Στρατιωτικό κίνημα αριστερών αξιωματικών στην Πορτογαλία, που οδήγησε στην κατάλυση της δικτατορίας και την επαναφορά της Δημοκρατίας, μετά 48 χρόνια. Εκδηλώθηκε τις πρωινές ώρες της 25ης Απριλίου 1974 και ήταν σχεδόν αναίμακτο, με τέσσερις μόνο νεκρούς. Έμεινε στην ιστορία ως «Επανάσταση των Γαρυφάλλων» («Revolucao dos Cravos» στα πορτογαλικά), επειδή πολλοί κυβερνητικοί στρατιώτες είχαν τοποθετήσει στις κάννες των όπλων τους γαρύφαλλα, με την προτροπή των εξεγερμένων κατοίκων.

Η Πορτογαλία από τις 26 Μαΐου 1926 κυβερνιόταν δικτατορικά, από τους στρατιωτικούς, που είχαν ανατρέψει το εύθραυστο δημοκρατικό καθεστώς. Στους κόλπους της χούντας αναδείχθηκε η προσωπικότητα του καθηγητή οικονομικών Αντόνιο ντε Ολιβέιρα Σαλαζάρ, ο οποίος κυβέρνησε από το 1932 έως το 1968, όταν λόγω εγκεφαλικού αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την εξουσία. Ο Σαλαζάρ δημιούργησε το «Νέο Κράτος», ένα καθεστώς με πολλά στοιχεία φασισμού. Τον διαδέχθηκε ο καθηγητής Νομικής Μαρσέλο Καετάνο, ο οποίος κυβέρνησε ως το 1974, όταν ανετράπη από τους στρατιωτικούς.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’70, η Πορτογαλία αιμορραγούσε οικονομικά. Η προσπάθεια διατήρησης της αποικιακής της δύναμης απορροφούσε το 40% του προϋπολογισμού. Κάποιοι από τους χαμηλόβαθμους στρατιωτικούς, που ήταν δυσαρεστημένοι από την πορεία της χώρας και την επαγγελματική τους εξέλιξη, συγκρότησαν το «Κίνημα των Ενόπλων Δυνάμεων», με σκοπό να αλλάξουν την κατάσταση.

Με απόλυτα συνωμοτικό τρόπο και κάτω από τη μύτη της δικτατορίας Καετάνο, αποφάσισαν να κινηθούν δυναμικά το ξημέρωμα της 25ης Απριλίου 1974, με αρχηγό τον ταγματάρχη Οτέλο Σαράιβα ντε Καρβάλιο. Τα συνθηματικά της εξέγερσης θα ήταν δύο τραγούδια. Το πρώτο με τίτλο «Μετά το Αντίο» («E depois do adeus»), με ερμηνευτή τον Πάουλο ντε Καρβάλιο, εκπροσωπούσε τη χώρα στον διαγωνισμό της Γιουροβίζιον, που γινόταν αργά το βράδυ της 24ης Απριλίου και αποτέλεσε το γενικό πρόσταγμα για τους πραξικοπηματίες. Το δεύτερο τραγούδι με τίτλο «Γκράντολα, μελαψή πόλη» («Grandola, Vila Morena») του αντιστασιακού τραγουδιστή Ζέκα Αφόνσο, ακούστηκε στις 12:20 τα ξημερώματα από το κρατικό ραδιόφωνο, δίνοντας το έναυσμα της εξέγερσης.

Έξι ώρες αργότερα, το δικτατορικό καθεστώς είχε σχεδόν καταρρεύσει. Οι χιλιάδες κόσμου, που, εν τω μεταξύ, είχαν πλημμυρίσει τους δρόμους της Λισαβόνας, προέτρεψαν τους κυβερνητικούς στρατιώτες να ενωθούν με τους επαναστάτες και να βάλουν στις κάννες των όπλων τους από ένα κόκκινο γαρύφαλλο, που την εποχή της άνοιξης αφθονούν στην Πορτογαλία. Ο δικτάτορας Καετάνο αργά το απόγευμα αναχώρησε για τη Βραζιλία και δεν επέστρεψε ποτέ στη χώρα, μέχρι το 1980 που πέθανε.

Τη διακυβέρνηση της Πορτογαλίας θα αναλάβει για τα επόμενα δύο χρόνια η επταμελής «Χούντα Εθνικής Σωτηρίας», με επικεφαλής τον στρατηγό Αντόνιο Ριμπέιρο ντε Σπίνολα. Την περίοδο αυτή δόθηκε στους κόλπους της σκληρή μάχη για την εξουσία μεταξύ αριστερών και δεξιών αξιωματικών. Η επικράτηση των μετριοπαθών δυνάμεων οδήγησε στο σημαδιακό 1976. Το έτος αυτό ψηφίστηκε το νέο δημοκρατικό Σύνταγμα κι έγιναν οι πρώτες πολυκομματικές εκλογές, που ανέδειξαν στην Προεδρία τον στρατηγό Αντόνιο Ραμάλιο Εάνες και στην πρωθυπουργία τον σοσιαλιστή Μάριο Σοάρες. Η Πορτογαλία μπήκε οριστικά σε δημοκρατική ρότα και το 1986 έγινε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ως άμεσο αποτέλεσμα της επικράτησης των επαναστατών ήταν η διάλυση της αποικιοκρατικής Πορτογαλίας. Η Γουϊνέα – Μπισάου κέρδισε την ανεξαρτησίας της το 1974 κι ένα χρόνο αργότερα η Μοζαμβίκη, η Αγκόλα, το Σάο Τομέ ε Πρίνσιπε και τα Νησιά του Πράσινου Ακρωτηρίου. Η «Επανάσταση των Γαρυφάλλων» προκάλεσε το «τρίτο κύμα του εκδημοκρατισμού», όπως το ονόμασε ο γνωστός πολιτικός επιστήμονας Σάμιουελ Χάντιγκτον, που εξαπλώθηκε στην Ελλάδα (24 Ιουλίου 1974), την Ισπανία (1975) και τη Λατινική Αμερική

Πηγή: https://www.sansimera.gr/

1956, στο κέντρο ο αείμνηστος Γιώργος Κ. Μπερτσιάς.

Νέα έρευνα από την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία δείχνει ότι η αντίληψη των ανθρώπων για τα γηρατειά έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια.

Υγεία και Ευεξία 

Από Βασιλίνα Ριστάνη 

Ο ορισμός του γήρατος δεν είναι σταθερός από βιολογικής, δημογραφικής (συνθήκες θνησιμότητας και νοσηρότητας), εργασιακής, συνταξιοδοτικής και κοινωνιολογικής άποψης. Αλλά για στατιστικούς και δημόσιους διοικητικούς σκοπούς, η τρίτη ηλικία λέγεται ότι ξεκινά από 60 ή 65 έτη.

Ωστόσο νέα έρευνα από την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία (American Psychological Association = APA) δείχνει ότι η αντίληψη των ανθρώπων για τα γηρατειά έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια.

Συγκεκριμένα, ερευνητές από τη Γερμανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες ρωτήσαν 14.000 άτομα «σε ποια ηλικία θα περιγράφατε κάποιον ως ηλικιωμένο;». Οι περισσότεροι 60άρηδες απάντησαν από 75 ετών και άνω.

Σύμφωνα με τη μελέτη τους, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Psychology and Aging, η αντίληψη διέφερε μεταξύ των γενεών. Όσο μεγαλύτεροι ήταν οι συμμετέχοντες, τόσο πιο «μακριά» τοποθετούσαν το όριο του γήρατος, υπογραμμίζουν οι συγγραφείς της μελέτης.

To προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί τον τελευταίο αιώνα κατά 6,2 χρόνια χάρη στην πρόοδο της υγειονομικής περίθαλψης και της ιατρικής, καθώς και στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου. Η ερευνητική ομάδα υποστηρίζει ότι αυτό παίζει σημαντικό ρόλο στη «μετατόπιση» του γήρατος όπως αναφέρει το vita.gr

Ζούμε δύο φορές περισσότερο απ’ ό,τι ζούσαμε πριν από 150 χρόνια

Ο Richard Faragher, καθηγητής Βιογεροντολογίας του Πανεπιστημίου του Μπράιτον, γράφει σε μια μελέτη ότι «το 1921 οι άνθρωποι δεν έφταναν τα 105 έτη». «Η εκτίμηση των ορίων της μακροζωίας έχει έκτοτε επικριθεί επειδή κάθε «μέγιστο όριο» ζωής που έχει προταθεί μέχρι σήμερα έχει ξεπεραστεί», εξηγεί.

Για παράδειγμα, ο γηραιότερος άνθρωπος που υπήρξε ποτέ έφτασε τα 122 χρόνια και 164 ημέρες. Η Jeanne Calment πέθανε το 1997 και το ρεκόρ της δεν έχει ακόμη ξεπεραστεί. Οι περισσότεροι επιστήμονες συμφωνούν ότι το σημερινό όριο της διάρκειας ζωής μας είναι περίπου 120 χρόνια, κυρίως λόγω των τρόπων που λειτουργεί το ανθρώπινο σώμα.
Μπορούμε να «παγώσουμε» τον χρόνο;

Μπορούμε να «παγώσουμε» τον χρόνο;

Ένα τεράστιο νέο βήμα στη μάχη ενάντια στη γήρανση και στις (πολλές) νόσους που σχετίζονται μαζί της έκαναν επιστήμονες της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ σε συνεργασία με συναδέλφους τους από το Πανεπιστήμιο του Μέιν και το Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ), όπως ανέφεραν στο επιστημονικό περιοδικό Aging. Οι ερευνητές ανέπτυξαν την πρώτη χημική προσέγγιση αναπρογραμματισμού των ανθρώπινων κυττάρων η οποία μπορεί να τα κάνει να… ξανανιώσουν, κάτι που ως σήμερα ήταν δυνατόν να συμβεί μόνο με εφαρμογή ισχυρής – και πολύ πιο σύνθετης – γονιδιακής θεραπείας.

«Μέχρι πρόσφατα το καλύτερο που μπορούσαμε να κάνουμε ήταν να επιβραδύνουμε τη γήρανση. Νέες ανακαλύψεις μαρτυρούν ότι θα μπορούσαμε τώρα να την αναστρέψουμε» ανέφερε ο Ντέιβιντ Σινκλέρ, καθηγητής στο Τμήμα Γενετικής, συνδιευθυντής του Κέντρου για τη Βιολογία και την Ερευνα στη Γήρανση Paul F. Glenn στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και επικεφαλής της μελέτης.

Η ομάδα του Χάρβαρντ οραματίζεται ένα μέλλον στο οποίο οι νόσοι του γήρατος θα μπορούν να θεραπεύονται αποτελεσματικά, τα τραύματα θα επουλώνονται ταχύτερα και καλύτερα και το όνειρο της αναζωογόνησης ολόκληρου του ανθρώπινου οργανισμού θα αποτελέσει πραγματικότητα.

Ο Αριστοτέλης λέει ότι αν δώσεις μια μπάλα σ’ ένα παιδί, δεν πα’ να κοστίζει τρεις δεκάρες, αν είναι η καλύτερη στην αγορά, είναι υπόδειγμα μεγαλείου – και το ύφος, είτε στη ζωή είτε στη λογοτεχνία, πηγάζει, νομίζω, από την υπερβολή, απ’ αυτό το κάτι πέρα και πάνω από τη χρησιμοθηρία που σφίγγει την καρδιά. Στα όψιμα ποιήματά μου το ονομάζω Βυζάντιο, από εκείνη την πόλη όπου οι αναλωμένες μορφές των Αγίων πρόβαλλαν πάνω σε χρυσό ψηφιδωτό φόντο, και ένα τεχνητό πουλί τραγουδούσε πάνω σ’ ένα χρυσόδεντρο εμπρός στον αυτοκράτορα – και σ’ ένα ποίημά μου έχω φανταστεί τα πνεύματα να κολυμπούν, καβάλα σε δελφίνια που σχίζουν τις αισθησιακές θάλασσες, για να χορέψουν στα πλακόστρωτά της.

~.~

Νομίζω ότι αν μου χάριζαν έναν μήνα Αρχαιότητας και είχα το ελεύθερο να τον περάσω όπου θέλω, θα διάλεγα το Βυζάντιο, λίγο προτού ο Ιουστινιανός τελέσει τα θυρανοίξια της Αγίας Σοφίας και βάλει λουκέτο στην Ακαδημία του Πλάτωνος. Νομίζω ότι θα πετύχαινα εκεί σε κάποιο ταβερνάκι κανέναν φιλόσοφο φηφιδογράφο ικανό ν’ απαντήσει όλες μου τις ερωτήσεις, που θα ’ταν πιο κοντά στο υπερφυσικό και από τον Πλωτίνο τον ίδιο, γιατί με την υπερήφανη δεξιοτεχνία του, ό,τι ήταν για τους ηγεμόνες και τους κληρικούς όργανο εξουσίας και για τον όχλο φονική παράκρουση, εκείνος θα το ’κανε να μοιάζει μορφή εξαίσια και λυγερή σαν τέλειου ανθρώπινου σώματος.

Νομίζω ότι στο πρώιμο Βυζάντιο, ίσως όσο ποτέ πιο πριν ή πιο μετά στην καταγεγραμμένη ιστορία, θρησκευτική, αισθητική και πρακτική ζωή ήταν ένα, ότι οι αρχιτέκτονες και οι καλλιτέχνες –αν όχι, ίσως, και οι ποιητές, αφού η γλώσσα ήταν όργανο για έριδες και πρέπει να ’χε γίνει αφηρημένη– μιλούσαν και στους πολλούς και στους λίγους το ίδιο. Ο ζωγράφος, ο ψηφιδογράφος, ο χρυσικός και ο αργυροχόος, ο εικονογράφος των ιερών βιβλίων, ήταν σχεδόν απρόσωποι, στερούμενοι κάθε αυτεπίγνωστης ατομικότητας σχεδόν, απορροφημένοι εντελώς απ’ τη δουλειά τους και το όραμα ενός ολόκληρου λαού. Μπορούσαν να ξεσηκώνουν απ’ τα παλιά ευαγγέλια τις εικόνες που έμοιαζαν τώρα εξίσου ιερές όσο και το κείμενο, και όμως να τις συνθέτουν όλες τους σε ένα πελώριο καινούργιο σχέδιο, έργο πολλών που έμοιαζε έργο ενός, και όπου κάθε κτίσμα, κάθε ζωγραφιά, κάθε μοτίβο, κάθε κιγκλίδωμα και κάθε λυχνάρι έμοιαζε κομμάτι μιας και μόνης εικόνας· και αυτό το όραμα, αυτή η ενσάρκωση του αόρατου διδασκάλου τους, είχε την ελληνική ευγένεια, ο Σατανάς ήταν ακόμα ο ημίθεος όφις, καθόλου εκείνο το κερασφόρο σκιάχτρο του διδακτικού Μεσαίωνα.

Οι ασκητές, που στην Αλεξάνδρεια τους αποκαλούν «Αθλητές του Θεού», έχει πάρει πια τη θέση εκείνων των Ελλήνων αθλητών, των οποίων τα αγάλματα έχουν λιώσει ή διαμελιστεί ή εγκαταληφθεί στα σταροχώραφα, όμως όλα γύρω τους αστράφτουν με απίστευτη μεγαλοπρέπεια σαν αυτή που βλέπουμε να διαπερνά τα κλειστά μας βλέφαρα όποτε αιωρούμαστε μεταξύ ύπνου και ξύπνου, δεν πρόκειται εδώ για την αναπαράσταση του ζωντανού κόσμου αλλά για το όνειρο του υπνοβάτη. Ακόμη και η διάτρητη κόρη του ματιού, όταν την σμίλη την κρατάει το χέρι ενός Βυζαντινού τεχνίτη του ελεφαντοστού, παθαίνει μια υπνωτιστική αλλαγή, γιατί η βαθιά σκιά της ανάμεσα στις αχνές γραμμές της πλάκας, ο μηχανικός κύκλος της, εκεί που όλα τα άλλα είναι ρυθμικά και ρέοντα, δίνουν στον Άγιο ή τον Άγγελο το βλέμμα ενός πελώριου πουλιού που αντικρίζει ένα θαύμα. Θα γινόταν ποτέ ένας οραματιστής εκείνων των ημερών, εισερχόμενος στον ναό που ονομάστηκε με χάρη τόσο ελάχιστα θεολογική «Αγία Σοφία», θα γινόταν ποτέ ακόμη και ένας σημερινός οραματιστής περιηγούμενος τα ψηφιδωτά της Ραβέννας ή της Σικελίας, να μην αναγνωρίσει μια εικόνα που την βλέπει κάτω απ’ τα κλειστά του βλέφαρα; Μου φαίνεται πως ήταν Εκείνος, αυτός που για τις πρώτες χριστιανικές κοινότητες δεν ήταν παρά ένας απόκοσμος εξορκιστής, που συγκατανεύοντας στην πλήρη Του θέωση έκανε δυνατή τούτη τη βύθιση στο υπερφυσικό μεγαλείο, σ’ αυτές τις ψηφιδωτές επιφάνειες τις όλο χρυσογαλαζοπράσινες ανταύγειες.

Μετάφραση
ΚΩΣΤΑ ΚΟΥΤΣΟΥΡΕΛΗ

*Ο Ουίλλιαμ Μπάτλερ Γέιτς, γιος του Ιρλανδού ζωγράφου Τζον Μπάτλερ Γέιτς, θεωρείται ένας από τους κορυφαίους αγγλόφωνους ποιητές του 20ού αιώνα. Ασχολήθηκε με την ποίηση, την πεζογραφία, το θέατρο, το δοκίμιο και τη μελέτη.Νομπελ λογοτεχνίας

Πηγή: neoplanodion.gr

Ίσως είναι αναπόφευκτο, ίσως είναι υποχρεωμένος να διαλέξει κανείς ανάμεσα στο να μην είναι απολύτως τίποτα και να υποκρίνεται αυτό που είναι..

Ζαν Πολ Σάρτρ

Το Voyager 1, το οποίο απέχει περίπου 24 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη, δεν είχε στείλει αξιοποιήσιμα επιστημονικά και τεχνικά δεδομένα για την κατάστασή του από τον Νοέμβριο.

Αποκαθίσταται ύστερα από πέντε μήνες η επικοινωνία με το διαστημικό σκάφος Voyager 1 (φωτογραφία, επάνω), το πλέον απομακρυσμένο από τη Γη ανθρώπινο δημιούργημα, ανακοίνωσε χθες Δευτέρα η αμερικανική υπηρεσία διαστήματος (NASA).

Τα Voyager 1 και 2 ταξιδεύουν μακριά από το ηλιακό μας σύστημα, μεταφέροντας συλλογή από ήχους και εικόνες της Γης

Το Voyager 1, το οποίο απέχει περίπου 24 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη, δεν είχε στείλει αξιοποιήσιμα επιστημονικά και τεχνικά δεδομένα για την κατάστασή του από τον Νοέμβριο, εξήγησε η NASA.

Ωστόσο, οι υπεύθυνοι της αποστολής μπορούν να στέλνουν εντολές στο σκάφος, που εκτοξεύτηκε πριν 46 χρόνια κι εξακολουθεί να λειτουργεί κανονικά.

Στα 1854 η Νιγρίτα βρίσκεται κάτω από τον τουρκικό ζυγό. Σ΄ ένα από τα πιο φτωχικά σπίτια της πόλης στην περιοχή «Τσακαλάδες» γεννιέται από την οικογένεια Ροκάνη ένα κορίτσι και του δίδεται το όνομα Γερακίνα. 

Η ζωή του κοριτσιού δε διαφέρει απ΄ αυτή των συνομηλίκων του, της εποχής εκείνης. Η Γερακίνα γίνεται γνωστή για την ομορφιά της, αλλά και για την καλοσύνη της.

Βρισκόμαστε πλέον στο 1870. Η Γερακίνα, 16 ετών ερωτεύεται τον Νιγριτινό Τριαντάφυλλο Γκοστίνου, ο οποίος διέμενε επίσης στους Τσακαλάδες. Το μεσημέρι της 6ης Αυγούστου του 1870 η Γερακίνα πάει για νερό στο πηγάδι της γειτονιάς. Το πηγάδι ήταν περιφραγμένο με σανίδες, οι οποίες είχαν μεγάλα κενά μεταξύ τους.

Η περίφραξη ήταν χαμηλή. Η Γερακίνα στην προσπάθειά της να σύρει στην επιφάνεια τον κουβά χάνει την ισορροπία της και χωρίς να προλάβει να αντιδράσει βρίσκεται στον πυθμένα του πηγαδιού. Η απελπισμένη κραυγή της ακούγεται σ΄ όλη την περιοχή. Οι γείτονες τρέχουν να βοηθήσουν ανάμεσά τους κι ο Τριαντάφυλλος, ο οποίος κατεβαίνει στο πηγάδι, αλλά μάταια, η Γερακίνα είναι ήδη νεκρή.

Το συγκεντρωμένο πλήθος ξεσπά σε εκδηλώσεις λατρείας και πόνου. Όλη η Νιγρίτα έκλαψε την άτυχη κόρη και τη συνόδεψε στην τελευταία της κατοικία, αφού τη στόλισε με φλουριά και βραχιόλια.

Το τραγικό τέλος της Γερακίνας συγκλονίζει τον Τριαντάφυλλο που πεθαίνει από τη θλίψη του έπειτα από 3 μήνες. Το περιστατικό έγινε θρύλος και μεταδόθηκε από στόμα σε στόμα στις επόμενες γενιές, τις οποίες και συγκινούσε πάντοτε. 

Αργότερα μια παρέα Νιγριτών μουσικόφιλων συνέθεσε το τραγούδι «Γερακίνα» με το γνωστό περιεχόμενο.