Οι πιο επιτυχημένοι άνθρωποι του κόσμου, είναι πάντα… μαθητές. Είναι περίεργοι, κάνουν ερωτήσεις και μαθαίνουν. Ακόμα και σε απλές συζητήσεις στις οποίες συμμετέχουν, προσπαθούν να μάθουν όσα περισσότερα μπορούν από τους άλλους…

«Ο άνθρωπος σε όλο τον κόσμο υποφέρει τρομερά τόσο που αναγκάσθηκε να επινοήσει το γέλιο».

Νίτσε

Τέσσερις απαγορεύσεις:

Μην παρασύρεσαι από την προσωπική σου γνώμη.

Μην αναγνωρίζεις τίποτε σαν απαραίτητο.

Μην είσαι πεισματάρης.

Μην είσαι εγωκεντρικός.

Κουμφούκιος

Στην αρχαιότητα , όταν ένας γάιδαρος φώναζε πριν αρχίσει μια μάχη, νόμιζαν ότι οι θεοί τους προειδοποιούσαν για τη νίκη. Κάποτε ο Φωκίωνας ετοιμαζόταν να επιτεθεί στους Μακεδόνες του Φιλίππου, αλλά δεν ήταν και τόσο βέβαιος για το αποτέλεσμα, επειδή οι στρατιώτες του ήταν λίγοι.

Τότε αποφάσισε ν’ αναβάλει για μερικές μέρες την επίθεση, ώσπου να του στείλουν τις επικουρίες, που του είχαν υποσχεθεί οι Αθηναίοι. Πάνω, όμως, που ήταν έτοιμος να διατάξει υποχώρηση, άκουσε ξαφνικά τη φωνή ενός γαϊδάρου από το στρατόπεδο του. – Κατά φωνή κι ο γάιδαρος! έκανε ενθουσιασμένος ο Φωκίωνας. Και διέταξε ν’ αρχίσει η επίθεση, με την οποία νίκησε τους Μακεδόνες. Από τότε ο λόγος έμεινε, και τον λέμε συχνά, όταν βλέπουμε ξαφνικά κάποιο φίλο μας, που δεν τον περιμέναμε.

Μελέτης Η. Μελετόπουλος

Διδάκτωρ Οἰκονομικῶν καί Κοινωνικῶν Ἐπιστημῶν Πανεπιστημίου Γενεύης*

*ἀπό τίς Ἐναλλακτικές ἐκδόσεις κυκλοφορεῖ τό ἔργο του Κοινοτισμός σέ β΄ ἔκδοσηΤό ἑλληνικό ἔθνος ἔζησε, ἀναπτύχθηκε καί ἐπεβίωσε,παρά τίς ἀντίξοες συνθῆκες, ἐπί χιλιετίες χάρις στόν Κοινοτικό Θεσμό, εἴτε στήν ἀρχαιοελληνική μορφή τῆς Πόλεως-Κράτους εἴτε στήν μεσαιωνική καί νεώτερη μορφή τῆς Κοινότητος. ῾Ο κορυφαῖος αὐτός θεσμός ἐξασφάλιζε συνέργεια, συμμετοχικότητα, δέσμευση, συμμετοχή ὅλων στά κέρδη καί στίς ζημίες, φοροδοτική ἱκανότητα μέ δίκαιη ἐσωτερική κατανομή τοῦ φόρου στά μέλη μέ ἀναλογικά κοινωνικά κριτήρια, πλεόνασμα γιά κοινωφελῆ ἔργα, ἀνάδειξη καί τοῦ ἀσθενέστερου μέλους τοῦ συνόλου σέ ὑπεύθυνο πολίτη, κυκλικότητα καί ἀνακλητότητα τῶν ἀξιωματούχων, ἀξιοκρατία καί ἔμπρακτο πατριωτισμό. Η Ἀντιβασιλεία κατήργησε τό 1833 μέ ἕναν νόμο τίς Κοινότητες, ἀπαγορεύοντας μάλιστα τίς λαϊκές συνελεύσεις. Ἔτσι τό συγκεντρωτικό κράτος ἐπεδίωξε νά ἐλέγξει τήν ἐσωτερική πολιτική ζωή τοῦ νεοελληνικοῦ κράτους, ἐξαλείφοντας θεσμούς χιλιετιῶν. Ἡ μακρᾶ καί ἐπίπονη διαδικασία ἀποδόμησης τοῦ κυττάρου ἄμεσης δημοκρατίας καί αὐτονομίας συνεχίστηκε σέ ὅλη τήν διάρκεια τῶν ἑπομένων δεκαετιῶν καί ὁλοκληρώθηκε στά τέλη τοῦ Εἰκοστοῦ αἰῶνα μέ τά σχέδια «Καποδίστριας» (1997) καί «Καλλικράτης» (2020). Μέ αὐτές τίς δύο μεταρρυθμίσεις καταργήθηκε κάθε ἴχνος τοπικῆς αὐτονομίας καί συγχωνεύθηκαν δεκάδες πόλεις, κωμοπόλεις καί χωριά πού ἀπέχουν μεταξύ τους δεκάδες χιλιόμετρα σέ ἑνιαῖες διοικητικές ὀντότητες χωρίς καμμία συνοχή οὔτε κἄν λογική. Ἀσφαλῶς αὐτό πραγματοποιήθηκε ἐν ὀνόματι τῶν οἰκονομιῶν κλίμακος καί τῶν ἀναγκαίων δημοσιονομικῶν περικοπῶν, ἀλλά τό ἀποτέλεσμα ἦταν ἡ πλήρης ἐξάλειψη κάθε κυττάρου τοπικῆς αὐτοδιοίκησης, πολιτικῆς αὐτονομίας, ἄμεσης δημοκρατίας, τοπικότητας, ἰδιαιτερότητας, χωρικοῦ πολιτισμοῦ, οἰκονομικῆς διαφοροποίησης, πολιτιστικῆς ποικιλομορφίας. Ἄσχετες μεταξύ τους περιοχές, μέ διαφορετικές παραδόσεις, παραγωγικές δομές καί ἀνάγκες, ἀναμείχθηκαν σέ μία χοάνη συγκεντρωτισμοῦ, πού κατέστρεψε τήν τοπική παράδοση καί ἰδιατερότητα, πού ὅμως ἀποτελεῖ συνάρτηση οἰκονομικῶν καί κοινωνικῶν ἀναγκῶν διαφορετικῶν ἀπό τόπο σέ τόπο. Αὐτή ἡ ἰσοπέδωση διηύρηνε τήν κλίμακα τῆς τοπικῆς αὐτοδιοίκησης σέ μέγεθος τό ὁποῖο ὁ πολίτης δέν ἐλέγχει πλέον, μεγάλωσε τό χάσμα μεταξύ τοῦ ἐκλογέως καί τοῦ ἀξιωματούχου, ἐπέτεινε τόν ἔλεγχο τῆς κεντρικῆς ἐξουσίας, ἔδωσε μεγαλύτερα δυνητικά περιθώρια στήν διαφθορά, ἀποσυναρμολόγησε τήν συνοχή τοῦ τοπικοῦ ἐκλογικοῦ σώματος καί ἄρα τά δίκτυα ἐσωτερικῆς ἐπικοινωνίας τῆς τοπικῆς κοινωνίας. Οἱ Ἕλληνες ἔμειναν πολιτικά καί θεσμικά ἀκρωτηριασμένοι χωρίς τίς παραδοσιακές τους κοινότητες, πού ἀποτελοῦσαν τήν κοιτίδα τῆς Δημοκρατίας καί τό ἐργαστήριο πολιτικῆς καί θεσμικῆς διαπαιδαγώγησης τοῦ πολίτη. Τώρα, ἀνάμεσα στόν πολίτη καί στό κράτος, ἵσταται ὁ ὀγκόλιθος τοῦ ὑπερμεγέθους καλλικρατικοῦ δήμου καί ἡ θεσμική ἐλεφαντίαση τῆς περιφέρειας, ὅπου κινοῦνται ἀπερίσπαστοι καί ἀνεξέλεγκτοι οἱ κομματικοί μηχανισμοί, τά διαπλεκόμενα συμφέροντα καί οἱ ἀντι-οἰκονομίες κλίμακος. Ἐφ΄ ὅσον ἡ ἑλληνική κοινωνία θέλει νά ξαναβρεῖ τίς ἰσορροπίες της καί ἡ δημόσια διοίκηση τήν λειτουργικότητά της, ἐπείγει ἡ ἀνασύσταση τῶν Κοινοτήτων σέ ὅλη τήν ἐπικράτεια, ἀκόμα καί στίς πλέον ἀραιοκατοικημένες καί ἀπομεμακρυσμένες ὀρεινές περιοχές. Οἱ Κοινότητες θά πρέπει νά ἐξοπλισθοῦν μέ δύο βασικά θεσμικά ἐφόδια: πρῶτον: τόν θεσμό τῆς τοπικῆς συνέλευσης ἠλεκτρονικοῦ τύπου, πού θά ἐξασφαλίζει τόν δημοκρατικό διάλογο, θά ἀναδεικνύει ἰδέες, προτάσεις καί θά διαμορφώνει τήν γενική βούληση. Δεύτερον: τήν οἰκονομική αὐτονομία μέ τήν διοχέτευση ἀναλογικοῦ πρός τόν ἀριθμό τῶν κατοίκων πολλοστημορίου τῆς φορολογίας σέ τοπικά κοινωφελῆ ἔργα, ὑπό τόν ἔλεγχο τῆς συνταγματικῆς νομιμότητος (καί ὄχι σκοπιμότητος) ἀπό τόν δευτεροβάθμιο βαθμό αὐτοδιοίκησης. Ἀκόμα καί οἱ πλέον ἐγκαταλελειμμένες ὀρεινές κοινότητες θά προκαλέσουν μέ αὐτόν τόν τρόπο τό ἐνδιαφέρον σέ συνταξιούχους, τηλε-ἐργαζομένους, κατοίκους τοῦ Σαββατοκύριακου, ἀσφαλῶς βιολογικούς καλλιεργητές, μελισσοκόμους καί ἄλλους παραγωγούς, ὥστε νά ξαναπάρουν τά ἡνία τῆς μικρῆς τοπικῆς πολιτείας τους στά χέρια τους καί νά ὁλοκληρωθοῦν πολιτικά. Γίνεται ἐξ ἄλλου εὔκολα ἀντιληπτό ὄτι ἡ τοπική αὐτοπροστασία ἀπό ἀκραῖα φυσικά φαινόμενα θά ἐνισχυθεῖ δραστικά ἀπό τήν ἀνάπτυξη τοπικῶν θεσμῶν μέ ἄμεση ἐμπλοκή στήν διαχείριση τῶν τοπικῶν πόρων. Τελευταῖο ἀλλά ὄχι ἔσχατο, ἡ ἀναβίωση τῆς τοπικῆς κοινοτικῆς πολιτικῆς συνείδησης θά ἀναζωογονήσει τήν κεντρική πολιτική σκηνή καί θά ἐπαναφέρει τήν πολυδιαφημιζόμενη στήν οἰκονομία "κάθετη ὁλοκλήρωση" καί στήν Δημοκρατία.

Αρχές του Οκτώβρη οι Ναζί κατακτητές θορυβημένοι από την συνθηκολόγηση των Ιταλών, ξεκινούν τις επιθέσεις με μια πρωτοφανέρωτη φασιστική βία ..

αρχές του Οκτώβρη οι Ναζί κατακτητές θορυβημένοι από την συνθηκολόγηση των Ιταλών, ξεκινούν τις επιθέσεις με μια πρωτοφανέρωτη φασιστική βία σε όλη την Ελλάδα, με στόχο να πάρουν κάτω από τον έλεγχό τους τα ιταλοκρατούμενα μέρη, να πάρουν τα ιταλικά όπλα που παραδόθηκαν από τους Ιταλούς στον ΕΛΑΣ και τρίτο και σπουδαιότερο να τσακίσουν το αντάρτικο που φούντωνε και να δώσουν αιματηρό μήνυμα στους άμαχους, άντρες, γυναίκες, γέρους και παιδιά που στήριζαν τους αντάρτες.

Τα μεσάνυχτα της 15ης προς την 16η Οκτώβρη ένας γερμανικός λόχος από επίλεκτους πολεμιστές, από το αεροδρόμιο της Ελευσίνας φτάνει στο Μάζι (Οινόη Αττικής) και μέσα από ένα δύσκολο μονοπάτι κατευθύνονται προς τις Πόρτες με προορισμό τη Πύλη.

Στόχος τους να βρουν τα όπλα που είχαν συγκεντρωθεί εκεί την προηγούμενη μέρα, να τιμωρήσουν του Πυλιώτες και να κάψουν την Πύλη.

Τα ξημερώματα του Σαββάτου 16 Οκτώβρη 1943 ξεκινάει μια θρυλική μάχη. Οι Πυλιώτες, ειδοποιημένοι, με επικεφαλής τον ηρωικό αλλά και τραγικό έφεδρο λοχία Στέφα Μαλιάτση τσακίζουν τους επιδρομείς. Το βράδυ της ίδιας μέρας ολόκληρη η δύναμη εξοντώνεται: 100 νεκροί και 42 εναπομείναντες πιάστηκαν αιχμάλωτοι.

Τις επόμενες δυο μέρες, 17 -18 Οκτώβρη 1943, πολύ ισχυρές γερμανικές δυνάμεις κτυπούν τα Δερβενοχώρια. Οι κάτοικοι της περιοχής μαζί με τους ΕΛΑΣίτες του 34ου Συντάγματος τους αντιμετωπίζουν με γενναιότητα. Δερβενοχωρίτες κάτοικοι και αντάρτες δίνουν χρόνο στα γυναικόπαιδα να απομακρυνθούν σώζοντας τις ζωές του και μαζί ότι πολύτιμο μπορούσαν να μεταφέρουν από τα σπίτια του.

Το απομεσήμερο της 18ης Οκτώβρη οι μαχητές των Δερβενοχωρίων αποφασίζουν να υποχωρήσουν συντεταγμένα αφήνοντας τους Γερμανούς, οι οποίοι δεν τόλμησαν να δοκιμάσουν την καταδίωξη, να πυρπολήσουν τα Κρώρα – σχεδόν όλα τα σπίτια – την Πύλη – τα περισσότερα — τα Σκούρτα και την Πάνακτο – λιγότερα, Τα Καβάσαλα γλύτωσαν για… γραφειοκρατικούς λόγους γιατί αν και ξεχωριστή κοινότητα ανήκει στην Πάνακτο και δεν αναφερόταν στη λίστα με τα χωριά που έπρεπε να καούν.

Ακτή Αγίας Μαρίνας Αττικής

Από χθες τα Σκούρτα έχασαν τον πιο γνωστό ταβερνιάρη. Ο Θανασης ο Πέτρου στα ογδόντα εννιά του αποφάσισε να πάρει τον μοιραίο δρόμο που δεν έχει γυρισμό ….

Καλό Παραδείσι στον μπάρμπα Θανάση και θερμά συλλυπητήρια στην οικογένεια του.

Τη φράση αυτή τη βρίσκουμε για πρώτη φορά σ’ ένα στίχο του Μένανδρου (342-291 π.Χ.),που μιλάει για το γάμο. Ο ποιητής γράφει ότι ο γάμος «…εάν τις την Αλήθειαν σκοπή, κακόν μεν εστίν, άλλ’ αναγκαίον κακόν». Δηλαδή: Εάν θέλουμε να το εξετάσουμε στο φως της αλήθειας, ο γάμος είναι μεν ένα κακό, αλλά «αναγκαίον κακόν». Σ’ ένα άλλο απόσπασμα του Μένανδρου διαβάζουμε -ίσως για παρηγοριά για τα παραπάνω- την εξής περικοπή: «Πάντων ιατρός των αναγκαίων κακών χρόνος εστίν». Επίσης: «αθάνατον εστί κακόν αναγκαίον γυνή». Δηλαδή, η γυναίκα είναι το αιώνιο αναγκαίο κακό.

Η λογοτεχνία διαφέρει από τη ζωή επειδή η ζωή είναι γεμάτη από αταξινόμητες και άμορφες λεπτομέρειες και πολύ σπάνια μας κατευθύνει προς αυτές, ενώ η λογοτεχνία μας διδάσκει να τις παρατηρούμε. Αυτή η διδασκαλία είναι διαλεκτική. Η λογοτεχνία μας κάνει να παρατηρούμε καλύτερα τη ζωή· στην πορεία ασκούμαστε στην ίδια τη ζωή· πράγμα που με τη σειρά του μας κάνει να διαβάζουμε καλύτερα τη λεπτομέρεια στη λογοτεχνία· που με τη σειρά του μας κάνει καλύτερους αναγνώστες της ζωής, και ούτω καθεξής.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου του Τζέημς Γουντ: Πώς δουλεύει η λογοτεχνία, κυκλοφόρησε φέτος τον Απρίλιο από τις εκδόσεις Αντίποδες.

Μα δεν γίνεται διαφορετικά. Μόνο από τη λεπτομέρεια μπορούμε να καταλάβουμε το ουσιαστικό. Πρέπει να ξέρουμε όλες τις λεπτομέρειες, γιατί μόνο έτσι μπορούμε να καταλάβουμε τι είναι σημαντικό και θα διαφωτίσει τα πράγματα.

Ο διάβολος που κρύβεται στις λεπτομέρειες…

Το πρόσωπο του διαβόλου είχε κρύψει ο Ιταλός ζωγράφος Τζιότο, ένας από τους προδρόμους της Αναγέννησης, σε λεπτομέρεια φρέσκο που κοσμεί τη Βασιλική του Αγίου Φραγκίσκου στην Ασίζη, όπως ανακάλυψαν συντηρητές. Ο Εωσφόρος είχε «χωθεί» για τους τελευταίους επτά αιώνες στις πτυχές ενός σύννεφου και ήταν ουσιαστικά αόρατος διά γυμνού οφθαλμού.

Το πιο τρομακτικό με τους ανθρώπους
δεν είναι ότι γεννούν δολοφόνους,
χασάπηδες στρατηλάτες, στρατιώτες εκτελεστικών αποσπασμάτων,
πιλότους βομβαρδιστικών,
δεσμοφύλακες θαλάμων αερίων,
άντρες που μπήκανε στην πόλη των εχθρών
κι έλειωσαν τα κεφάλια των μωρών στον τοίχο.
Το πιο τρομακτικό είναι που συνηθίσαμε
τα αγάλματα των χασάπηδων στρατηλατών,
τις παρελάσεις των δολοφόνων στρατιωτών,
τις γιορτές που ονομάζουν ήρωες
εκείνους που έλειωσαν τα κεφάλια των μωρών
στον τοίχο.

Το πιο τρομακτικό είναι που συνηθίσαμε
κι εσύ κι εγώ.

Θανασης Τριαρίδης

Ταξιδεύοντας στην Σαρδηνία, στις απαρχές κάποιου χειμώνα, τη βρήκα τυλιγμένη μες σε υγρές συννεφιές και τη σιωπή της, αποκλεισμένη στην ερημιά της και στραμμένη στον εαυτό της. Κι έτσι την χάρηκα, τριγυρνώντας στην αγροτική καρδιά του νησιού, μακριά από τις πολύβουες και ματαιόδοξες παραλίες του καλοκαιριού που κατά ριπές τις μαστίζουν τα στίφη τ’ αδιάκοπα των Ευρωπαίων λουομένων· τώρα τις έδερναν, λες καθαρτικά, μοναχά τα κύματα κι οι νεροποντές.

Ύστερα από αρκετούς γύρους και περιπλανήσεις, κατέληξα και στην πρωτεύουσά της, το Κάλιαρι. Περπάτησα στην παλιά καστρόπολη που βίγλιζε στον λόφο, θεμελιωμένη γερά στα φαρδιά τείχη που την έζωναν. Διασχίζοντας το πέρασμα από ένα πύργο ορθωμένο ακόμη πανύψηλο και σχεδόν άθικτο, βγήκα προς τη θάλασσα, περνώντας κάτω από τη βαριά ξύλινη καστρόπορτα. Σωφυλλιασμένη με λωρίδες σίδερο, κρεμόταν ψηλά και μ’ αλυσένιες τροχαλίες καρφωνόταν κάποτε στο διάβα του πύργου, σφραγίζοντας το πέρασμα στο κάστρο. Σήμερα απλά σκούριαζε η σιδερένια επένδυσή της, μετέωρη στον αέρα.

Λίγο πιο κάτω, σ’ ένα παλιότερο κτήριο, πήραν τα μάτια μου μια έκθεση για την παραδοσιακή τέχνη του ψωμιού, που πλάθουν περίτεχνα για τις γιορτές και τα πανηγύρια του νησιού οι ντόπιοι, τόσο τα θρησκευτικά όσο κι αυτά του κύκλου της χαράς της ανθρώπινης ζωής. Περίεργη κι απρόσμενη έκθεση με όμορφα δείγματα, χαρακτηριστικά της τέχνης της αρτογλυπτικής των Σάρδων: ανθρωπάκια κουκλίστικα, εφταπόδαρες κυράδες για να μετράνε τη Σαρακοστή, κότες, πουλιά, σκαντζοχοιράκια, στεφάνια και λουλούδια, άνθινα σχέδια διακοσμητικά. Κι από δίπλα σε κάθε αρτογλυπτό ένα σημείωμα «non toccare». Εξύψωση σε τέχνη του πιο στοιχειακού, του πιο απλού υλικού της μεσογειακής διαβίωσης, του ψωμιού. Μια θαυμαστή αποθέωση της καθημερινής μετάληψης του άρτου του επιούσιου σε αρτο-ποίημα. Πλάι σ’ ένα από αυτά τα εκθέματα υπήρχε μεταφρασμένη στα ιταλικά η ωδή του Πάμπλο Νερούδα στο ψωμί. Έψαξα να τη βρω γυρισμένη στη γλώσσα μας και κάποτε ευτύχησα να πέσω στη –σχεδόν άγνωστη– μετάφραση του Άρη Δικταίου. Σήμερα, 16 Οκτωβρίου, που είναι παγκόσμια μέρα του ψωμιού, θεώρησα ιδανική και πρέπουσα τη συγκυρία για να τη μοιραστώ, μαζί με κάποιες φωτογραφίες από εκείνη την τέχνη, τη σάρδικη, της αρτογλυπτικής.

ΗΛΙΑΣ ΜΑΛΕΒΙΤΗΣ

Πηγή:neoplanodion.gr

 Ο ΒΟΔΙ, τ’ ἀ­λέ­τρι, ἡ ντε­νε­κε­δέ­νια γλά­στρα μὲ τὰ γε­ρά­νια, στὸ λι­α­κω­τὸ ὁ σπό­ρος κι ἡ Πα­να­γιὰ στὴν κό­χη. Εἰ­κό­νες ἀ­πὸ τὰ βά­θη τοῦ χρό­νου, τό­τε ποὺ οἱ ἄν­τρες φο­ροῦ­σαν φέ­σια κι οἱ γυ­ναῖ­κες φλυ­α­ροῦ­σαν ἀ­νέ­με­λα στὰ σκα­λο­πά­τια. Κι ἡ αἰ­ω­ρού­με­νη μυ­ρω­διὰ τῆς τσί­κνας (κά­που ψή­νε­ται μιὰ γί­δα), τὸ βου­η­τὸ τῶν ἐν­τό­μων, τὸ ντε­λά­λη­μα τοῦ γη­ραι­οῦ μά­γου μὲ τὰ θαυ­μα­τουρ­γὰ βο­τά­νια. Αὐ­το­κί­νη­το κα­νέ­να κι οἱ πο­λύ­χρω­μες γκα­ζὲς στὸ ρά­φι τοῦ παν­το­πω­λεί­ου ποὺ εἶ­ναι καὶ κα­πη­λει­ὸ κι ὅ­που μα­ζεύ­ον­ται οἱ χω­ρι­κοί, ὁ ἕ­νας τὸν ἄλ­λον νὰ κε­ρά­σει, μὲ τὸ σκύ­λο καὶ τὸ γά­το ὑ­πτί­ως νὰ κοι­μοῦν­ται μα­κα­ρί­ως.

 

ΜΑ͂Ρ­ΚΟΣ ΔΡΑ­ΓΟΎ­ΜΗΣ ΤΟΥ͂ ΦΙ­ΛΊΠ­Π

 

Οι εκλογές που ταρακούνησαν την παντοδυναμία της Ν.Δ. Το πρώτο μήνυμα δυσαρέσκειας για την κυβέρνηση Μητσοτάκη αλλά και τις επιλογές της ΝΔ στην αυτοδιοίκηση. Σημαντικά κερδισμένο το ΠΑΣΟΚ με τους δήμους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.