Η διάκριση Ορεινών- Πεδινών, ανάγεται στην Εθνοσυνέλευση της Γαλλικής Επανάστασης του 1789. Τότε, οι ριζοσπαστικοί με τις πλέον επαναστατικές ιδέες, κατέλαβαν το άνω αριστερό μέρος της αίθουσας της Εθνοσυνέλευσης και ονομάσθηκαν Ορεινοί επειδή τα έδρανά τους ήταν στο ψηλότερο μέρος του αμφιθεάτρου. Μεταξύ των Ορεινών ήταν ο Νταντόν, ο Μαρά, ο Σαιν Ζυστ και άλλοι από την ομάδα των Επαναστατών της Γαλλικής Επανάστασης.
Μέσα στον φόβο και στες υποψίες, με ταραγμένο νου και τρομαγμένα μάτια, λυώνουμε και σχεδιάζουμε το πώς να κάμουμε για ν’ αποφύγουμε τον βέβαιο τον κίνδυνο που έτσι φρικτά μας απειλεί. Κι όμως λανθάνουμε, δεν είν’ αυτός στον δρόμο• ψεύτικα ήσαν τα μηνύματα (ή δεν τ’ ακούσαμε, ή δεν τα νοιώσαμε καλά). Άλλη καταστροφή, που δεν την φανταζόμεθαν, εξαφνική, ραγδαία πέφτει επάνω μας, κι ανέτοιμους — πού πια καιρός — μας συνεπαίρνει.
Κ.Καβάφης
Στο μοιρολατρικό «Τελειωμένα» ο Καβάφης καταγράφει τη διαρκή κατάσταση επαγρύπνησης στην οποία βρίσκονται οι άνθρωποι, καθώς αισθάνονται πως δεν μπορούν να ξεφύγουν από τη σκληρότητα της πραγματικότητας και πως αργά ή γρήγορα θα έρθουν αντιμέτωποι με κάποιο χτύπημα της μοίρας…
Μόλις μου ήρθε ένα tweet του Νικου Δένδια. «Ενημερώθηκα απο τον ΑΓΕΕΘΑ για τη συνδρομή του στρατού στους πολιτες κλπ».
Μας κάνεις πλάκα Νίκο Δενδια;Δεν είσαι εκεί για να «ενημερώνεσαι».Είσαι για να αποφασίζεις. Να συντονίζεις.Να δίνεις εντολές.Είσαι εν ολίγοις Υπουργος Εθνικής Άμυνας.Με όλη την ευθύνη.Αν δεν μπορείς καμία δουλειά δεν είναι ντροπη.Συνάδελφοι είμαστε.Ακου «ενημερώθηκα».Αυτή η έμμεση αποποίηση ευθύνης είναι εξοργιστική.
Ενημερώνεται ο Πρωτοσαλτε όχι ο Υπουργός.Ταχετε μπερδέψει χοντρά εκεί πέρα.
Σήμερα ακόμα ψάχνουμε να βρούμε την ισορροπία ανάμεσα στις παράνομες ενέργειες των μεν και τις καταχρηστικές παραλείψεις των δε, αρνούμενοι να παρα-δεχτούμε ότι κοινός παρονομαστής είναι η απουσία ανθρωπιάς και η αίσθηση κοινής μοίρας.
Ο Peter και η αδελφή του ως παιδιά, ντυμένοι με ελληνικές παραδοσιακές φορεσιές, μαζί με τη μητέρα τους. Φώτο: Supplied
Ο βραβευμένος συγγραφέας Peter Polites, ο οποίος έχει γράψει τα γνωστά Down The Hume και The Pillars, επιστρέφει με ένα τρίτο μυθιστόρημα, το οποίο αφορά την οικογένεια.
Το God Forgets About the Poor αποτελεί μια ιστορία αγάπης προς τη μητέρα του, η οποία ήταν μετανάστρια. Μία ιστορία η οποία ήταν σημαντική για εκείνον να ειπωθεί.
Ο τίτλος προέρχεται από μια φράση της μητέρας του.
«Ξεκίνα την ιστορία από τότε που γεννήθηκα. Περιέγραψε το χωριό και το πόσο όμορφο ήταν. Στην πλαγιά ενός βουνού αλλά στη μέση ενός δάσους», θυμάται να του λέει.
«Αν περπατούσαμε σε ένα συγκεκριμένο σημείο στην άκρη της πλαγιάς, αποκτούσαμε θέα πάνω από την κοιλάδα και βλέπαμε τα σύννεφα βροχής να πλησιάζουν. Μερικές φορές βλέπαμε μια γάτα σε μια στέγη, και το ερμηνεύαμε ως προειδοποίηση για καταιγίδα. Όταν κοιτούσαμε κάτω, βλέπαμε το χώμα, το οποίο ήταν εξίσου πλούσιο με τον ουρανό. Το νησί μου, το νησί σου, το νησί μας».
«Μερικές φορές νομίζω ότι ο Θεός μας ξέχασε επειδή ήμασταν φτωχοί».
Το μυθιστόρημα αφηγείται την ιστορία της ζωής της μητέρας του Polites, η οποία ξεκινά από το χωριό της στη Λευκάδα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, και συνεχίζει με την αιματηρή αδελφοκτονία του ελληνικού εμφυλίου πολέμου, τον χρόνο που πέρασε η ίδια στο νοσοκομείο, σε ηλικία τεσσάρων ετών – μετά από μια ασθένεια που άφησε το ένα πόδι παραμορφωμένο – καταλήγοντας στη ζωή της ως πλέον ενήλικη στην Αθήνα και χωρίς οικογένεια, όταν η Χούντα των Συνταγματαρχών ανέλαβε την εξουσία το 1967.
Η σύγκρουση ήταν κυρίαρχη στη ζωή της και την ακολούθησε έως την Αυστραλία.
Μαζί με τις πέντε αδελφές της, γεννήθηκε σε μία κοινωνία, που «ανύψωνε» το ανδρικό φύλο, με την μητέρα της να απαντά «δεν έχω παιδιά, μόνο κόρες», όποτε ερωτώταν.
Ο Polites εξηγεί στον «Νέο Κόσμο» τους λόγους για τους οποίους επιθυμούσε να αφηγηθεί την ιστορία της μητέρας του, και μοιράζεται ένα κοινό στερεότυπο.
«Νομίζω ότι όλοι έχουν μια ιστορία να πουν και νομίζω ότι πολλές φορές δεν ξέρουμε πώς να την πούμε», δήλωσε.
«Αυτό που πραγματικά με ενέπνευσε να γράψω αυτό το μυθιστόρημα ήταν η ιδέα ότι οι ιστορίες μιας συγκεκριμένης γενιάς Ελληνίδων μεταναστριών έχουν μείνει στην αφάνεια», πρόσθεσε και συνέχισε λέγοντας:
«Αυτές οι Ελληνίδες αντιμετωπίζονται ως αστείο, ως ατάκα. Νομίζω ότι αυτές οι γυναίκες κρύβουν πολύ ενδιαφέρουσες εμπειρίες και ιστορίες.
Υπάρχει ένα ανέκδοτο για τις ηλικιωμένες Ελληνίδες ότι πάντα προσφέρουν φαγητό και ότι γενικά επικρατεί έντονα η νοοτροπία του «φάε, φάε, φάε»… αλλά αυτό προέρχεται από το γεγονός ότι μεγάλωσαν κατά τη διάρκεια του λιμού».
Ο Polites, επισημαίνει ότι «δεν μιλούν πολλοί άνθρωποι για το λόγο που προσφέρουν φαγητό και γιατί το φαγητό αποτελεί ένα τέτοιο σύστημα αξιών ή ένα πολιτιστικό προϊόν».
«Είναι επειδή λιμοκτονούσαν. Έτσι, ήθελα να διορθώσω τις αναπαραστάσεις αυτών των γυναικών», εξηγεί.
Κατά τη διάρκεια της έρευνάς του για το βιβλίο, ο Polites εξέτασε Έλληνες ακαδημαϊκούς σε όλη την Αγγλία και την Ευρώπη, οι οποίοι μελετούσαν τα τρόφιμα που κατανάλωναν οι ‘Έλληνες την περίοδο του λιμού, και κατέληξε στο εξής συμπέρασμα σχετικά με την ελληνική κοινότητα της Αυστραλίας:
«Αυτό που βρήκα ενδιαφέρον ήταν ότι η διαφορά μεταξύ του τι έτρωγαν κατά τη διάρκεια του λιμού και του του τι τρώγαμε εμείς μεγαλώνοντας στην Αυστραλία, δεν ήταν τόσο μεγάλη».
«Μιλάω για τα χόρτα, τις φακές, το ψωμί, τη ρεβιθάδα, βασικά δηλαδή ελληνικά τρόφιμα. Για το γεγονός ότι είμαστε μια χώρα με πληθώρα επιλογών, αλλά ακολουθούμε ένα μοντέλο διατροφής το οποίο στηρίζεται στην πρόσληψη των βασικών θρεπτικών συστατικών που είναι απαραίτητα για την επιβίωσή μας, το οποίο είναι μάλιστα πιο υγιές σε σχέση με το τι τρώνε οι περισσότεροι άνθρωποι».
Αυτή η διαπίστωση αποτελεί απόδειξη του πολιτισμικού jet lag που ζούμε εμείς οι Ελληνοαυστραλοί. Όταν οι Έλληνες ήρθαν στην Αυστραλία, έφεραν μαζί τους τα έθιμα και τον πολιτισμό τους, και καθώς ο χρόνος περνούσε, τα έθιμα αυτά πέρασαν στις επόμενες γενιές.
Στην Ελλάδα, οι καιροί έχουν αλλάξει, αλλά στην Αυστραλία, ενώ προφανώς υπάρχουν αλλαγές, πολλές παλιές παραδόσεις έχουν διατηρηθεί
«Λιμοκτονούσαμε στην Ελλάδα και λιμοκτονούσαμε για την Ελλάδα στην Αυστραλία», λέει η μητέρα του Polites, και αυτό είναι μια μεγάλη αλήθεια.
«Δεν ξέρεις το παραμικρό για μένα. Ένας γιος δεν μπορεί ποτέ να δει τη μητέρα του ως γυναίκα. Θα με δεις μόνο σε σχέση με σένα. Έχω ζήσει χίλιες ζωές πριν καν συλληφθείς εσύ ως ιδέα».
Αυτή η συγγραφική εμπειρία έμαθε στον Polites περισσότερα για τη μητέρα και τη γιαγιά του μέσω της θείας του και των εξαδέλφων του, ενώ τον βοήθησε να συνειδητοποιήσει ότι η μητέρα του, προτού γίνει μητέρα, ήταν ένας άνθρωπος που είχε διαμορφωθεί πλήρως σε ατομικό επίπεδο, και ότι ο ίδιος, δεν ήταν η αιτία των προβλημάτων που αντιμετώπιζαν οι γονείς του.
«Το λέω με μία δόση χαράς, ότι η οικογένειά μου είναι ως ένα βαθμό δυσλειτουργική, όπως οι οικογένειες όλων μας, και χαίρομαι που έμαθα ότι η οικογένειά μου ξεκίνησε πολύ πριν καν γεννηθώ».
«Αυτό αποτελεί μία ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα διαπίστωση, και κάτι που αξίζει να σκεφτείς όταν νομίζεις ότι είσαι η αιτία όλων των προβλημάτων, κάτι που κάνουμε συχνά όλοι ως έφηβοι. Και νομίζω ότι κάποιοι άνδρες και κάποιες γυναίκες δεν το ξεπερνούν ποτέ αυτό.
«Δεν βλέπουν ποτέ τους γονείς τους ως ξεχωριστές οντότητες που είχαν διαφορετικές ελπίδες και όνειρα για τους εαυτούς τους».
Τα τελευταία κεφάλαια του God Forgets About the Poor παρουσιάζονται από την οπτική γωνία του Polites και της αδελφής του, και περιέχουν ανατροπές, χωρίς όμως να ξεφεύγουν από την αρχική ιστορία.
Οι αιχμηρές παρατηρήσεις της πρωταγωνίστριας για τα παιδιά της, δεν αναιρούν την υπερηφάνεια που νιώθει τελικά ως μητέρα. Κάτι με το οποίο μπορούν να ταυτιστούν πολλοί αναγνώστες.
Περιγράφει τον Peter ως ένα «ήσυχο μωρό» το οποίο «δεν έκλαιγε ποτέ, κοιμόταν στην ώρα του και έτρωγε», λέγοντας ταυτόχρονα στον εαυτό της « ‘Γι’ αυτό οι Έλληνες αγαπούν τα αγόρια! Αλλά μετά κατέληξες γκέι».
Η αδελφή του από την άλλη, τη γλίτωσε πιο φθηνά.
«Η αδελφή σου… Τώρα είναι μεγάλη δικηγόρος και κέρδισε μια υπόθεση στο Ανώτατο Δικαστήριο στην Καμπέρα. Αλλά κοίταξε γύρω σου το χάλι. Το Ανώτατο Δικαστήριο θα σκουπίσει;»
Ο Polites λέει ότι ήταν σημαντικό να παρουσιαστεί η προοπτική τους, επειδή τα παιδιά αποτελούν προέκταση των γονέων τους.
«Η οικογένεια ήταν ένα τόσο καθορισμένο σύστημα αξιών για ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινότητας, δεν βλέπω τόσο πολύ το διαχωρισμό μεταξύ μητέρας και παιδιών. Απλά πιστεύω ότι είμαστε μέρος, κατά κάποιο τρόπο, ενός οργανισμού».
«Αυτό που μου αρέσει στους παραδοσιακούς Έλληνες είναι ότι δεν βλέπουν τον εαυτό τους ως μία ξεχωριστή οντότητα από την μονάδα της οικογένειας. Έτσι, αν κάποιος κάνει κάτι κακό ή καλό, τότε αυτό έχει αντίκτυπο σε όλη την οικογένεια. Και αυτό είναι και καλό και κακό με διαφορετικούς τρόπους».
Ο Polites φέρνει στο φως την ιστορία της μητέρας του, μιας μετανάστριας που έζησε πολλές ζωές, σίγουρα μια συνηθισμένη ιστορία στην ελληνική κοινότητα, και ενώ ο τίτλος υποδηλώνει ότι ο θεός μπορεί να ξεχάσει τους φτωχούς, ο Polites θέλει να βεβαιωθεί ότι ο Κόσμος δεν πρόκειται να το κάνει.
Ο καπετάνιος του πλοίου περιμένει μέχρι να μπει και ο τελευταίος επιβάτης. Αυτήν την εικόνα πρόβαλε η Blue Star Ferries για την εξυπηρέτηση των επιβατών
«Τους περιποιούμαστε, τους φροντίζουμε, μας ενώνουν στιγμές όμορφες αλλά και δύσκολες» αναφέρει ένα διαφημιστικό σποτ της Blue Star Ferries το 2017. Οι δύσκολες στιγμές για τις οποίες μιλά ο αφηγητής ντύνονται με τα σχετικά πλάνα.
Σε αυτά βλέπουμε έναν αργοπορημένο επιβάτη με κοστούμι και χαρτοφύλακα να τρέχει να προλάβει το καράβι που ετοιμάζεται να φύγει. Αφού μπαίνει μέσα ακόμα ένας αργοπορημένος, αυτή τη φορά φαντάρος με τη στολή του και τον χαρακτηριστικό σάκο «λουκάνικο» τρέχει να προλάβει.
Ο καπετάνιος παρατηρεί και περιμένει να επιβιβαστεί και ο τελευταίος επιβάτης για να δώσει το σήμα να ξεκινήσει το καράβι. Εξάλλου τους έχει χαιρετήσει όλους προσωπικά πιο πριν.
Όλα αυτά βέβαια συμβαίνουν μόνο στις διαφημίσεις. Τη φρικτή πραγματικότητα την είδαμε στα βίντεο των επιβατών και την ακούσαμε από τους μάρτυρες που φώναζαν ότι ο 36χρονος Αντώνης κινδυνεύει να πνιγεί και χτυπούσαν την πόρτα του καπετάνιου χωρίς ανταπόκριση.
Τα ωραία λόγια της διαφήμισης ηχούν σήμερα τραγικά
Γιατί προτεραιότητα ήταν όπως φαίνεται, το καράβι να συνεχίσει απρόσκοπτα το δρομολόγιό του για να φτάσει γρήγορα στον προορισμό του, ακόμα κι αν μόλις ένας άνθρωπος βρέθηκε στη θάλασσα όχι μόνος του όπως ειπώθηκε αρχικά, αλλά μετά από τις σπρωξιές μελών του πληρώματος.
«Το σπίτι μας είναι ανοικτό σε όλους» λέει ο ηθοποιός που υποδύεται τον καπετάνιο στο διαφημιστικό σποτ, φράση που ηχεί τραγικά σήμερα.
H πλοιοκτήτρια εταιρεία Attica Group χρειάστηκε πάνω από 12 ώρες από τη δολοφονία για να βγάλει μία λιτή ανακοίνωση 29 λέξεων κάνοντας λόγο για τραγικό συμβάν.
Και μετά την κατακραυγή χρειάστηκαν άλλες περίπου πέντε ώρες για να εκδώσει νέα ανακοίνωση όπου χαρακτηρίζει τις σκηνές αδιανόητες που «δεν συνάδουν με τις αξίες του Ομίλου και δεν εκφράζουν ούτε στο ελάχιστο το ήθος και τον επαγγελματισμό, όχι μόνο των πληρωμάτων μας, αλλά και της ελληνικής ναυτοσύνης στο σύνολό της».
Το περιστατικό με τον επιβάτη που πέταξαν στη θάλασσα στον Πειραιά 2 μέλη του πληρώματος του blue Orizon με αποτέλεσμα να σκοτωθεί είναι ένα ακόμη τραγικό σύμπτωμα μιας κοινωνίας σε πλήρη αποσύνθεση…
•Το είπε χωρίς όνομα ο φίλος και συνάδελφος Nikos Damaskopoulos.Φέρτε μου ένα Σύνταγμα,ένα νόμο,ένα κατι που απαγορεύει να γίνεται υπουργός ένας ηλιθιος. Προσθέτω ότι δεν έφτασε η δήλωση.Είχαμε και δεύτερη «διευκρινιστική».Ελεος. •Όμως Νίκο μου δεν είναι ηλίθιος.Κάθε άλλο σε διαβεβαιώ.Η νοημοσύνη του είναι μια χαρά.Έχει αυτή την σκλήρυνση ,την παχυδερμίαση ,την έλλειψη ουσιαστικής ενσυναισθησης όσων νομίζουν ότι τους χρωστάει η χώρα μόνιμα το υπουργικό αξίωμα.Είναι μια ιδιόμορφη ανεπάρκεια.Δεν νοιωθουν.Δέν εχουν βιωματική αισθηση.Είναι σε γυαλα.Είναι ένας γόνος.Με κληρονομικό «δικαίωμα».Αυτό δεν είναι εξ ορισμού κακό.Έχουμε πολλούς συη πολιτική ζωή.Κρίμα όμως.Ο πατέρας του ,στενός συνεργάτης του Κωνσταντίνου Καραμανλη ειναι ευγενης φύση.Άλλη στόφα.Παλαιάς κοπής.Άσχετα από τις τοποθετήσεις μας στα κόμματα και τις αντιπαραθέσεις. •Να πάει σπίτι του.Τώρα.Υπάρχουν εξαίρετοι ειδικοί για τα προβλήματα του.Κάνουν και σεμινάρια αυτοσυγκέντρωσης και περισυλλογής.
Που έχουμε φθάσει αδέλφια .. χάθηκε από τον Έλληνα κάθε ίχνος ευαισθησίας; Δεν νοιαζόμαστε για τον διπλανό μας ούτε όταν κινδυνεύει η ζωή του; που πήγε το ελληνικό φιλότιμο?
Δημοσιεύτηκε στισ
Η αχαριστία και η αγνωμοσύνη δεν είναι άπλα κακές συμπεριφορές και σημάδι των καιρών μας.
….Το να μην εκτιμάς είναι ψυχική αναπηρία. Το να μην έχεις την καλή διάθεση να ανταποδώσεις την αγάπη η την βοήθεια σε κάποια βαθμό, σε κάποια μορφή, υποδηλώνει ψυχική φτώχεια και ναρκισσισμό. Το να βλάπτεις χωρίς ενδοιασμούς κάποιον που σου έχει φερθεί καλά, θεωρείται μια άσχημη ασθένεια της ψυχής που χρειάζεται θεραπεία…..
Χριστίνα Βλαχοπούλου /huffingtonpost.gr
Δημοσιεύτηκε στισ
Τους άδειους ασκούς τους φουσκώνει ο άνεμος και τα άδεια μυαλά η έπαρση…
Με τον όρο «Σεπτεμβριανά» εννοούμε το πογκρόμ που εξαπέλυσε ο τουρκικός όχλος, υπό την καθοδήγηση της κυβέρνησης Μεντερές, εναντίον της πολυπληθούς και ευημερούσας ελληνικής κοινότητας της Κωνσταντινούπολης στις 6 και 7 Σεπτεμβρίου 1955. Αποτέλεσμα, οι 100.000 Έλληνες που ζούσαν εκείνη την περίοδο στην Πόλη να συρρικνωθούν σταδιακά και σήμερα μόλις και μετά βίας να ξεπερνούν τις 2.000.
Το 1955 τη γειτονική μας χώρα κυβερνούσε ο Αντνάν Μεντερές -ένας «πρώιμος Ερντογάν»- και το Δημοκρατικό Κόμμα. Ο Μεντερές έπαιζε αρκετά το μουσουλμανικό χαρτί, προκαλώντας εκνευρισμό στο κεμαλικό κατεστημένο της χώρας. Το αποδεικνύουν και τα χιλιάδες τζαμιά που κτίστηκαν επί πρωθυπουργίας του.
Η οικονομική κατάσταση στην Τουρκία δεν ήταν ανθηρή, ενώ ο εθνικιστικός πυρετός ανέβαινε, καθώς οι Ελληνοκύπριοι διεκδικούσαν την ένωση της μεγαλονήσου με την Ελλάδα. Ήταν μια καλή αφορμή για τους τούρκους ηγέτες να αποσπάσουν την κοινή γνώμη από τα προβλήματά της, στρέφοντάς την κατά της ελληνικής μειονότητας που ευημερούσε. Στις 28 Αυγούστου 1955 ο Μεντερές ισχυρίστηκε δημόσια ότι οι Ελληνοκύπριοι σχεδίαζαν σφαγές κατά των Τουρκοκυπρίων.
Η αφορμή για το Πογκρόμ κατά του Ελληνισμού της Πόλης δόθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου, με την έκρηξη ενός αυτοσχέδιου μηχανισμού στο Τουρκικό Προξενείο της Θεσσαλονίκης, που στεγαζόταν και στεγάζεται και σήμερα στο σπίτι, όπου γεννήθηκε ο Κεμάλ Ατατούρκ, ο ιδρυτής του σύγχρονου τουρκικού κράτους. Ως δράστης συνελήφθη από τις ελληνικές αρχές ο Οκτάι Εγκίν, ένας μουσουλμάνος σπουδαστής από την Κομοτηνή, που αργότερα περιεβλήθη το φωτοστέφανο του ήρωα. Τιμήθηκε στην Τουρκία και διορίστηκε κυβερνήτης σε επαρχία. Χρόνια αργότερα σε μία συνέντευξή του στην «Ελευθεροτυπία» αρνήθηκε οποιαδήποτε σχέση με το συμβάν και θεώρησε τον εαυτό του θύμα των ελληνικών αρχών.
Από την έκρηξη στο σπίτι του Ατατούρκ προκλήθηκαν μόνο μικρές υλικές ζημίες στις τζαμαρίες του κτιρίου, αλλά οι τουρκικές εφημερίδες εκμεταλλεύτηκαν το γεγονός, μεγαλοποιώντας και διαστρεβλώνοντάς το, κατόπιν κυβερνητικών οδηγιών. Πρωτοσέλιδοι τίτλοι, όπως «Έλληνες τρομοκράτες κατέστρεψαν το πατρικό σπίτι του Ατατούρκ» της «Ισταμπούλ Εξπρές» και δημοσίευση μιας σειράς από παραποιημένες φωτογραφίες του συμβάντος, προκάλεσαν «αυθόρμητες» διαδηλώσεις στην Πλατεία Ταξίμ το απόγευμα της ίδιας μέρας.Στις 5 το απόγευμα, το μαινόμενο πλήθος των 50.000 ατόμων στράφηκε κατά των ελληνικών περιουσιών στη συνοικία Πέραν. Οι λεηλασίες κράτησαν μέχρι τις πρωινές ώρες της 7ης Σεπτεμβρίου, όταν επενέβη ο Στρατός, καθώς η κατάσταση κινδύνευε να τεθεί εκτός ελέγχου. Μέχρι τότε, οι αρχές παρέμειναν απαθείς, όταν δεν διευκόλυναν τους πλιατσικολόγους στο έργο. Ο μηχανισμός του Δημοκρατικού Κόμματος, που ήλεγχε τα συνδικάτα, έπαιξε καταλυτικό ρόλο στα έκτροπα.
Μεγάλος αριθμός διαδηλωτών μεταφέρθηκε από τη Δυτική Μικρά Ασία δωρεάν, αντί αμοιβής 6 δολαρίων, που ουδέποτε τους δόθηκε. 4.000 ταξί τους μετέφεραν στον χώρο των ταραχών, ενώ φορτηγά του Δήμου της Κωνσταντινούπολης είχαν αναπτυχθεί σε επίκαιρα σημεία της Πόλης, φορτωμένα με τσεκούρια, φτυάρια, ρόπαλα, αξίνες, σφυριά, σιδερένιους λοστούς και μπιτόνια βενζίνης, απαραίτητα σύνεργα για τον όχλο των επιδρομέων, που επέπεσε επί των ελληνικών καταστημάτων με τα συνθήματα «Θάνατος στους γκιαούρηδες», «Σπάστε, γκρεμίστε, είναι γκιαούρης», «Σφάξτε του έλληνες προδότες», «Κάτω η Ευρώπη» και «Εμπρός να βαδίσουμε κατά της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης». Την οργή του όχλου δεν γλύτωσαν και κάποια καταστήματα αρμενικής και εβραϊκής ιδιοκτησίας.
Άνδρες και γυναίκες βιάστηκαν και σύμφωνα με τη μαρτυρία του γνωστού τούρκου συγγραφέα Αζίζ Νεσίν, πολλοί ιερείς εξαναγκάστηκαν να υποστούν περιτομή, με θύμα ένα αρμένιο παπά. 16 Έλληνες έχασαν τη ζωή τους και 32 τραυματίστηκαν.
Έκτροπα κατά των Ελλήνων δεν έγιναν μόνο στην Κωνσταντινούπολη, αλλά και στη Σμύρνη. Το πρωί της 7ης Σεπτεμβρίου τούρκοι εθνικιστές έκαψαν το ελληνικό περίπτερο στη Διεθνή Έκθεση της Σμύρνης. Στη συνέχεια, κατέστρεψαν το νεόκτιστο εκκλησάκι της Αγίας Φωτεινής, ενώ λεηλάτησαν σπίτια ελλήνων στρατιωτικών, που υπηρετούσαν στο Στρατηγείο του ΝΑΤΟ.Ο Οικ. Πατριάρχης Αθηναγόρας στα ερείπια του ναού του Αγίου Κωνσταντίνου, Κωνσταντινούπολη.Ο πρωθυπουργός Μεντερές σε δηλώσεις του ισχυρίστηκε ότι το πογκρόμ κατά των Ελλήνων ήταν έργο των κομμουνιστών. Ένας ισχυρισμός που κατέπεσε αυτοστιγμεί και από τις αναφορές των ξένων πρεσβειών στην Άγκυρα προς τις κυβερνήσεις τους, που επισήμαιναν τις μεγάλες ευθύνες των τουρκικών αρχών.
Η κυβέρνηση Παπάγου προσπάθησε να διεθνοποιήσει το θέμα, αλλά χωρίς σημαντικά αποτελέσματα. Αμερικανοί και Βρετανοί δεν ήταν διατεθειμένοι να ασκήσουν πιέσεις στην Τουρκία, πολύτιμο σύμμαχό τους κατά τη διάρκεια του «Ψυχρού Πολέμου». Οι νατοϊκοί σύμμαχοί μας είπαν ξεκάθαρα να ξεχάσουμε το συμβάν. Μόνο το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών από τους διεθνείς οργανισμούς απαίτησε από την Τουρκία εξηγήσεις για την καταστροφή του 90% των ορθόδοξων ναών στην Κωνσταντινούπολη. Πάντως, τον Αύγουστο του 1995 η αμερικανική Γερουσία με απόφασή της κάλεσε τον Πρόεδρο Κλίντον να ανακηρύξει την 6η Σεπτεμβρίου Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα του Πογκρόμ.
Το Πογκρόμ κατά του Ελληνισμού της Πόλης προκάλεσε:
τον θάνατο 16 Ελλήνων και τον τραυματισμό 32
τον θάνατο ενός Αρμένιου
τον βιασμό 12 Ελληνίδων
τον βιασμό αδιευκρίνιστου αριθμού ανδρών (εξαναγκάστηκαν να υποστούν περιτομή)
την καταστροφή: 4.348 εμπορικών καταστημάτων, 110 ξενοδοχείων, 27 φαρμακείων, 23 σχολείων, 21 εργοστασίων, 73 εκκλησιών, περίπου 1000 κατοικιών, όλα ελληνικής ιδιοκτησίας.
Το οικονομικό κόστος των ζημιών ανήλθε σε 150 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με διεθνείς οργανισμούς, ενώ η ελληνική κυβέρνηση τις υπολόγισε σε 500.000.000 δολάρια. Η οικονομική αιμορραγία και ο φόβος ανάγκασαν χιλιάδες έλληνες ομογενείς να μεταναστεύσουν στην Ελλάδα.
Αργότερα, το τουρκικό κράτος διά του προέδρου Τζελάλ Μπαγιάρ υποσχέθηκε αποζημίωση για την καταστροφή των ελληνικών περιουσιών. Στην καλύτερη των περιπτώσεων δεν ξεπέρασε το 20% των απαιτήσεών τους, με δεδομένο ότι τα περιουσιακά τους στοιχεία είχαν υποτιμηθεί δραματικά.
Πολλές λεπτομέρειες για τα Σεπτεμβριανά ήλθαν στο φως το 1961, κατά τη διάρκεια της δίκης για εσχάτη προδοσία του ανατραπέντος από τους στρατιωτικούς πρωθυπουργού Αντνάν Μεντερές, ο οποίος τελικά δεν γλύτωσε από την αγχόνη. Πολύτιμα στοιχεία προσκομίζει και το βιβλίο του διαπρεπούς ελληνοαμερικανού βυζαντινολόγου Σπύρου Βρυώνη «The Mechanism of catastrophe: The Turkish Pogrom οf September 6-7, 1955 and the destruction of Greek Community of Istambul (Greekworks.com, New York, 2005).
