Στέφανος Μάνος: Ο φόβος είναι κακός σύμβουλος
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΜΑΝΟΣ*
Μερικές σύντομες, επίκαιρες παρατηρήσεις. Εδώ και τρεις δεκαετίες υποστηρίζω ότι είναι προς το συμφέρον μας να αποτυπώσουμε σε χάρτη τις θέσεις μας για την υφαλοκρηπίδα. Να παύσουμε να αναφερόμαστε μόνο στο δίκαιο της θάλασσας, τα 12 μίλια, τις ευθείες γραμμές βάσεως, τους κόλπους κ.λπ. και να αποτυπώσουμε τη συνισταμένη των απόψεών μας σε χάρτη. Στη δική μας συγκεκριμένη πρόταση, η Τουρκία και άλλες χώρες, η Αλβανία, θα εμφάνιζαν τις δικές τους αντιπροτάσεις. Με χάρτες και όχι με ερμηνείες νόμων από την πλευρά των ενδιαφερομένων, το Δικαστήριο της Χάγης θα μπορούσε στη συνέχεια να αποφασίσει σχετικά εύκολα.
Επί των ημερών του κ. Κοτζιά, υπουργού των Εξωτερικών, ανακοινώθηκε κάποια κινητικότητα σε ό,τι αφορά την υφαλοκρηπίδα. Χαιρέτισα το γεγονός. Οι περισσότεροι όμως το καταδίκασαν. Τον κ. Κοτζιά διαδέχθηκε ο κ. Τσίπρας. «Πάγωσε» τις εξελίξεις. Την πολιτική τού «δεν κάνουμε τίποτε για το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας», διατηρούμε το status quo στο Αιγαίο, περιέγραψε αναλυτικά ο Παύλος Παπαδόπουλος στην «Κ» στις 23.04.2018 σε συνέντευξη με έμπειρο διπλωμάτη, «Η καραμανλική στρατηγική απέναντι στο Ελσίνκι». Προς το τέλος της συνέντευξης υπάρχει η ακόλουθη αποστροφή: «Θέτω (Παπαδόπουλος προς διπλωμάτη) ένα άλλο επιχείρημα, ότι ο χρόνος λειτουργεί εις βάρος της Ελλάδας καθώς η Τουρκία ενισχύεται σημαντικά στρατιωτικά και πληθυσμιακά. Η απάντηση είναι ότι ο χρόνος μπορεί, αντιθέτως, να δρα υπέρ της Ελλάδας. Στο κοντινό μέλλον η Τουρκία μπορεί να είναι περισσότερο αποφασισμένη να συγκλίνει με την Ευρώπη, με αποτέλεσμα να υποχωρήσει ο τουρκικός επεκτατισμός. Αλλά ακόμα και στην περίπτωση που η Τουρκία αποφασίσει να αποχωρήσει από το δυτικό πλαίσιο, τότε αυτό θα σημαίνει ότι η Ελλάδα θα εξασφαλίσει τη μέγιστη δυτική υποστήριξη». Αναρωτιέμαι αν ο πρωθυπουργός στο Λονδίνο, για τα γενέθλια του ΝΑΤΟ, μαζί με όλους τους συμμάχους μας παρόντες και την Τουρκία επιβεβαίωσε αυτή την αισιόδοξη άποψη.
Είναι αυτονόητο, σε μένα τουλάχιστον, ότι τυχόν απόφαση του Δικαστηρίου της Χάγης δεν θα μας αρέσει 100%. Η Χάγη, δηλαδή, μπορεί να οδηγήσει για πρώτη φορά στην αναγνώριση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Τουρκίας στο Αιγαίο. Η Χάγη, όμως, με την ίδια απόφαση θα κατοχυρώσει και τα δικά μας κυριαρχικά δικαιώματα που μέχρι σήμερα μόνο στα χαρτιά έχουμε. Τα επικαλούμαστε, αλλά δεν τολμούμε να τα διεκδικήσουμε. Ούτε βεβαίως να τα επιβάλλουμε. Διαιωνίζεται μια αβεβαιότητα στις σχέσεις με την Τουρκία, που χωρίς αμφιβολία κάνει τους σοβαρούς μακροχρόνιους επενδυτές διστακτικούς. Τέτοιους επενδυτές χρειαζόμαστε για να εξασφαλίσουμε βιώσιμη ανάπτυξη.
Είναι επίσης αυτονόητο, σε μένα πάντα, ότι αξιολογώντας τον τουρκικό κίνδυνο πρέπει να είμαστε έτοιμοι να πολεμήσουμε για να υπερασπιστούμε την πατρίδα μας. Ο πρόεδρος Μακρόν στην τελευταία συνάντησή του με τον Αμερικανό πρόεδρο Τραμπ, αναφερόμενος στην τρομοκρατία, του συνέστησε με μη διπλωματικό τρόπο «Ας σοβαρευτούμε!». Το ίδιο ακριβώς θα έλεγα για τον τουρκικό κίνδυνο: Ας σοβαρευτούμε! Το 70% και πλέον των δαπανών για την άμυνα είναι για μισθούς και συντάξεις. Ο,τι απομένει μοιράζεται για την εξόφληση παλαιών υποχρεώσεων και μόλις 15% αφιερώνεται σε πολεμικές δαπάνες. Στις 30.09.2019 στην «Κ» ο εφοπλιστής Πάνος Λασκαρίδης αναρωτήθηκε σε ένα άρθρο-καταπέλτη αν σε ό,τι αφορά την άμυνα απέναντι στην Τουρκία είμαστε σοβαροί. Η απάντησή μου είναι: Οχι δεν είμαστε.
Το 1975 ιδρύθηκε η ΕΑΒ. Πολλά υποσχόμενη αμέσως μετά την κυπριακή τραγωδία με τεχνογνωσία της περίφημης Lockheed. Με τα χρόνια εξελίχθηκε σε κλασική ΔΕΚΟ. Κατά τη γνώμη μου θα έπρεπε να επιδιωχθεί η κατά προτεραιότητα ιδιωτικοποίησή της με στόχο να γίνει πυρήνας υψηλής τεχνολογίας εξαγωγικού αμυντικού υλικού.
Η κυβέρνηση δεσμεύθηκε προεκλογικά ότι δεν θα απολύσει. Η δέσμευση αυτή παραλύει κάθε εξυγίανση. Διότι η μείωση της δαπάνης για μισθούς στις Ενοπλες Δυνάμεις μπορεί να γίνει με μείωση του αριθμού των αμειβομένων, η εξυγίανση της ΕΑΒ ή της ΛΑΡΚΟ ή της ΔΕΗ με μείωση του πλεονάζοντος προσωπικού. Στο σημείο αυτό επαναλαμβάνω την προτροπή: «Ας σοβαρευτούμε»! Προέχει να ετοιμαστούμε στοιχειωδώς να πολεμήσουμε (και αν ετοιμαστούμε, θα αυξηθούν οι πιθανότητες να αποφύγουμε τον πόλεμο).
Δεν είναι μόνο η δέσμευση περί μη απόλυσης που παραλύει την κυβέρνηση. Είναι και η αδυναμία της να δυσαρεστήσει τοπικές κοινωνίες. Διατηρεί στρατόπεδα εκεί όπου δεν χρειάζονται υποσκάπτοντας την ετοιμότητα των Ε.Δ. Με την ίδια μη-λογική ίδρυσης πανεπιστημιακών σχολών σε κάθε επαρχιακή πόλη.
«Ας σοβαρευτούμε»! Να παρουσιάσει ο πρωθυπουργός την κατάσταση στον ελληνικό λαό, να περιγράψει τους κινδύνους και να εξηγήσει πώς σκοπεύει να τους αντιμετωπίσει. Θα τον στηρίξουμε.
* Ο κ. Στέφανος Μάνος είναι πρώην υπουργός.