Οι “χρυσές” ευκαιρίες της Κατοχής

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής έγιναν μαζικές αγοροπωλησίες ακινήτων. Σπίτια και χωράφια πουλήθηκαν στο 1/10 έως και το 1/20 της προπολεμικής τους αξίας, ενώ ο αγοραστής με διάφορα προσχήματα καθυστερούσε την υπογραφή των συμβολαίων ώστε η τιμή έχανε και άλλο την αξία της ενώ ο πωλητής ήταν υποχρεωμένος να καταθέσει το ποσό της πώλησης στην τράπεζα και να κάνει αναλήψεις μικρών ποσών. Με τον καλπάζοντα πληθωρισμό τα ελάχιστα χρήματα της πώλησης έχαναν εντελώς την αξία τους και ο πωλητής έφτανε να εισπράττει το 1/100 της αξίας του ακινήτου.

Χιλιάδες άνθρωποι βρέθηκαν στην ανάγκη να ξεπουλήσουν το σπίτι τους με ελάχιστο τίμημα και έμειναν χωρίς στέγη παλεύοντας να επιβιώσουν. 350.000 ήταν συνολικά τα ακίνητα που άλλαξαν χέρια κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Οι περισσότερες αγοροπωλησίες ακινήτων, σύνολο 259.000, έγιναν τα έτη 1941-1942, την περίοδο του λιμού που ο κόσμος πέθαινε στους δρόμους από την πείνα.

Το 77% των πωλητών ήταν ιδιοκτήτες μικρής κατοικίας που μεταπολεμικά αντιμετώπισαν μεγάλα οικονομικά προβλήματα στέγασης. “Πέντε χιλιάδες Έλληνες βγήκαν από την Κατοχή αισθητά πλουσιότεροι αγοράζοντας πάνω από τέσσερα ακίνητα”. Οι αγοραστές είχαν διασυνδέσεις με τους μαυραγορήτες, ήταν δοσίλογοι και συνεργάτες των Γερμανών.

Το φαινόμενο των μαζικών αγοροπωλησιών ακινήτων σε εξευτελιστική τιμή είχε επισημανθεί και από την κυβέρνηση του Καΐρου του Εμμανουήλ Τσουδερού αλλά και του Γεωργίου Παπανδρέου όταν έφτασε στην Ελλάδα στις 18 Οκτωβρίου 1944. Και οι δύο με δικά τους λόγια είχαν υποσχεθεί αποκατάσταση της αδικίας και της υφαρπαγής των σπιτιών. Περιττό να πούμε πως δεν έκαναν τίποτα και οι πλούσιοι έγιναν πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι.

Όταν οι ηττημένοι Γερμανοί έφυγαν, άφησαν πίσω τους μία ρημαγμένη χώρα, με κατεστραμμένες υποδομές, χρεωμένη, με το 13% του πληθυσμού της να έχει χάσει τη ζωή του, 3.700 ήταν τα καμένα και λεηλατημένα χωριά, οι οικισμοί και οι πόλεις, πάνω από 1 εκατομμύριο Έλληνες ήταν άστεγοι και αντιμετώπιζαν πρόβλημα επιβίωσης, περίπου οι 2 στους 10 ζούσαν σε συνθήκες ανέχειας χωρίς τα βασικά αυτονόητα αγαθά όπως νερό, ρεύμα κ.λπ.

Μετά το τέλος της Κατοχής δημιουργήθηκε η Πανελλήνια Ομοσπονδία Πωλησάντων Ακίνητα επί Κατοχής και η αντίστοιχη των Αγοραστών. Παρά τις προσπάθειές τους δεν κατάφεραν να πάρουν πίσω τα σπίτια τους ενώ και μία Συντακτική Πράξη που εκδόθηκε λίγο πριν τις βουλευτικές εκλογές του 1946 ήταν καθαρά ψηφοθηρική. Και πως να μην ήταν όταν, για παράδειγμα, ο υπουργός Δικαιοσύνης Γεώργιος Μαύρος είχε αγοράσει ένα μεγάλο οικόπεδο στο Πεδίον του Άρεως, αξίας 500 χρυσών λιρών;

Πολλοί πίστεψαν πως θα αλλάξει η κατάσταση με τη νέα ελληνική κυβέρνηση, μάταια όμως ήλπιζαν μία δικαίωση. Τα σπίτια τους είχαν χαθεί εκείνες τις μαύρες μέρες της Κατοχής.

Πηγή: Παναγιώτης Σάμιος, Αγοραπωλησίες ακινήτων, 1941-1944. Οι “χρυσές” ευκαιρίες της Κατοχής, εκδόσεις Εταιρεία Σύγχρονης Ιστορίας