Συντάκτης: Kostas Bertsias

Δ.Κοντομηνάς, Γ. Τζανής, Κ. Μπερτσιάς

By dasarxeio10/01/2023

ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΑΜΟΥ,
Δασολόγος – πρώην Αντιπρόεδρος ΔΣ Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας

Όπως είναι γνωστό όλοι οι φορείς διαλύθηκαν και οι σχετικές αρμοδιότητες και το προσωπικό πέρασαν σε διάδοχο σχήμα του νέου Οργανισμού ΟΦΥΠΕΚΑ, ο όποιος είναι ενιαίος για όλη την Ελλάδα.

Ο Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας όμως ήταν μια ειδική περίπτωση αφού είχε άφθονη χρηματοδότηση τόσο από τα ανταποδοτικά τέλη του καζίνου της Πάρνηθας όπως και μεγάλο ποσό από δωρεές που είχαν γίνει με σκοπό τις αναδασώσεις μετά την καταστροφική πυρκαγιά του 2007. Ασκούσε διαχείριση όχι μόνον του ελατοδάσους της Πάρνηθας και του κόκκινου ελαφιού, αλλά και του τέως βασιλικού κτήματος Τατοΐου με τις ιδιαιτερότητες των δασών αυτών και τη μεγάλη επισκεψιμότητα. Το επιστημονικό του προσωπικό ασχολείτο με την διαχείριση και τις μελέτες και συνεπικουρούσε τις υποστελεχωμένες δασικές υπηρεσίες που έχουν τον πρωτεύοντα λόγο στην διαχείριση και την εκτέλεση έργων και εργασιών. Δυστυχώς σήμερα από τους εννέα πτυχιούχους του φορέα στο παράρτημα της Μονάδας Διαχείρισης της Πάρνηθας και Τατοΐου έχουν απομείνει τρεις και οι υπόλοιποι έχουν αποσπαστεί παράτυπα στην κεντρική υπηρεσία του ΟΦΥΠΕΚΑ και στα γραφεία υπουργών. Αλλά και αυτοί που έχουν μείνει ασχολούνται κυρίως με τις γνωμοδοτήσεις περιβαλλοντικών μελετών ολόκληρης της Αττικής και της Εύβοιας, λόγω υποστελέχωσης της αντίστοιχης μονάδας και χωρίς καμιά προσωπική γνώση του χώρου και αδυναμία επισκέψεων στις επίμαχες περιοχές.

Από το 2007 και μετά την πυρκαγιά ο φορέας επειδή δεν διέθετε Τεχνική Υπηρεσία έκανε τις μελέτες με το επιστημονικό προσωπικό του και τα έργα εκτελούνταν με προγραμματικές συμβάσεις από τις περιφερειακές Δασικές Υπηρεσίες. Η αγαστή αυτή συνεργασία με τις περιφερειακές Δασικές Υπηρεσίες διακόπηκε βίαια στο τέλος του 2020 όταν έληξαν η προγραμματικές συμβάσεις και η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής αρνήθηκε τότε να υπογράψει νέες που είχαν προταθεί, με το αιτιολογικό ότι η κυριότητα του έργου έπρεπε να ανήκει σε εκείνη. Σε τέτοια περίπτωση όμως ο Φορέας θα φαινόταν ως απλός χορηγός και νομικά δεν μπορούσε να καλύψει τη χρηματοδότηση. Για τον σκοπό αυτό έγιναν επανειλημμένα έγγραφα από το τότε ΔΣ και ενώ είχε συμφωνήσει εγγράφως και ο ΟΦΥΠΕΚΑ και η Κεντρική Δασική Υπηρεσία του Υπουργείου, δυστυχώς η αναιτιολόγητη άρνηση παρέμεινε.

Ερχόμαστε λοιπόν στο σήμερα και σαν πολίτης πλέον, αλλά και κάτοικος συναισθηματικά δεμένος με την περιοχή, δυσανασχετώ γιατί ενώ υπάρχουν χρήματα (ανταποδοτικά τέλη από καζίνο και δωρεές-αποθεματικό άνω του 1.500.000 ευρώ) δεν υλοποιούνται τα τελείως απαραίτητα ακόλουθα έργα:

1. Αναδασώσεις

Η μεγάλη πυρκαγιά της Πάρνηθας τον Ιούνιο του 2007 έκαψε συνολικά 48.744,113 στρ. Συγκεκριμένα κάηκαν 36.338,13 στρ. του Εθνικού Δρυμού, εκ των οποίων τα 21.800 στρ. καλύπτονταν από δάσος Κεφαλληνιακής ελάτης, τα 10.561,98 στρ. από δάση Χαλεπίου πεύκης και τα 3.976,2 στρ. από δάση αειφύλλων πλατυφύλλων. Τα περισσότερα αναδασωτικά έργα που εκτελέστηκαν και συνεχίζουν να πραγματοποιούνται αφορούν στην αναδημιουργία του καμένου ελατοδάσους και στην αποκατάσταση του οικοσυστήματος, ενώ οι υπόλοιπες καμένες εκτάσεις μπορούν να αναγεννηθούν φυσικά. Χαρακτηριστικά αναφέρω ότι καμένο ελατοδάσος, αν δεν επέμβουμε με αναδασώσεις ή δεν θα ξαναγίνει ποτέ ελατοδάσος ή στα καλύτερα φυσικά μικροπεριβάλλοντα θα χρειαστεί πάνω από 100 χρόνια και με την προϋπόθεση να υπάρχουν σπορείς. 

Ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Δρυμού, άμεσα μετά την καταστροφική πυρκαγιά του 2007, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Αναδασώσεων Αττικής και το Δασαρχείο Πάρνηθας και με τη βοήθεια πανεπιστημιακών και ερευνητικών ιδρυμάτων οδηγήθηκε στη σύνταξη Προγράμματος Αναδασωτικών Εργασιών, που το ακολουθούσε και το ανανέωνε σύμφωνα με την πορεία και τα αποτελέσματα των τεχνητών φυτεύσεων. Αφού χρηματοδότησε και τα πρώτα αντιδιαβρωτικά έργα που εκτελεστήκαν άμεσα, εστίασε και εστιάζει στην επανεγκατάσταση του δάσους ελάτης, η οποία αποτελεί πολύ δύσκολη υπόθεση.

Από το 2020 το τότε ΔΣ είχε εισηγηθεί εγγράφως ότι πρέπει να συναχτούν νέες μελέτες και να επεκταθούν οι αναδασώσεις και στις υπόλοιπες εκτάσεις των 16.000 στρεμμάτων που δεν είχαμε επέμβει, με ταυτόχρονη συνέχιση των συμπληρώσεων στις ήδη αναδασωμένες περιοχές. Αναφερόταν δε σε δυο κατηγορίες εκτάσεων: 

Α) Φυτεύσεις σε υπόσκιο περιβάλλον εκεί που προϋπήρχε η ελάτη και έχει ανέλθει και εγκατασταθεί η Χαλέπιος Πεύκη,

Β) Φυτεύσεις σε επιλεγμένα μικροπεριβάλλοντα στις βραχώδεις εκτάσεις που κάηκαν και απογυμνώθηκαν, ώστε να δημιουργηθούν νέες έστω και σποραδικά συστάδες ελάτης.

Δυστυχώς όλη αυτή η προσπάθεια που γινόταν από το 2007 -μέσω των προγραμματικών συμβάσεων- διακόπηκε βίαια το 2020 και ενώ υπήρχαν και 100.000 φυτά στο δασικό φυτώριο μεγάλης ηλικίας με κίνδυνο να καταστραφούν. Αντικαταστάθηκε με ένα πιλοτικό πρόγραμμα με χρηματοδότηση του Ταμείου Συνοχής ενώ υπήρχαν τα χρήματα από τις δωρεές (τι πιλοτικό άραγε εκεί που γίνονται αναδασώσεις επί 13 χρόνια), το όποιο τροποποίησε μια εγκεκριμένη μελέτη που είχε γίνει από τον φορέα και μείωσε τον αριθμό φυτών από 30000 σε 3000. Κάποιος θεωρώ ότι θα πρέπει να απολογηθεί στο μέλλον τι θα απογίνουν τα υπόλοιπα 97000 φυτά του φυτωρίου. Ειρήσθω εν παρόδω ότι το φυτώριο λειτουργούσε με χρηματοδότηση και εποπτεία του Φορέα για λογαριασμό της Διεύθυνσης Αναδασώσεων της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, εφόσον εκείνη δεν διέθετε χρήματα. Όλα αυτά σε πνεύμα αμοιβαίας υποστήριξης και χωρίς προβλήματα κυριότητας που προέκυψαν από τη γραφειοκρατία κάποιων υπαλλήλων της τελευταίας.

2. Έργα

Από το 2020 το τότε ΔΣ με απόφασή του, είχε εγκρίνει με εξασφαλισμένες πιστώσεις, να ενταχθούν στην προγραμματική και να εκτελεστούν τα εξής έργα που διέθεταν εγκεκριμένες μελέτες 

Α) «Ανάδειξη Χώρων Αναψυχής του Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας» προϋπολογισμού δαπάνης 206.703 ευρώ.

Β) «Συντήρηση Πινακίδων Σήμανσης του Εθνικού Δρυμού Πάρνηθας» προϋπολογισμού δαπάνης 57.410 ευρώ. 

Γ) Είχε υποβληθεί μελέτη για την ανακατασκευή το Φυλακίου του Μετοχίου και την δημιουργία μικρού σταθμού πρώτων βοηθειών τραυματισμένων ζώων προϋπολογισμού 80.000 ευρώ. 

Δ) Είχαμε εισηγηθεί, όταν μας ζητήθηκε κτίριο για την κατασκευή Μουσείο Φυσικής Ιστορίας, την συνεργασία με τον Δήμο Αχαρνών την ανακατασκευή του υπέροχου κτιρίου «Τα Κυκλάμινα» το οποίο έχει παραχωρηθεί με νόμο στον Δήμο. Δεν έχουμε νεότερο γι’ αυτό.

3. Άγρια Πανίδα

Ο Εθνικός Δρυμός φιλοξενεί ένα από τα μεγαλύτερα είδη οπληφόρων θηλαστικών στην Ελλάδα, το κόκκινο ελάφι (Cervus elaphus), διατηρώντας τον πιο ακμαίο πληθυσμό που συμμετέχει ως φυσικός βοσκητής στο οικοσύστημα της Πάρνηθας. Πρόκειται για τον μοναδικό φυσικό πληθυσμό στην χώρα, το 75% του οποίου είναι αυτόχθονος, δηλαδή απόγονοι ελαφιών που ζούσαν πάντα στην Πάρνηθα και αποτελεί έναν ξεχωριστό, απομονωμένο υποπληθυσμό.

Η επανεμφάνιση του λύκου (Canis lupus) στην Πάρνηθα από το 2012, με πληθυσμό που παρουσιάζει συνεχή αύξηση, ελλοχεύει κινδύνους για τη βιωσιμότητα του απομονωμένου πληθυσμού του κόκκινου ελαφιού.

Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Παρακολούθησης του ελαφιού από το 2008 μέχρι σήμερα, ο πληθυσμός παρουσιάζεται ακμαίος με αυξητικές τάσεις αρχικά (2012-2015), ενώ από το 2016 μέχρι σήμερα παρουσιάζει μεγάλη πτωτική τάση, η οποία οφείλεται στη θήρευση του από τον επανεμφανιζόμενο λύκο. 

Μπορεί λοιπόν στην αρχή η μείωση του πληθυσμού από τον λύκο να ήταν επιθυμητή για το οικοσύστημα αφού υπήρχε υπερπληθυσμός αλλά η συνεχής μείωση τα τελευταία χρόνια αυξάνει τον κίνδυνο της εξαφάνισης των ελαφιών. Από το 2019 το τότε ΔΣ είχε ασχοληθεί με το θέμα και σύστησε Ειδική Επιστημονική Επιτροπή, είχε συντάξει τριετές Σχέδιο Δράσης για την προστασία των δύο ειδών, τη διαχείριση των πληθυσμών και των ενδιαιτημάτων τους και είχε δρομολογήσει δράσεις, που προέβλεπαν την παρακολούθηση του λύκου με τη χρήση δορυφορικής τηλεμετρίας, καταγραφή των πληθυσμών, εκτροφείο στην Πάρνηθα ή άλλη περιοχή, συλλήψεις υγιών ζώων και μεταφορά τους στα εκτροφεία Σερρών και Αγάθωνα, εφόσον θα είχε προηγηθεί γενετικός έλεγχος. Σχεδόν τίποτα από αυτά δεν εφαρμόζεται σήμερα και αντιθέτως η καταμέτρηση των ελαφιών που συνεχίζεται ευτυχώς, έστω και πλημμελώς, από το προσωπικό που έχει απομείνει στην Πάρνηθα, δείχνει νέα δραματική μείωση του πληθυσμού των ελαφιών. Αναμφισβήτητο γεγονός είναι, ότι το ελάφι έχει εκδιωχθεί από τον κύριο βιότοπό του (ελατοδάσος της Πάρνηθας) από τον λύκο, κινείται περιμετρικά του ελατοδάσους και κινδυνεύει δυστυχώς με εκτοπισμό και τελικά με εξαφάνιση.

Οφείλει, νομίζουμε, η σημερινή διοίκηση του ΟΦΥΠΕΚΑ αλλά και η ενιαία πλέον Δασική Υπηρεσία, να δώσει κάποιες απαντήσεις για αυτά τα καίρια ζητήματα στους χιλιάδες επισκέπτες και τους κατοίκους της Αττικής και της χώρας για το τι μέλει γενέσθαι. Μέχρι τώρα το μόνο που έχει ο νέος Οργανισμός να επιδείξει είναι η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα για το προσωπικό των Φορέων Διαχείρισης που εντάχτηκαν στον ΟΦΥΠΕΚΑ. Αναφερόμαστε στο έμπειρο επιστημονικό και υλωρικό προσωπικό που μετά από 15 χρόνια αβεβαιότητας, με ετήσιες συμβάσεις, οφείλει πλέον η πολιτεία να τους μονιμοποιήσει.

Δημοσιεύτηκε στο dasarxeio.com | 10.1.2023

*PHIIL KNIGHT  (συνιδρυτής της NIKE)

Interamerican 1982 στα γραφεία της Δοϊράνης, δίπλα στον παλιό ιππόδρομο.

Από δεξιά: + Γιώργος Ψαρράς, +Αντώνης Δαλκαφούκης, +Βασίλης Μπάρλος, Κωνσταντίνος Μπερτσιάς, +Γιάννης Πολίτης, +Γιάννης Πορφύρης και Γιώργος Κώτσαλος.

– Από τη στιγμή που γεννιέσαι βρίσκεσαι σε μία διαρκή αλληλεξάρτηση με άλλους ανθρώπους και το φυσικό περιβάλλον. Ό,τι και να πετύχεις στη ζωή, τίποτα δεν είναι αποκλειστικά δικό σου επίτευγμα, ούτε μπορείς βάσιμα να ισχυριστείς ότι δημιούργησες κάτι από το μηδέν, χωρίς τη συμβολή άλλων ανθρώπων, αλλά συχνά και της ίδιας της Φύσης. Κατανόησε λοιπόν τη θέση σου ως “κύτταρο” ενός ευρύτερου οργανισμού (ανθρώπινη κοινωνία – φυσικό περιβάλλον του πλανήτη μας – σύμπαν) και μάθε να λειτουργείς ανάλογα (το υγιές κύτταρο φροντίζει τον εαυτό του, αλλά την ίδια στιγμή επιτελεί και έργο για τον ευρύτερο οργανισμό του οποίου είναι μέρος).

Γιώργος Λογοθέτης

«Να λες στους δικούς σου ότι τους αγαπάς. Να ακούς περισσότερο και να μιλάς λιγότερο. Να βελτιώνεσαι κάθε μέρα, να γελάς συχνά, να βοηθάς τους άλλους. Να κάνεις αυτά που σου αρέσουν και σε παθιάζουν – για τα υπόλοιπα δεν υπάρχει χρόνος…»

Τζιανλούκα Βιάλι

Ο Τζιανλούκα Βιάλι ήταν Ιταλός προπονητής ποδοσφαίρου και παλαίμαχος ποδοσφαιριστής, γεννήθηκε στις 9 Ιουλίου 1964 απεβίωσε στις 6 Ιανουαρίου 2023 από καρκίνο. Έπαιξε στην Τσέλσι , Γιουβέντους και Σαμπντόρια.

,

Το μόνο μέρος όπου η επιτυχία προηγείται της εργασίας είναι το λεξικό!

Βιντάλ Σασούν κομμωτής

Ο πολιτισμός των επιχειρήσεων είναι ένας πολιτισμός όπου κάθε άτομο κατανοεί ότι ο κόσμος δεν του οφείλει να τον συντηρεί!

•Αν η φερόμενη συμφωνία έχει το περιεχόμενο που διαβάζω μιλάμε για ένα διαπραγματευτικό αριστούργημα,την τέλεια αξιοποίηση ενός θετικού momentum και την αδόκητη εκπλήρωση ενός στόχου που στα πρώτα του βήματα ήταν στα όρια του αδύνατου.

Αντί να πέσουν πάνω στη Κυβέρνηση να ολοκληρώσει το θέμα χωρίς δισταγμούς, να τη θέσουν προ ευθυνών αν το καθυστερήσει αδικαιολόγητα , ΣΥΡΙΖΑ, Ανταρσύα και μερίδα αρχαιολόγων προσπαθούν με τα νύχια και τα δόντια να ματαιώσουν την επανένωση των γλυπτών.Εργαλείο η πλέον ανόητη επίκληση ενός άστοχου και ιδιοτελούς νομικισμού.

•Η νομική φόρμουλα της επανένωσης δεν έχει καμία σημασία. Απολύτως καμία.Ούτε καν ηθική.Οι νομικές σχέσεις ρυθμίζουν καταστάσεις. Δεν κανοναρχούν την Καντιανή ηθική. Όπως και να λέγεται.

Δάνειο, χρησιδάνειο,παρακαταθήκη,πολιτιστική συνεργασία η ότι βάλει η γραφίδα σε ένα «ύφος» αποδεκτό εκατέρωθέν. Επι της ουσίας είναι ευχερές να βρεθεί αποδεκτό «ύφος». Σημασία έχει να επιστρέψουν τα γλυπτά και να μείνουν εδώ εσαεί. Να ισχύει «αχρι καιρού» όπως λένε τα συνοδικά κείμενα. Αορίστως για να το πω πιο νομικά. λλωστε αν επιστρέψουν δεν μπορούν να ξαναφύγουν. Εδώ τελούν υπό την σκέπη συνταγματικών προβλέψεων και σε ελληνική δικαιοδοσία ότι και να λέει μια συμφωνία.
•Όχι λένε οι ανοηταίνοντες. Να αναγνωρίσουν οι Άγγλοι ότι είναι κλεπταποδόχοι, ότι τα γλυπτά είναι κλεμμένα και ότι δεν μπορούν να δανείσουν κάτι που δεν τους ανήκει. Ας κάνουμε και τη δίκη του Έλγιν. Ο ΔΣΑ μπορεί να κάνει την παραγωγή. Μετά την επιτυχημένη παράσταση της δίκης του Κολοκοτρώνη ας κάνουμε τη δίκη του Έλγιν.

Μα μιλάνε σοβαρά; έχουν συναίσθηση; Μιλάμε για το τέλος του 18 ου αιώνα. Το ελληνικό κράτος δεν είχε συσταθεί. Μιλάμε για σουλτανικά φιρμάνια. Μιλάμε για 220 χρόνια κατοχής, μιλάμε για παράγωγο τρόπο κτήσης «κυριότητας» κατά το δίκαιο της Αγγλίας που είναι το δίκαιο που διέπει το ζήτημα.Lex rei sitae. Μιλάμε και για κάτι αδύνατο πολιτικά. Θα πουν οι Άγγλοι 220 χρόνια μετά. Ναι είμαστε κλέφτες συγγνώμη; Θέλουμε την επανένωση; ή όχι.Η μήπως θέλουμε την εθνική παραμυθία για τα επόμενα 200 χρόνια.

•Την κυριότητα των γλυπτών την έχει μόνο και αποκλειστικά ο Περικλής και η Αθηναϊκή Δημοκρατία.Το ζήτημα δεν είναι η κυριότητα αλλά που βρίσκονται τα γλυπτά εδώ η στο Λονδίνο.Το ζήτημα δεν είναι καν νομικό. Αν ήταν θα είχαμε κάνει δίκη. Ο ΣΥΡΙΖΑ την απέφυγε τελευταία στιγμή και πολύ καλά έκανε τότε.

•Αντιδρούν τέλος στις περιοδικές εκθέσεις αρχαιοτήτων στο Βρετανικό μουσείο.Ένα μουσείο που δι αυτού του τρόπου θα προβάλει τη χώρα μας σε δεκάδες εκατομμύρια επισκέπτες.Τι υποκρισία. 8500 χιλιάδες και πλέον σημαντικά εκθέματα, ελληνικά αρχαία, εκτίθενται στην οικουμένη. Να πω μερικά; Η Αφροδίτη της Μήλου, η Νίκη της Σαμοθράκης,το πιστό αντίγραφο του χαμένου Δισκοβόλου,η πληγωμένη Αμαζόνα,ολόκληρος σχεδόν ο ναός της Περγάμου, από τουρκικό έδαφος αλλά μιας πανάρχαιας ελληνικής πόλης. Στο Παρίσι,τη Βιέννη,το Βατικανό,τη Ν.Υόρκη,το Βερολίνο και παντού. Ας αποκαλέσουμε λοιπόν Αμερικανούς,Γάλλους,Γερμανούς,Αυστριακούς ,καθολικούς και Ιταλούς κλέφτες και κλεπταποδόχους ας ζητήσουμε έγγραφη ομολογία και άμεση επιστροφή.Να βγει το εθνικό μας άχτι.Να κηρύξουμε παγκόσμιο πολιτιστικό πόλεμο και Ανταρσία.

•Ο επαναπατρισμός της κληρονομιάς μας είναι μια διαρκής,επίπονη,σύνθετη υπόθεση που θέλει ρεαλισμό και επίγνωση της πραγματικότητας. Όχι κραυγές. Η επανένωση των γλυπτών θα είναι ένα εκπληκτικό μαι απρόσμενο έναυσμα , ένα προηγούμενο (precedent) για την γενικότερη προώθηση ενός τέτοιου στόχου.

Ελπιζω πραγματικά να μη χάσουμε την ευκαιρία. Να μη πέσουμε στο δόκανο.Γιατί το ανώτατο στάδιο της ανοησίας είναι ο ιδιοτελής νομικισμός.Ο επενδεδυμένος με δήθεν εθνικό ένδυμα. Κάποτε θεωρούσαμε πως αυτή η στάση είναι “δεξιάς” προέλευσης.Τώρα είναι “αριστερής.”

Πάνος Μπιτσαξής

W. B. Yeats

Πηγή: neoplanodion.gr

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

Η δεσποινίς Lucy M. J. Garnett μετέφρασε στον τόμο Greek Folk Poesy περίπου τετρακόσιες σελίδες ελληνικής δημοτικής ποίησης, εν μέρει προσφάτως αποθησαυρισμένης και εν μέρει αντλημένης από ελληνικές συλλογές· και ο κ. J. S. Stuart-Glennie προλόγισε το βιβλίο με ορισμένες μελέτες όπου εκθέτει μια νέα θεωρία για την προέλευση του πολιτισμού. Θα ακολουθήσουν ανθολογίες ελληνικής δημώδους πεζογραφίας και γαελικής δημώδους ποίησης, ενώ οι εισαγωγές και οι σημειώσεις κ.λπ. αυτών των βιβλίων θα αποτελέσουν την τελική απόδειξη της θεωρίας του κ. Στούαρτ-Γκλέννι.

Στην αρχή, διαβάζει κανείς τον συγγραφέα με δυσκολία και απρόθυμα λόγω του βαρβαρικού ύφους του. Χρησιμοποιεί τις μακρύτερες και αντιμουσικότερες λέξεις και, ακόμη και όπου έχει εύκαιρη μια απλή λέξη όπως «καταγραφές», αρέσκεται σε γεννήματα της φαντασίας του όπως «αποκαταγραφήματα», ενώ αδιανόητη είναι η κατάχρηση που κάνει των κεφαλαίων. Σταδιακά, ωστόσο, αντιλαμβάνεται κανείς μια ορισμένη δύναμη φαντασίας και διανοητικής ενάργειας μέσα σε όλη αυτή την αμετροέπεια· και σύντομα κυριεύεται από έντονη περιέργεια.

Αντί των αποδεκτών θεωριών για την αυθόρμητη ανάπτυξη του πολιτισμού από την άγρια κατάσταση, ο συγγραφέας προτείνει ό,τι αποκαλεί «γενική θεωρία των συγκρούσεων» και υποστηρίζει ότι οι «πολιτισμένες» ή «προηγμένες κοινότητες» πρωτοδημιουργήθηκαν όταν μια φυλή ανώτερης διανοητικής ισχύος εξανάγκασε ή έπεισε μια φυλή κατώτερη διανοητικά να της παρέχει τροφή και στέγη σε αντάλλαγμα για τις θρησκευτικές και επιστημονικές γνώσεις που, με αύξουσα διαρκώς πολυπλοκότητα, είχε πλέον την άνεση να καλλιεργεί και να μεταλαμπαδεύει από γενιά σε γενιά.

Αυτός ο ανταγωνισμός, ο ανταγωνισμός της εκλέπτυνσης έναντι της ισχύος, η εκλέπτυνση των ελάχιστων κάποτε έναντι της ισχύος του πλήθους, μετατράπηκε σταδιακά από ανταγωνισμό μεταξύ ανθρώπων διαφορετικών φυλών σε συμμαχία μεταξύ ανθρώπων διαφορετικών τάξεων, και έτσι δημιουργήθηκε ο σύγχρονος κόσμος. Ο συγγραφέας υποστηρίζει τη θεωρία του με μια περίτεχνη σειρά από επιχειρήματα, που η ελλιπής κατάρτισή μου δεν μου επιτρέπει να τα παραθέσω, μεταξύ των άλλων με επιχειρήματα ερειδόμενα στην ύπαρξη «ήδη από τις πολύ πρώιμες περιόδους για τις οποίες έχουμε ανθρωπολογικές αποδείξεις» «τουλάχιστον δύο διαφορετικών ή διανοητικά άνισων ειδών ή φυλών πρωτογόνων», που διέφεραν μεταξύ τους «τόσο στον κρανιακό τύπο όσο και στο ανάστημα, περισσότερο απ’ ό,τι διαφέρουν οι λευκοί από τους μαύρους».

Αυτή η θεωρία, αν εδραιωθεί, επισημαίνει ο κ. Stuart-Glennie, θα συμφιλιώσει τις θεωρίες συγγραφέων όπως ο καθηγητής Μαξ Μύλλερ, ο οποίος πιστεύει ότι οι μεγάλες αρχαίες μυθολογίες έχουν ένα βαθύ και πολύπλοκο νόημα, με τις θεωρίες συγγραφέων όπως ο κ. Άντριου Λανγκ, ο οποίος πιστεύει ότι αποτελούν επιβίωση των πεποιθήσεων των αγρίων· κι αυτό διότι οι άνθρωποι της ανώτερης φυλής δεν θα μπορούσαν να επινοήσουν ασφαλέστερο τρόπο για να παρατείνουν την κυριαρχία τους παρά να μετατρέψουν τις πάγκοινες παιδαριώδεις αντιλήψεις σε ένα σύνθετο μυστήριο του οποίου οι προφήτες και οι φύλακες ήταν οι ίδιοι: με δυο λόγια, τα ενστικτώδη και αυθόρμητα στοιχεία προέρχονται από τους πολλούς, ενώ από τους λίγους κυρίαρχους τα βαθυστόχαστα και τα μελετημένα.

Βρίσκω αυτή τη θεωρία, που επιβεβαιώνει την υπεροχή της διάνοιας, πολύ πιο εύλογη από οποιαδήποτε άλλη θεωρία που αποδίδει την προέλευση, μέσω μιας ασαφούς διεργασίας την οποία κανείς δεν έχει εξηγήσει, των πιο εξαίρετων επινοήσεων της λαϊκής παράδοσης και μυθολογίας στη φαντασία των πάντων και του κανενός· ωστόσο μόνο οι επιστήμονες λαογράφοι και μυθολόγοι θα κρίνουν αν είναι σύμφωνη με τα γεγονότα. Είμαι, πάντως, πεπεισμένος ότι μια παρόμοια θεωρία θα εδραιωθεί μακροπρόθεσμα· δεν είμαι δημοκράτης στα πνευματικά πράγματα και είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι το περίτεχνο κάλλος δεν γεννήθηκε ποτέ παρά από το πνεύμα του αφοσιωμένου καλλιτέχνη που γράφει σε συνθήκες άνεσης και γαλήνης.

Ο κ. Στούαρτ-Γκλέννι αφιερώνει ορισμένες σελίδες σε μια ανάλυση αποδομητική των σήμερα αποδεκτών ταξινομήσεων και ορισμών της επιστήμης της λαογραφίας, και προτείνει ταξινομήσεις και ορισμούς κατά τη νέα του θεωρία. Όλοι οι ορισμοί του μου φαίνονται άριστοι, εκτός ίσως από τον άγαν μονόπλευρο ορισμό της θρησκείας, ο οποίος την αντιμετωπίζει αποκλειστικά και μόνο ως ζήτημα συμπεριφοράς, και οι ταξινομήσεις του θα ήταν ίσως εξίσου χρήσιμες όσο είναι ασφαλώς ενδιαφέρουσες, αν δεν του έλειπε το ένστικτο της σωστής λέξης. Το «Zoonist» δεν είναι λέξη αγγλική, και η αυθαίρετη διάκριση μεταξύ «θρύλων» και «διηγήσεων» ως κριτήριο διαχωρισμού της λαογραφίας των κοσμολογικών από εκείνην των ηθικών ιδεών δεν είναι καλή ιδέα.

Στο μέτρο που ο συγγραφέας δεν είναι χειρότερος σ’ αυτό από άλλους λαογράφους, θα προσπερνούσε ίσως κανείς το ύφος του σεβόμενος τη θεωρία του, αν η συνεργάτιδα που επέλεξε δεν έγραφε επτά φορές χειρότερα από τον ίδιο. Μια επιστημονική θεωρία προσωρινά μόνο ζημιώνεται από τη γλώσσα της έκθεσής της, αλλά ένα δημοτικό τραγούδι ξαναχυμένο σε κακούς στίχους χάνει το ήμισυ του επιστημονικού και όλο σχεδόν το λογοτεχνικό του ενδιαφέρον. Η δεσποινίς Γκαρνέτ θα είχε ίσως φτιάξει ένα όμορφο βιβλίο αν είχε αρκεστεί στον πεζό λόγο. Οι μεταφράσεις του Λεκόντ ντε Λιλ από τον Όμηρο, τον Βιργίλιο και τον Αισχύλο, οι ομηρικές μεταφράσεις του κ. Λάνγκ, του κ. Μπούτσερ και του κ. Λήφ, η μετάφραση του Θεόκριτου από τον κ. Λανγκ και οι πρόσφατες μεταφράσεις ρουμανικών δημοτικών τραγουδιών ήταν σίγουρα επαρκές προηγούμενο. Στίχος στη μετάφραση δεν συγχωρείται αν ο μεταφραστής δεν έχει τη δύναμη να γράφει όπως ποιητής· στίχοι όπως

I hear my heart a-sighing, a-grieving with its smart,
And my nous which calls in answer, ‘Have patience, O dear Heart!’.

[ Ακούγω την καρδιά μου να σκούζη, να πονή,
κι’ ο νους μου της φωνάζει «καρδιά, ’χε ’πομονή». ]·

και στίχοι όπως

A flower I took thee to my heart, and there a thorn art thou;
And marvels all the world to see that lost our love is now.

[ Λουλούδι σ’ είχα στην καρδιά και μου ’γινες αγκάθι
και θάμασε όλος ο ντουνιάς η αγάπη μας πώς χάθη. ]·

και στίχοι όπως

‘Vlachopoula, thee I love;
This I’ve come to tell my dove.’

‘Goumene, if thou lov’st true,
Go and fetch a boat, now do.’

‘Handsome let its boatman be,
To pull the oars for thee and me,’

[ — Βλαχοπούλα μ’, σ’ αγαπώ,
κι ήρθα για να σου το πω.

— Γούμενε, σαν μ’ αγαπάς,
φέρε βάρκα να με πας,

να ’χει κι όμορφα παιδιά,
να τραβούνε τα κουπιά. ]

δεν είναι γραμμένοι όπως γράφει ποιητής.

Οι μεταφράσεις της δίδoς Γκαρνέττ είναι πράγματι τόσο άψυχες που είναι αδύνατο να σχηματίσει κανείς την όποια κρίση για την ποιητική αξία των πρωτοτύπων ή να αποκομίσει από τις τετρακόσιες σελίδες της οτιδήποτε πέραν κάποιων σπάνιων και αμυδρών συναισθημάτων. Η ελληνική δημοτική ποίηση φαίνεται να είναι ποίηση άκρως πολιτισμένη, με ελάχιστη από την υπεράνθρωπη ανησυχία και την εξωφρενική ομορφιά της ρουμανικής και της γαελικής λαϊκής ποίησης. Μνημονεύει, για παράδειγμα, μια γριά μάγισσα πεντακοσίων ετών, αλλά δεν αξιοποιεί ποιητικά το στοιχείο αυτό, όπως ο Κέλτης δημοτικός ποιητής που βάζει μια τέτοια μάγισσα να κλαίει,

Ποιος το χρυσάφι μου άρπαξε
που χρόνια πεντακόσια
κοπιάζοντας το μάζευα
στις ερημιές του κόσμου.

Και η έκφραση του έρωτά της είναι συνετή, μετριοπαθής, σχεδόν υπολογιστική, σε αντίθεση με το ανεξέλεγκτο πάθος της πιο πρωτόγονης ποίησης. Δεν έχει τίποτε από την αναζήτηση του απόλυτου πάθους, του μυστήριου άπειρου συναισθήματος που βρίσκουμε σε τόσο μεγάλο μέρος της γαελικής ποίησης. Ποτέ δεν βρίσκουμε κάτι σαν εκείνο το άγριο λυρικό ξέσπασμα που μετέφρασε ο δρ Χάυντ:

Εκείνη είναι τα πλούτη μου, η γκριζομάτα εκείνη,
που στο προσκέφαλό μου δεν θα σκύψει.
Εκείνη είναι η αγάπη μου, ω η αγάπη μου,
που για τα με ποτέ δεν θα βογγήξει
μηδέ στο μνήμα μου λιθάρι θα μου στήσει.
Εκείνηνε κρυφαγαπώ, που καν δεν μου μιλάει
κι όταν χαθώ θα με ξεχάσει για καλά
και δεν θα με θρηνήσει.

Η συγκίνησή στην ελληνική ποίηση, αντίθετα, είναι σταθμισμένη και μετρημένη με μια ωραία αίσθηση των περιστάσεων και των περιστάσεων· διαισθάνεται κανείς ότι οι δημιουργοί της είχαν πλήρη επίγνωση της μεγάλης λόγιας λογοτεχνίας που προηγήθηκε και βάδισαν προσεκτικά στα χνάρια ανθρώπων απορροφημένων από υποθέσεις δημόσιες και κοσμικές. Ούτε έχει εκείνη τη θαυμάσια αίσθηση της λεπτής ώσμωσης του συναισθήματος και του έξω κόσμου που υπάρχει σε τραγούδια όπως αυτό το ρουμάνικο ερωτικό:

Όποιο δρόμο θέλεις πάρε,
όλοι οι δρόμοι είναι ίδιοι,
μόνο έλα να με βρεις –
Είπα στο κατώφλι μου
να σε περιμένει.

Απ’ το παραθύρι μου
φαίνονται οι τάφοι –
κι είναι εκείνοι στη ζωή μου
φύλακές μου και σκοποί.

Είναι πράγματι άκρως ανόμοιο ένα τέτοιο τραγούδι, καθώς είναι πάντα συγκεκριμένο, διαυγές, λογικό, έχει το καθαρό φως της ημέρας της εργασίας και της σκέψης και όχι το ασαφές μεγαλείο της ανατολής ή του ηλιοβασιλέματος. Του λείπουν, με άλλα λόγια, εκείνα ακριβώς τα γνωρίσματα που η γραπτή λογοτεχνία αντλεί συνεχώς από την άγραφη, ώστε να ξεφεύγει από το γήρας που τις προξενούν τόσες και τόσες αιτίες, από την καχεξία των ποδιών που πατούν μόνο στους στρωτούς δρόμους· άντληση που από μόνη της εικονογραφεί τη θεωρία του κ. Στούαρτ-Γκλέννι. Μοιάζει λιγότερο με δημώδη λογοτεχνία και περισσότερο με ανολοκλήρωτη λόγια λογοτεχνία, και αν την έκρινε κανείς μόνο από τα λογοτεχνικά χαρακτηριστικά της, θα την κατέτασσε, όχι στην πρωτόγονη ποίηση όπως η ποίηση της γαελικής Ιρλανδίας και Σκωτίας, αλλά σε ημιλόγιους, ημιενστικτώδεις στίχους σαν αυτούς που γράφτηκαν από άνδρες όπως ο Ουώλς, ο Κάλλαναν και οι συγγραφείς του κινήματος της «Νέας Ιρλανδίας» του ενεστώτος αιώνα.

~.~

W. B. Yeats

ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΠΛΑΝΩΜΕΝΟΥ ΑΙΓΚΟΥΣ

Στις φουντουκιές πλανήθηκα, στα δάση,
γιατί ’χα μια φωτιά καλή ορεχτεί
και βρήκα και ξεφλούδισα μια βέργα
και κρέμασα ένα μούρο στην κλωστή·
και τα νυχτοπετάλουδα όταν βγήκαν
και τ’ άστρα τρεμοφέγγαν σαν αυτά
πέταξα μες στο ρέμα εγώ το μούρο
και τσάκωσα μια πέστροφα ασημιά.

Ότι την έριχνα εκειδά στο χώμα
κι έλεγα πια ν’ ανάψω τη φωτιά
σαν κάτι σκίρτησε εκειδά στο χώμα
και τ’ όνομά μου το ’πε μια λαλιά.
Κορίτσι που σελάγιζε είχε γίνει,
άνθη την έστεφαν μηλιάς μικρής,
εκείνη τ’ όνομά μου είχε φωνάξει
προτού χαθεί στο φέγγος της αυγής.

Στους δρόμους γέρασα πια τόσα χρόνια,
ράχες, φαράγγια πέρασα πολλά,
τον κόσμο όμως θα κάνω άνω κάτω
ώς να την πάρω κάποτε αγκαλιά,
στης χλόης τα λιβάδια θα βαδίσω
στο τέρμα ώσπου να φτάσω του καιρού,
τα χρυσαφιά θα δρέψω μήλα του ήλιου,
τα μήλα τ’ ασημιά του φεγγαριού.

~.~

Δημοτικό Κρήτης

ΤΑ ΤΡΙΑ ΨΑΡΑΚΙΑ

Εγώ ’μαι ’νιούς ψαρά παιδί,
Γαλανή, γαλαζιανή,
Του πρώτου καμακιάρη.

Παίρνω το καμακάκι μου,
Πετροκαλαμαριανή,
Και πάω να ψαρέψω.

Κ’ εκεί απού εψάρευγα,
Γαλανή, γαλαζιανή,
Πιάνω τρία ψαράκια.

Και πάω τα τσή μάνας μου,
Πετροκαλαμαριανή,
Να μου τα τηγανίση.

Κ’ εκεί απού τηγάνιζε,
Γαλανή, γαλαζιανή,
Γίνουνται τρεις κοπέλαις.

Η μια ’τον απ’ το Γαλατά,
Πετροκαλαμαριανή,
Κ’ η γι-άλλ’ απ’ το Νιοχώρι,
Του παπά Μανόλ’ η κόρη.

Κ’ η τρίτη η μικρότερη,
Γαλανή, γαλαζιανή,
Ήτον η γι-ομορφότερη
Κ’ ήτονε κι απού το Ρέμμα
Και μ’ ετρέλανε κ’ εμένα.

*

πηγή; neoplanodio.gr

– Όρισε ένα “σκοπό ζωής”. Όσο πιο νωρίς το κάνεις αυτό στη ζωή σου, τόσο πιο όμορφο και ενδιαφέρον θα είναι το “ταξίδι” του βίου σου. Αυτό συμβαίνει, γιατί ο “σκοπός ζωής” λειτουργεί σαν “πυξίδα”. Και ως γνωστόν με την πυξίδα όχι μόνο βρίσκεις το δρόμο σου (ή τον ανακτάς, αν έχεις χαθεί προσωρινά), αλλά το πετυχαίνεις αυτό εξοικονομώντας χρόνο και κόπο.

Φρόντισε ο “σκοπός ζωής” που θα επιλέξεις να είναι κάτι που υπερβαίνει τα στενά όρια της ατομικής σου ύπαρξης. Δεν είναι αποτελεσματικό, (μη σου πω είναι πρακτικά αδύνατο), ως σκοπό της ζωής σου να ορίσεις αποκλειστικά την εξυπηρέτηση των ατομικών σου συμφερόντων και επιθυμιών.

Σε βάθος χρόνου η ενασχόληση μόνο με την πάρτη σου σε κουράζει, βαριέσαι τη διαδικασία, καθώς συνειδητοποιείς ότι δεν γεννά την ικανοποίηση και το αίσθημα ευτυχίας που είχες φανταστεί και στο τέλος αφήνεσαι στο τέλμα και τη φθορά.

Αντιθέτως, ο σκοπός που υπερβαίνει το άτομό σου κρατά πάντα ζωντανό το ενδιαφέρον σου, σε βοηθά να ανανεώνεις το αναγκαίο και ευεργετικό “self motivation”, σε αποτρέπει από το να χασομεράς άσκοπα σε πρόσωπα και καταστάσεις που δεν συμβάλλουν στην προαγωγή αυτού του σκοπού και σε διατηρεί σε εγρήγορση, καθώς δεν μπορείς ποτέ να ισχυριστείς ότι τον “πέτυχες” απόλυτα, ότι έφτασες σε ένα τέρμα. Έτσι αποδέχεσαι ότι πάντα μπορείς ακόμα να προσπαθείς και μέσα από αυτή τη διαδικασία να εξελίσσεσαι και να βελτιώνεσαι διαρκώς.

Γιώργος Λογοθέτης

Ωμογερόντισσες καὶ ωμογέροντες όλου του Κόσμου – Ἑνωθεῖτε!

καὶ μὴν παριστάνετε τοὺς Νέους

(μπορεῖ καὶ νὰ) ΕΙΣΤΕ! 

(Τὸ λέει καὶ στὸν Πλάτωνα)

Ἕλληνες ἀεί παῖδές ἐστε, γέρων δέ Ἕλλην οὐκ ἔστιν

ἄλλως:

Forever Young:

https://www.youtube.com/watch?v=ct_ZynnpJIQ

Η. Π.

Αντιγραφή από το: neonplanodion.gr