Στάλθηκε απο τον Γιάννη Αναγνωστακη.
 
Ξεριζώνουν τα οινάμπελα χωρίς άδεια φύτευσης

Της Π. Λασηθιωτάκη

Παράνομα τα οινάμπελα χωρίς άδειες φύτευσης

Απειλούνται ποικιλίες, προβληματίζονται οι οινοποιοί

Εκτός πραγματικότητας φαίνεται να είναι το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης που καλεί χιλιάδες παραγωγούς ούτε λίγο ούτε πολύ να…εκριζώσουν τα αμπέλια τους, επιχειρώντας να βάλει…τάξη τις παράνομες φυτεύσεις οινάμπελων που εκτείνονται σε εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα στην Κρήτη αλλά και όλη την Ελλάδα. 

Όψιμα, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου ξεκαθαρίζει απαντώντας σε ερώτηση βουλευτή ότι δεν πρόκειται να γίνουν άλλες τακτοποιήσεις παράνομων ή παράτυπων αμπελιών τα οποία επιβάλλεται να εκριζωθούν. 

Συγκεκριμένα, ο αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Μ. Χαρακόπουλος απάντησε στο βουλευτή Λευτέρη Αυγενάκη ότι δεν πρόκειται να γίνει άλλη διαδικασία νομιμοποίησης παράτυπα ή παράνομα φυτεμένων οινάμπελων. Κατά συνέπεια όσα αμπέλια έχουν ήδη φυτευθεί χωρίς τις νόμιμες άδειες, είναι δηλαδή παράνομα εκριζώνονται υποχρεωτικά! «Το καθεστώς απαγόρευσης νέων φυτεύσεων αμπελώνων με οινοποιήσιμες ποικιλίες ισχύει στη χώρα μας από το 1984 (στα υπόλοιπα Κράτη-μέλη της ΕΕ από το 1979) , σε εφαρμογής του Καν. (Ε.Κ. 337/79). Οι φυτεύσεις νέων αμπελώνων μέχρι την 31η Αυγούστου 1998, κατά παράβαση της εν λόγω απαγόρευσης χαρακτηρίστηκαν παράτυπες ενώ μετά την ημερομηνία αυτή χαρακτηρίζονται ως «παράνομες» λόγω της ουσιαστικής διαφοροποίησης στη μεταχείρισή τους από τον Καν. (Ε.Κ.) 1493/99 (οι παράτυπες τακτοποιούνταν, οι παράνομες εκριζώνονται υποχρεωτικά)» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Χαρακόπουλος. 

Παλιά ιστορία…

Όπως λένε έμπειροι γεωπόνοι και αμπελουργοί, η «ρίζα» του προβλήματος της ύπαρξης μεγάλων εκτάσεων με παράνομους αμπελώνες στην Ελλάδα βρίσκεται στην δεκαετία του ΄70, με την ένταξη της χώρας μας στην τότε ΕΟΚ. «Τότε γίνανε γρήγορα και πρόχειρα κάποιες μελέτες, ώστε η Ελλάδα να εμφανιστεί τυπική σε θέματα κοινοτικών κανονισμών» επισημαίνει ο πρώην διευθυντής Αγροτικής Ανάπτυξης Ηρακλείου, γεωπόνος Γιώργος Δασκαλάκης. 

Έτσι έγινε η αρχή για τις λεγόμενες επιτρεπόμενες και συνιστώμενες ποικιλίες. 

Στις δεκαετίες του ʽ80 και του ʽ90 μάλιστα οι αμπελουργικές ζώνες περιόριζαν στο ελάχιστο τις επιλογές των αμπελουργών για το τι θα φυτέψουν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ζώνη των Δαφνών Κρήτης που όριζε μόνο μία ποικιλία: Το λιάτικο. Ήθελαν δεν ήθελαν οι αμπελουργοί της συγκεκριμένης ζώνης και πολλών ακόμα σε όλη την Ελλάδα, έπρεπε να φυτέψουν μόνο μία ποικιλία!! 

«Το δυσάρεστο είναι ότι δεν είχαν προηγηθεί μελέτες, έρευνες ενός Ινστιτούτου Αμπέλου, ώστε οι ποικιλίες που ορίζονται ανά ζώνη να είναι πράγματι οι κατάλληλες» σχολιάζει ο κ. Δασκαλάκης. Να σημειωθεί ότι οι παραγωγοί επιδοτούνταν για να φυτέψουν συγκεκριμένες ποικιλίες, αρκετές από τις οποίες στη συνέχεια αποδείχθηκε ότι δεν είχαν εμπορικό ενδιαφέρον, έναντι άλλων επίσης γηγενών ποικιλιών. Μία ποικιλία που απέτυχε παταγωδώς ήταν για παράδειγμα το λιάτικο. Με λίγα λόγια: Οι παραγωγοί επιδοτούνταν επί χρόνια για να καλλιεργήσουν μία ποικιλία που δεν είχε εμπορικό ενδιαφέρον!! 

Φύτευαν ό,τι ήθελαν 

Αρκετοί αμπελουργοί ωστόσο, περισσότερο «ψαγμένοι» που δεν τους ενδιέφερε τόσο η επιδότηση όσο η εμπορικότητα των σταφυλιών που θα παρήγαγαν, άρχισαν να φυτεύουν και μη επιτρεπόμενες ποικιλίες. Κι επειδή στην Ελλάδα δεν υπάρχουν υποστηριχτικές δομές για τους αγρότες, η τύχη του θέματος είχε αφεθεί στις συμβουλές των ιδιωτών γεωπόνων /φυτωριούχων, των οινοποιείων και στο…ένστικτο κάθε αμπελουργού. «Δεν υπήρχε προγραμματισμός. Ο καθένας φύτευε ότι εκείνος νόμιζε, με αποτέλεσμα να γίνουν ολέθρια λάθη!» επισημαίνει ο κ. Δασκαλάκης. 

Στο μεταξύ, στην Ελλάδα όπως και σε όλη την ΕΕ. ίσχυαν οι κοινοτικοί κανονισμοί περί των αδειών φύτευσης κλπ που επικαλείται στην απάντηση του ο αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης. «Ίσχυαν αλλά δεν εφαρμόζονταν! Δεν υπήρχε ολοκληρωμένος έλεγχος, στην ουσία άδειες δεν δίνονταν» σχολιάζει ο κ. Δασκαλάκης. Στη συνέχεια έγινε η διαδικασία της νομιμοποίηση των παράτυπων αμπελιών. 

Κι όμως το Ηράκλειο είχε μητρώο

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Γιώργος Δασκαλάκης ως υπάλληλος τότε της Διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης Ηρακλείου είχε κάνει μία από τις πρώτες ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων με στοιχεία των αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων. Άρχισε επίσης να δίνει άδειες. Τότε η υπηρεσία του Ηρακλείου είχε δώσει άδειες για 30.000 στρέμματα οινάμπελα και 168.000 στρέμματα σουλτανίνα. Οι αμπελουργοί μάλιστα είχαν καταβάλει παράβολα για τις άδειες τους. Το αρχείο όμως αυτό στην ουσία χάθηκε, διότι δεν ενημερώθηκε και σήμερα είναι παρωχημένο. «Δεν αξιοποιήθηκε από τις εταιρίες που δημιούργησαν το αμπελουργικό μητρώο» σχολιάζει ο κ. Δασκαλάκης και προσθέτει: «Πάντα σκοντάφταμε και στις αρνήσεις των ισχυρών αγροτικών οργανώσεων, τα χατίρια των οποίων έκανε τότε το Υπουργείο. Για δικούς του λόγους το αγροτικό κίνημα δεν ήθελε το μητρώο. Έτσι, φθάσαμε εδώ που φθάσαμε» λέει ο κ. Δασκαλάκης. 

Διαμαρτύρονται και οι οινοποιοί

Το πρόβλημα έχουν ήδη θέσει με επιστολή τους στην πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και οι οινοποιητικές επιχειρήσεις της Κρήτης. Όπως αναφέρουν με την …απαγόρευση της οινοποίησης σταφυλιών από λεγόμενα παράνομα αμπέλια «πολλά οινοποιεία θα πρέπει να υπολειτουργούν ή ακόμα και να κλείσουν. Όλα τα προηγούμενα χρόνια πραγματοποιήσαμε επενδύσεις πολλών δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ στηριζόμενοι στην ύπαρξη των λευκών ποικιλιών που υπήρχαν στον νομό Ηρακλείου». «Θεωρούμε» τονίζουν οι οινοποιοί «ότι πρέπει να ζητηθεί από τους ομολόγους σας να δοθούν δικαιώματα φύτευσης κατʼεξαίρεση στη Περιφέρεια Κρήτης με δεδομένο ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμα δικαιώματα φύτευσης στο εθνικό αποθεματικό. Η αναγκαιότητα αυτή θα μπορούσε να εκπληρωθεί εφόσον οι αμπελουργοί που εγκαταλείπουν την καλλιέργεια, εισέφεραν τα δικαιώματα τους στο Εθνικό Αποθεματικό. Μια τέτοια δυνατότητα όμως δεν είναι ρεαλιστική, αφού δεν έχει θεσμοθετηθεί έστω και μικρή αξία ανά στρέμμα για δικαίωμα αμπελοκαλλιέργειας, ώστε να υπάρχει κίνητρο στους αμπελουργούς να δηλώνουν τους αμπελώνες που εγκαταλείπουν». 

Εφημερίς Πατρίς Ηράκλειο Κρήτης 
Το άρθρο των Financial Times
«Ηταν η πιο τίμια και διαυγής ανάλυση από επίσημο οργανισμό για την κρίση στην Ευρωζώνη μέχρι σήμερα. Μέσα σε 50 μόνο σελίδες, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο παρήγαγε μια ακριβή και σοβαρή ανάλυση για το τι πήγε στραβά με το ελληνικό πρόγραμμα διάσωσης.
Ηταν επίσης μια κατακραυγή της επικρατούσας άποψης για την ευρωπαϊκή πολιτική. Οι σχολιαστές -όπως και εγώ- επιτίθενται σε αυτή την άποψη εδώ και τρία χρόνια. Είναι η πρώτη φορά που ένας επίσημος θεσμός ενώνει μαζί μας τη φωνή του.
Σύμφωνα με το ΔΝΤ, το θεμελιώδες σφάλμα ήταν η υπερβολική αισιοδοξία για την οικονομική ανάπτυξη. Ηταν λάθος κυρίως με την έννοια ότι προκάλεσε κι άλλα λανθασμένα συμπεράσματα, για τη μείωση του χρέους, τις πιέσεις στον τραπεζικό τομέα, την ταχύτητα των μεταρρυθμίσεων και την βιωσιμότητα του χρέους. Επιπλέον, δεν ήταν ένα απλό σφάλμα από κακοτυχία. Οι σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις της συμφωνημένης ελληνικής προσαρμογής δεν ήταν απλώς ορατές: Τις είχαν πράγματι προβλέψει πολλοί επικριτές, όπως παραδέχεται ανοιχτά το ΔΝΤ.
Το άλλο μεγάλο λάθος που παραδέχεται η ανάλυση αφορά τον υπερβολικά μεγάλο χρόνο που πέρασε μέχρι να συμφωνηθεί η αναδιοργάνωση του ελληνικού χρέους. Οταν έγινε η συμφωνία, οι περισσότεροι ιδιώτες επενδυτές είχαν ήδη αποχωρήσει.
Οι επιπτώσεις αυτών των συσσωρευμένων σφαλμάτων είναι βαριές. Το πιο σημαντικό είναι ότι καθιστούν αδύνατη την επίλυση της κρίσης μέσα στις παρούσες παραμέτρους. Σε ξεχωριστή ανάλυση το ΔΝΤ κατέληξε ότι η ανάλυση για τη βιωσιμοτητα του χρέους πάνω στην οποία στηρίχθηκε η διάσωση του 2012 της Ελλάδας, είναι ήδη άκυρη. Καταλήγει ότι θα πρέπει να γίνει κι άλλο ξαλάφρωμα από το χρέος απ’ όσο έχει προβλεφθεί -περίπου 7% του ΑΕΠ- για να γίνει εφικτός ο στόχος βιωσιμότητας του χρέους του 124% το 2020 και 110% το 2022. Στη συμφωνία του 2012 αναγνωρίζεται μια “τρύπα” 4% του ΑΕΠ που εξακολουθεί να πρέπει να καλυφθεί. Αυτή η εκτίμηση δεν ακούγεται πολύ μεγάλη, αλλά στηρίζεται κι αυτή σε θετικές προϋποθέσεις. Και είναι, όπως πάντα, ο ελάχιστος αριθμός.
Προσωπικώς πιστεύω ότι η Ελλάδα θα παραμείνει κολλημένη σε έναν φαύλο κύκλο ύφεσης και αποπληθωρισμού χρέους, μέχρι είτε να φύγει από την ευρωζώνη και να κηρύξει στάση πληρωμών μονομερώς, είτε να γίνει θεμελιώδης αλλαγή στην στρατηγική. Για το δεύτερο απαιτούνται δύο προσαρμογές στο υπάρχον πρόγραμμα».
Οι προσαρμογές που πρέπει να γίνουν στο πρόγραμμα σύμφωνα με τους Financial Times είναι ο επαναπροσδιορισμός της βιωσιμότητας του χρέους, οι επιφυλακτικές προβλέψεις για την μελλοντική ανάπτυξη, αλλά και η επίσπευση των μεταρρυθμίσεων.
Συγκεκριμένα:
«Η πρώτη θα είναι ο επαναπροσδιορισμός της βιωσιμότητας του χρέους. Ο στόχος του 124% του ΑΕΠ είναι αυθαίρετος και απατηλός. Είναι αυθαίρετος γιατί δεν υπάρχει οικονομική δικαιολογία για αυτά το νούμερα. Και είναι απατηλός γιατί οι επενδυτές δεν θεωρούν πλέον το ελληνικό χρέος ως εθνικό χρέος (sovereign), αλλά “υπό του εθνικού χρέους” (sub-sovereign). Τα ενεργητικά “υπό του εθνικού χρέους”, όπως των πολιτειών των ΗΠΑ ή των κρατιδίων της Γερμανίας, δεν μπορούν να έχουν τους ίδιους συντελεστές χρέους προς το ΑΕΠ με τα εθνικά, γιατί δεν έχουν την δυνατότητα να τυπώσουν δικό τους χρήμα. Ένα μέγεθος στην κλίμακα του 60-80% θα ήταν πιο ρεαλιστικό.
Δεύτερον, τυχόν νέα ανάλυση για την βιωσιμότητα του χρέους θα πρέπει να επαφίεται σε πιο επιφυλακτικές προβλέψεις για την μελλοντική ανάπτυξη και την ταχύτητα των μεταρρυθμίσεων. Ο συνδυασμός του πιο ρεαλιστικού στόχου για το χρέος και για την προσαρμογή, λογικά δεν συνάδει με το αξιόχρεο. Αφού δεν απομένουν αρκετοί ακόμη επενδυτές για να συμμετέχουν σε διάσωση, μόνο ο επίσημος κλάδος μένει να εμπλακεί. Αυτό όμως ήταν πάντα και παραμένει ένα θέμα ταμπού, γιατί θα ήταν μια παραδοχή ότι η κρίση θα κοστίσει στους βορειοευρωπαίους πολλά χρήματα.
Κι αυτό δεν είναι ένα μήνυμα που θέλει η γερμανική κυβέρνηση να πουλήσει, τρεις μήνες πριν τις εκλογές. Υποπτεύομαι ότι ούτε μετά τις εκλογές θα υπάρχει κάποιο μήνυμα που θα μπορεί να πουλήσει. Η μόνη, περιορισμένη, μορφή συμμετοχής του επίσημου τομέα που θα μπορούσα να δω είναι μέσω «ανοχής» στο χρέος, όπου οι πιστωτές και οι χρεωμένοι θα συμφωνήσουν να αυξηθεί η διάρκεια της πίστωσης και να μειωθούν τα επιτόκια.
Είναι μια μορφή καλυμμένης ανακούφισης από το χρέος, αλλά δεν μου φαίνεται εύκολο να εφαρμοστεί σε μεγάλη κλίμακα. Χωρίς μια ρεαλιστική προοπτική ανακούφισης από το χρέος, όμως, η Ελλάδα θα έχει ένα λογικό οικονομικό κίνητρο να φύγει από την Ευρωζώνη, όταν πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα και εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας που θα της δώσουν την δυνατότητα να ευνοηθεί από μια υποτίμηση και στάση πληρωμών. Αυτή η ώρα δεν έχει έρθει, αλλά πλησιάζει.
Η επικριτική ανάλυση του ΔΝΤ είναι επίσης διαυγής όσον αφορά την περιγραφή των πολιτικών προβλημάτων που αντιμετώπισε ως μέλος της τρόικα. Το ΔΝΤ είναι σαφέστατο ότι δεν νιώθει καθόλου καλά με την υποβάθμισή του στην θέση του ελάσσονος εταίρου, δεδομένα ότι είναι ο μόνος θεσμός στην τρόικα που έχει κάποια τεχνογνωσία στην επίλυση κρίσεων.
Ποια επίδραση στη στρατηγική θα έχει η ανάλυση του ΔΝΤ; Το ταμείο σίγουρα δεν εφήρμοσε το νέο σκεπτικό του, όταν διαπραγματευόταν τη διάσωση της Κύπρου. Η πρόβλεψή του τον περασμένο μήνα ότι η χώρα θα επιστρέψει σε ανάκαμψη το 2015 ήταν γελοία, ειδικά αν σκεφτούμε το τι συνέβη στην Ελλάδα. Είναι δύσκολο να μη σκεφτούμε ότι το ΔΝΤ ίσως δεν μιλάει με μια φωνή σε αυτή την περίπτωση. Οταν ο Πολ Τόμσεν, επικεφαλής της αντιπροσωπείας στην Ελλάδα, είπε ότι το ΔΝΤ θα το ξαναέκανε, αν είχε τις ίδιες πληροφορίες, δεν δημιούργησε την εντύπωση ότι υιοθετεί το μήνυμα αυτής της ανάλυσης. Ενώ η Ουάσιγκτον έστελνε το mea culpa της, ο κ. Τόμσεν τραγουδούσε … je ne regrette rien.
Αν κρίνουμε από την έντονη αντίδραση του Ευρωπαίου οικονομικού επιτρόπου Ολι Ρεν, πιστεύω ότι οι ρυθμιστές της Ευρωζώνης θα αγνοήσουν τις συστάσεις. Η γερμανική κυβέρνηση είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα αποδεχτεί τέτοια συμπεράσματα. Αν το ΔΝΤ σοβαρολογεί με την ανάλυσή του -όπως θα έπρεπε- θα πρέπει είτε να επιβάλλει αλλαγή πολιτικής, είτε να είναι έτοιμο να εγκαταλείψει την Τρόικα».