Η επιτυχής απόπειρα στο Καβούρι που δεν είχε συνέχεια
Γράφει ο Ελευθέριος Γ. Σκιαδάς
Στο Καβούρι της Αττικής, στις εγκαταστάσεις της Σμηναρχίας Εκπαιδεύσεως Τηλεπικοινωνιών Ηλεκτρονικών (ΣΕΤΗ), δύο σμηνίτες στον ρόλο των πρωταγωνιστών ενώ διακρίνονται και εξαρτήματα του σταθμού.
Αναμφισβήτητα την πρωτιά για τη δημιουργία πειραματικού σταθμού τηλεόρασης με σκοπό την ίδρυση εθνικού δικτύου κατέχει η ΔΕΗ, η οποία πρωτοπόρησε το 1960 στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης. Εξάλλου, είχαν αποτύχει και οι τέσσερις διαγωνισμοί που είχαν προκηρυχθεί κατά την δεκαετία 1950 για τη δημιουργία ελληνικής τηλεόρασης. Στον απόηχο αυτής της κατάστασης θα καταγραφεί μια ρομαντική προσπάθεια που έγινε στο Καβούρι της Αττικής, στις εγκαταστάσεις της Σμηναρχίας Εκπαιδεύσεως Τηλεπικοινωνιών Ηλεκτρονικών (ΣΕΤΗ). Πρόκειται για κέντρο εκπαίδευσης και μετεκπαίδευσης και επιμόρφωσης στελεχών της Πολεμικής Αεροπορίας, το οποίο εφέτος συμπληρώνει 60 χρόνια λειτουργίας (1955-2015), ενώ οι εγκαταστάσεις χρησιμοποιούνται πλέον από τα σχολεία τηςΕθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας (ΕΜΥ). Εκεί λοιπόν εξελίχθηκε η ρομαντική προσπάθεια για την κατασκευή του «θαυματουργού» πομπού ο οποίος θα μπορούσε «να υλοποιεί εικόνες που αιωρούνται υπό μορφήν ηλεκτρισμού στην ατμόσφαιρα»[1]!
Πρωταγωνιστές δύο μαθητές της Σχολής, ο αρχισμηνίας Μαντής και ο υποσμηνίας Καραμανλίδης, οι οποίοι ονειρεύτηκαν πως θα υπερπηδούσαν μερικά εμπόδια, όπως η χρήση χαμηλών συχνοτήτων για να παρακάμψουν τους γύρω λόφους, ώστε να προσφέρουν στην Αθήνα την μαγεία της τηλεοράσεως! «Αν σας έλεγαν ότι η Αθήνα διαθέτει τηλεόραση δεν θα το πιστεύατε» ανέφερε το σχετικό ρεπορτάζ της εποχής, συμπληρώνοντας πως σήμα μπορούσε να εκπεμφθεί αλλά δεν είχε ο κόσμος τηλεοράσεις για να το παραλάβει! Πάντως, το σήμα στην αρχή μεταδιδόταν από θάλαμο σε θάλαμο, ύστερα από του εργαστήριο στην καντίνα, από κτίριο σε κτίριο εντός της Σχολής αλλά και στη γύρω περιοχή. Αυτά συμβαίνουν το 1959 και το σήμα της ΣΕΤΗ κατακτούσε συνεχώς έδαφος και όλοι ευελπιστούσαν πως ίσως το χόμπι να δημιουργούσε τον πρώτο σταθμό τηλεόρασης στην Ελλάδα.
Πως βρέθηκαν τα απαραίτητα εξαρτήματα; Άχρηστες μηχανές αυτοκινήτων, χαλασμένα τηλέφωνα και ραδιόφωνα, σύρματα παντός είδους και γενικότερα αντικείμενα τα οποία θεωρούνταν άχρηστα αποτελούσαν και πολύ μεράκι. Ευφυΐα, εφευρετικότητα, επινοήσεις για να ξεπερνιούνται τα απρόοπτα τεχνικά κωλύματα. Αλλά όταν το εγχείρημα προχώρησε χρειάστηκε πραγματική συμπαράσταση για να ολοκληρωθεί. Από τη μια η συναίνεση και συμπαράσταση του διοικητή της Σχολής, τότε Σμήναρχου Γεώργιου Πανταζή και από την άλλη η Αμερικανική Αποστολή στην Ελλάδα, η οποία διέθεσε όλα τα απαραίτητα τεχνικά συγγράμματα, προσφέροντας εντέλει και τα σημαντικότερα εξαρτήματα[2].
Συναρμολόγηση Πομπού από Αρχισμηνία.
Εννοείται πως η ολοκλήρωση της προσπάθειας αποτέλεσε έναν μικρό άθλο. Τα πάμπολλα απρόοπτα τεχνικά κωλύματα και η έλλειψη εμπειρίας έδειχναν πως η προσπάθεια έβαινε μάλλον προς εγκατάλειψη. Μπορεί να φτιάχτηκε ο πομπός αλλά είχε έρθει η ώρα της κάμερας αλλά και του μηχανήματος λήψης εικόνων, δηλαδή της οθόνης. Νέες δυσκολίες, οι οποίες ωστόσο υπερνικήθηκαν χάρη στο πείσμα αλλά και στην πολύτιμη αμερικανική βοήθεια. Εκείνοι πρόσφεραν και τον δέκτη, την τηλεόραση όπως συνηθίσαμε να αποκαλούμε. Οπότε τα πάντα ήταν έτοιμα και οι δύο υπαξιωματικοί βρέθηκαν πλέον στον ρόλο των πρωταγωνιστών αφού έπρεπε τα μηχανήματα να δοκιμαστούν.
«Για πρώτη φορά στην Ελλάδα, Έλληνες προβάλουν σε δέκτη τηλεοράσεως σκηνές από τον ελληνικό χώρο» έλεγε το σχετικό δημοσίευμα, το οποίο παρουσίαζε την τηλεόραση να δείχνει τους δύο πρωταγωνιστές να δίνουν ο ένας στον άλλο κάποιο αντικείμενο και να συνομιλούν. Η ερασιτεχνική εκείνη προσπάθεια είχε στεφθεί με απόλυτη επιτυχία αλλά η συνέχεια δόθηκε στην Θεσσαλονίκη τον επόμενο Σεπτέμβριο. Εκεί, με αρκετές τεχνικές δυσκολίες, εξέπεμψε ο πρώτος πειραματικός τηλεοπτικός σταθμός και εμφανίστηκε την πρώτη ημέρα ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής. Παρά τη μεγάλη απήχηση χρειάστηκε να περάσουν περί που έξι χρόνια, μέχρι τον Φεβρουάριο 1966, όταν πλέον εξέπεμπε στο Κανάλι 5 η περίφημη ΕΙΡ[3].