Στα μέρη που έζησε ο Παπαδιαμάντης

Από την εκκλησία των Αγίων Αναργύρων ακολουθώντας την οδό Κατσικογιάννη για λίγα μέτρα φτάνουμε στην οδό Αριστοφάνους, όπου πέρασε τα δώδεκα από τα χρόνια της παραμονής του στου Ψυρρή. Έμενε σε ένα φτωχικό δωμάτιο σε μια εσωτερική αυλή κοντά στην εκκλησία του Αγίου Αθανασίου, που πιθανότατα βρισκόταν στον αριθμό 18 της οδού (στο Google Maps υπάρχει ένα σπίτι στο νούμερο 24 που έχει χαρακτηριστεί στον χάρτη ως «Σπίτι του Παπαδιαμάντη», αλλά σύμφωνα με την ιδιοκτήτριά του σπιτιού που συναντήσαμε κατά τη διάρκεια της έρευνάς μας, πρόκειται για λάθος καταχώρηση). Αυτό το μέρος ήταν μια μάντρα με δωμάτια με σάπιους τοίχους και συνήθως χωρίς παράθυρα, ενώ οι ένοικοι ήταν φτωχοί, εργένηδες και περιθωριοποιημένοι. Έφυγε από αυτό το δωμάτιο και μετακόμισε στο δωμάτιο στον περίβολο της εκκλησίας των Αγίων Αναργύρων όταν μετά από δυνατή βροχή κατέρρευσε η στέγη και κινδύνευσε η ζωή του.

Το κτίριο όπου στεγαζόταν το μπακάλικο του Καχριμάνη

Από την οδό Αριστοφάνους στρίβουμε στην οδό Σαρρή και την ακολουθούμε μέχρι τη συμβολή της με την οδό Αγίων Αναργύρων. Εδώ βρίσκεται το κτίριο που στεγαζόταν το περίφημο παντοπωλείο και ταβέρνα του Καχριμάνη από την Τρίπολη. Ο Παπαδιαμάντης ερχόταν είκοσι πέντε χρόνια σε αυτό το μπακάλικο για να φάει μόνος ή με φίλους. Ο ιδιοκτήτης τον σεβόταν και φρόντιζε πάντα να έχει καλό φαγητό και κρασί, ενώ ο συγγραφέας τον πλήρωνε όποτε είχε χρήματα. Του άρεσε να πίνει αλλά φρόντισε να κρύβει τη συνήθεια του καθισμένος στο πίσω μέρος της αίθουσας μακριά από τα βλέμματα των περαστικών. Επίσης, μην έχοντας συνήθως χρήματα για να αγοράσει χαρτί, έπαιρνε μπακαλόχαρτα από τον Καχριμάνη, τα οποία έκοβε και έγραφε πάνω τις ιστορίες του. Η ελληνική λογοτεχνία οφείλει πολλά σε αυτόν τον μπακάλη που στήριξε τον συγγραφέα κατά την παραμονή του στην Αθήνα.

Πλατεία Μοναστηρακίου και το Τζαμί Τζισταράκη στο βάθος

Από εδώ ακολουθούμε την οδό Αγίων Αναργύρων και στρίβουμε δεξιά στην οδό Τάκη. Σύμφωνα με ορισμένες πηγές ο Παπαδιαμάντης έμεινε και εδώ για ένα χρονικό διάστημα. Από την οδό Τάκη καταλήγουμε στην οδό Ερμού και από εκεί στην πλατεία Μοναστηρακίου. Στα καφενεία της πλατείας ο Παπαδιαμάντης περνούσε πολλές ώρες της ημέρας παρατηρώντας την καθημερινότητα και τους ανθρώπους της περιοχής, τους εργάτες, τους τεχνίτες, τις γυναίκες αλλά και τους κρατούμενους που οδηγούνταν στη φυλακή που ήταν εκεί κοντά. Σε μια από τις ιστορίες του αναφέρεται σε μια λευκοντυμένη γυναίκα που είδε ένα βράδυ στα σκαλιά του Τζαμιού Τζισταράκηστην πλατεία και σκέφτηκε ότι «εδώ βγαίνουν ακόμα φαντάσματα».

Εκκλησία του Αγίου Ελισσαίου

Από την πλατεία, ακολουθούμε την οδό Άρεως για να φτάσουμε στην εκκλησία του Αγίου Ελισσαίου. Σε αυτό το μικρό ανεπιτήδευτο εκκλησάκι, ο Παπαδιαμάντης συνάντησε τον άγιο πατέρα Νικόλαο Πλανά το 1887 και συμμετείχε ως ιεροψάλτης στις αγρυπνίες που οργάνωνε για πρώτη φορά στην Αθήνα. Ήταν ο δεξιός ψάλτης και ο αριστερός ψάλτης ήταν ο ξάδερφός του – ο συγγραφέας, ακαδημαϊκός, δημοσιογράφος και μεταφραστής – Αλέξανδρος Μωραϊτίδης. Ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου, ο Παύλος Νιρβάνας και άλλοι σημαντικοί συγγραφείς της εποχής έσπευδαν να τους ακούσουν να ψάλλουν σε αυτό το εκκλησάκι σε μια ατμόσφαιρα μοναδική και κατανυκτική.

Βαρβάκειος Αγορά

Στη συνέχεια επιστρέφουμε στην πλατεία και ακολουθούμε την οδό Αθηνάς μέχρι το κτίριο της Βαρβακείου Αγοράς, που στεγάζει την κεντρική αγορά της Αθήνας. Στο χώρο της αγοράς υπήρχε η Βαρβάκειος Σχολή μέχρι το 1944 (η αγορά και το σχολείο ήταν δωρεές του εθνικού ευεργέτη Ιωάννη Βαρβάκη). Στο σχολείο αυτό ο νεαρός Παπαδιαμάντης γράφτηκε το 1873 στην Δ’ τάξη του Λυκείου και ένα χρόνο αργότερα γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου ήταν συμφοιτητής με τον Γεώργιο Βιζυηνό. Δεν ολοκλήρωσε τις σπουδές του, όπως προαναφέραμε, κάτι που κόστισε στον πατέρα του, που περίμενε να γίνει δάσκαλος στο νησί και να βοηθήσει με τον τρόπο αυτό τις τέσσερις αδερφές του.

Πηγή: food and travel.com