Σύμφωνα με μια έκθεση του SIPRI* του Ιουνίου 2024, το Ισραήλ αναβάθμισε τα πυρηνικά όπλα του, εκσυγχρονίζοντας εγκαταστάσεις παραγωγής στο νότο, πιθανότατα κοντά στη Dimona.
Ενώ το Ισραήλ δεν παραδέχτηκε ποτέ επίσημα ότι κατέχει πυρηνικά όπλα, πιστεύεται ευρέως ότι έχει περίπου 90 πυρηνικές κεφαλές.
Η ετήσια έκθεση του SIPRI, η οποία εξέταζε τις εξελίξεις καθ’ όλη τη διάρκεια του 2023 και μέχρι τον Ιανουάριο του 2024, υποστήριξε επίσης ότι υπήρχαν ενδείξεις ότι το Ισραήλ βρισκόταν σε διαδικασία αναβάθμισης του πυρηνικού αντιδραστήρα του στη νότια πόλη Dimona.
Οι προσπάθειες μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν για μείωση των εντάσεων αναιρέθηκαν από τον πόλεμο στη Γάζα και τις επακόλουθες επιθέσεις αντιπροσώπων στα αμερικανικά συμφέροντα από ομάδες που υποστηρίζονται από το Ιράν στο Ιράκ και τη Συρία, τόνισε το SIPRI.
Το Ισραήλ έχει διατηρήσει μια μακροχρόνια πολιτική «πυρηνικής ασάφειας», ούτε επιβεβαιώνοντας ούτε διαψεύδοντας το πυρηνικό του οπλοστάσιο.
Για δεκαετίες, το Ισραήλ έχει δηλώσει ότι δεν θα ήταν το πρώτο που θα εισαγάγει πυρηνικά όπλα στη Μέση Ανατολή.
Παρά αυτή την ασάφεια, οι πρόσφατες γεωπολιτικές εξελίξεις και συγκρούσεις, συμπεριλαμβανομένου του πολέμου στη Γάζα και των επιθέσεων πληρεξουσίων που υποστηρίζονται από το Ιράν, έχουν τονίσει τη σημασία της πυρηνικής αποτροπής του Ισραήλ.
Ωστόσο, δημόσια σχόλια από αξιωματούχους υπαινίσσονται την πυρηνική ικανότητα του Ισραήλ.
Ιστορικά, Ισραηλινοί αξιωματούχοι σκέφτηκαν να αναπτύξουν πυρηνικά όπλα κατά τη διάρκεια του πολέμου του Γιομ Κιπούρ το 1973 μετά την αιφνιδιαστική επίθεση από τις αιγυπτιακές και συριακές δυνάμεις.
Επίσης, τον Νοέμβριο του 2023, ο υπουργός Πολιτιστικής Κληρονομιάς Amichai Eliyahu πρότεινε αμφιλεγόμενα «να ρίξει κάτι που ισοδυναμεί με κάποιο είδος πυρηνικής βόμβας σε όλη τη Γάζα» ως απάντηση στην επίθεση της Hamas της 7ης Οκτωβρίου, η οποία σκότωσε περισσότερους από 1.200 αμάχους.
Σύμφωνα με το SIPRI, το πυρηνικό οπλοστάσιο του Ισραήλ είναι ικανό να παραδοθεί με μαχητικά αεροσκάφη, υποβρύχια και πυραύλους Jericho που βασίζονται στην ξηρά.
Συγκεκριμένα, μια επίθεση με ρουκέτα της Hamas στις 7 Οκτωβρίου φέρεται να έπληξε την αεροπορική βάση Sdot Micha, όπου υπάρχουν υποψίες ότι βρίσκονται αυτοί οι πύραυλοι Jericho.
Η ανάλυση του SIPRI παρουσιάζει μια ανησυχητική εικόνα του παγκόσμιου πυρηνικού τοπίου.
Η εξέχουσα θέση των πυρηνικών όπλων στις διεθνείς σχέσεις έχει φτάσει σε επίπεδα αόρατα από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου.
Η αντιπαράθεση Ισραήλ-Ιράν αποτελεί παράδειγμα αυτής της επικίνδυνης τάσης, με τον κίνδυνο περαιτέρω κλιμάκωσης να παραμένει ανησυχητικά υψηλός.
Η τρέχουσα κρίση έχει επίσης φέρει στο επίκεντρο την πυρηνική πολιτική του Ισραήλ.
Ενώ το Ισραήλ σκόπιμα συσκοτίζει τα πρόσφατα γεγονότα οδήγησαν σε άνευ προηγουμένου δημόσιες συζητήσεις σχετικά με τις πυρηνικές ικανότητες του Ισραήλ.
Την ίδια στιγμή το Ισραήλ λέγεται ότι θέλει να ανταποδώσει χτυπώντας τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν… και ο φαύλος κύκλος τώρα ξεκινάει…
*Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI)