“Είδα την αλήθεια, δεν τη φαντάστηκα, την είδα, την είδα! Η ζωντανή της εικόνα θα ορθώνεται πάντα μπροστά μου και θα με οδηγεί. Έχω τη δύναμη, και θα μιλήσω, και θα ζήσω, και θα ζήσω χίλια χρόνια!”
Ο μεγάλος αντι-ήρωας της παγκόσμιας λογοτεχνίας, Φίοντορ Ντοστογιέφσκι, έγραψε για τη γελοιότητα του ανθρώπου το 1877, όμως μόνο αν διαβάσεις το βιβλίο ή δεις να παίζεται στο θέατρο, θα καταλάβεις πόσο διαχρονικό έργο είναι. Ένας άνθρωπος σαν το Ντοστογιέφκσι, κλεισμένος σε τέσσερις τοίχους και βασανισμένος από κάθε άποψη, θυμίζει λογοτεχνικό Βαν Γκογκ που μετατρέπει την ψυχική του οδύνη στην πιο ουσιαστική αλήθεια, την αλήθεια της ζωής, της κοινωνίας, της δυστυχίας, των ανθρώπων.
Κοινωνιολόγοι και ψυχαναλυτές μπορούν να κάνουν “παπάδες” με το υλικό που έδωσε ο Φίοντορ Ντοστογιέφσκι σ’ αυτό το ψυχοκοινωνικό διήγημα.
Ο γελοίος αντι-ήρωας του βιβλίου, πιστή ενσάρκωση του ανθρώπου που έχει χάσει το δρόμο του και βρίσκεται στα πρόθυρα της αυτοχειρίας, πέφτει σε βαθύ λήθαργο και καταφέρνει τελικά να αναγεννηθεί μέσα από το απόλυτο σκοτάδι. Το όνειρο αυτού του γελοίου μπορεί να ερμηνευτεί ποικιλοτρόπως και ο καθένας ας δώσει τη δική του οπτική. Ένας ουτοπικός πολιτισμός που κατρακυλά στη απόλυτη διαφθορά και το μαζοχισμό, μια πορεία που θυμίζει χτες, σήμερα, αύριο. Ένοχος γι’ αυτή την κατρακύλα είναι αυτός ο γελοίος, αλλά και κάθε γελοίος άνθρωπος.
Πόσο πιο επίκαιρο να είναι ένα βιβλίο που μιλά για όσα μας αφορούν και γράφτηκε 142 χρόνια πριν;
Πηγή: Κοραλία Ξεπαπαδέα/ neolaia.gr