Σαν χτες, στις 24 Σεπτεμβρίου 2023, ο Στέφανος Κασσελάκης αναδείχτηκε Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, έχοντας συγκεντρώσει στον δεύτερο γύρο των εκλογών το 56% όσων ψήφισαν, δηλαδή περίπου 74000 ψήφους.
Η επέτειος δεν γιορταστηκε από κανέναν, αφού ο ένας χρόνος που πέρασε ήταν μαρτυρικός για τα μέλη και τους φίλους του ΣΥΡΙΖΑ. Ταυτόχρονα, ήταν τραγελαφικός για τους παρατηρητές και ευφρόσυνος για την κυβέρνηση που αισθάνθηκε ουσιαστικά να έχει απαλλαγεί από την αξιωματική αντιπολίτευση.
Σε άρθρο που έγραψα εδώ δυο-τρεις μέρες μετά την εκλογή του κ. Κασσελάκη, εξέφρασα την ελπίδα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα μπορέσει να παραμείνει ενωμένος, ότι μπορούμε να λεγόμαστε «ακόμα σύντροφοι» όσοι είχαμε ταχθεί με την Έφη Αχτσιόγλου και όσοι είχαν προτιμήσει τον κ. Κασσελάκη. Και μόνο από το ότι τον αποκαλώ «κύριο», φαίνεται πως η ελπίδα μου δεν πραγματοποιήθηκε.
Πολύ σύντομα, το εσωκομματικό κλίμα έγινε τοξικό, στελέχη όπως ο Νίκος Φίλης ή ο Πάνος Σκουρλέτης άρχισαν να εκτοξεύουν βαριές κατηγορίες εναντίον του Κασσελάκη, εκείνος απείλησε με διαγραφές μέσω δημοψηφίσματος, κάτι που πήγαινε κόντρα στο καταστατικό και ήταν αδιανόητο για τον ΣΥΡΙΖΑ, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένας εσμός από τρολ λάσπωνε όποιον δεν έπαιρνε το μέρος του Προέδρου, οπότε ύστερα από μια θυελλώδη συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής αποχώρησε η τάση της Ομπρέλας, με δύο βουλευτές και κάπου 45 μέλη της ΚΕ, ενώ λίγες μέρες αργότερα αποχώρησε και η τάση της Έφης Αχτσιόγλου με 9 βουλευτές και κάπου 100 μέλη της ΚΕ. Οι αποχωρήσαντες στις αρχές Δεκεμβρίου συγκρότησαν τη Νέα Αριστερά, την οποία στήριξα κι εγώ.
Τον Φεβρουάριο, στο επεισοδιακό συνέδριο του κόμματος, φάνηκε ότι η αποχώρηση των «βαριδιών» δεν ειχε εξασφαλίσει εσωκομματική γαλήνη. Μια μεγάλη μερίδα ιστορικών στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ αμφισβητησαν τον Πρόεδρο και ο Αλέξης Τσίπρας έσπασε για πρώτη (και τελευταία μέχρι σήμερα) φορά τη σιωπή του σε ό,τι αφορά τα εσωκομματικά του ΣΥΡΙΖΑ, με μια επιστολή που και αυτή αμφισβητούσε τις κινήσεις του κ. Κασσελάκη. Η αντιπαράθεση στο συνέδριο δεν έφτασε σε μετωπική σύγκρουση, επειδή μεσολάβησαν και την απόσβεσαν οι διαλλακτικότεροι, σαν τον Σ. Φάμελλο.
Στις εκλογές του Ιουνίου ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπόρεσε να αποκομίσει κάτι από την κατακόρυφη πτώση του κυβερνώντος κόμματος, αφού τα ποσοστά του σημείωσαν νέα πτώση, στο 14.9% και, το πιο απειλητικό, μειώθηκε κι άλλο η διαφορά του από το ΠΑΣΟΚ. Ωστόσο, το αποτέλεσμα είχε και τη θετική του όψη για την ηγεσία του κομματος, αφού η Νέα Αριστερά δεν κατάφερε να πείσει και απέτυχε να εκλέξει βουλευτή, μένοντας κάτω από το όριο του 3%, στα 2.45%.
Το καλοκαίρι δεν υπάρχουν ειδησεις, λέει η παροιμια, υπήρχαν όμως πολλές εσωκομματικές αναταράξεις στον ΣΥΡΙΖΑ, καθώς όλο και περισσότερα στελέχη εξέφραζαν τη διαφωνία τους με διάφορες «λαϊφοστιλάτες» κινήσεις του Προέδρου, ο οποίος άρχισε να φέρεται σπασμωδικά. Το αποκορύφωμα ήταν όταν διέγραψε απο την κοινοβουλευτική ομάδα τον Παύλο Πολάκη, έναν από τους θερμότερους έως τότε υποστηρικτές του, και ύστερα απέπεμψε την Αθηνά Λινού, την οποία κατηγορούσε ο Π. Πολάκης. Όπως ο διαιτητής που για να ρεφάρει μιαν άδικη αποβολή παικτη σφυρίζει ανύπαρκτο πεναλτι εναντίον της ωφελημένης ομάδας, ο Κασσελάκης κατάφερε να στρέψει εναντίον του και τις δύο πλευρές και, το χειρότερο, έδειξε διχαστικός και ανίκανος να προβεί σε συνθέσεις, όπως υποτίθεται ότι πρέπει να κάνει ο επικεφαλής ενός κόμματος.
Πιο σημαντικό ίσως ήταν ότι στα τέλη Ιουνίου ο Πρόεδρος, από την Αμερική όπου έκανε διακοπές, ανακοίνωσε τη διακοπή της έκδοσης του καθημερινού φύλλου της Αυγής (έγραψα σχετικά), χωρίς καμιά προηγουμενη συζήτηση με τα στελέχη του κόμματος. Ταυτόχρονα έπαψε να πληρώνει τους εργαζόμενους στα μέσα ενημέρωσης του κόμματος. Ακολούθησαν απεργιακές και άλλες κινητοποιήσεις των εργαζομένων (αυτή τη στιγμή που γράφω, οι τεχνικοί του Κόκκινου απεργούν και ο σταθμός δεν εκπέμπει κανονικό πρόγραμμα).
Επίσης, από τα υπόγεια της Κουμουνδουρου εντάθηκε η εκστρατεία λάσπης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όχι πλέον με στόχο τους «αποστάτες» που «έκλεψαν τις έδρες» αλλά ενάντια σε κάθε στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ που δεν επιδιδόταν σε λιβανωτούς προς τον κ. Κασσελάκη. Ο Σωκράτης Φάμελλος, που είχε άξια σηκώσει το βάρος της κοινοβουλευτικής δουλειάς ως πρόεδρος της Κ.Ο. του ΣΥΡΙΖΑ, έγινε στόχος αισχρών συκοφαντιών που είχαν τουλάχιστον την επινευση του Κασσελάκη. Λίγες μέρες μετά, ο κ. Κασσελάκης τον αντικατέστησε και ανακοίνωσε την πρόθεσή του να μετατρέψει τον ΣΥΡΙΖΑ σε «ψηφιακό» προσωποπαγές κόμμα, ουσιαστικά καταργώντας όργανα όπως η Κεντρική Επιτροπή.
Ίσως ήταν αυτό η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, ίσως οι δημοσκοπήσεις στις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ εμφανιζόταν οχι απλώς πίσω απο το ΠΑΣΟΚ αλλά στην 4η ή και 5η θέση (πίσω απο τον Βελόπουλο και, κάποιες φορές, από το ΚΚΕ), με ποσοστά μονοψήφια. Πάντως, έτσι ή αλλιώς, τα περισσότερα σημαντικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ εξεγέρθηκαν και αποφάσισαν την πρόταση μομφής κατά του Στ. Κασσελάκη, η οποία ψηφίστηκε στις 8 του μηνός. Έγραψα και τότε άρθρο, που σε μεγάλο βαθμό λέει τα ίδια πράγματα με τούτο εδώ, όσον αφορά τον απολογισμό.
Το καταστατικό του ΣΥΡΙΖΑ, όπως ψηφίστηκε το 2022, περιείχε την απαράδεκτη για αριστερό κόμμα πρόβλεψη ότι ο πρόεδρος θα εκλέγεται «από τη βάση». Τότε είχα γράψει ότι «όταν το εκλογικό σώμα που εκλέγει τον ηγέτη αποτελείται από όσους δηλώσουν μέλη και πληρώσουν ένα συμβολικό ποσόν, υπάρχει το οξύμωρο ενδεχόμενο ο ηγέτης ενός κόμματος να εκλεγεί από πολίτες που δεν υποστηρίζουν το συγκεκριμένο κόμμα -ενώ δεν μπορεί επίσης να αποκλειστεί το ενδεχόμενο οργανωμένης παρέμβασης άλλων κομμάτων στην εσωκομματική εκλογή». Αυτό πιθανώς συνέβη στις περυσινές εσωκομματικές εκλογές, αφού δεκάδες χιλιάδες από τα 140.000 «μέλη» που ψήφισαν για να εκλεγεί ο κ. Κασσελάκης ουδεποτε φάνηκαν στις Οργανώσεις Μελών, ουδέποτε πλήρωσαν συνδρομή, ουδέποτε συμμετείχαν σε άλλη εσωκομματική διαδικασία (ας πούμε στις εκλογές συνέδρων).
Το καταστατικό εκείνο έχει και άλλες αδυναμίες -ας πούμε, κάτι που φάνηκε τώρα, δεν προβλέπει τι συμβαίνει όταν ο πρόεδρος πάψει να ασκεί τα καθήκοντά του, είτε ύστερα από πρόταση μομφής όπως ο κ. Κασσελάκης, είτε ύστερα από παραίτηση ή (μακριά από εμάς) αιφνίδιο θάνατο ας πούμε. Χρειαζόταν πρόβλεψη για τον αναπληρωτή του (βέβαια, και στην Κύπρο όπου σχετικη πρόβλεψη υπάρχει, δεν απόφυγαν τα ρεζιλίκια με τον κ. Κουλία· δεν προστατεύει από τα πάντα το καλογραμμένο καταστατικό, βοηθάει όμως).
Μετά τη μομφή, ο κ. Κασσελάκης αποσύρθηκε και τήρησε σχεδόν σιγή ιχθύος -με εξαίρεση ένα τουίτ πριν από 12 μέρες και την προχτεσινή του αφίσα, οπου δηλώνει ότι «είναι εδώ», σε μοβ χρώμα. Περίμενα ότι χτες το βράδυ θα ανακοίνωνε την υποψηφιότητά του στις εσωκομματικές εκλογές που θα γίνουν στα τέλη Νοεμβρίου, αλλά δεν το έκανε. Ωστόσο, όλα δείχνουν ότι θα είναι εκ νέου υποψήφιος. Αρχικά, είχε φλερτάρει με την ιδέα να ιδρύσει νέο κόμμα, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ, έστω και αποδυναμωμένος, προσφέρει ακαταμάχητα πλεονεκτήματα: εξασφαλισμένη κρατική χρηματοδότηση με βάση 47 βουλευτές και περιουσιακά στοιχεία, όπως η ιδιόκτητη έδρα του.
Στην εσωκομματική κλοτσοπατιν… αντιπαράθεση που έχει ξεκινήσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης οι οπαδοί του κ. Κασσελάκη κυριαρχούν. Είναι συζητήσιμο αν αυτό απηχεί την κατάσταση στην πραγματική ζωή και αν θα μετουσιωθεί και στην εσωκομματική κάλπη -αν και, οπως είπαμε, η εν λογω κάλπη είναι πορώδης, οποιος θελει ψηφίζει. Το κακό είναι ότι, πέρα απ΄τον ανυπόκριτο θαυμασμό προς τον Ηγέτη, το κοινό χαρακτηριστικό πολλών από τους θαυμαστές του κ. Κασσελάκη είναι ότι απορρίπτουν όλη τη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και ολες τις αξίες της Αριστεράς, αντιπαραθέτοντας αξίες που έως τώρα από τα δεξιά τις ακούγαμε, όπως την επικοινωνιακή δεινότητα ή το να (λέει ότι) «έχει κολλήσει ένσημα».
Όπως έγραψα πριν από 15 περίπου μέρες, θεωρώ «την οριστική ήττα του Κασσελάκη αναγκαία προϋπόθεση για να έχει ελπίδες να ορθοποδήσει ο προοδευτικός χώρος. Με μιαν επισήμανση που δεν με συμφέρει: αναγκαία είναι, αλλά δεν είναι απαραίτητα και ικανή -δηλαδή, και να φύγει ο Κασσελάκης δεν υπάρχει εγγύηση ότι θα σταθούμε στα πόδια μας, μόνο ελπίδα υπάρχει». Σήμερα μάλιστα είμαι ακόμα πιο απαισιόδοξος, διότι, όποιος κι αν ειναι ο νικητής των εσωκομματικών εκλογών είναι βέβαιο ότι οι πληγές που άφησε η εσωκομματική αντιπαράθεση και ο τυφώνας Κασσελάκη δύσκολα θα επουλωθούν -ενώ, όπως έδειξε και το χτεσινό ντιμπέιτ στο όμορο κόμμα, το ΠΑΣΟΚ ετοιμάζεται να κάνει μια χαψιά ό,τι απόμεινε απο τον ΣΥΡΙΖΑ.
Νίκος Σαραντάκος
Πηγή: sarantakos.wordpress.com