*
ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΕΙΣ ΜΕ ΛΟΓΟ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑ | 30.ΧI.23
Κείμενα – Φωτογραφίες ΗΛΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΣ
Συναντώ το διχαλωτό ποτάμι και αναστοχάζομαι. Από τις αμοιβάδες κι εντεύθεν ο κόσμος διχάζεται με σκοπό τον πολλαπλασιασμό και την επέκτασή του. Ο μοναδικός σκοπός της σχάσης αυτής είναι η συνέχιση της δημιουργίας. Εδώ, το ποτάμι διακλαδίζεται και φτιάχνει το πρόσκαιρο νησάκι του, συνεισφέροντας την άποψή του για την ιδέα της γενικής ομορφιάς που μας περιβάλλει.
Όμως εγώ, όταν διχάζομαι, σε τι συνεισφέρω; Στην ιδέα του μαύρου χωρισμού, στην εδραίωση της εν γένει αμφιβολίας, στην επιβολή της παράλληλης αβεβαιότητας, στη γενεσιουργό θλίψη; Ίσως σε όλα.
Τι ιδέες κι αυτές. Σφηνώνονται μέσα σου και δεν σ’ αφήνουν να χαρείς έναν μικρό περίπατο. Μπαίνουν στο μυαλό σου και σε κατευθύνουν σε όλες τις κατωφέρειες της μελαγχολίας.
Προσπαθώ να διχαστώ εκ νέου και να επιλέξω. Δηλαδή να χαρώ μόνο το ήσυχο κελάρυσμα του ποταμού και να διαγράψω την κάθε πλανερή σκέψη ή να την ωθήσω στην άκρη και να την αγνοήσω προς το παρόν. Ας περπατήσω, λοιπόν, βουβός στο παρόχθιο μονοπάτι. Φωνάζω καλημέρα και μέσα στην απέραντη ερημία εγώ είμαι ο μόνος αποδέκτης.
*
ΔΕΙΛΙΝΟ
Το σθεναρό και ομιχλώδες όρος υψώνεται απότομα στο βάθος σαν ένας απαγορευτικός τοίχος. «Εδώ μείνετε», μοιάζει να λέει, «συγκεντρωθείτε στα εγγύτερα». Τι είναι τα εγγύτερα; Προσπαθώ να τα αναγνωρίσω και βλέπω μικρές αναλαμπές λευκόχρυσου που, όμως, εντείνουν το σκοτάδι που πλησιάζει. Μέσα του αποσύρονται δειλά τα φθινοπωρινά χαμόγελα με τα χρώματα όλα σβησμένα. Ωστόσο τα δέντρα θέλουν να υψωθούν σαν δράκοι του παραμυθιού και να τρομάξουν. Ξέρω ότι στη φύση αποτυπώνεται εναργώς αυτό που κουβαλάμε μέσα μας. Αυτό που κατά βάθος πιστεύουμε ή, κυρίως, φοβόμαστε. Και ανάμεσα σε όλα τα ευκρινή ή αδιευκρίνιστα μας εγγίζει μια προαιώνια και ανερμήνευτη θλίψη για κάτι άγνωστο που, ίσως, αυτό και μόνο, συνθέτει τη διαρκή μας έλλειψη. Με τι, εν τέλει, θέλουμε να ενωθούμε, ώστε να ισορροπήσουμε την ύπαρξή μας; Τι είναι αυτό που μας σπρώχνει σε μια αφύσικη και αόριστη μοναξιά; Ποιος λόγος είναι σε θέση να μας παρηγορήσει εκεί στη βαθύτερη φωλιά του είναι μας, όπου σιγοβράζει η αμφιβολία και η δυσπιστία;
Ψιχαλίζει. Η θλίψη είναι η μόνη ζωηφόρος αιτία, που κάνει ζωντανό το σύθαμπο αυτού του δειλινού. Να το, όλο πυκνώνει και απλώνεται.
*
*
ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΡΟΔΟ
Ο ήλιος φλέγεται στο ηλιοβασίλεμά του και προσπαθεί να προκαλέσει τη μέγιστη αφοσίωσή μου στο απογευματινό του κλέος. Όμως εγγύτερα, ακριβώς μπροστά στα μάτια μου, το λαμπερό τριαντάφυλλο ορθώνεται ταπεινό και παρασύρει το βλέμμα και τη σκέψη μου στη μοναδικότητα της παρουσίας του. Μιλάει μόνο με τη γλώσσα της ευωδιάς και του χρώματος. Και καταυγάζει. Στ’ αριστερά του οπτικού πεδίου μάς μιλάει το παλιό, παρατημένο σπίτι, που από ό,τι φαίνεται το φροντίζουν ακόμα και το διατηρούν ως βοηθητικό χώρο.
Το τριαντάφυλλο ορθώνεται και ξέρω ότι δεν σκέφτεται τίποτα. Όπως όλα τα όμορφα πράγματα, που απλώς υπάρχουν, χωρίς να ενδιαφέρονται για την οποιαδήποτε χρησιμότητά τους, έτσι κι αυτό ωθεί την παρουσία του μέχρι την ωραιότητα της θέασης.
Εγώ, όμως, το προσπερνώ και σκέφτομαι τη ζωή και τον αγώνα αυτού του σπιτιού: πόσοι άραγε άνθρωποι γεννήθηκαν, έζησαν, παντρεύτηκαν και πέθαναν μέσα στα σπλάχνα του;
Ο ήλιος απλώς γελάει με όλη μας τη ματαιότητα της προσπάθειας να δημιουργήσουμε κάτι που να διαρκεί.
*
ΑΝΕΒΑΙΝΟΝΤΑΣ
Φθινόπωρο. Παίρνοντας τον ανήφορο της πλαγιάς, το βουνό αρχίζει να μας προειδοποιεί με ξέφρενα κοκκινίσματα. Μας δηλώνει ότι εδώ και τόσες μέρες αλλάζει χροιά σιγά-σιγά, πιάνοντας όλες τις διαβαθμίσεις του ερυθρού. Ξεκινάει από το χρώμα του χαλκού και φτάνει μέχρι το άλικο του ροδιού. Και παίζει το παιχνίδι αυτό με δέντρα-εθελοντές, όπως είναι κυρίως οι οξιές και τα σφενδάμια. Αυτό είναι το φθινοπωρινό βουνό. Εδώ, στα ριζά, μας προϊδεάζει με την ανάφλεξη των, εδώ κι εκεί, σκορπισμένων πλατανιών. Αρκετά πιο πάνω θ’ αρπάξει ολόκληρο φωτιά. Είναι εκεί, τότε, που δεν θέλεις να φύγεις, απλώς θέλεις μείνεις και να καείς μαζί του.
*
ΝΥΧΤΩΝΕΙ
Αργονυχτώνει και σκέφτομαι να γυρίσω σιγά σιγά στο σπίτι. Ό,τι είδα, το είδα πιά, και από εδώ και πέρα μόνο η νύχτα πλεονάζει με τα σκοτάδια και τις σκιές της. Όμως κάποιος μυστήριος μαγνητισμός με εμποδίζει να επιταχύνω την επιστροφή μου. Καθυστερώ ναρκωμένος.
Για ποιο λόγο;
Στ’ αλήθεια, τι μπορεί να κερδίσει κάποιος, που επιμένει αόριστα να ελπίζει ακόμα και στο τελευταίο δευτερόλεπτο;
*
*
ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ
Εκεί που διασχίζεις το δάσος, ακούγοντας τους τριγμούς των ξερόκλαδων που πατάς και το ανάδεμα των φύλλων από τον άνεμο, συγκεντρώνεις την προσοχή σου στην εικόνα που βλέπεις ξαφνικά μπροστά σου.
Είναι μια συμπυκνωμένη στιγμή του εν φύσει βίου, μια εσοχή της φυσικής ομορφιάς που συνδέει με έναν καίριο συγχρονισμό τον μαρασμό και την αναγέννηση: Καθρέφτες πλατιών λαδιών φύλλων απλώνονται και σε θαμπώνουν με τη στιλπνότητα της ευρωστίας τους, ένα άνθος κυκλάμινου ανορθώνεται μ’ επιμονή για να φανεί, και ξερά πλατανόφυλλα στρώνονται με αταξία και αποχαιρετούν τον εφήμερο κύκλο της ζωής.
Όλα μαζί σου μιλάνε. Κι αυτό ακριβώς σημαίνει η έννοια της ομορφιάς: Να έχεις τη δυνατότητα να δηλώνεις αθόρυβα την παρουσία σου και μέσα από αυτήν να μιλάς αισιόδοξα και αγαπητικά.
Να έχεις το απέραντο θάρρος της παραδοχής και να λες «αυτός είμαι».