Ἀν­τώ­νης Ν. Πα­πα­βα­σι­λεί­ου

ΚΑΠΟΤΕ –καὶ πό­τε ἦ­ταν;– δι­α­βά­ζον­τας τὴν Φό­νισ­σα ση­μεί­ω­να σὲ ἕ­να φύλ­λο χαρ­τὶ (ἀ­πὸ πεν­τά­γραμ­μο) τὰ το­πω­νύ­μια. Ἀ­νὰ κε­φά­λαι­ο, γέ­μι­ζε σι­γὰ-σι­γὰ το λευ­κό, ὁ­δοι­πο­ρῶν­τας τὴν ὕ­παρ­ξη, ρί­χνον­τας τὸν κου­βᾶ στὰ βα­θιά, τὰ δύ­σκο­λα. «Σκιὰν ἀν­τὶ φω­τὸς» γρά­φω στὴν ἀρ­χή. Εὐ­τυ­χῶς τὸ βρῆ­κα δι­πλω­μέ­νο στὰ σκι­α­θί­τι­κα ρά­φια. Μὲ τὸν και­ρό, τὰ χρό­νια, τὶς ἔ­γνοι­ες, τὰ χαρ­τιὰ με­γα­λώ­νουν, πολ­λα­πλα­σι­ά­ζον­ται, χά­νον­ται, σβή­νουν μέ­σα σὲ ρωγ­μὲς κρυ­φές. Ὅ­ταν ὅ­μως ἀ­λη­θι­νὰ τὰ χρεια­στεῖς ἔρ­χον­ται καὶ σὲ βρί­σκουν, σὲ πιά­νουν κου­βέν­τα, ἴ­σως νὰ σοῦ ψή­σουν καὶ κα­φέ. Τὰ ὀ­νό­μα­τα τῶν ἀν­θρώ­πων, τῶν τό­πων εἶ­ναι τὸ πιὸ δυ­να­τὸ χαρ­τί. Σα­ρώ­νει φι­λο­σο­φί­ες καὶ κοι­νω­νι­ο­λο­γί­ες (ἀ­πα­ραί­τη­τες ἀλ­λὰ ἀ­νε­παρ­κεῖς οἱ κα­η­μέ­νες) καὶ μᾶς πιά­νουν ἀ­πὸ τὸ χέ­ρι, μο­λο­γῶν­τας ἀ­λή­θει­ες, ὀ­δύ­νες, χα­ρές, λε­πτὲς σκι­ὲς καὶ πε­τά­με­να φῶ­τα καὶ ἄν­τε κυ­νή­γη­σέ τα. Ἀν­τι­γρά­φω ὀ­λί­γα, πα­τή­μα­τα στὸν χάρ­τη τῆς ζω­ῆς: κο­ρυ­φὴν τ’ Ἅ­ϊ-Θα­να­σοῦ, ὁ πεῦ­κος τοῦ Μω­ρα­ΐ­τη, χω­ρά­φι στὸ Στοι­βω­τό, ἀμ­πέ­λι στὴν Ἀμ­μου­διά, κα­τὰ τὰ Πη­γά­δια, Μα­μοῦς τὸ ρέ­μα, Κο­νό­μου τὰ ρόγ­για, Μι­κρὸν Ἀ­νάρ­γυ­ρον, τὰ Κο­τρώ­νια, Λε­χού­νι, στὸ Κλῆ­μα στὸ μο­νο­πά­τι, Κα­κό­ρεμ­μα, Γλυ­φο­νέ­ρι, τοῦ Που­λιοῦ τὴ Βρύ­ση, τὸν ἁ­λί­κτυ­πον βρά­χον (Ἁγ. Σώ­ζον­τος).

ΠΗ­ΓΉ: ΧΡΟ­ΝΙ­ΚᾺ ΔΥ­ΤΙ­ΚΗ͂Σ ΜΑ­ΚΕ­ΔΟ­ΝΊ­Α, Φ. 1045,01.12.2023.

ἈΝ­ΤΏ­ΝΗΣ Ν. ΠΑ­ΠΑ­ΒΑ­ΣΙ­ΛΕΊ­ΟΥ (ΓΡΕ­ΒΕ­ΝΆ, 1969). ΖΕΙ͂ ΣΤᾺ ΓΡΕ­ΒΕ­ΝΆ. ΣΥ­ΝΕΡ­ΓΆ­ΖΕ­ΤΑΙ ΣΤῊΝ ἜΚ­ΔΟ­ΣΗ ΤΗ͂Σ Ἑ­ΒΔΟ­ΜΑ­ΔΙΑ­ΊΑΣ Ἐ­ΦΗ­ΜΕ­ΡΊ­ΔΑ­ΧΡΟ­ΝΙ­ΚᾺ ΔΥ­ΤΙ­ΚΗ͂Σ ΜΑ­ΚΕ­ΔΟ­ΝΊ­Α­ ΚΑῚ ΔΙ­ΔΆ­ΣΚΕΙ ἈΓ­ΓΛΙ­ΚΆ. ΤΥ­ΠΏ­ΝΕΙ ΤῸ Ἑ­ΞΑ­ΜΗ­ΝΙΑ­Ι͂Ο ΜΟ­ΝΌ­ΦΥΛ­ΛΟ ΤΥΡΒΗ. ΒΙ­ΒΛΊ­Ο ΤΟΥ: ΛΌ­ΓΙΑ ΡΙ­ΖΩ­ΜΈ­ΝΑ (MANIFESTO, 2017).

πηγή:neoplanodion.gr

Η δανειοδότηση του κόμματος ήταν απαραίτητη και αναπόφευκτη επιλογή. Αλλιώς, θα έπρεπε να καταφύγει σε επιχειρηματίες ζητώντας χαρτζιλίκι μέσα σε σακούλα.

Ούτε η ιδέα για τις Σπέτσες ήταν κακή. Είναι όμως η συνολική συμπεριφορά και η ανεπάρκεια του προέδρου Κασσελάκη που εισάγουν το στοιχείο του γελοίου σχεδόν σε κάθε πρωτοβουλία του…

Κώστας Γιαννακίδης/ protagon.

Τα στοιχεία για την επιβατική κίνηση πέρυσι επισφραγίζουν τόσο το ιστορικό ρεκόρ που κατέγραψε το «Ελευθέριος Βενιζέλος» στην Αθήνα, αλλά και με τα υπόλοιπα αεροδρόμια που διαχειρίζεται τόσο η ΥΠΑ (Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας) όσο και η Fraport Greece (που και σ´ αυτά αναμένεται ρεκόρ ανόδου διακίνησης επιβατών και πτήσεων σε σύγκριση με το 2022 και το 2019).

Ειδικότερα, το διεθνές αεροδρόμιο της Αθήνας, φέτος- έσπασε για πρώτη φορά το φράγμα των 28 εκατομμυρίων επιβατών.

Διακινήθηκαν συνολικά 28.174.150 επιβάτες, ξεπερνώντας κατά πολύ το αντίστοιχο προηγούμενο ρεκόρ του 2019 που ήταν 25,57 εκατομμύρια.

Τα θετικά μηνύματα ξεκίνησαν από τον Μάιο, με το ρεκόρ του 2019 να σπάει ήδη από τον Νοέμβριο καθώς η επιβατική κίνηση μέσα στο 2023 παρουσίασε εκρηκτική άνοδο και κάθε μήνας δημιουργούσε και ένα νέο ρεκόρ.

Η επιβατική κίνηση του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών κατά τη διάρκεια του έτους 2023 ανήλθε σε 28,17 εκατ., αυξημένη κατά 24% σε σύγκριση με το 2022, αλλά και κατά 10,2% σε σύγκριση με το 2019.

Τόσο η εγχώρια, όσο και η διεθνής επιβατική κίνηση, ξεπέρασαν τα επίπεδα του 2022 κατά 18,9% και 26,4% αντίστοιχα, ενώ παρουσίασαν άνοδο και σε σύγκριση με το 2019, κατά 13,3% και 8,8% αντίστοιχα.

«Η δυνατότητα του διαδικτύου ως ελεύθερου χώρου τελείωσε,πράγμα που σημαίνει ότι έχουμε εισέλθει σε αυτόν τον ουσιαστικά θλιβερό χώρο, αυτόν τον καταθλιπτικό χώρο των εικονικών σχέσεων»..

Φράνκο Μπεράρντι, φιλόσοφος

ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ: ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΡΙΑΜΒΟ ΣΤΟΝ ΜΑΡΑΘΩΝΑ ΣΤΗΝ ΑΠΟΤΥΧΗΜΕΝΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΡΟ – Η ΔΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ

Ο Μιλτιάδης γεννήθηκε το 554 π. Χ. περίπου, ήταν Αθηναίος στρατηγός και πολιτικός και, όπως ξέρουμε, ο βασικός συντελεστής της νίκης των Ελλήνων στον Μαραθώνα, το 490 π. Χ. Μετά τη μεγάλη αυτή επιτυχία, τιμήθηκε ιδιαίτερα από τους συμπολίτες του και, έχοντας τη συναίνεση του Δήμου, ανέλαβε την άνοιξη του 489 π. Χ. επικεφαλής μιας εκστρατείας για εκκαθάριση των νησιών των Κυκλάδων από τις περσικές φρουρές που είχαν απομείνει και να τιμωρήσει όσα νησιά είχαν συμμαχήσει με τους Πέρσες. Οι πληροφορίες για την εκστρατεία αυτή, είναι συγκεχυμένες.

Τόσο οι αρχαίοι συγγραφείς (Ηρόδοτος, Έφορος, Διόδωρος, Κορνήλιος, Νέπως, Πλούταρχος), όσο και οι νεότεροι ιστορικοί (Λεγκράν, Γκλοτς, Μπέλοχ, Μπέρβε), δεν συμφωνούν μεταξύ τους. Υπάρχει μάλιστα μια άποψη, ότι ζήτησε από τους Αθηναίους 70 πλοία και στρατό, χωρίς να τους πει εναντίον ποιων θα εκστρατεύσει. Τους υποσχέθηκε απλά ότι αν τον ακολουθούσαν, θα τους γέμιζε με πλούτη. Ενθουσιασμένοι οι Αθηναίοι και έχοντάς του τυφλή εμπιστοσύνη μετά τον θρίαμβο στον Μαραθώνα, τον ακολούθησαν.

Φαίνεται ότι αφού οι Αθηναίοι αποβιβάστηκαν σε πολλά κυκλαδονήσια και έδιωξαν τις περσικές φρουρές έπλευσαν προς την Πάρο, με πρόσχημα ότι με μία τριήρη είχε βοηθήσει τους Πέρσες στον Μαραθώνα. Πολιόρκησαν το νησί και ο Μιλτιάδης ζήτησε από τους Παριανούς 100 τάλαντα για να λύσει την πολιορκία. Οι νησιώτες δεν δέχτηκαν, κλείστηκαν στην ακρόπολή τους και αντιστάθηκαν γενναία για 26 μέρες. Τότε ο Μιλτιάδης πληγώθηκε στο γόνατο και αναγκάστηκε να λύσει την πολιορκία. Επέστρεψε άπραγος στην Αθήνα, χωρίς να φέρει τα πλούτη που είχε υποσχεθεί. Αυτό δυσαρέστησε τους συμπολίτες του. Βρήκαν μάλιστα ευκαιρία οι Αλκμεωνίδες, αντίπαλοι του Μιλτιάδη, με επικεφαλής τον Ξάνθιππο, πατέρα του Περικλή, να τον κατηγορήσουν ότι έλυσε την πολιορκία της Πάρου γιατί δωροδοκήθηκε από τους Πέρσες.

Στη δίκη που ακολούθησε, ο Μιλτιάδης δεν μπόρεσε να υπερασπιστεί τον εαυτό του καθώς το τραύμα στον μηρό είχε εξελιχθεί σε γάγγραινα και ήταν κατάκοιτος. Οι φίλοι του που ανέλαβαν να τον υπερασπιστούν, ανέφεραν τόσο τη μάχη του Μαραθώνα όσο και την κατάληψη της Λήμνου από αθηναϊκά στρατεύματα, με επικεφαλής τον Μιλτιάδη. Ο μεγάλος στρατηγός, απέφυγε τη θανατική καταδίκη, αλλά τιμωρήθηκε με πρόστιμο 50 ταλάντων. Τόσα φαίνεται ότι ήταν τα έξοδα της εκστρατείας.

Ο Μιλτιάδης, πέθανε σύντομα από γάγγραινα (489 π. Χ.). Το πρόστιμο, πληρώθηκε από τον γιο του Κίμωνα (Ηρόδοτος), ενώ άλλες πηγές, αναφέρουν ότι πληρώθηκε από τον Καλλία, πλούσιο Αθηναίο που παντρεύτηκε την κόρη του Μιλτιάδη και αδελφή του Κίμωνα Ελπινίκη. Παρά την καταδίκη του, ο Μιλτιάδης τιμήθηκε από τους Αθηναίους. Τάφηκε στο πεδίο της μάχης του Μαραθώνα σε ξεχωριστό τάφο, του έστησαν πολλά αγάλματα, ενώ και στην απεικόνιση της μάχης του Μαραθώνα στην Ποικίλη Στοά, η μορφή του κατείχε περίοπτη θέση.

Σαν παράδειγμα για τον σωστό τρόπο να βοηθάς τους φίλους ο κ. Κ. αφηγήθηκε τούτη την ιστορία:

Πήγαν κάποια παλικάρια σ’ έναν γέρο Άραβα και του είπαν:

«Ο πατέρας μας πέθανε. Μας άφησε κληρονομιά δεκαεφτά γκαμήλες και στη διαθήκη του ορίζει να πάρει ο μεγαλύτερος τις μισές, ο δεύτερος το ένα τρίτο και ο μικρότερος το ένα ένατο. Τώρα δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε στη μοιρασιά, βγάλε λοιπόν εσύ την απόφαση».

Ο Άραβας σκέφτηκε και είπε:

«Καθώς βλέπω για να κάνετε σωστή μοιρασιά, σάς χρειάζεται άλλη μιά γκαμήλα. Εγώ έχω μιά μονάχα, μά… ας είναι, σάς την παραχωρώ. Πάρτε την, κάντε τη μοιρασιά και φέρτε σε μένα ό,τι περισσέψει».

Τα παλικάρια πήραν την γκαμήλα, τον ευχαρίστησαν για τη φιλική εξυπηρέτηση και μοίρασαν μετά τις δεκαοχτώ γκαμήλες, έτσι που ο μεγαλύτερος πήρε τις μισές, που ήταν εννιά, ο δεύτερος το ένα τρίτο, που ήταν έξη, και ο μικρότερος το ένα ένατο που ήταν δυο.

Σαν χώρισαν όμως τις γκαμήλες είδαν με απορία ό,τι τους περίσσευε μία! Αυτή την επέστρεψαν στον γέρο φίλο τους και τον ευχαρίστησαν πάλι.

Ο κ. Κ. είπε ότι αυτή ήταν μια σωστή φιλική εξυπηρέτηση, γιατί δεν απαιτούσε μεγάλες θυσίες.

Μπέρτολτ Μπρεχτ, Ιστορίες του κ. Κόυνερ

μτφρ. Πέτρος Μάρκαρης,

Θεμέλιο, Αθήνα 19917, σ. 52

* γερμανός ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης, ήταν μια επιδραστική φυσιογνωμία του γερμανικού θεάτρου κατά τον 20ό αιώνα. Πρωτεργάτης του “Επικού Θεάτρου,” θεωρίας που υποστηρίζει ότι το θέατρο πρέπει να ενημερώνει και όχι να αφηγείται, επιδίωξε να αποστασιοποιήσει το κοινό από τα γεγονότα στη σκηνή, προκειμένου να προκαλέσει σκέψη και ανάλυση. Τα έργα του, όπως το “Μάνα κουράγιο,” “Η όπερα της πεντάρας,” “Ο καλός άνθρωπος του Σετσουάν” και “Ο κύκλος με την κιμωλία,” αντιπροσώπευαν τον κοινωνικό προβληματισμό, ενθαρρύνοντας το κοινό να αμφισβητεί τις κοινωνικές ανισότητες και τις δομές εξουσίας. Με την κληρονομιά του, ο Brecht άφησε ένα εντυπωσιακό ίχνος στον κόσμο του θεάτρου, ενθαρρύνοντας τη σκέψη και την αναστάτωση σε πολιτιστικό επίπεδο.

Τίποτα δεν θέτει σε μεγαλύτερη δοκιμασία τη δύναμή μας να ζήσουμε, όσο ο θάνατος – και τούτο, πάνω απ’ όλα, εξαιτίας της οδύνης μας για το ότι πρέπει να ζήσουμε δίχως εκείνους που φεύγουν πριν από μας…

Δεν έχουμε τίποτα δικό μας, παρά μόνο τον χρόνο, τον οποίο μπορούν να απολαύσουν και όσοι δεν έχουν που την κεφαλήν κλίνει …

Μπαλτάσαρ Γκρασιάν , Ισπανός συγγραφέας της Χρυσής Εποχής που καλλιέργησε διδακτική και φιλοσοφική πεζογραφία.

Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, με προτροπή των Γάλλων, αποστέλλει χιλιάδες έλληνες στρατιώτες στη μεσημβρινή Ρωσία (σημερινή Ουκρανία) στις αρχές του 1919, για να καταπνίξουν την επανάσταση των Μπολσεβίκων. Η επιχείρηση θα σημειώσει παταγώδη αποτυχία.

Την περίοδο εκείνη, στη Ρωσία μαινόταν ο Εμφύλιος Πόλεμος. Οι Μπολσεβίκοι είχαν υπό την κυριαρχία τους τις μεγάλες πόλεις (Πετρούπολη, Μόσχα κλπ), αλλά στην ύπαιθρο συναντούσαν ισχυρή αντίσταση από τις τσαρικές και εν γένει αντικομμουνιστικές δυνάμεις. Οι μεγάλες χώρες της Δύσης βρήκαν τότε την ευκαιρία να επέμβουν στο πλευρό των αντεπαναστατών, έχοντας ξεμπερδέψει από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Στην περιοχή της Ουκρανίας, που μας αφορά, η κατάσταση ήταν αρκετά περίπλοκη. Ουκρανοί εθνικιστές, οπαδοί του Τσάρου, τοπικοί οπλαρχηγοί, στρατηγοί και πρίγκιπες με προσωπικές πολιτικές φιλοδοξίες, ένοπλες οργανώσεις, πολιτικοί και στρατιωτικοί σχηματισμοί των Μπολσεβίκων δημιουργούσαν μια κατάσταση γενικευμένης σύγχυσης. Μέτωπο δεν υπήρχε, ούτε κανείς γνώριζε ποιος είναι ακριβώς ο εχθρός.

Οι γαλλικές δυνάμεις ήταν παρούσες στην περιοχή από τις 5 Δεκεμβρίου του 1918. Ο γάλλος πρωθυπουργός, Ζορζ Κλεμανσό, ζήτησε από τον ομόλογό του Ελευθέριο Βενιζέλο τη συμμετοχή ελληνικών δυνάμεων στις επιχειρήσεις, με αντάλλαγμα την ευμενή στάση της χώρας του υπέρ των εθνικών διεκδικήσεων σε Ανατολική Θράκη και Μικρά Ασία στη Διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων. Ο Βενιζέλος ζύγισε την κατάσταση, καθώς στις περιοχές αυτές υπήρχε ισχυρή ελληνική παρουσία και προβλέψιμος ο κίνδυνος αντεκδικήσεων από τους Μπολσεβίκους, και απάντησε θετικά στο αίτημα του Κλεμανσό.

Την αποστολή θα έφερνε σε πέρας το Α’ Σώμα Στρατού υπό τη διοίκηση του υποστράτηγου Κωνσταντίνου Νίδερ, που μόλις είχε ολοκληρώσει την αποστολή αποκατάστασης της ελληνικής κυριαρχίας στην Ανατολική Μακεδονία. Η μεταφορά των ελληνικών δυνάμεων (2η και 13η Μεραρχία) άρχισε στις 2 Ιανουαρίου 1919, ενώ η 1η Μεραρχία παρέμεινε στην Καβάλα αναμένοντας διαταγές.

Οι πρώτοι έλληνες στρατιώτες άρχισαν να αποβιβάζονται στην Οδησσό στις 7 Ιανουαρίου και στο επόμενο διάστημα το εκστρατευτικό σώμα αριθμούσαν 23.551 άνδρες. Ανάμεσα στους διοικητές των μονάδων γνωστοί στρατιωτικοί, με σημαντικό ρόλο στα πολιτικά πράγματα της Ελλάδας αργότερα, όπως ο συνταγματάρχης Αλέξανδρος Οθωναίος (επιτελάρχης του Α’ Σώματος Στρατού) και οι αντισυνταγματάρχες Γεώργιος Κονδύλης (διοικητής του 3ου Συντάγματος Πεζικού) και Νικόλαος Πλαστήρας (διοικητής του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων).

Οι ελληνικές δυνάμεις τέθηκαν αμέσως υπό τη διοίκηση της Α’ Συμμαχικής ομάδας μεραρχιών, δυνάμεως 70.000 ανδρών, την οποία διοικούσε ο γάλλος στρατηγός Ντ’ Ανσέλμ. Οι Έλληνες ήταν το πιο αξιόμαχο τμήμα της συμμαχικής δύναμης, καθώς οι γάλλοι στρατιώτες ήταν εμφανώς καταπονημένοι από την περιπέτεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου και πολλοί από αυτούς έβλεπαν με συμπάθεια το κομμουνιστικό καθεστώς του Λένιν. Κλήθηκαν, όμως, να συμμετάσχουν σ’ έναν πόλεμο σκοπιμότητας, «αδικαιολόγητο και πρόχειρα προετοιμασμένο», σύμφωνα με μεγάλη μερίδα ιστορικών.

Εναντίον του συμμαχικού εκστρατευτικού σώματος, οι Σοβιετικοί διέθεσαν τρεις στρατιές, με δύναμη 217.000 ανδρών. Ο στρατός αυτός, αφού συνέτριψε το ουκρανικό αυτονομιστικό κίνημα τον Ιανουάριο του 1919, στράφηκε στη συνέχεια κατά των Συμμάχων στην Οδησσό και την Κριμαία. Με τη συντριπτική του υπεροχή τους ανάγκασε σε μάχες οπισθοφυλακών, στις οποίες οι ελληνικές δυνάμεις διακρίθηκαν για την αυταπάρνηση και την πειθαρχία τους.

Η πρώτη μάχη με την εμπλοκή ελληνικών δυνάμεων δόθηκε στις 25 Φεβρουαρίου, όταν το 1ο Σύνταγμα Πεζικού υπό τον αντισυνταγματάρχη Νικόλαο Ρόκα, απελευθέρωσε τη φρουρά της Χερσώνας, την οποία πολιορκούσε ο Κόκκινος Στρατός. Στη συνέχεια, οι έλληνες στρατιώτες έλαβαν μέρος σε πολλές μάχες, έως τις 20 Μαρτίου 1919, όταν έπειτα από απόφαση των συμμάχων δόθηκε εντολή για το τέλος της εκστρατείας και την εκκένωση της Οδησσού.

Οι ελληνικές μονάδες υποχώρησαν με υποδειγματική τάξη και παρατάχθηκαν στη δυτική όχθη του ποταμού Δνείστερου για να υπερασπίσουν την περιοχή της Βεσσαραβίας (σημερινή Μολδαβία) από τις επιθέσεις του Κόκκινου Στρατού. Στην περιοχή της Κριμαίας παρέμεινε έως τις 14 Απριλίου 1919 το 2ο Σύνταγμα Πεζικού, όπου αντιμετώπισε αλλεπάλληλες επιθέσεις του Κόκκινου Στρατού και κατέστειλε την εξέγερση των εργατών της Σεβαστούπολης, ενισχυμένους με γάλλους ναύτες, οι οποίοι είχαν στασιάσει. Τον Ιούνιο του 1919 το Α’ Σώμα Στρατού προωθήθηκε στη Σμύρνη, όπου ο ελληνικός στρατός επιχειρούσε από τον Μάιο. Οι συνολικές απώλειες του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος στη μεσημβρινή Ρωσία ανήλθαν σε 398 νεκρούς και 657 τραυματίες.

Η επιλογή του Ελευθέριου Βενιζέλου για τη συμμετοχή της Ελλάδας στην εκστρατεία της Ουκρανίας δεν δικαιώθηκε από τα πράγματα. Οι εθνικές διεκδικήσεις σε Ανατολική Θράκη και Μικρά Ασία δεν ευοδώθηκαν, αφού μεσολάβησε η Μικρασιατική Καταστροφή, ενώ κόστισε βαρύτατα στις ελληνικές κοινότητες της νότιας Ρωσίας, που θεωρήθηκαν αμφίβολης νομιμοφροσύνης από τις σοβιετικές αρχές και πολλά μέλη της αναγκάσθηκαν να καταφύγουν ως πρόσφυγες στην Ελλάδα.
Πηγή: https://www.sansimera.gr/