Κείμενο:Κατερίνα Λομβαρδέα
«Επειδή δεν μπορώ να σας χωρέσω όλους σπίτι μου για να ακούσουμε μουσική, θα το κάνουμε μαζί εδώ», είπε ο βραβευμένος με Γκράμι μουσικός παραγωγός και εθνομουσικολόγος Κρίστοφερ Κινγκ στον κόσμο που ήταν μαζεμένος στον κήπο της Χάμκως στην Κόνιτσα. Και πράγματι, αυτός και οι φίλοι του από τα νότια Βαλκάνια έπαιξαν μουσική για όλους, με τη στήριξη της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση και του δήμου Κόνιτσας.
Επί τρεις ημέρες το μουσικό φεστιβάλ «Γιατί’ ναι μαύρα τα βουνά: Οι μουσικές κουλτούρες των νότιων Βαλκανίων» στην Κόνιτσα κατάφερε -έστω και ελάχιστα- να μετατοπίσει τη (συντηρητική) κοινωνία της ευρύτερης περιοχής.
Όλες τις τρεις ημέρες που βρέθηκα στο τριήμερο μουσικό φεστιβάλ «Γιατί ‘ναι μαύρα τα βουνά» στην Κόνιτσα, είχα στο μυαλό παραλλαγές της ίδιας σκέψης: είτε έβλεπα στη σκηνή το συγκρότημα Vasil Ziu από την Κεντρική Αλβανία με τη ζωώδη ενέργεια, είτε άκουγα το κορυφαίο βιολί του Κώστα Καραπάνου, είτε χόρευα με τον Νέγρο του Μοριά και τα «πειραγμένα» τραπ κομμάτια του με samples από 78άρια των νότιων Βαλκανίων, είτε έμενα με ανοικτό το στόμα μπροστά στην τσιγγάνα Bajsa Arifovska από τη Βόρεια Μακεδονία που παίζει πέντε όργανα το ένα καλύτερα από το άλλο, είτε χτυπιόμουνα με το παραδοσιακό γκρουπ με τη ροκ ενέργεια «Εβρίτικη Ζυγιά» (το boy band του τριημέρου, για καλό το λέω), σκεφτόμουν πως, αυτό που κατάφερε η παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάσηκαι ενορχήστρωσε ο εθνομουσικολόγος Κρίστοφερ Κινγκ, μόνιμος πλέον κάτοικος της Κόνιτσας, ήταν να μετατοπίσουν την (συντηρητική) κοινωνία της ευρύτερης περιοχής. Τόσο ελάχιστα, όσο μετατοπίζονται οι κοινωνίες από τις μικρές αλλαγές, που έρχονται χωρίς πολλές φανφάρες – αλλά συσσωρεύονται και φέρνουν τις πιο μεγάλες.
Προς τα πού την πήγαν; Ίσως προς την αναγνώριση και αποδοχή των πολλαπλών στρωμάτων της, στον χρόνο και στον χώρο, όπως αυτά αντανακλώνται στο μωσαϊκό των ήχων που ακούσαμε. Σε μία εξερεύνηση του εαυτού της, χωρίς ενοχές και περιττά βαρίδια. Ο λόγος της αισιοδοξίας ήταν μεταξύ άλλων και τα αμέτρητα χαρούμενα νεαρά πρόσωπα που είδα μπροστά μου, που ήταν μάλλον η πλειοψηφία του κοινού.