Ευτοπία, δυστοπία, ουτοπία…
Ευτοπία: η επιθυμητή, ιδανική κοινωνία, αλλά ως εφικτός και όχι ως αδύνατος στόχος.
Για παράδειγμα: “Σε αντίθεση με την ουτοπία, τον ανύπαρκτο τόπο ιδανικής συμβίωσης, η ευτοπία είναι ο υπαρκτός τόπος και τρόπος καλής συμβίωσης”.
Η ευτοπία προέρχεται από τη σύνθεση των λέξεων ευ και τόπος.
Δυστοπία: μία φανταστική κοινωνία απόλυτης δυστυχίας.
Ουτοπία: μία φανταστική κοινωνία που διαθέτει ένα φαινομενικά τέλειο κοινωνικό, πολιτικό και νομικό σύστημα.
Η λέξη ουτοπία είναι σύνθετη, από τις ελληνικές λέξεις ου (αρνητικό μόριο) και τόπος, η λέξη εμφανίζεται για πρώτη φορά το 1516 στη νεολατινική, στο έργο του Άγγλου φιλοσόφου Sir Thomas More (Τόμας Μουρ) De optimo reipublicae statu deque nova insula Utopia («Περί καταστάσεως της αρίστης πολιτείας και της νέας νήσου Ουτοπίας»).
Το δεύτερο συνθετικό της «ουτοπίας», η λέξη «τόπος» εμφανίζεται για πρώτη φορά στην ελληνική στον Αλκαίο, τον 7ο πχ αιώνα (Μπαμπινιώτης) και στον Αισχύλο (Liddell-Scott).
Τουρίστες γυρίστε στα σπίτια σας…
«Το βράδυ του Σαββάτου, χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους στο κέντρο της Πάλμας για να διαμαρτυρηθούν κατά του μαζικού τουρισμού και της έλλειψης κατοικιών. “Η Μαγιόρκα δεν πωλείται” ήταν το σύνθημά τους. Σύμφωνα με την αστυνομία, ήταν 10.000 άτομα, ενώ οι διοργανωτές έκαναν λόγο για 25.000. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη κινητοποίηση αυτού του είδους μέχρι σήμερα. Κρατούσαν κόκκινες πινακίδες που συνήθως αναρτώνται στα κενά ενοικιαζόμενα διαμερίσματα. Οι πινακίδες έγραφαν “Δεν μπορώ πια να ζήσω εδώ”.
Δεν είναι μόνο στις Βαλεαρίδες Νήσους που η ζωή γίνεται πολύ ακριβή για όλο και περισσότερους ντόπιους. Πριν από λίγες εβδομάδες ξεκίνησαν διαμαρτυρίες και στα Κανάρια Νησιά. Σχεδόν 60.000 κάτοικοι διαδήλωσαν σε όλα τα νησιά του αρχιπελάγους του Ατλαντικού με το σύνθημα “Τα Κανάρια Νησιά έχουν τα όριά τους”. Στις Βαλεαρίδες Νήσους, τις κινητοποιήσεις οργάνωσε η πλατφόρμα “Λιγότερος τουρισμός, περισσότερη ζωή”. Η κατάσταση δεν είναι τεταμένη μόνο στην αγορά κατοικίας, αλλά και στα νοσοκομεία και στους δρόμους, όπου το καλοκαίρι ο τεράστιος στόλος των ενοικιαζόμενων αυτοκινήτων κυριολεκτικά κατακλύζει τη Μαγιόρκα και προκαλεί κυκλοφοριακό κομφούζιο. Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος οι Βαλεαρίδες Νήσοι να προσαράξουν στην ίδια τους την επιτυχία, λένε. Εκείνοι που φροντίζουν τους τουρίστες δεν έχουν τα μέσα να ζήσουν εκεί όπου αυτοί κάνουν τις διακοπές τους.»
FRANKFURTER ALLGEMEINE ZEITUNG, 26.5.2024
Πηγή:Κώστας Κουτσουρέλης /neoplanodion.gr
30/5/2010
Μην λυγίζεις..
“Μην λυγίζεις- μην το αραιώνεις- μην προσπαθείς να το κάνεις λογικό- μην επεξεργάζεσαι την ίδια σου την ψυχή σύμφωνα με τη μόδα. Αντίθετα, ακολουθήστε ανελέητα τις πιο έντονες εμμονές σου ”
Τα λόγια του Κάφκα εδώ ενθαρρύνουν την αυθεντικότητα και την αταλάντευτη επιδίωξη των παθών μας, ανεξάρτητα από τα κοινωνικά πρότυπα.
Κούκλια:Η περιγραφή του Σεφέρη στο «Επικαλέω τοι την θεόν»
Λάδι στα μέλη,
ίσως ταγγή μυρωδιά
όπως εδώ στο λιόμυλο
της μικρής εκκλησιάς
στους χοντρούς πόρους
της σταματημένης πέτρας.
Ο ελαιόμυλος, η μικρή εκκλησιά, οι ογκώδεις πορώδεις πέτρες, το ιερό πορνείο, τα γυναικεία αγαλματάκια-αναθήματα που προσφέρουν τους μικρούς τους μαστούς, μικρές κεραμικές κούκλες που δώσαν στον τόπο, την πανάρχαια Παλαίπαφο, το σημερινό του προσωνύμιο: Κούκλια. Η περιγραφή του Σεφέρη στο «Επικαλέω τοι την θεόν», το ποίημα το εμπνευσμένο από το πανελλήνιο Ιερό της Αφροδίτης στην Πάφο, είναι ακριβής. Εκεί είδα για πρώτη φορά από κοντά και τον «κωνικό λίθο», ανεικονικό, αφηρημένο σύμβολο της μεγάλης θεάς, που αναφέρει ο Οκτάβο Πας στην Ηλιόπετρα, ποίημα κι εκείνο αφιερωμένο στη χάρη της. Οι ποιητές είναι πάντα ακριβείς.
Ο χριστιανικός ναός, τώρα χωρισμένος τεχνητά και ανόητα με σύρμα από τον αρχαιολογικό χώρο, είναι του 12ου αιώνα. Δεν τον χωρίζει όμως λιγότερο το σημερινό, κατ’ απαίτησιν της Εκκλησίας όπως μας είπαν, όνομά του: Παναγία η Καθολική. Οι ντόπιοι χωρικοί έως πρότινος ήξεραν να τον λένε καταπώς του πρέπει: Παναγία η Αφροδίτισσα.
*
Κούκλια Κύπρου, ναός Αφροδίτης, φωτογραφία του Γ. Σεφέρη, 1953.
Πηγή:Κώστας Κουτσουρέλης /neoplanodion.gr
πόσα κερδίζει ένας πολίτης που έρχεται σε επαφή με την ιστορία και τα μνημεία της χώρας του;
Επιτέλους, έγινε κι αυτό! «Ερευνα του Historic England υπολόγισε σε χρήματα πόσα κερδίζει ένας πολίτης που έρχεται σε επαφή με την ιστορία και τα μνημεία της χώρας του», διαβάζω στην Καθημερινή.
«Σύμφωνα με τη μελέτη, η συνολική αξία της ευημερίας για την καθημερινή επαφή των πολιτών με την κληρονομιά εκτιμάται ότι ανέρχεται σε 29 δισ. λίρες ετησίως, μόνο στην Αγγλία.»
Μετά από αυτή την ποσοτικοποίηση του οικονομικού όφελους του πολιτισμού που θα μας επιτρέψει να υπολογίσουμε «Πόσα ευρώ κερδίζεις όταν ανεβαίνεις στην Ακρόπολη ή στο Λευκό Πύργο» (αυτός είναι ο τίτλος του άρθρου), θα ανοίξει νομίζω ο δρόμος και για άλλες ποσοτικοποιήσεις:
– Πόσα κερδίζεις όταν πηγαίνεις βόλτα τη φιλενάδα ή τη συζυγό σου;
– Πόσα βγάζεις από ένα φιλί του γιου ή της κόρης σου;
– Πόσα τσεπώνεις κάθε φορά που ακούς ένα τραγούδι του Τσιτσάνη;
– Πόσα ευρώ σου αποφέρει ένας στίχος του Ομήρου ή του Καβάφη;
– Πόσα εξοικονομείς σε κάθε ηλιοβασίλεμα ή ροδαυγή;
– Με μια βουτιά στη θάλασσα το απομεσήμερο πόσα βάζεις στην άκρη;
Κ.ο.κ., κ.ο.κ., ιδού κονόμας πεδίον λαμπρόν! Άσε που έτσι θα ξέρεις καλά και με τι άλλο, ενδεχομένως επικερδέστερο, μπορείς να ανταλλάξεις την πολιτιστική κληρονομιά σου. Αν λ.χ. η Τesla ή η Microsoft εξασφαλίσουν αύριο στην αγγλική κυβέρνηση ετήσια έσοδα ανώτερα των σημερινών 29 δισ. που αποφέρει ο πολιτισμός της χώρας, λογικό δεν θα ’ταν αυτή η τελευταία να τους πουλήσει όλα ανεξαιρέτως τα μνημεία της, συμπεριλαμβανομένου του Στόουνχεντ και του Βρετανικού Μουσείου; Προς όφελος σημαντικό των πολιτών της βεβαίως, και του μερίσματος με το οποίο θα παχύνει ο τραπεζικός τους λογαριασμός.
Κώστας Κουτσουρέλης /neoplanodion.gr
Σεμνύνομαι
Σημασία
= αισθάνομαι υπερήφανος και καμαρώνω για κάτι, για το οποίο αξίζει να παινεύεται και να καμαρώνει κανείς
π.χ. «H πατρίδα σεμνύνεται για τα άξια τέκνα της».
Ετυμολογία
σεμνύνομαι < αρχαία ελληνική σεμνύνομαι, παθητική φωνή του ρήματος σεμνύνω < σεμνός
Συνώνυμα:
καμαρώνω
καυχώμαι
υπερηφανεύομαι
Ολυμπιακός – Φιορεντίνα 1-0: Ο Θρύλος έφερε την κούπα στην Ελλάδα!
«Μνήμη Άλωσης ή Άλωση Μνήμης»;
Οι Οθωμανοί του ζητούν να τους παραδώσει την τελευταία ελπίδα των Ρωμιών, την Πόλη… Ο Κωνσταντίνος κοινωνεί και αρνείται: «Μνήμη Άλωσης ή Άλωση Μνήμης»;
Τούρκοι ισλαμιστές πολίτες προσεύχονται στην Αγία Σοφία, την οποία ο απαράδεκτος εθνικιστής Ταγίπ Ερντογάν μετέτρεψε σε τζαμί.
29/05/2024
O (επίκαιρος;) τίτλος που επιλέχθηκε, «Μνήμη Άλωσης ή Άλωση Μνήμης», συνδέεται με την αναγκαιότητα εύρεσης αντίδοτου στη συστηματική προσπάθεια που καταβάλλεται τα τελευταία χρόνια από πολλές πλευρές να λησμονήσουν οι Ελληνίδες και οι Έλληνες την ιστορία, τις ρίζες τους, το είναι τους, τη μνήμη τους.
Ασχολούμαστε περισσότερο με υποδεέστερα, ανούσια θέματα και όχι με τα σημαντικά, τα μείζονα και τα συνταρακτικά τα οποία συγκλόνισαν συθέμελα τον Ελληνισμό, τη Ρωμιοσύνη, το Γένος μας, την Πατρίδα μας.
Η Κωνσταντινούπολη, η Πόλη των Πόλεων, το κόσμημα και ο θησαυρός της Οικουμένης έπεσε πρώτα το 1204 στα πεινασμένα στόματα των «Σταυροφόρων» της Δύσης που αλύπητα κατακρεούργησαν το κάλλος της εποχής.
Ο επιφανής βυζαντινολόγος Στήβεν Ράνσιμαν αναφέρει ότι οι τα ¾ σχεδόν του παγκόσμιου πλούτου, που βρισκόταν τοποθετημένα στην βασιλίδα των πόλεων, μεταφέρθηκαν από τους βάνδαλους στις δυτικοευρωπαϊκές πόλεις και έτσι επόμενο ήταν να ενισχυθούν μια σειρά από αυτές και να μετεξελιχθούν σε μεγάλα αστικά και ευημερούντα χρηματιστηριακά κέντρα όπως η Σιένα, η Φλωρεντία, η Πίζα, η Γένουα κ.ά. Εκεί που γεννήθηκαν οι τράπεζες, οι οποίες αργότερα μας «δάνεισαν»….
- Ο ναός του αγίου Μάρκου είναι γεμάτος λάφυρα, κλεμμένα αντικείμενα από την Πόλη. Η Μαρκιανή βιβλιοθήκη εφοδιάστηκε με κώδικες και έγγραφα αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων και φιλοσόφων όπως ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης. Η κοινωνία στην καθ΄ ημάς Ανατολή συγκροτήθηκε στην βάση της συλλογικής ύπαρξης, ενώ στην Δύση στη βάση του κοινού οικονομικού συμφέροντος.
Κάποτε θα χρειαστεί να μιλήσουμε ως λαός για αυτά τα θέματα με την γλώσσα της ειλικρίνειας και της αξιοπρέπειας όπως έκανε ο Καππαδόκης και Σμυρνιός νομπελίστας ποιητής μας Γιώργος Σεφέρης. Μετά την πρώτη άλωση το 1204 αναδείχθηκε-όχι τυχαίως- η Νίκαια της Βιθυνίας ως νέα και προσωρινή πρωτεύουσα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και ο βασιλιάς Ιωάννης Βατάτζης, ο άγιος και ελεήμων, αγάπησε την πατρίδα του και ενίσχυσε ποικιλοτρόπως τους υπηκόους του.
Προώθησε την πρωτογενή παραγωγή-εξάλλου και ο ίδιος εργαζόταν- τη βιοτεχνία και το εμπόριο. Με το πολιτικό μανιφέστο του εξύψωσε και σύζευξε Ελληνισμό και Ρωμιοσύνη, τις δύο όψεις του ενός νομίσματος. Στις αλησμόνητες πατρίδες της απέραντης Ρωμιοσύνης της Ανατολής στον Πόντο, την Καππαδοκία, την (υπόλοιπη) Μικρά Ασία, την Ανατολική και Βόρεια Θράκη τα σχολεία τα ονόμαζαν φροντιστήρια και εμπνέονταν από πρότυπα ζωντανών και κεκοιμημένων Ρωμιών.
Μπορεί να απελευθερώθηκε η Πόλη από τους Δυτικούς το 1261, η απειλή όμως δεν σταμάτησε. Τώρα ήταν οι Οθωμανοί και ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος-Δραγάσης διαδεχόμενος τον αδελφό του Ιωάννη, αναλαμβάνει τον θρόνο σε μια εποχή εξαιρετικά δύσκολη. Απευθύνεται για βοήθεια στην Δύση. Ελάχιστοι Γενουάτες με επικεφαλής τον Ιουστινιάνη ανταποκρίνονται. Η βασιλεύουσα πολιορκείται από τις ορδές του Σουλτάνου Μωάμεθ του β΄. Η αγωνία επιβίωσης, βιολογικής και πνευματικής, για τους υπερασπιστές της Πόλης φτάνει στο αποκορύφωμά της.
Οι Οθωμανοί του ζητούν να τους παραδώσει την τελευταία ελπίδα των Ρωμιών, την Πόλη.
Ο Κωνσταντίνος κοινωνεί των αχράντων μυστηρίων και αρνείται γιατί «…πάντες αυτοπροαιρέτως αποθανούμεν» αγωνίζεται για πίστη και ευσέβεια, πατρίδα και βασιλιά, παιδιά, εγγόνια, φίλους και συγγενείς, ιστορία και πολιτισμό και πέφτει περήφανος και «ωραίος ως Έλλην» μαζί με τους συμπολεμιστές του Τρίτη 29 Μαϊου 1453 με δόξα και τιμή.
Όπως αναφέρει ο Κωνσταντινουπολίτης και Πόντιος στην καταγωγή Κ.Καβάφης «…όσο μπορείς…όσο μπορείς την ζωήν σου τουλάχιστον φρόντισε μην την εξευτελίζεις». Ο οικουμενικός Αλεξανδρινός αντιστέκεται στη λήθη και ο ιστορικός Νίκος Σβορώνος υπογραμμίζει ότι οι Έλληνες έχουν ιστορία αντιστασιακή. Αναφορά στον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο κάνει και ο έτερος νομπελίστας μας Οδυσσέας Ελύτης και τον χαρακτηρίζει ως τον τελευταίο Έλληνα.
«Ο βασιλιάς μας όπως λέει και ο Θ. Κολοκοτρώνης πέθανε γενναία στη μάχη δίχως συμβιβασμούς και υποχωρήσεις». Κανείς δεν τον είδε, αλλά η παράδοση λέει ότι τον άρπαξε άγγελος Κυρίου και τον έκλεισε σε μια σπηλιά και μαρμαρώθηκε. Έγινε θρύλος και κάνει υπομονή, περιμένοντας το ποθούμενο.
Οι βάρβαροι το γνωρίζουν, αλλά και φοβούνται και για αυτό έχτισαν εκείνο το μικρό άνοιγμα, μην τυχόν και εμφανιστεί ξαφνικά μπροστά τους για να εκδικηθεί αποδίδοντας δικαιοσύνη.
Αυτό το βασανισμένο και πονεμένο γένος καρτερεί την Ανάσταση και την λευτεριά του: «…Πάλι με χρόνια και καιρούς, πάλι δικά μας θάναι» Αυτό του δίνει κουράγιο και ελπίδα και ξεσηκώνεται σε διαρκείς εξεγέρσεις, μέχρι το 1821, κατά μέσον όρο μια επανάσταση ανά έξι μήνες!
- Και η προεργασία του Ρήγα Φεραίου και ο αγώνας του πατροΚοσμά και το απαράμιλλο θάρρος του Κατσαντώνη έδωσαν το λευτεριάς λίπασμα για να ζητήσει το γένος μας τα αυτονόητα: να ανασαίνει ελεύθερα και να θρησκεύει ορθόδοξα.
Η πίστη στον Θεό φέρνει ηρωισμούς: «Είναι αδύνατες οι θέσεις μας, αλλά είναι δυνατός ο Θεός που μας φιλάει… τρώνε από εμάς, αλλά μένουμε και λίγη μαγιά για να συνεχίσουμε» αναφέρει ο στρατηγός Γ. Μακρυγιάννης. Η μνήμη αντέχει και στρέφεται εκεί όπου ενώνεται η Ευρώπη και η Ασία.
Η αποφράδα Τρίτη, η ημέρα που έπεσε η Πόλη στα χέρια των βαρβάρων, η ημέρα που η επιστήμη και η δημιουργία σταμάτησε και η ιστορία εξαφανίστηκε. Για αυτό και οφείλουμε να πιάσουμε το νήμα από την αρχή.
Είμαστε κοινωνία και λαός και έθνος, είμαστε και Έλληνες και Γραικοί και Ρωμιοί και πιστεύουμε σε παναθρώπινες αξίες, οι οποίες τώρα τελευταία σπανίζουν, για να συνωστιστούν οι Ραγιάδες….
Αγνοείται συστηματικά το οικουμενικό Βυζάντιο, παραβλέπεται η σπουδαιότητά του, στρέφεται το βλέμμα μακριά, απαξιώνονται τα κοσμοπολίτικα και γίνεται ένας εξαρτημένος λαός που αποδομεί την ιστορική του συνέχεια. Η Πόλη των Πόλεων πλέον ως ύβρις, ως παρουσία από ανθρώπους που δε γνωρίζουν τι σημαίνει Κωνσταντινούπολη, παρελθόν, παρόν και μέλλον Ελληνισμού….
* Ο Θεοφάνης Μαλκίδης είναι διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου και συγγραφέας του βιβλίου «Κεμαλισμός και Ναζισμός». Αθήνα: Εύξεινος Λόγος 2022.
Ο βιβλιοφάγος!
