Ι. ΜOΝΗ ΚΛΕΙΣΤΩΝ
Τρισήμισυ χιλιόμετρα Β.Δ. της Χασιάς, στη Δυτική όχθη του φαραγγιού της Γιαννούλας βρίσκεται το μοναστήρι των Κλειστών αφιερωμένο στην Παναγία.Η τοποθεσία είναι επιβλητική. Oι κάθετες σχεδόν όχθες του φαραγγιού προξενούν δέος στον επισκέπτη και το αδιάκοπο βουητό του νε- ρού στη βραχώδη και ανώμαλη κοίτη του τους χειμερινούς και ανοιξιάτικους μήνες, ανάμικτο με το θρόϊσμα των φύλλων των δένδρων και τις ψαλμωδίες των καλογραιών, αγγίζουν τα μύχια της ψυχής σαν θεσπέσια συναυλία στο μεγάλο Δημιουργό.
Η πράγματι «Κλειστή» τοποθεσία του μοναστηριού περιβάλλεται, βόρεια από τα κάθετα βράχια του «Άρματος» ή Καλιακούδας, ανατολικά από τις κορυφές «Ταμίλθι» και «Αλογόπετρα» και δυτικά από την κορυφογραμμή «Θοδώρα» και «Καλλίνικο». Μεσημβρινά το βλέμμα ξανοίγει μέχρι τις πα ρυφές του χωριού Χασιά και των γύρω δασωμένων κορυφών.
Από αρχαιολογική άποψη ο ευρύτερος χώρος παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον. Κατ’ αρχήν η μεγάλης στρατηγικής σημασίας διάβαση προς τα Βοιωτικά πεδία, η «Κλεισώρεια» των Βυζαντινών, ή «δερβένι της Χασιάς» όπως κατά την Τουρκοκρατία ονομάζονταν, περνούσε λίγο κάτω από το μοναστήρι, όπου ο σημερινός δρόμος προς Δερβενοχώρια συμπίπτει σχεδόν με τον παλιό που ήταν ο συντομότερος και πολυσύχναστος. Το δρόμο αυτόν κατά την αρχαιότητα έλεγχαν δύο φρούρια, της Φυλής και της Πανάκτου μακρύτερα στο οροπέδιο των Δερβενοχωρίων.
Από το πρώτο φρούριο της Φυλής που δεν σώζεται σήμερα και απείχε μό λις δύο χιλιόμετρα (Β.Δ.) από το μοναστήρι, σε ευθεία γραμμή, ξεκίνησε το 403 π.Χ. ο Θρασύβουλος με τους δημοκρατικούς, για να καταλύσει ουσιαστικά την τυραννία των Τριάκοντα στην Αθήνα.
Λίγο βορειοανατολικά του σωζομένου δευτέρου και γνωστού πλέον Φρουρίου, στο δρόμο που πάει για Μπόρσι – Βούντημα – Αυλώνα, υπήρχεσυνοικισμός κατά την Τουρκοκρατία χάνια για τους οδοιπόρους, και ταχύ δρομικός σταθμός «μεντζίλ» που ξεκουραζόταν και άλλαζε άλογο ο δημόσιος ταχυδρόμος «Τάταρης» O συνοικισμός αυτός διατηρούνταν και μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους (1833)40.
Εκεί υπάρχει και πηγή με άφθονο νερό, «πηγή της Φυλής» όπως ήταν γνωστή κατά τον προηγούμενο αιώνα, ή «πηγή της Αγ. Παρασκευής» όπως είναι γνωστή σήμερα, όνομα που καθιερώθηκε από την παρακείμενη ομώνυμη εκκλησία. Γύρω από την εκκλησία οι αρχαιολογικές ανασκαφές, έφεραν στο φώς ευρήματα του δήμου Φυλής και παλαιότερα των προϊστορικών και Μυκηναϊκών χρόνων.
Απο το βιβλίο του Δ Γιωτα τα παλια μοναστήρια της Πάρνηθας
