Η μητέρα όλων των μαχών για την ούτως ή άλλως προβληματική λειτουργία της μεγαλύτερης αλυσίδας σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα, του ομίλου Μαρινόπουλου, ξεκινάει σήμερα 1η Ιουλίου 2016. Η τύχη της «Lehman Brothers της Ελλάδας», όπως αποκαλείται το “κανόνι” της Μαρινόπουλος, θα κριθεί από την απόφαση που θα λάβει το δικαστήριο στη δίκη προληπτικών μέτρων, που έχει ζητήσει η διοίκηση της εταιρείας κι έχει προγραμματιστεί για τις 11.00 το πρωί στο κτίριο 5 της οδού Ευελπίδων. Ουσιαστικά η Μαρινόπουλος ζητάει την προστασία του δικαστηρίου από τις ορέξεις των πιστωτών, που θέλουν να κατασπαράξουν την αφερέγγυα εταιρεία, μέχρι τον Νοέμβριο, όταν θα συζητηθεί το κύριο σχέδιο για την εξυγίανσή της. Μέχρι τότε η εταιρεία θα έχει τον χρόνο να διερευνήσει αρκετές εναλλακτικές προτάσεις.

Το inside story παρουσιάζει όλη την πρόταση εξυγίανσηςΗ Αίτηση “Εξυγίανσης” της Μαρινόπουλος που κατέθεσε στο δικαστήριο η διοίκηση της Μαρινόπουλος και αριθμεί περίπου 101 σελίδες καθώς και την πολυσέλιδη (162 σελίδες) συνοδευτική έκθεση του εμπειρογνώμοναΈκθεση Ελεγκτή – Επιχειρηματικό Σχέδιο, με τα αίτια της κατάρρευσης και το επιχειρηματικό σχέδιο.Ως εμπειρογνώμονας προσλήφθηκε ο ορκωτός ελεγκτής Χρήστος Βλάχος της εταιρείας PKF Ευρωλεγκτική ΑΕ. Το ενδιαφέρον είναι ότι η έκθεση του εμπειρογνώμονα φέρει ημερομηνία «Απρίλιος 2016», ενώ διαβάζοντας διαπιστώνει κανείς ότι η Μαρινόπουλος ανέθεσε την υλοποίησή της με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου αργότερα, στις 30 Μαΐου 2016. Συνεπώς υπάρχει ένα χρονικό παράδοξο, αλλά σε κάθε περίπτωση φαίνεται ότι η διαδικασία είχε κάποιο στάδιο προετοιμασίας εδώ και δύο μήνες, ίσως και περισσότερο αφού σε ορισμένα σημεία κάνει αναφορά στις δύσκολες συνθήκες ρευστότητας στις οποίες είχε περιέλθει από τον Νοέμβριο του 2015, όταν είχε διαθέσιμα μόλις 6,1 εκατ. ευρώ.Τα νομικά έγγραφα της αίτησης προληπτικών μέτρων και της αίτησης εξυγίανσης φέρουν την υπογραφή ενός πολύ έμπειρου δικηγόρου επί των πτωχευτικών διαδικασιών, του Σεραφείμ (Μάκη) Σωτηριάδη.Η Μαρινόπουλος έρχεται σήμερα στο δικαστήριο και με μία διερευνητική –μη δεσμευτική– πρόταση εκ μέρους του ομίλου Σκλαβενίτη, που φαίνεται ότι επανήλθε στο προσκήνιο, προτείνοντας όμως μεγάλο κούρεμα 40% των απαιτήσεων των προμηθευτών.Αν το δικαστήριο δεχθεί την αίτηση της Μαρινόπουλος, τότε θα προστατεύσει την εταιρεία από πάσης φύσεως διεκδικήσεις μέχρι τον Νοέμβριο, όταν θα διεξαχθεί η συζήτηση επί του σχεδίου εξυγίανσης της εταιρείας. Σε αυτήν την περίπτωση, οι απαιτήσεις των εργαζομένων, που δεν είναι ιδιαίτερα υψηλές σε σχέση με τους άλλους πιστωτές, εξαιρούνται των προληπτικών μέτρων και ο κάθε εργαζόμενος θα μπορεί να διεκδικήσει με ένδικα μέσα τα οφειλόμενα. Δεν θα υπάρχει δηλαδή προστασία της εταιρείας από διεκδικήσεις εργαζομένων.Αν το δικαστήριο δεν δεχθεί την αίτηση, τότε από αύριο θα ξεσπάσει τσουνάμι αιτήσεων κατάσχεσης από τους πιστωτές, που θα βάλει πρόωρο τέλος στις δραστηριότητες της εταιρείας. Φυσικά, στην ικανοποίηση των αιτήσεων προηγούνται οι τράπεζες, το ΙΚΑ, η εφορία και οι εργαζόμενοι, που θα πάρουν σχεδόν το σύνολο των χρημάτων τους, ενώ οι προμηθευτές, που έχουν απλά μια σφραγισμένη επιταγή στα χέρια τους θα έχουν τεράστιες απώλειες. Σε ό,τι αφορά τους 12.500 εργαζόμενους πάντως, η μεγαλύτερη ζημιά θα είναι η απώλεια των θέσεων εργασίας τους.Στα παραπάνω ποντάρει και η διοίκηση της Μαρινόπουλος για μια θετική εξέλιξη στη σημερινή δίκη. Από την άλλη πλευρά, συνήγοροι αρκετών προμηθευτών θα προσπαθήσουν να μπλοκάρουν τη διαδικασία καθώς, όπως υποστηρίζουν, δεν έχουν κανένα συμφέρον από την ένταξη της Μαρινόπουλος σε καθεστώς προστασίας. Πρώτον γιατί η Μαρινόπουλος έχει αθετήσει τις υποσχέσεις της απέναντί τους και δεύτερον γιατί στην αίτηση προληπτικών μέτρων που η Μαρινόπουλος κατέθεσε δεν έχει αναλυτική κατάσταση όλων των προμηθευτών, όπως οφείλει.Πάντως χθες στα δικαστήρια γινόταν «κόλαση», λέξη που χρησιμοποίησε ένας δικηγόρος για να περιγράψει το δούναι και λαβείν των δικογράφων από δεκάδες δικηγόρους που εκπροσωπούσαν κυρίως προμηθευτές και ζητούσαν το σχετικό υλικό από τα δικαστήρια. Ανάμεσα στο υλικό που η εταιρεία κατέθεσε υπάρχουν και αρκετά cd, τα οποία όμως δεν έγραφαν ότι περιέχουν τη λίστα με τους προμηθευτές και τα οφειλόμενα προς αυτούς.

Από τις κινήσεις των συναλλασσομένων φαίνεται ξεκάθαρα ότι θα παιχτεί μία μάχη μεταξύ μεγάλων τραπεζών και προμηθευτών. Οι τράπεζες και οι εργαζόμενοι είναι στο πλευρό της εταιρείας όμως οι δεκάδες, ίσως εκατοντάδες προμηθευτές είναι κατά της εταιρείας και θα ζητήσουν από το δικαστήριο να μην κάνει δεκτή την αίτηση προληπτικών μέτρων, έχοντας έτοιμες προς κατάθεση τις αιτήσεις πτώχευσης. Χθες κατατέθηκαν δεκάδες διαταγές πληρωμής. Μεταξύ των μικρότερων προμηθευτών βρίσκονται αγρότες και κτηνοτρόφοι από τη Θεσσαλία και τη Μακεδονία, παραγωγοί κρασιών και τυριών. Πολλοί από αυτούς πληρώθηκαν ελάχιστα τους προηγούμενους μήνες, ενώ η Μαρινόπουλος τους έδινε, σε μια ακραία εκδοχή της πρακτικής του κλάδου, μεταχρονολογημενες επιταγές, ζητώντας τους σε αρκετές περιπτώσεις και “κούρεμα” της οφειλής. Από τα στοιχεία των προμηθευτών που έχει συγκεντρώσει το inside story, ανάμεσά τους συγκαταλέγεται το σύνολο του κλάδου τροφίμων της ελληνικής επικράτειας, με συνέπειες σε όλο το φάσμα της ζωικής και φυτικής παραγωγής της χώρας.Η κόντρα είναι μεγάλη, διότι εάν τελικά το δικαστήριο εγκρίνει σήμερα τα προληπτικά μέτρα και εν συνεχεία τον Νοέμβριο δώσει το πράσινο φως για ένταξη στο καθεστώς εξυγίανσης, η απόφαση δεσμεύει όλους τους προμηθευτές.  Μάλιστα, όπως αναφέρεται στην αίτηση εξυγίανσης, η διαδικασία για την εξεύρεση λύσης γίνεται χωρίς επίσημες διαπραγματεύσεις, αλλά με εμπιστευτικές συζητήσεις ώστε να αποφεύγεται η αβεβαιότητα ως προς την επιβίωση της επιχείρησης. Αν μάλιστα επιτευχθεί συμφωνία, αυτή επικυρώνεται από το δικαστήριο και δεσμεύει όλους τους πιστωτές.

Η Μαρινόπουλος ιδρύθηκε το 1962 και αποτελεί τη μεγαλύτερη αλυσίδα λιανικού εμπορίου στην Ελλάδα. Έχει δίκτυο περισσότερων από 823 καταστημάτων (31.3.2016) και διατηρεί παρουσία σε Ελλάδα, Κύπρο και άλλες χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Στο δυναμικό της εντάσσονται πάνω από 12.500 εργαζόμενοι, ενώ έχει συνεργασίες με περισσότερους από 2.000 Έλληνες προμηθευτές και παραγωγούς. Σύμφωνα με τα στοιχεία του 2014 αποτελούσε την μεγαλύτερη εταιρεία του κλάδου με μερίδιο αγοράς πάνω από 17%.Οι διοικούντες σήμερα την εταιρεία είναι τέσσερις: Ο Λεωνίδας Μαρινόπουλος, ο οποίος κατέχει τη θέση του προέδρου και είναι μη εκτελεστικό μέλος του διοικητικού συμβουλίου, ο Δημήτρης Μαρινόπουλος ο οποίος είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου αλλά μη εκτελεστικό, ο Γεώργιος Μαρινόπουλος, επίσης μη εκτελεστικό μέλος του διοικητικού συμβουλίου και ο Γεώργιος Μήτραινας ο οποίος έχει εκτελεστικά καθήκοντα. 

Εξέλιξη Πωλήσεων – Κερδών/Ζημιών προ φόρων – Δανείων (εκατ. ευρώ)

Έτος	2014	2013	2012	2011
Πωλήσεις	1.552	1.413	1.521	1.832
Κέρδη/ζημιές προ φόρων	-5	-43	-84	-235
Δάνεια	447	353	284	458

Πηγή: Οικονομικές καταστάσεις, όπως παρουσιάζονται στην αίτηση εξυγίανσηςΑπό τα οικονομικά στοιχεία της εταιρείας της περιόδου 2011-2014 ξεχωρίζει η μείωση των πωλήσεων, οι μεγάλες διακυμάνσεις στην εξέλιξη του καθαρού αποτελέσματος (από ζημιές 235 εκατ. ευρώ το 2011 μόλις 5 εκατ. ευρώ το 2014) καθώς και στην εξέλιξη των δανείων, τα οποία μειώθηκαν πρόσκαιρα, αλλά στη συνέχεια αυξήθηκαν την ώρα που οι πωλήσεις μειώνονταν.

Όπως αναφέρεται στην αίτηση εξυγίανσης, το υφιστάμενο οικονομικό πρόβλημα εστιάζεται στις υποχρεώσεις προς όλους τους πιστωτές και προς το ελληνικό δημόσιο, το ύψος των οποίων ήταν 1.324 δισ. ευρώ σύμφωνα με το ισοζύγιο της εταιρείας του μηνός Δεκεμβρίου 2015.Βέβαια, μακράν οι μεγαλύτερες υποχρεώσεις είναι προς τους προμηθευτές (722.783 εκατ. ευρώ) και μάλιστα είναι υποχρεώσεις χωρίς εξασφαλίσεις.Η δεύτερη μεγαλύτερη κατηγορία πιστωτών είναι οι τράπεζες, στις οποίες οφείλει περίπου 337.751 εκατ. ευρώ (126 εκατ. με εμπράγματες εξασφαλίσεις και 211 εκατ. ευρώ χωρίς εξασφαλίσεις) και η τρίτη μεγαλύτερη κατηγορία πιστωτών είναι οι εταιρείες leasing (συμπεριλαμβάνονται εταιρείες ακινήτων), το χρέος προς τις οποίες φτάνει τα 159 εκατ. ευρώ.  
Πολύ μικρότερες είναι οι υποχρεώσεις της εταιρείας προς το προσωπικό, που φτάνουν τα 4.289 εκατ. ευρώ (σίγουρα το νούμερο έχει αυξηθεί τους τελευταίους μήνες και δεν συμπεριλαμβάνει τυχόν αποζημιώσεις), προς τα ασφαλιστικά ταμεία που είναι 51,7 εκατ. ευρώ και προς το δημόσιο που είναι 49 εκατ. ευρώ.

Yπoχρεώσεις εταιρείας (συνολικά), τέλος του 2015

Κατηγορία	Ποσό	Ποσοστό επί του συνόλου
Ελληνικό Δημόσιο (ΔΟΥ)	49.073.451,52	3,7%
Ασφαλιστικοί οργανισμοί	51.765.861,44	3,91%
Εργαζόμενοι	4.289.639,58	0,32%
Δάνεια	337.751.589,84	25,5%
Leasing	159.018.990,38	12%
Προμηθευτές & Λοιποί Πιστωτές (χωρίς εμπράγματες εξασφαλίσεις)	722.783.755,41	54,56%
ΣΥΝΟΛΟ	1.324.683.288,17	100%

Οι οφειλές της Μαρινόπουλος προς ενέγγυους πιστωτές, δηλαδή αυτούς που έχουν στα χέρια τους κάποιο είδος εμπράγματης εξασφάλισης, ανέρχονται σε 126.679 εκατ. ευρώ. Αντίθετα, οι οφειλές της εταιρείες προς πιστωτές που δεν έχουν καμία εξασφάλιση ανέρχονται σε 1,09 δισ. ευρώ. Οι τελευταίοι έχουν και το μεγάλο πρόβλημα, σε περίπτωση χρεοκοπίας.Οι τραπεζικές υποχρεώσεις όπως αναφέρονται στην αίτηση εξυγίανσης έχουν ως εξής:

Στο σημείο των τραπεζικών υποχρεώσεων πρέπει να γίνουν ορισμένες διευκρινίσεις. Η Μαρινόπουλος εμφανίζει ανάμεσα σε αυτές και συναλλαγές με εταιρείες ακινήτων, όπως για παράδειγμα την Εθνική Πανγαία. Η Εθνική Πανγαία είναι εταιρεία επενδύσεων ακίνητης περιουσίας (Α.Ε.Ε.Α.Π.) που νοικιάζει ακίνητα στη Μαρινόπουλος. Τελευταία προχώρησε, σύμφωνα με ανακοίνωσή της, και σε αγορές ακινήτων από τη Μαρινόπουλος αξίας 93 εκατ. ευρώ. Ως εκ τούτου η οφειλή δεν αφορά τραπεζική υποχρέωση, αλλά σχετίζεται με δοσοληψίες χρηματοδοτικής μίσθωσης, δηλαδή πώλησης των ακινήτων και επαναμίσθωσής τους.Επίσης, ως μεγαλύτερη τραπεζική υποχρέωση αναφέρεται αυτή προς την εταιρεία Helens. Σύμφωνα με πληροφορίες του inside story πρόκειται για το fund Helens του πρώην πρωθυπουργού του Κατάρ Αλ Τάνι, ο οποίος προχώρησε μετά από αλλεπάλληλες συναντήσεις με τους ανθρώπους της Μαρινόπουλος και με τη βοήθεια μιας τουλάχιστον ελληνικής τράπεζας –στην οποία το fund είχε συμμετοχή– σε μία συμφωνία sale και lease back (πώληση και επαναμίσθωση ακινήτων). Δηλαδή το fund αγόρασε τα καταστήματα ΥΠΕΡ της αλυσίδας έναντι 117 εκατομμυρίων ευρώ, τα οποία στη συνέχεια νοίκιασε στη Μαρινόπουλος με ετήσια απόδοση 10%.Σήμερα, το συνολικό χρέος της Μαρινόπουλος στο fund του Κατάρ φθάνει τα 130 εκατομμύρια. “Κουμπάρος”, όπως αναφέρθηκε, στο deal είναι μεγάλη συστημική τράπεζα στο διοικητικό συμβούλιο της οποίας συμμετείχε παλαιότερα μέλος της διοίκησης της Μαρινόπουλος. Η τράπεζα ήθελε να διασφαλίσει ρευστότητα στη Μαρινόπουλος και το fund του Κατάρ (που συμμετείχε στην τράπεζα) έκανε μία καλή συμφωνία σε ό,τι αφορά την απόδοση. Αρκεί τώρα να την εισπράξει. Σε διαφορετική περίπτωση θα μείνει με τα ακίνητα.

Το σύνολο της περιουσίας της εταιρείας ανέρχεται σε 757 εκατ. ευρώ και αποτελείται από τα εξής στοιχεία:

1. Η εταιρεία έχει ακίνητα αξίας 124 εκατ. ευρώ τα οποία είναι προσημειωμένα, δηλαδή συνοδεύονται απο βάρη έναντι χρεών.
2. Διεκδικεί από πελάτες της, από το ελληνικό δημόσιο και από άλλες πηγές 498,39 εκατ. ευρώ. Από αυτά το μεγαλύτερο μέρος είναι 345 εκατ. ευρώ από πελάτες που έχουν αγοράσει προϊόντα της εταιρείας και τους έχει δώσει πίστωση. Βέβαια αυτό το πόσο δύσκολα ανακτάται σε οικονομικές συγκυρίες σαν αυτές που υπάρχουν στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια.
3. Η αξία των παγίων και κινητών περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης ανέρχεται σε 50,405 εκατ. ευρώ.
4. Η εταιρεία έχει εμπορεύματα η αξία των οποίων ανέρχεται σε 101,172 εκατ. ευρώ (μείον πλασματικό ενέχυρο αποθέματος 24 εκατ. ευρώ).
5. Τα άυλα περιουσιακά της στοιχεία αξίζουν 8,318 εκατ. ευρώ.

Η διοίκηση της Μαρινόπουλος παραθέτει σενάριο με το οποίο προβλέπει σε τι ποσοστό θα ικανοποιηθούν οι απαιτήσεις κάθε κατηγορίας πιστωτών, σε περίπτωση που δεν επικυρωθεί η αίτηση εξυγίανσης και οδηγηθεί αναγκαστικά στη διαδικασία εκποίησης των περιουσιακών της στοιχείων.Όπως προκύπτει, τα περισσότερα περιουσιακά στοιχεία της εταιρείας είναι μειωμένης εμπορευσιμότητας, οπότε σε περίπτωση βίαιης εκποίησής τους το οικονομικό αποτέλεσμα της ρευστοποίησης θα είναι 279 εκατ. ευρώ, ή αλλιώς μόνο το 21,07% του συνόλου των απαιτήσεων.Σε ό,τι αφορά τα περιουσιακά στοιχεία που δεν είναι προσημειωμένα ή υποθηκευμένα και γενικώς δεν έχουν βάρη, το σενάριο αναφέρει ότι το 70% της εκποίησης θα δοθεί προς τους “γενικούς προνομιούχους” πιστωτές (εργαζόμενοι, δημόσιο και ΙΚΑ) και το υπόλοιπο 30% στους “μη προνομιούχους” (προμηθευτές). 
Σε ό,τι αφορά τα περιουσιακά στοιχεία για τα οποία υπάρχει ενέχυρο ή υποθήκη, τότε οι “ειδικοί προνομιούχοι”, δηλαδή οι τράπεζες, ικανοποιούνται κατά 65%. Σύμφωνα με τον νόμο, από την εκποίηση αυτών των περιουσιακών στοιχείων ικανοποιούνται και τα “γενικά προνόμια” κατά 25% και τέλος οι “μη προνομιούχοι” πιστωτές κατά 10%.Η εταιρεία καταθέτει στην αίτηση εξυγίανσης συγκεκριμένα νούμερα για τις αποζημιώσεις των πιστωτών. Ετσι, στην περίπτωση των “γενικών προνομιούχων”, το 70% που θα λάβουν από την εκποίηση των μη προσημειωμένων περιουσιακών στοιχείων αντιστοιχεί σε ποσό 98 εκατ. ευρώ και το 25% από τα προσημειωμένα αντιστοιχεί σε ποσό 34 εκατ. ευρώ. Αυτό σημαίνει πως η κατηγορία αυτή των πιστωτών θα ικανοποιηθεί στο 100% των συνολικών της απαιτήσεων και συγκεκριμένα οι εργαζόμενοι θα λάβουν 4,2 εκατ. ευρώ τα ασφαλιστικά ταμεία 51,7 εκατ. ευρώ και το δημόσιο 49 εκατ. ευρώ.Σε ό,τι αφορά τους πιστωτές με ειδικά προνόμια, αυτοί θα λάβουν το 65% του ποσού της εκποίησης των προσημειωμένων και ό,τι απομείνει από το 25% των άλλων προνομιούχων πιστωτών. Το 65% αντιστοιχεί σε 91,4 εκατ. ευρώ συν 26,9 εκατ. ευρώ το υπόλοιπο, οπότε οι πιστωτές με εξασφαλίσεις θα ικανοποιηθούν κατά 118 εκατ. ευρώ ή κατά 93,46% της συνολικής τους απαίτησης (127 εκατ. ευρώ).Αντίθετα, οι πιστωτές που δεν έχουν εξασφαλίσεις και είναι κυρίως οι προμηθευτές της εταιρείας θα ικανοποιηθούν μέχρι το ποσοστό 10% επί του πλειστηριάσματος. Στη συγκεκριμένη περίπτωση το 10% αντιστοιχεί σε 13,617 εκατ. ευρώ συν το 30% από τα μη προσημειωμένα περιουσιακά στοιχεία, ήτοι 42 εκατ. ευρώ, άρα θα ικανοποιηθούν κατά το 5,09% επί της συνολικής τους απαίτησης. Αυτοί θα είναι οι μεγάλοι χαμένοι.

Τέλος, η εταιρεία αναλύει και το σενάριο ένταξης στην προπτωχευτική διαδικασία, μέσω της οποίας θα συνεχίσει να λειτουργεί. Η διοίκηση διατυπώνει ένα ολόκληρο σκεπτικό για ριζική αναδιάρθρωση της δομής και της λειτουργίας του ομίλου, με πολλούς όμως αστάθμητους παράγοντες και υποκειμενικές μελλοντικές εκτιμήσεις. Σε αυτήν την περίπτωση, η διοίκηση εξιδανικεύει την κατάσταση, προβλέποντας πλήρη ικανοποίηση των πιστωτών, δηλαδή αποπληρωμή του 100% των υποχρεώσεων που ανέρχονται σε 1,32 δισ. ευρώ, μέσα στα επόμενα 16 χρόνια.Οι γενικές παραδοχές αυτού του σεναρίου έχουν ως εξής:

• Τράπεζες – Εταιρείες Leasing: αποπληρωμή σε 15 χρόνια με επιτόκιο euribor 3 μηνών +3%.
• Προμηθευτές/Λοιποί Πιστωτές: Αποπληρωμή σε 15 χρόνια
• Ελληνικό Δημόσιο: Σε 180 μηνιαίες δόσεις (δηλαδή 15 χρόνια)
• Εργαζόμενοι: Αποπληρωμή σε ένα χρόνο

Τα παραπάνω με την προϋπόθεση ότι ο τζίρος της εταιρείας την πρώτη χρονιά μετά την αναδιοργάνωση θα φθάσει το 1,22 δισ. ευρώ, τη δεύτερη χρονιά το 1,32 δισ. και ούτω καθεξής και τέλος την 15η χρονιά, μετά την αναδιοργάνωση, το 1,76 δισ. ευρώ.Το επιχειρησιακό σχέδιο προβλέπει μάλιστα και συγκεκριμένα περιθώρια κέρδους, κάτι το οποίο είναι εντελώς αδύνατο να προβλεφθεί όχι στην 15ετία, αλλά στη διετία!Η ιστορία τώρα μόλις αρχίζει και θα έχει πολλά επεισόδια (ακόμα κι αν η αίτηση προληπτικών μέτρων δεν γίνει δεκτή).