Στάζι

Στα δίχτυα της Στάζι: Eλληνες πολιτικοί πρόσφυγες στην Ανατολική Γερμανία [εικόνες]

Ένα νέο βιβλίο αποκαλύπτει τις περιπέτειες των Ελλήνων πολιτικών προσφύγων που είτε στοχοποιήθηκαν είτε συνεργάστηκαν με την ισχυρή μυστική αστυνομία της Ανατολικής Γερμανίας.

Ο Στράτος Δορδανάς, Επίκουρος Καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, και ο Βάιος Καλογρηάς, επιστημονικός συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο του Μάιντς, συνέλεξαν προσωπικές μαρτυρίες και ερεύνησαν τα αρχεία της Στάζι που αφορούν τους Έλληνες πολιτικούς πρόσφυγες που βρέθηκαν στη ΛΔΓ με το τέλος του Εμφυλίου. Η μελέτη τους με τίτλο Στα δίχτυα της Στάζι: Έλληνες πολιτικοί πρόσφυγες στην Ανατολική Γερμανία θα κυκλοφορήσει στις 8 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Η λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου βρίσκει τη Γερμανία διχοτομημένη. Αρχικά, την ασφάλεια της κατεχόμενης από το Κόκκινο Στρατό Ανατολικής Γερμανίας και την οργάνωση ενός μυστικού δικτύου έμπιστων πληροφοριοδοτών που θα παρείχαν πληροφορίες για «όλα όσα θα έπρεπε να γνωρίζουν και όλα όσα θα άξιζαν να καταγραφούν» αναλαμβάνουν οι σοβιετικές μυστικές υπηρεσίες.

Τον Δεκέμβριο του 1948 δημιουργείται η «Κεντρική Υπηρεσία για την προστασία της Λαϊκής Οικονομίας στη ΛΔΓ» που θα γίνει «η ασπίδα και το σπαθί του κόμματος για την υπεράσπιση της δικτατορίας του προλεταριάτου». Η Στάζι, που αργότερα θα μετονομαστεί σε υπουργείο Κρατικής Ασφάλειας, θα μετατραπεί σε έναν μηχανισμό παρακολούθησης, καταστολής και δικαστικής δίωξης.

Σύντομα η Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας θα είναι το πιο αστυνομοκρατούμενο κράτος στην Ευρώπη. Αυτό δεν είναι υπερβολή, όταν κατέρρευσε το Τείχος του Βερολίνου, εξέλιξη που αιφνιδίασε την άψογα πληροφορημένη Στάζι, στο αρχηγείο της βρέθηκαν φάκελλοι που αφορούσαν 6 εκατομμύρια Ανατολικογερμανούς και 2 εκατομμύρια Δυτικογερμανούς πολίτες.

Υπάλληλος τακτοποιεί καρτέλες της μυστικής αστυνομίας της πρώην Ανατολικής Γερμανίας, Βερολίνο, 2002. Ήταν η εποχή που ο Κολ προσπαθούσε να σταματήσει τη δημοσιοποίηση του φακέλου που είχε συντάξει η Στάζι για αυτόν. Φωτογραφία: AP Photo/ Jan Bauer

Σε αυτό το ζοφερό καφκικό σκηνικό βρέθηκαν οι ηττημένοι μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού μετά το τέλος του Εμφυλίου Πολέμου καθώς και αρκετά παιδιά από τις ανταρτοκρατούμενες περιοχές. Ενώ το εξόριστο ΚΚΕ, διάσπαρτο σε όλα τα κράτη του Συμφώνου της Βαρσοβίας, σπαρασσόταν από εσωτερικές διαμάχες και διασπάσεις, πολλοί Έλληνες πρόσφυγες στη ΓΛΔ, ένα κράτος που η πατρίδα τους δεν αναγνώριζε, είτε βρισκόταν κάτω από παρακολούθηση είτε δεχόταν προτάσεις να συνεργαστούν με τη Στάζι καταδίδοντας συντρόφους τους στο κόμμα, συναδέρφους στον εργασιακό χώρο ή ακόμα και γείτονες τους ώστε να συμβάλουν «στην προστασία του σοσιαλιστικού κράτους».

Η αίθουσα κηδειών στην πολιτική φυλακή Hohenschoenhausen, σήμερα μνημείο και μουσείο, Βερολίνο. Από το 1951 έως το 1989, η Στάζι χρησιμοποίησε τη φυλακή ως βασικό κέντρο κράτησης για τους αποκαλούμενους πολιτικούς εχθρούς της ΛΔΓ. Φωτογραφία: AP Photo/Franka Bruns

Δέκα ήταν όλοι και όλοι οι Έλληνες που στρατολογήθηκαν από τη Στάζι. Στα αρχεία του κάποτε πανίσχυρου υπουργείου Κρατικής Ασφάλειας υπάρχουν τα βιογραφικά τους μαζί με φωτογραφίες, τους λόγους στρατολόγησης τους και τις αναφορές που υπέβαλαν.

Το παράδειγμα της αναφοράς των κινήσεων ενός Έλληνα τυπογράφου που θεωρούνταν ύποπτος επειδή κατηγόρησε την ηγεσία του ΚΚΕ ως φερέφωνο της ΕΣΣΔ και συμπαθούσε τις ιδέες του Μάο είναι χαρακτηριστικό:

18.20. Έφυγε πάλι από το σπίτι. Λίγο πριν κοίταξε το γραμματοκιβώτιο του.
Περπατώντας αργά, έφτασε στο υποδηματοποιείο «Κέντρο» στο [διαγραμμένη λέξη], είδε τις βιτρίνες του καταστήματος και επέστρεψε στο διαμέρισμα του.

19.36. Έφυγε εκ νέου από το διαμέρισμα του και πήγε [διαγραμμένη λέξη]. Αυτή τη φορά πήρε το δρόμο μέσα από το πάρκο των νεόκτιστων εγκαταστάσεων.

19.45. Έφτασε στο σπίτι.

Προηγουμένως μίλησε στο θυροτηλέφωνο με [διαγραμμένη λέξη] και είπε «Άνοιξε λίγο, σε παρακαλώ».

Σε ποιο διαμέρισμα πήγε στη συνέχεια δεν στάθηκε δυνατό να εξακριβωθεί λόγω των συνωμοτικών κανόνων.

Δύο φάκελοι της Στάζι. Περιέχουν οδηγίες προς τους συνοριοφύλακες να πυροβολούν όποιον προσπαθεί να διαφύγει από το Τείχος του Βερολίνου. Φωτογραφία: AP Photo/Jens Meyer

Από αυτούς τους δέκα ανεπίσημους συνεργάτες, καταδότες μερικής απασχόλησης –οι συγγραφείς της μελέτης αναφέρουν μόνο με τα αρχικά τους– ο μοναδικός γνωστός είναι ο Σ.Κ., ο πράκτορας με το ψευδώνυμο Rocco.

Ο «έξυπνος και μορφωμένος» Σ.Κ., με εμπορικές δραστηριότητες τόσο στην Ανατολική όσο και στη Δυτική Γερμανία, ήταν ιδιοκτήτης της εταιρείας Integra και συνέταιρος στην εταιρεία Intracom. Υπήρξε ανεπίσημος πληροφοριοδότης της Στάζι μεταξύ 1962 και 1965 και τη δεκαετία του ’80. Ενώ δραστηριοποιούνταν επιχειρηματικά στην Ελλάδα, συνεργαζόταν και με την Ανατολική Γερμανία γιατί η συνεργασία αυτή σταθεροποιούσε την οικονομική του βάση. Σύμφωνα πάντα με τα αρχεία, από το 1985 έως το 1989 ο Σ.Κ. με τα κωδικά ονόματα Kaskade και Krokus διοχέτευε πληροφορίες στη Στάζι σχετικά με ζητήματα της ελληνικής εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής, ενώ πρόσφερε χρηματικά ποσά σε αξιωματούχους της ελληνικής κυβέρνησης, όπως τον γενικό διευθυντή του ΟΤΕ και πρώην αξιωματικό της ΚΥΠ Θ.Τ. καθώς και τον διευθυντή του πολιτικού γραφείου του τότε πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου και υπεύθυνο για την ΚΥΠ. Η Στάζι αναφέρει ότι ο συγκεκριμένος πληροφοριοδότης δεν είχε ιδεολογικά κίνητρα και αποκλειστικός του στόχος ήταν η προάσπιση των οικονομικών του συμφερόντων.

Αυτή είναι και η μοναδική αναφορά σε συνεργάτη της Στάζι που απασχόλησε τα δημοσιογραφικά γραφεία. Η υπόλοιπη μελέτη δεν ασχολείται με επώνυμους αλλά με το πλήθος των ανώνυμων που έγιναν είτε θύτες είτε θύματα μίας υπηρεσίας που αριθμούσε 91.016 υπαλλήλους ως «συνεργάτες πλήρους απασχόλησης» και περίπου 174.000 «ανεπίσημους συνεργάτες».

Σάκοι με κατεστραμμένα έγγραφα της Στάζι που οι ερευνητές προσπαθούν να ανασυνθέσουν στο γραφείο της BStU. Φωτογραφία: AP Photo/Jens Meyer

Οι συγγραφείς της μελέτης δεν μοιράζουν κατηγορητήρια ούτε δικαιολογητικά. Όπως σε όλες τις περιπτώσεις η Στάζι στρατολόγησε πληροφοριοδότες από τη δεξαμενή των πολιτικών προσφύγων από την Ελλάδα για να ελέγχει τον συγκεκριμένο πληθυσμό. Κάποιοι δέχτηκαν ως συνεπείς κομμουνιστές, κάποιοι υποτάχθηκαν από φόβο και κάποιοι διέκριναν την προοπτική του προσωπικού τους πλουτισμού. Έτσι απλά με τη συνεργασία ή τη σιωπή τους συνέβαλαν στην εμπέδωση ενός συστήματος κυριαρχίας και ελέγχου κάθε πτυχής της καθημερινής ζωής. Και μάλιστα στο όνομα μίας πιο ελεύθερης και πιο δίκαιης κοινωνίας.

Κέρδος online   25/10/2018 9:45

Missing the Train

Missing the Train

Η χθεσινή μέρα υπήρξε ενδεικτική του ευρύτερου κλίματος ανησυχίας που επικρατεί στις διεθνείς αγορές. Τελευταία δε, μοιάζει να πληθαίνουν οι φωνές που προειδοποιούν ότι η αναστάτωση την οποία βλέπουμε δεν είναι μια απλή διόρθωση των αγορών, και ότι στον ορίζοντα είναι πιθανό να μας περιμένει μια νέα παγκόσμια οικονομική κρίση. Κανείς δεν συμπαθεί τις Κασσάνδρες και η δυσκολία με αυτούς που υποστηρίζουν ότι τα πράγματα θα χειροτερεύσουν είναι ότι δεν μπορούν να οριοθετήσουν χρονικά τις προβλέψεις τους. Όμως οι παραλληλισμοί συγκεκριμένων συνθηκών με την προηγούμενη μεγάλη κρίση του 2008 μιλούν από μόνοι τους.  Κοιτάζοντας δε την υπερθερμασμένη αμερικανική οικονομία, τις εμπορικές διαμάχες που έχουν ξεσπάσει και λαμβάνοντας υπόψιν ότι βρισκόμαστε στο τέλος μιας παρατεταμένης περιόδου εξαιρετικά χαμηλών επιτοκίων, αντιλαμβάνεται κανείς ότι δεν είναι παράλογοι όσοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Μια χώρα σαν την Ελλάδα σήμερα, η οποία “απαγκιστρώνεται” χρηματοδοτικά από τα μνημόνια και θα χρειαστεί πολύ σύντομα να βγει στις αγορές είναι σε ιδιαίτερα ευάλωτη θέση. Στην πραγματικότητα, χάσαμε το τρένο της προηγούμενης ανάκαμψης. Δεν θα αντέξουμε να χάσουμε και το επόμενο.

ΜΟΝΤΙΛΙΑΝΙ

Υπήρξαν αναγνωστες που διαφωνούν με τα λεγόμενα του Μοντιλιάνι …

Παραθέτουμε ένα μικρό βιογραφικο….

Η υγεία του Μοντιλιάνι ήταν εύθραυστη από τα παιδικά του χρόνια λόγω του ότι είχε αρρωστήσει από φυματίωση. Από νωρίς όμως γνώρισε τον κόσμο της τέχνης και αποφάσισε να γίνει ζωγράφος. Σε ηλικία 14 ετών άρχισε να παίρνει μαθήματα ζωγραφικής. 

Το 1901 γράφτηκε στην Ελευθέρα Σχολή Μελέτης Γυμνού (Scuola libera di Nudo) της Φλωρεντίας. Ένα χρόνο αργότερα, σε ηλικία 18 ετών, συνέχισε τα μαθήματα ζωγραφικής στην Σχολή Καλών Τεχνών της Βενετίας, όπου εμβάθυνε στην ιστορία της τέχνης. 

Εκεί φαίνεται ότι άρχισε η σχέση του με τα ναρκωτικά (χασίς), των οποίων έκανε χρήση μέχρι τον θάνατό του. 

Τρία χρόνια έζησε εκεί, σπουδάζοντας και βελτιώνοντας την τεχνική του στη ζωγραφική. Ταυτόχρονα, η ανάγνωση έργων του Νίτσε τον οδήγησε να πιστεύει ότι ο μόνος δρόμος για την αληθινή δημιουργικότητα ήταν μέσω της ανυπακοής και της αταξίας.

«Ο άνθρωπος που δεν είναι ικανός να αντλεί διαρκώς από μέσα του νέους πόθους, μαζί κι έναν καινούργιο εαυτό, να γυρίζει ως επιβεβαίωση την πλάτη στο παρωχημένο και σαπισμένο, αυτός δεν είναι άνθρωπος: είναι ένας μπουρζουάς, ένας φαρμακοτρίφτης, ένας ουτιδανός.»

Αμεντέο Μοντιλιάνι .

Ο παπαγάλος

Ήτανε, λοιπόν που λέτε, ένας που ήθελε να αποκτήσει ένα παπαγάλο. Έτσι, πήγε σ’ ένα κατάστημα ωδικών πτηνών κι εξέφρασε την πρόθεσή του. Ο υπάλληλος άρχισε αμέσως να του εκθέτει πρόθυμα την πραμάτεια του, περιγράφοντας τα προσόντα και τα χαρίσματα του ενός και του άλλου παπαγάλου. Όσο αυξάνονταν αυτά, τόσο ανέβαινε και η τιμή, βέβαια. Ξεκινώντας από τα χαμηλά και τα προσιτά, το εμπόρευμα άρχισε να ξεπερνάει το δικό του βαλάντιο και ανέβαινε μέχρι απαγορευτικά ύψη για κάθε πορτοφόλι.

Μέσα σε λίγη ώρα, ο υποψήφιος αγοραστής είχε πια δει παπαγάλους και παπαγάλους: ταπεινούς, απλούς και μετά πιο θροφαντούς, πιο εξωτικούς και μετά πολύχρωμους, πλουμιστούς, πολύγλωσσους, με λοφίο κ.τ.λ. κ.τ.λ.

Κάποια στιγμή, η περιέργειά του δεν άντεξε και ρωτάει τον πωλητή: «Πόσο κάνει ο πιο ακριβός, μα ο πιο ακριβός παπαγάλος που έχετε;». «Α!», του λέει ο πωλητής «διαθέτουμε, κύριε, εδώ παπαγάλο που κάνει…» και του ανέφερε ένα αστρονομικό ποσό. Ακούγοντας την τιμή, δικός μας τάχασε. «Θα μπορούσα να τον δω;» ρώτησε. «Ασφαλώς όχι», του λέει αυστηρά ο πωλητής, «διότι απουσιάζει ο ιδιοκτήτης κι εγώ που είμαι ένας απλός υπάλληλος δεν μπορώ να πάρω τέτοια ευθύνη να σας δείξω ένα τόσο πολύτιμο εμπόρευμα, που το φυλάμε για ασφάλεια στο πίσω μέρος του καταστήματος.»

Μετά από πολλά παρακάλια, όμως, τον κατάφερε τον πωλητή, τον τουμπάρισε, που λέμε, κι έτσι πήγανε μαζί στο άδυτο, στο πίσω μέρος του καταστήματος, όπου φυλάσσετο ο σπουδαίος αυτός, σπανιότατος και πανάκριβος παπαγάλος. Και τι να δει; Ένα ξεπουπουλιασμένο, φουκαριάρικο πουλάκι, που τέτοια κακομοιριά δεν είχαν ξαναδεί ανθρώπου μάτια. Μονόχρωμο, μ’ ένα στραβό πεσμένο τσουλούφι, αρρωστημένο πλάσμα. Άστα! Μαύρη θλίψη! «Καλά», λέει με ύφος δίκαιης διαμαρτυρίας, «οι άλλοι παπαγάλοι ήταν θροφαντοί, πλουμιστοί, πολύχρωμοι, πολύγλωσσοι και κόστιζαν πολύ λιγότερα χρήματα, ο καθένας στην κλίμακα και τη βαθμίδα του. Αυτό εδώ το πράμα, γιατί παπαγάλο δεν το λες, για ποιο λόγο, τι είναι αυτό που το κάνει να κοστίζει τόσο πολύ ακριβά; Για να τον αγοράσεις δεν φτάνει όλο το PSI!..»

Ο υπάλληλος προβληματίστηκε, έσμιξε τα φρύδια κι άρχισε να δαγκώνεται και να στραβομουτσουνιάζει, πέφτοντας σε περισυλλογή, γιατί σε μια τέτοια ερώτηση δεν μπορούσε να απαντήσει, αλλά έπρεπε. Και λέει: «Κοίτα φιλαράκο! Κι εγώ, εδώ που τα λέμε, δεν ξέρω να σου πω το γιατί. Να ξέρεις, όμως· όλοι οι άλλοι παπαγάλοι εδώ μέσα κύριε πρόεδρε τόνε φωνάζουνε.»

Μοντιλιάνι

«Ο άνθρωπος που δεν είναι ικανός να αντλεί διαρκώς από μέσα του νέους πόθους, μαζί κι έναν καινούργιο εαυτό, να γυρίζει ως επιβεβαίωση την πλάτη στο παρωχημένο και σαπισμένο, αυτός δεν είναι άνθρωπος: είναι ένας μπουρζουάς, ένας φαρμακοτρίφτης, ένας ουτιδανός.»

Αμεντέο Μοντιλιάνι (http://www.modigliani-foundation.org)

Η μεγάλη ιστορία του Γιάννου

Η μεγάλη ιστορία του Γιάννου: Η Καρτάλη, η Ρούλα, τα σπίτια και οι συμβουλές που του έδωσε κάποτε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής
Από Δημήτρης Κατακουζηνός –
25 Οκτωβρίου 2018
Ο Γιάννος Παπαντωνίου με την εμβληματική μητέρα του Ευαγγελία Παπαντωνίου
Ο Γιάννος Παπαντωνίου γνώρισε την Ρούλα Κουράκου στις ένδοξες εποχές του 1993 λίγο πριν τις εκλογές εκείνης της χρονιάς που το ΠΑΣΟΚ έγινε πάλι κυβέρνηση. Ήταν ιδιαιτέρα γραμματέας του πρώτα στο πολιτικό του γραφείο και στην συνέχεια στο Υπουργείο. Μάλιστα λέγεται ότι η κ. Κουράκου γνώριζε την τέως σύζυγο του Γιάννου, Λια Καρτάλη. Παπαντωνίου και Καρταλη ήδη είχαν παντρευτεί στις 26 Μαΐου 1972 στην ορθόδοξη εκκλησία του Αγ. Κωνσταντίνου και Ελένης στο Παρίσι. Οι δυο τους ερωτεύτηκαν κατά τη διάρκεια των σπουδών τους και ο έρωτας ήταν κεραυνοβόλος. Ο Γιάννος Παπαντωνίου, γεννημένος το 1949, δεν γνωρίζει πατέρα. Μεγαλώνει υπό την αυστηρή καθοδήγηση της υπερπροστατευτικής μητέρας του, διευθύντριας στο ελληνικό Δημόσιο. Η Μαρία-Αμαλία Γ. Καρτάλη, από την άλλη, ήταν κόρη του μεγάλου πολιτικού Γεωργίου Καρτάλη και της Εριφύλης Καρτάλη, με δυναμική παρουσία στα πολιτικά σαλόνια της εποχής. Η οικογένεια έχει τεράστια κινητή και ακίνητη περιουσία στον Βόλο και στην Αθήνα. Μεταξύ αυτών και το ακίνητο που στέγαζε την κλινική Κυανούς Σταυρός στην Βασιλίσσης Σοφίας (η επιχείρηση έκλεισε το 2015) απέναντι από την αμερικανική πρεσβεία. Τα παιδιά τους Νικήτας και Δάφνη, πούλησαν πριν από λίγο καιρό στην Τen Βrinke Hellas το ακίνητο αντί του ποσού των 6 εκατ. ευρώ.
Η Λια λοιπόν, θα δώσει στον Γιάννο  το διαβατήριο για την πολιτική του καριέρα. Με σημαντικές γνωριμιες σε όλο το φάσμα της πολιτικής και τη οικονομίας ήταν για αυτή εύκολο να ανοίξει τις πόρτες στον έξυπνο και κοσμοπολίτη Γιάννο. Λέγεται μάλιστα ότι του γνώρισε τον Ανδρέα Παπανδρέου σε ένα φιλικό δείπνο.
Έμειναν μαζί πολλά χρόνια, έχοντας αποκτήσει ένα γιο και μια κόρη. Κάποια στιγμή, όμως, τα πράγματα άρχισαν να μην πηγαίνουν καλά. Η Λία κατέθεσε αγωγή διαζυγίου, η οποία ωστόσο δεν εκδικάστηκε ποτέ, καθώς λίγο καιρό μετά έχασε της ζωή της. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ίδιος ο Γιάννος δεν πήγε στην κηδεία της Καρτάλη κάτι που σχολιάστηκε ιδιαίτερα αρνητικά. Μάλιστα κάποιες εφημερίδες της εποχής που δεν υπάρχουν πια ισχυρίστηκαν ότι ο Γιάννος της είχε ανοίξει μια τραπεζική θυρίδα και πήρε ομόλογα του Ελληνικού δημοσίου αξίας 50.000.000 δραχμών η 150.000 ευρώ.
Το βιβλίο του Γιάννου
Όπως έγραψε και στο βιβλίο του ο Γιάννος Παπαντωνίου:
«Το 1993 υπήρξε μία αλλαγή στη ζωή μου. Τον Δεκέμβριο του προηγούμενου χρόνου είχα χωρίσει με τη Λία Καρτάλη», αναφέρει ο συγγραφέας.
«Οι χωρισμοί είναι τραυματικές εμπειρίες ιδιαίτερα όταν υπάρχουν παιδιά στην οικογένεια και συνοδεύονται από αδικίες». Εκείνη την περίοδο είχα συνδεθεί με τη Ρούλα Κουράκου.
Ηταν συνεργάτιδα στο γραφείο μου. Ο δυνατός δεσμός μας μας οδήγησε να ζήσουμε μαζί από το τέλος του 1993».
Παντρεύτηκαν τέσσερα χρόνια αργότερα.
Το 1997 απεβίωσε η Λία Καρτάλη. Το 1999 αποκτά με τη Ρούλα Κουράκου γιο, τον Ιάσονα.
«Με τη Ρούλα δώσαμε ζωή ο ένας στον άλλο. Βαδίσαμε και βαδίζουμε μαζί» σημειώνει με νόημα.
Ο Γεννηματάς και ο Εθνάρχης
Με τον θάνατο του Γιώργου Γεννηματά το 1994 ο Ανδρέας Παπανδρέου ζητά από τον Γιάννο Παπαντωνίου να του εκφράσει την άποψή του για την ελληνική οικονομία: «Απάντησα με ευθύτητα» αναφέρει στο βιβλίο του ο Γιάννος Παπαντωνίου.
«Είχε εξαιρετική σημασία η σταθεροποίηση της οικονομίας με μείωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων και του πληθωρισμού για την ανάκτηση της εμπιστοσύνης των αγορών», σημειώνει.
Ο Ανδρέας άκουγε σκεπτικός. Την επόμενη μέρα ο Ανδρέας Παπανδρέου τηλεφώνησε στον Γιάννο Παπαντωνίου και του ζήτησε να αναλάβει υπουργός Εθνικής Οικονομίας.
«Ετσι ξεκίνησε ο δρόμος για την ΟΝΕ. Δεν φανταζόμουν τότε ότι θα έμενα στη θέση αυτή και μάλιστα με διευρυμένες αρμοδιότητες για 8 χρόνια, διατρέχοντας τρεις κοινοβουλευτικές περιόδους και ότι θα υπέγραφα την ένταξη της χώρας στην Ευρωζώνη», αναφέρει ο Γιάννος Παπαντωνίου.
Ορκίστηκε στις 6 Μαΐου του 1994 και κατόπιν τον κάλεσε ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής για να του μιλήσει:
«Είσαι νέος, φιλόδοξος και έχεις προοπτική» του είπε ο Κ. Καραμανλής. «Να θέσεις προτεραιότητες. Να κάνεις επιλογές.
Και να επιμείνεις σε αυτές. Ο Ελληνας» -συνέχισε- «είναι από τη φύση του διαμαρτυρόμενος.
Φυσικά ο Γιάννος δεν άκουσε τον Καραμανλή. Μερικά χρόνια αργότερα θα τραβούσε άλλο δρόμο αυτόν του εύκολου χρήματος όπως τουλάχιστον απέδειξαν εισαγγελείς και ανακριτές.
Η μητέρα του μοναδική μορφή
Γεννημένος στο Παρίσι από γονείς διακεκριμένους νομικούς, ο Γιάννος Παπαντωνίου είχε πάντα κοσμοπολίτικο αέρα, ενώ και οι σπουδές του στα πανεπιστήμια Αθηνών, Ουισκόνσιν και Σορβόννης, όπως και το διδακτορικό του στο Κέιμπριτζ, του άνοιγαν πάντα δρόμους στο εξωτερικό για συνέδρια, διαλέξεις και μαθήματα σε ξένα πανεπιστήμια. Ο πατέρας του, Παναγιώτης Πανόπουλος εργαζόταν ως δικηγόρος και η μητέρα του Ευαγγελία Παπαντωνίου ήταν νομικός και η πρώτη γυναίκα Γενική Διευθύντρια στην ιστορία της ελληνικής δημόσιας διοίκησης. Οι γονείς του δεν παντρεύτηκαν ποτέ, και ο Γιάννος Παπαντωνίου κράτησε το επίθετο της μητέρας του.
Θεωρείται ο εκφραστής της ελληνικής οικονομικής πολιτικής για την ένταξη στην ΟΝΕ. Για το ακαδημαϊκό έτος 2009-10 ο Γιάννος Παπαντωνίου ήταν Επισκέπτης Καθηγητής στο Ελληνικό Παρατηρητήριο του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου στο London School of Economics and Political Science.
Με κάθε ευκαιρία ενεργοποιούσε και το Κέντρο Ερευνών Προοδευτικής Πολιτικής, του οποίου είναι πρόεδρος. Δημοσιογράφος που είχε δει τα γραφεία του στο Κολωνάκι έμεινε στην κυριολεξία άναυδος από την πολυτέλεια. Πίνακες , ακριβά ξύλα , χαμηλή μουσική, τεράστια έπιπλα.
Μέσω αυτού διοργάνωνε σε κεντρικά ξενοδοχεία της Αθήνας συνέδρια, στα οποία προσκαλούσε καθηγητές από το εξωτερικό και σημαντικές προσωπικότητες, για να προσδώσουν το απαιτούμενο κύρος. Ο ίδιος έχει αναπτύξει κατ’ επανάληψη στα συνέδρια αυτά τις απόψεις του για την οικονομική κρίση στην Ελλάδα, επιρρίπτοντας ευθύνες συνολικά στις κυβερνήσεις των τελευταίων ετών.
Νικήτας Καρτάλης -Παπαντωνίου
Ο Γιάννος Παπαντωνίου ενώ μεταφέρεται στο μεταγωγών
Νικήτας Καρτάλης -Παπαντωνίου
Ο τσακωμός και το καινουργιο ΙΧ
Η Ρούλα Κουράκου όταν πλέον επισημοποιήθηκε η σχέση της με τον Γιάννο Παπαντωνίου ήταν η απόλυτη πριγκίπισσα του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας. Δημοσιογράφος που θυμάται εκείνη την εποχή την είχε δει στον 6ο όροφο του υπουργείου να πηγαίνει στο γραφείο της κατά τις 11,00,  συνοδεία κυρίας που της κουβαλούσε τα ψώνια. Ο ίδιος δημοσιογράφος θυμάται ότι «δεν τον άφηνε από τα μάτια της. Προφανώς φοβόταν γιατί ήξερε ότι ο Γιάννος δεν ήταν και ο πιο ήσυχος άνδρας του κόσμου.»
Στις αρχές της  δεκαετίας του 2000 αυτήκοος μάρτυς θυμάται  ένα ζωηρό διάλογο του Παπαντωνίου με γνωστή  δημοσιογράφο (παρουσιάστρια) του MEGA σε κάποιο καφέ στο Κολωνάκι. Ήταν ένα πρωινό καλοκαιριού και οι δυο τους φαίνεται ότι τσακωνόντουσαν. Μετά από λίγες ημέρες η κ. Κουράκου εμφανίστηκε με πολυτελές αυτοκίνητο. Κάποιοι κακεντρεχείς είπαν ότι έμαθε τον τσακωμό με την παρουσιάστρια και για να την ηρεμήσει ο Γιαννος της αγόρασε καινούργιο αυτοκίνητο.
Η μετακόμιση στην Ελβετία
Η εποχή πάντως που έκανε τις βόλτες του στην Κηφισιά για δείπνα σε ακριβά εστιατόρια και περνούσε τα καλοκαίρια του στη Σύρο µε τη συντροφιά φίλων του από την ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή πέρασε ανεπιστρεπτί τα τελευταία χρόνια.
Μαζί µε τη σύζυγό του, Σταυρούλα Κουράκου, άφησαν πίσω τους το επιβλητικό σπίτι της Κηφισιάς, στο οποίο ζούσαν εδώ και πολλά χρόνια, και άνοιξαν νέα σελίδα, μετακομίζοντας στην Ελβετία, τη χώρα που είχαν επιλέξει για τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς, οι οποίοι τους έχουν βάλει τώρα στη δίνη του κυκλώνα.
Το ζευγάρι από το 2017 διέμενε σε μία από τις πιο όμορφες περιοχές της Γενεύης, στο καντόνι Champel.
Το «θηριώδες σπίτι » της Κηφισιάς, τα υπόλοιπα ακίνητα και το 1,3 εκατ ευρώ
Ως το 1995 ο Γιάννος Παπαντωνίου δεν είχε δώσει αφορμή για δυσμενή σχόλια για την οικονομική του κατάσταση. Την περίοδο πρωθυπουργίας του Κώστα Σημίτη ο Γιάννος Παπαντωνίου χρίστηκε ξανά τσάρος της Οικονομίας (για την θέση αυτή είχε ήδη επιλεγεί από τον Ανδρέα Παπανδρέου από το 1994 ) και το 2000 βρέθηκε στην παντοδύναμη και καίρια θέση του υπουργού Εθνικής Άμυνας.
Τα πρώτα σχόλια για την περιουσία του εμφανίστηκαν όταν το ζευγάρι απέκτησε ένα ακίνητο στην Κάτω Κηφισιά, το οποίο χαρακτηρίσθηκε παλάτι.
Σε ένα οικόπεδο 447,59 τ.μ. που αγοράσθηκε το 1998 με τίμημα 40 εκατ. δραχμές χτίστηκε πολυτελής τριώροφη κατασκευή με εσωτερική θερμαινόμενη πισίνα. Εκείνη την εποχή είχε πολλούς φίλους εκδότες οι οποίοι «τον είχαν» στο απυρόβλητο.
Το 2002 ο Γιάννος Παπαντωνίου αγοράζει στη Σύρο στη θέση Τρία Λαγγόνια 5 στρέμματα και ένα ημιτελές κτίσμα, τα οποία μαζί με την άδεια του κτίσματος ανήκουν στη σύζυγό του Σταυρούλα Κουράκου.
Σε αυτόν το χώρο, ο πρώην υπουργός έχτισε το 2006 μια πανέμορφη διώροφη βίλα 224 τ.μ. . Εκείνη την εποχή είχε επισημανθεί στον τύπο ότι σχεδίαζε να φτιάξει και ιδιωτικό λιμάνι κάτω από την διώροφη βίλα.
Όμως το 2016 η βίλα πωλήθηκε.  Αγοράστηκε έναντι ενός εκατομμυρίου ευρώ από Ελληνοαμερικανό επιχειρηματία που, όπως ο ίδιος αποκάλυψε, κατέθεσε σε τραπεζικό λογαριασμό του κ. Παπαντωνίου στη Γαλλία τα χρήματα.
Οι νέοι ιδιοκτήτες του σπιτιού, αφού έκαναν ελάχιστες μετατροπές στο εσωτερικό και τον περιβάλλοντα χώρο, το βάφτισαν «Βlueros» και το νοικιάζουν μέσω διεθνών ιστοσελίδων, με το ενοίκιο να ξεπερνάει κατά τη high season τις 3.000 ευρώ τη βραδιά.
Στην ακίνητη περιουσία του κ. Παπαντωνίου περιλαμβάνονται τρία διαμερίσματα, τα οποία βρίσκονται στην οδό Αμερικής, στο Κολωνάκι. Στο ένα από αυτά, πολυτελέστατης κατασκευής, ο Γιάννος Παπαντωνίου είχε στήσει τα τελευταία χρόνια το επιτελείο του.
Το όνομα της συζύγου του Γιάννου Παπαντωνίου βρέθηκε στη λίστα Λαγκάρντ δίπλα σε 1,3 εκατομμύρια ευρώ , χρήματα που σύμφωνα με το ζεύγος είχε δώσει ο πρώην σύζυγός της ως καταπίστευμα των παιδιών τους.
Όταν ξέσπασε το σκάνδαλο ο Γιάννος Παπαντωνίου υποστήριζε ότι το όνομα στη λίστα δεν ήταν της συζύγου του αλλά επρόκειτο περί συνωνυμίας. Όμως ο τότε οικονομικός εισαγγελέας Γρηγόρης Πεπόνης αποκαλύπτει ότι πρόκειται για την σύζυγο του Γιάννου.
Η Stauroula Kourakos , businesswoman όπως έγραφε η λίστα ήταν η Ρούλα Κουράκου Παπαντωνίου.
Ο Γιαννος αλλάζει υπερασπιστική γραμμή και υποστηρίζει  ότι επρόκειτο για χρήματα που είχαν κατατεθεί από τον πρώην σύζυγό της Ρούλας στην Ελβετία για τα παιδιά τους.
Όμως ο τέως σύζυγος ήταν ένας μηχανολόγος με συνεργείο αυτοκινήτων που αποκλείεται να είχε σε τραπεζικό λογαριασμό 1,3 εκατ. ευρώ.
Άλλωστε το είχε δηλώσει και ο ίδιος στα media εκείνη την εποχή.
Χθες, η δικαιοσύνη έκρινε προσωρινά κρατούμενους τον ίδιο και τη σύζυγό του ύστερα από μαραθώνιες απολογίες για μίζες 2,3 εκατ ευρώ.

Τά μυστικά τῶν 12 μιλίων Μανώλης Κοττάκης Οκτ 24, 2018

Πηγή : Εστία

ΟΠΟΙΑ ἄποψη καί ἄν ἔχει κανείς γιά τόν τέως ὑπουργό Ἐξωτερικῶν Νῖκο Κοτζιᾶ –ἡ ΝΔ πού τόν σφυροκοποῦσε ἐξέφρασε τήν ἀπορία της γιά τήν ἀποχώρηση τοῦ ἀρχιτέκτονα τῶν Πρεσπῶν ἀπό τήν Κυβέρνηση– δέν μπορεῖ παρά νά ἀναγνωρίσει ὅτι ἄφησε ἀποτύπωμα ἀπό τό πέρασμά του στό Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν. 

Θετικό ἤ ἀρνητικό, θά τό κρίνει ἡ ἱστορία. Ἀποτύπωμα πάντως. «Κίνησε» τά πράγματα μετά ἀπό χρόνια ἀκινησίας. Στό Σκοπιανό, μέ μιά συμφωνία πού ἀφήνει πικρή γεύση στόν Ἑλληνισμό. Στό Κυπριακό, μέ τήν ἀνάδειξη τῆς ἀποχώρησης τοῦ Ἀττίλα καί τῆς κατάργησης τοῦ ἀναχρονιστικοῦ καθεστῶτος τῶν ἐγγυήσεων, ἀφήνει θετική γεύση στόν Ἑλληνισμό. Γιά τήν Θράκη δέ θέλω νά μιλήσω, στήν Κυβέρνηση ὑπῆρχαν δύο γραμμές. Μία τοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν καί μία τοῦ Μαξίμου. Ἕνα ἀπό τά θέματα πού ἀνακίνησε ὁ Κοτζιᾶς ἦταν ἡ ἐπέκταση τῶν 12 μιλίων στό Αἰγαῖο καί στήν Κρήτη, μέ τελικό στόχο τήν διαπραγμάτευση μέ τήν Τουρκία. Ἐπρόκειτο γιά μία –θεωρητικά– κυκλωτική κίνηση ἐξωτερικῆς πολιτικῆς ἡ ὁποία ὡς τελικό στόχο εἶχε τήν δημιουργία τετελεσμένων ὑπέρ ἡμῶν.

Ἡ «Ἑστία» εἶχε τό προνόμιο τῆς ἐνημέρωσης γιά τήν πολιτική αὐτή τοῦ κ. Κοτζιᾶ –ὁ ἴδιος τόν εἶχα ρωτήσει εὐθέως σέ μιά τηλεοπτική συνέντευξη τόν Ἰανουάριο τοῦ 2018 καί ἀπάντησε ξεκάθαρα. Μέ ἄλλη εὐκαιρία εἶχα νά μάθω περισσότερα, off the record. Ἡ ἐφημερίδα μας πάντως ἔκανε τά 12 μίλια πρῶτο θέμα της δύο φορές σέ ἀνύποπτη περίοδο. Χωρίς νά γνωρίζω σέ βάθος τά τεχνικά θέματα, μέ τήν ἀφορμή τῆς ἀναφορᾶς τοῦ κ. Κοτζιᾶ στήν τελετή παράδοσης-παραλαβῆς τοῦ ΥΠΕΞ, ἔχω νά ἐπισημάνω τά ἑξῆς:

• Ἡ ἐπέκταση τῶν 12 μιλίων σέ Ἰόνιο – Κρήτη εἶναι σωστή, ἀρκεῖ νά μήν ὑποκρύπτεται ὄπισθεν αὐτῆς ἡ σκέψη νά χρησιμοποιηθεῖ ὡς ἄλλοθι γιά τόν συμβιβασμό στό Αἰγαῖο. Καί βεβαίως ὀφείλουμε νά τήν ἀντιπαραβάλουμε (πρός ἐξαγωγή συμπερασμάτων) μέ τήν ἄγνωστη ἕως σήμερα νέα συμφωνία πού ἔχει συνάψει ἡ Ἑλλάς μέ τήν Ἀλβανία γιά τήν ΑΟΖ τοῦ Ἰονίου. Γι’ αὐτήν ὁ κ. Κοτζιᾶς δέν ἔδωσε πληροφορίες.

• Ἡ τακτική τῆς κυκλωτικῆς ἐπέκτασης τῶν 12 μιλίων ὅπου μποροῦμε –ἀπό τό Ἰόνιο ἕως τήν Κρήτη καί ἀπό τήν Κρήτη ἕως τό Αἰγαῖο, εἰ δυνατόν– εἶναι ἐθνική πολιτική ἀλλά ἔν τινι μέτρω εἶναι καί συμμαχική πολιτική. Εἶναι ἐπίσης καί «Γεωργοπαπανδρεϊκή πολιτική»: Ὁ Δημήτρης Δρούτσας ὡς ὑπουργός Ἐξωτερικῶν ἐπέκρινε τήν «μόδα τῆς ΑΟΖ» καί ἐπέμενε στήν ἔννοια τῆς ὑφαλοκρηπίδας. Ἀληθινά ἐθνική πολιτική χωρίς συμμάχους εἶναι αὐτό πού προσπάθησαν ὑπό ἀντίξοες πολιτικές συνθῆκες ὁ πρώην Πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλῆς καί ὁ πρώην ὑφυπουργός Ἐξωτερικῶν Γιάννης Βαληνάκης: ἡ κυκλωτική ἐπέκταση τῆς ΑΟΖ (ὄχι τῆς ὑφαλοκρηπίδας μόνο) πρῶτα μέ συμφωνία μέ τήν Ἀλβανία τό 2009 καί ἔπειτα μέ συμφωνίες μέ τήν Λιβύη καί τήν Αἴγυπτο (ὥστε νά ἔχει ἐπήρεια τό Καστελλόριζο στήν ἕνωση τῶν ΑΟΖ Ἑλλάδος – Κύπρου).

• Δυστυχῶς ἡ πατρίδα μας εἶναι δεσμευμένη στήν βάση ἀπόρρητων τηλεγραφημάτων καί ἠχογραφημένων συνομιλιῶν τήν βραδυά τῶν Ἰμίων νά μήν ἐπεκτείνει ποτέ τά χωρικά της ὕδατα στά 12 μίλια. Ἀναφέρομαι σέ ἐπίσημα δημοσιευμένα ἀμερικανικά ἔγγραφα τῆς πρεσβείας τῶν ΗΠΑ στήν Ἀθήνα –τά ἀποκάλυψε ὁ Μιχάλης Ἰγνατίου– σύμφωνα μέ τά ὁποῖα οἱ κ. Σημίτης καί Πάγκαλος ἀνέλαβαν ἐκείνη τήν μοιραία βραδιά γιά τό ἔθνος τήν δέσμευση νά μήν ἐπεκτείνει ποτέ ἡ Ἑλλάς τά χωρικά της ὕδατα στά 12 μίλια. Καί τήν δέσμευση αὐτή τήν ἀνέλαβαν προφορικῶς ἔναντι τῶν ΗΠΑ καί ὄχι ἔναντι τῶν Τούρκων, καθόλου τυχαῖα. Ἡ ἐπέκταση τῶν χωρικῶν μας ὑδάτων στά 12 μίλια ἐνοχλεῖ κυρίως τίς ΗΠΑ, διότι ἡ Ἑλλάς καθίσταται τό ἀπόλυτο ἀφεντικό τοῦ Αἰγαίου καί κατ’ ἐπέκτασιν τῆς Μεσογείου, ἡ ὁποία εἶναι κρίσιμο ἐμπορικό καί γεωπολιτικό σταυροδρόμι. Ἄν τυχόν ἐπεκτείναμε τά ὕδατά μας στά 12 μίλια, οἱ Τοῦρκοι θά αὔξαναν καί ἐκεῖνοι τό ποσοστό τῶν χωρικῶν τους ὑδάτων στό Αἰγαῖο. Θά μειώνονταν ὅμως –ἰδού τό μυστικό– τά διεθνῆ ὕδατα πού ἐνδιαφέρουν τίς ΗΠΑ.

Νά τό κάνω ἀκόμα πιό σαφές; Νά τό κάνω! Ὅπως τό Σκοπιανό εἶναι κατ’ οὐσίαν περιφερειακό πρόβλημα ἀσφαλείας καί λιγότερο διμερής διαφορά, ἔτσι καί τό Αἰγαῖο-12 μίλια εἶναι στρατηγικό θέμα Βαλκανίων – Μέσης Ἀνατολῆς καί λιγότερο ἑλληνοτουρκικό. Τί δέν καταλαβαίνουμε; Ἄν λοιπόν ἐπεκτείνουμε τά 12 μίλια γιά νά ἀνατρέψουμε τίς δεσμεύσεις Σημίτη – Πάγκαλου, ἔχει καλῶς. Ἄν ὅμως τά ἐπεκτείνουμε γιά νά γίνουν ὁ φερετζές τοῦ συμβιβασμοῦ, λυπούμαστε, ἀλλά ὄχι. Διαφωνοῦμε.