“Η “μοίρα” της Φωτογραφίας φαίνεται να είναι τούτη εδώ: κάνοντάς με να πιστέψω (βέβαια, μιά φορά στις πόσες; ) ότι βρήκα “την αληθινή τέλεια φωτογραφία”, καταφέρνει την πρωτόφαντη σύγχυση της πραγματικότητας (“Αυτό υπήρξε”) και της αλήθειας (“Αυτό είναι”). Γίνεται ταυτόχρονα διαπιστωτική και επιφωνηματική. Σπρώχνει το πορτρέτο σ’ εκείνο το τρελό σημείο όπου το συναίσθημα (η αγάπη, η συμπόνια, η θλίψη, ο ενθουσιασμός, ο πόθος) αποτελεί μαρτυρία για την ύπαρξη. Προσεγγίζει τότε, πραγματικά, την τρέλα, ανταμώνει την “τρελή αλήθεια”.
Ο “Φωτεινός Θάλαμος” είναι ένα σπουδαίο θεωρητικό κείμενο του Γάλλου σημειολόγου, Ρολάν Μπαρτ, που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 1980 και περιέχει σχόλια και υποκειμενικές παρατηρήσεις του ίδιου πάνω στη Φωτογραφία.
Ο συλλογισμός του ξεκινά με το θεμελιώδες ερώτημα: «Τι είναι η φωτογραφία καθ’ εαυτήν;» και επομένως: «Ποιό ουσιαστικό γνώρισμα την ξεχωρίζει από την κοινότητα των εικόνων;». Εκκινώντας, λοιπόν, από την ερώτησή αυτή, ο Μπαρτ καταλήγει πως «η Φωτογραφία αναπαράγει στο άπειρο κάτι που δεν έχει συμβεί παρά μόνο μια φορά» ενώ παράλληλα «επαναλαμβάνει με μηχανικά μέσα εκείνο που δεν μπορεί ποτέ πια να επαναληφθεί υπαρξιακά», φτάνοντας στο συμπέρασμα πως «Η Φωτογραφία κατά βάση πιστοποιεί μια παρουσία, την ύπαρξη του ανάφορού της», την ύπαρξη του αντικειμένου δηλαδή που απεικονίζεται σε έναν παρελθόντα χρόνο.
Η ανάγνωση του βιβλίου λειτουργεί σε διττό επίπεδο, αφού, πέρα από τις θεωρητικές του παρατηρήσεις για την φωτογραφία, δε λείπει η προσωπική του αφήγηση πάνω στο θάνατο και την απώλεια.
Πηγή: Κοραλία Ξεπαπαδέα/ neolaia.gr