την Πύλη , μέσα στο δάσος από πεύκα , σε ένα πολύ στενό μονοπάτι , περνούσαν από τις πόρτες . 
Οι πόρτες είναι στο βουνό πάστρα . 
Εκεί κόβει το βουνό είκοσι περίπου μέτρα , για αυτό και το χωριό από Δερβενοσάλεσι , πήρε το όνομα Πύλη . 
Όταν φτάσανε οι Γερμανοί περίπου 3 χιλιόμετρα από τη Πύλη , ήταν σχεδόν 3-4 η ώρα . Κατεβαίνοντας όμως ένα παιδί 18 – 20 ετών ( Ευάγγελος Βλάχος ) τους άκουσε που μιλούσαν ξένη γλώσσα και γύρισε αμέσως τρεχάλα .

Ήρθε στο χωριό και ειδοποίησε τον πολιτικό υπεύθυνο Γεώργιο Παπαϊωάννου ότι έρχονται Γερμανοί . Ο υπεύθυνος του λέει 
<< ήσαν Γερμανοί ή μήπως ήταν αντάρτες και σηκώνουμε τζάμπα όλο το χωριό >> : 
Γύρισε να βεβαιωθείς και να έρθεις να μας πεις ! .
Γύρισε το παιδί , αλλά οι Γερμανοί , είχαν προχωρήσει από το σημείο που τους άκουσε , νύχτα ήταν , είχαν κατέβει πιο κάτω , τους έπεσε επάνω και τον πιάσανε . 
Έξω από το χωριό , δυτικά από εκεί που ερχόντουσαν οι Γερμανοί , ήταν εφτά τσοπαναραίοι , οι περισσότεροι από 18 – 20 ετών , τους οποίους τους έπιασαν και αυτούς . Τα παιδιά ήταν ! 

1)    Γεώργιος Μαλιάτσης 18 ετών γιος του Στέφα Μαλιάτση . 
2)    Σωτήρης Μαλιάτσης 18 ετών γιος του Στάθη Μαλιάτση . 
3)    Περικλής και Δημήτρης Λύγκου 18 ετών αδέλφια . 
4)    Παύλος Μαλιάτσης 27 ετών αδελφός του Σωτήρη . 
5)    Αναστάσιος Τσιρώνης 25 ετών . Από τους έξι συλληφθέντες τους έφυγαν τρεις . 
Δημήτρης Λύγκος αδελφός του Περικλή .
Παύλος Μαλιάτσης αδελφός του Σωτήρη .
Αναστάσιος Τσιρώνης . 

Όταν βεβαιωθήκαμε ότι ήσαν Γερμανοί , ο υπεύθυνος της μαχητικής ομάδας Στέφας Μαλιάτσης , πατέρας του συλληφθέντα Γιώργου Μαλιάτση μου είπε να οδηγήσω πρώτος την ομάδα , επειδή με ήξερε καλά . Ήμασταν γειτόνοι . 
Ονομάζομαι Μιχαλάκης Ιωάννης , τότε ήμουν είκοσι έξι ετών , τώρα ενενήντα και ο μόνος επιζήσας , διότι όλοι όσοι λάβανε μέρος στην μάχη , έχουν φύγει . Από την ομάδα εγώ ήμουν ο μικρότερος . 
ΧΑΡΑΜΑΤΑ. 
Συγκέντρωση δυτικά από το χωριό , σε ένα μικρό ύψωμα με το όνομα Μάλι -Ραμπντόσα . 
Τους Γερμανούς αρχίσαμε να τους βλέπουμε πολύ θαμπά . Ο διοικητής της Γερμανικής διμοιρίας , έστειλε μια ομάδα – περίπου δέκα – να πάνε στο ύψωμα . Εμείς ήμασταν πεντακόσια μέτρα πιο κάτω . Εάν βγαίνανε οι Γερμανοί στο ύψωμα , θα μας σκοτώνανε όλους , αλλά λέει ο Στέφας σε έναν από την μαχητική ομάδα , να πάει στο ύψωμα . 
Αυτός ξεκίνησε τρεχάλα , από κοντά πήγε και ένας ηλικιωμένος εξήντα πέντε – εβδομήντα χρονών και του λέει << Γύρισε πίσω >> . 
Ο Γεώργιος Νέος μαζί με έναν ηλικιωμένο του Παναή Λύγγκου , πλησίασε 10 μέτρα και περίπου ένα τέταρτο πριν παραδοθούνε , άφησε την τελευταία του πνοή . 
Τον είχανε σκοτώσει , ενώ ο Παναής τον πήρε μια σφαίρα στο μάγουλο και του έκοψε την γλώσσα . 

Η μάχη τελείωσε , σκοτώθηκε και ένας αντάρτης και ένας ηλικιωμένος ο Αλέξανδρος Κώνστας , πατέρας τεσσάρων παιδιών . 
Εγώ πήρα το παιδί του Στέφα μαζί με τον θείο του το βάλαμε πάνω στην κάπα και το πήγαμε στην μανούλα του . 
Λιποθύμησε από το κλάμα . Όλους τους νεκρούς τους πήγαμε στην εκκλησία και το πρωί μέσα από τις οβίδες που ήρθαν οι Γερμανοί , χωρίς παπά τους θάψαμε . 
Παρέλειψα να γράψω , ότι ο πατέρας μου την ώρα που οπισθοχωρούσαν οι Γερμανοί ήταν στο σπίτι και βγήκε έξω και προχώρησε προς την αυλή και συνάντησε ένα Γερμανό με αυτόματο . 
Ο πατέρας μου έκανε να βγάλει το πιστόλι και έβαλε τον Γερμανό μέσα στο σπίτι για να τον κρύψει ώσπου να νυχτώσει . Ήταν τραυματίας στο χέρι και του ζήτησε λίγο νερό . 
Έβγαλε από την τσέπη του λεφτά και μια φωτογραφία με δύο μικρά παιδιά . 
Του τα έβαλε πάλι στην τσέπη του και πήρε μια φωτογραφική μηχανή που είχε χιαστί στην πλάτη του . Την φωτογραφική μηχανή , την έχω ακόμα για ενθύμιο . 
Η μάχη τελείωσε . Οι Γερμανοί παραδόθηκαν . Οι αντάρτες γδύσανε τους σκοτωμένους και τους υπόλοιπους τραυματίες , τους πήρανε και τους πήγανε στην Μαζαρέκα . 
Όσοι πήρανε μέρος στην μάχη , ο επιζήσας τώρα είμαι εγώ , διότι όπως είπα παραπάνω ο μικρότερος σε ηλικία ήταν 35 – 40 ετών και τώρα έχουν φύγει . 
Εγώ ήμουν 26 ετών τότες και σήμερα 90 . 

Τον Στέφα δεν μπορούσαμε να τον παρηγορήσουμε διότι η σφαίρα που έριξε στους Γερμανούς , ίσως πήρε τον γιο του … 

Ιωάννης Μιχαλάκης . 
Κάτοικος Πύλης Θηβών .   
Διηγημένη προφορικά …
 ————————————————————————————————————————————

Η 
 Ο πατέρας ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ επισκέφθηκε τα ΔΕΡΒΕΝΟΧΩΡΙΑ και οι πιστοί έσπευσαν να ζητήσουν την ευλογία του και να συνομιλήσουν μαζί του.

οι κανόνες εμπλοκής εφαρμόζονται πλήρως από τους ελπιδοφόρους στρατιώτες μας ….και τα έμπροσθεν και τα μετόπισθεν φυλάσσονται 

jeep willis το θρυλικό jeep του Β παγκοσμίου πολέμου οδηγούμενο από ελπιδοφόρους νέους το ΠΑΝΟ και τον μικρό ΝΙΚΟ στα ορεινά Δερβενοχώρια 

Posted by Picasa

μετά από 15μηνη απουσία από τα ορεινά επαναπατρίσθει ο ΜΑΧ χωρίς να γίνει δεκτός με ενθουσιασμό από τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας…