Με εξαφάνιση απειλείται ο αττικός αμπελώνας, ο ιστορικότερος της χώρας. Το 1985 τα αμπέλια στην Αττική απλώνονταν σε 138.000 στρέμματα, αλλά σήμερα έχουν μείνει λιγότερα από τα μισά (61.886 στρέμματα).
Ελάχιστοι νέοι αμπελουργοί δραστηριοποιούνται στην Αττική λόγω του υψηλού κόστους παραγωγής και των χαμηλών τιμών του προϊόντος, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Κεντρικής Συνεταιριστικής Ενωσης Αμπελοοινικών Προϊόντων, Χρήστο Μάρκου.
Μαγική εικόνα ο αττικός αμπελώνας: η έκτασή του ολοένα και μειώνεται, αλλά παράγει διπλάσια ποσότητα κρασιού απ’ ό,τι οινοστάφυλα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Παράλληλα προμηθεύει 193 οινοποιεία, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται εκτός της παραγωγικής ζώνης του νομού. Την ίδια στιγμή οι αμπελουργοί πληρώνονται 0,30 ευρώ το κιλό την πρώτη ύλη, ενώ το κρασί φθάνει στους καταναλωτές στα 10 ευρώ το λίτρο χύμα.
Τα στοιχεία για όλα τα παράξενα του αττικού αμπελώνα παρουσίασε ο Χρήστος Μάρκου, πρόεδρος της ΚΕΟΣΟΕ (Κεντρική Συνεταιριστική Ενωση Αμπελοοινικών Προϊόντων) στην ημερίδα για την «Ανάγκη διατήρησης του αττικού αμπελώνα, η παραγωγική και περιβαλλοντική του αξία», που πραγματοποιήθηκε χθες στο Κορωπί. Αν συνεχιστεί η κατάσταση ως έχει και δεν ληφθούν μέτρα, τότε «μέσα στην επόμενη δεκαετία ο αττικός αμπελώνας κινδυνεύει να εξαφανιστεί». Εις επίρρωσιν της φθίνουσας πορείας του, το γεγονός ότι το 2022 υποβλήθηκαν αιτήματα νέων αδειών φύτευσης αμπελώνα στην Αττική μόνο για 411 στρέμματα σε σύνολο άνω των 6.000 στρεμμάτων σε όλη την Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε ο Δ. Γραμματικός από το τμήμα Αμπέλου και Οίνου του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.
Ο αττικός αμπελώνας βαίνει μειούμενος όλα τα τελευταία χρόνια: το 1985 τα αμπέλια στην Αττική απλώνονταν σε 138.000 στρέμματα, αλλά σήμερα έχουν μείνει λιγότερα από τα μισά (61.886 στρέμματα). Οι άνθρωποι που τα καλλιεργούν, περίπου 7.340, στην πλειονότητά τους είναι μεγάλοι σε ηλικία, με το 43,30% να βρίσκεται στην ηλικία των 50-67 ετών.
Το «θαύμα της Κανά»
Ομως τα νούμερα όπως τα παρουσίασε ο κ. Μάρκου δεν βγαίνουν. Ενώ το 2021 δηλώθηκαν ότι καλλιεργήθηκαν 48.307 στρέμματα αμπελιών, αυτά φαίνεται ότι έδωσαν πολύ μικρή παραγωγή, μόλις 13.608 τόνους. Την ίδια στιγμή το κρασί που πουλήθηκε ως παραγωγή του αττικού αμπελώνα ήταν 22.296 τόνοι!
«Η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική», τόνισε ο κ. Μάρκου. Από τα 61.886 στρέμματα παράγονται 35.000-40.000 κιλά σταφύλια, τα οποία με τη σειρά τους δίνουν το λιγότερο 330.000 τόνους κρασί. Αυτές οι ποσότητες αυξάνονται αν προστεθούν και τα σταφύλια από άλλες περιοχές που οινοποιούνται παράτυπα στα οινοποιεία της Αττικής».
Το πώς λειτουργεί η βιομηχανία οίνου στην Αττική, η οποία δεν συνδέεται με την παραγωγική βάση, είναι ολοφάνερο από το γεγονός ότι από τα 193 οινοποιεία της Αττικής, τα 111 λειτουργούν στη Δυτική Αττική όπου καλλιεργούνται τα 11.000 στρέμματα από το σύνολο των περίπου 60.000 στρεμμάτων του αττικού αμπελώνα.
Ο κ. Μάρκου δίνοντας συγκεκριμένα στοιχεία για το κόστος καλλιέργειας (εργατικά για κλάδεμα, όργωμα, συλλογή, κόστος λειτουργίας αγροτικού μηχανήματος, λίπανση, μεταφορικά) απέδειξε ότι ο αμπελουργός της Αττικής δεν έχει λόγο να παράγει εφόσον η τιμή που πουλάει την παραγωγή του δεν ξεπερνάει τα 0,30 ευρώ το κιλό. «Η βασικότερη αιτία συρρίκνωσης του αττικού αμπελώνα είναι οι απαράδεκτα χαμηλές τιμές της σταφυλικής παραγωγής», σημείωσε.
Οι χαμηλές τιμές για τους παραγωγούς προκύπτουν ακριβώς από τις παραδοξότητες που υπάρχουν στην αγορά οίνου στην περιοχή και οι οποίες δεν ελέγχονται. «Δεν λειτουργεί ο ανταγωνισμός ή αναπτύσσονται αθέμιτες πρακτικές με την εισαγωγή σταφυλιών», τονίζει ο κ. Μάρκου.
«Την ίδια στιγμή οι ελεγκτικοί μηχανισμοί στο πεδίο κατά τη διαδικασία της οινοποίησης είναι ανύπαρκτοι», με αποτέλεσμα το κρασί να πολλαπλασιάζεται σαν το θαύμα του γάμου στην Κανά. Το πρόβλημα επιτείνεται από τα δομικά προβλήματα που υπάρχουν στον αττικό αμπελώνα. Ακριβώς λόγω της θέσης του δίπλα στην Αθήνα, δέχεται πιέσεις για την οικοπεδοποίηση μεγάλων εκτάσεων. Παράλληλα η έλλειψη νερού φέρνει μικρές αποδόσεις και το κόστος παραγωγής είναι πολύ υψηλό λόγω του πολυτεμαχισμένου και μικρού κλήρου.
Τα αμπέλια σε αριθμούς
138.000 στρ. αμπελοκαλλιεργειών υπήρχαν το 1985 στην περιοχή της Αττικής.
61.886 στρ. αμπελοκαλλιεργειών είχαν απομείνει το 2021 στην ίδια περιοχή.
43,30% των αμπελουργών που δραστηριοποιούνται στην Αττική είναι 50-67 ετών.
193 οινοποιεία λειτουργούν στην Αττική.
Πηγή: Τάνια Γεωργιοπούλου/Εφημερίδα Καθημερινή